VAN IJPEEEN EN HEI ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
BELANGRIJK BERICHT.
Men verzoekt ons te be
richten dat de klassen van het
Stadscollegie, afgeschaft door
het klerikaal bestuur, met 1°
October zullen heringericht
worden.
Het programma der Ko
ninklijke Atheneums zal stip-
telijk gevolgd worden.
De ouders worden verzocht
dit bericht rijpelijk te over
wegen en geene te haastige
beraadslaging te nemen.
Aan den schandpaal
TB LAAT
Open brief
Achtste jaar.
Zaterdag 22" Juli 1893.
Nummer 30.
Aan den schandpaal
Aan den schandpaal
Aan den schandpaal
Aan den schandpaal
Aan den schandpaal
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens g?atis ingelijfd. Deannoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij ea
onderteekend toe te zenden. Artikelen ODgeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De zeuraars, de omkoopers, de be-
lovers, de bedriegers, de valsche
volksvrienden
De verdrukkers, de dwingelanden,
de vernietigers van 't onderwijs, de
woordverbrekers
De vreemde schuifelaars, die ge
zworen hebben Yperen ten onderen
te brengen
De verbasterde Yperlingen, die
uit dweepzucht of uit domheid de
vreemdelingen in hun vernielings
werk helpen
Want zij zullen geschandvlekt in
de geschiedenis der stad Yperen aan-
geteekend staan en de namen van
Surmont en zijne medeplichtigen
zullen door alle ware Yperlingen
tot in de verste nakomelingschap
vermaledijd en gevloekt worden.
Daarom moeten zij
Onder die twee historische woorden, eeu
wige antwoord van al de zegepralende
dwingelandijen op al de rechtvaardige we-
dereischingen der overwonnelingen, heeft
het Journal dYpres van den 12" dezer
laten weten dat de afschaffing van ons oud
Gollegie, welke den 15 gestemd werd, met
eene stemme meerderheid, gelijk men weet,
onherroepelijk beslist was.
En gelijk al de geweldige maatregelen,
die geene andere redens hebben dan de reden
van den sterkste, is deze schaamteloos ver
dedigd en gegrond geweest bij middel van
eene menigte voorwendsels, de eene leugen
achtiger dan de andere.
Te laat l Omdat de liberalen het
geld verkwist en de stad geruïneerd hebben
in schooluitgaven
TO lêkïkT I Omdat de officieële scho
len, scholen van vrijdenkers geweest zijn!
Te laat 2 Omdat de boom uitge-
kanderd is tot den wortel en dat er niets
meer aan te snoeien valt 1
De schaamtelooze schrijver die deze val
sche bevestigingen voordraagt, liegt en be
driegt wetens en willens, terwijl hij zijne
tegenstrevers voor bedriegers en leugenaars
doet doorgaan
Hij weet beter dan 't is gelijk wie, dat de
liberalen de stadsfinanciën in eenen bloeien-
den toestand gelaten hebben; hij weet
dat de officieële scholen het vertrouwen van
vele ouders bezitten en verdienenhij weet
dat wanneer er ergens kanker te vinden is,
het niet is in de officieële scholen
De ware beweegredens zwijgt hij, wij zul
len ze voor hem zeggen.
Te laat I Omdat de bloeiende en
welgevolgde officieële scholen mededingingen
en achterdocht werpen op de scholen der
geestelijkheid
Te laat 2 Omdat het hart en de
geest er gevormd zijn voor de liefde onzer
instellingen en onzer vrijheden.
Te Iaat 2 Omdat de bisschop ge
wild heeft dat zij zouden verdwijnen en dat
de sleppedragers, de vuige slaven het met
hem gewild hebben!
Te Saai 2 Omdat reeds voor de
kiezingen en niettegenstaande de plechtigste
verklaringen van Surmont en zijne bende,
deze afschaffing besloten was in geval men
zegepraalde.
Te laat 2 Omdat het vooral met
dit opzicht is dat men die ongemeene schur
kerij gepleegd heeft de kiezingen van 19n
October 1890 te doen verbreken
Te laat 2 Omdat het nog daarom
is dat men voor de schandelijke kiezing van
ln Februari al de wanhopige poogingen, al
de leugens, al de kwellingen, al de beloften,
al de drukkingen, al het bedrog en al de
omkooperij gebruikt heeftook al de mede
plichtigheden, deze van hoven een verdrag
makende met deze van beneden de mannen
met geborduurde kleeren, de hand gevende
aan de uitgehongerde en in lompen gehulde
kiezers, die zij uitkochten gelijk het vee,
met het goud van den domkop dien men
met den vinger aanwijst bij gebrek aan den
voet en wien zijne eigene vrienden in hun
binnenste verachten
Te laat 2 Omdat, eens dat men
den weg van het plichtverzuim is ingesla
gen, men er niet meer uit kan, en dat de
eene oneerlijkheid, de eene onrechtvaardig
heid, de eene schande de andere roept.
Te Iaat Welnu, het zij zoo
Maar de partijen blijven niet eeuwig aan
het bewindzij ondergaan de beweging van
het rad en hebben vroeg of laat hunnen dag
van tegenspoed en verval.
En, wanneer die dag zal gekomen zijn, zul
len de liberalen zich den TE LAAT
van heden herinneren.
Zij zullen weten hoeveel medelijden zij
waard zijn, de mannen die, een dag over
winnaars door het goud, geholpen door de
medeplichtige trouweloosheid, voor de over
wonnelingen van een hatelijken valstrik noch
eerbied, noch rechtvaardigheid, noch mede-
doogen, noch maat hebben gehad, en het
zal hunne beurt zijn, dien woesten kreet te
hooren klinken in hunne hangende ooren
welken zij met zoo een wreede schaamteloos
heid uitwierpen "VO0 TÏOl 2
aan den Heer üoiaeri:, schepen van het
openbaar onderwijs ter stede.
Heer Schepen,
Een zoogezegden ouden Burger der stad
heeft in het Nieuwsblad, een brief, gedag-
teekend 10n Juli 1893, doen verschijnen op
welken brief ik, ook oud burger der stad,
mij zal toelaten eenige korte aanmerkingen
te maken. Hoewel de schrijver zijne opge
kropte gramschap over uwe handelwijs we
gens het voorwerp van afschaffing der offi-
ciëele scholen tracht te verbergen, zij barstte
uit geheel zijn spreekwijze.
Ik zal mij niet bezighouden met de eerste
helft van dien briei, eene enkele woord-
kramerij uitmakende, maar ik wil aanstonds
antwoorden aan de strijdrede welke men
gedurig aanroept, en die in gemelden brief
herhaald is om de afschaffing der officiëele
scholen te verechtveerdigen.
Waarom, zegt hij, doen de liberalen niet
zooals de katholieken, waarom maken ze
geene scholen volgens hunnen zin Wij,
katholieken, waarom moeten wij betalen
voor scholen waar wij onze binders niet
wilien zenden.
Heer schepen, Gij hebt met grond en waar
heid geantwoord vrijheid moet er zijn
voor iedereen Indien men de officieele
scholen afschaft, is er nog vrijheid voor mij
en voor veel andere die van mijn meening
zijn Hoor en besluit
Ik ben vader van twee hinders, een zoon
en eene dochter. Zij hebben alle twee de jaren
bereikt om naar de school te gaan. Waar
zal ik hen zenden i Ik wil mijn zoon naar
het Priesterkollegie niet doen voor veel re
dens ten eerste ik heb geen genoegzaam
vertrouwen in de professors; 't zijn onbe
kende seminaristen die eenige jaren theolo
gie gestudeerd hebben maar die geen hoege
naamd diploma voor het onderwijs bezitten
van eenen anderen kant, onze denkwijze is
geheel tegenstrijdig. Hun God is mijn God
niet, dus hunne religie is de mijne niet.
Mijn God is de God mijner ouders, dien ik
heb leeren kennen en aanbidden op den
schoot mijner moeder, een God van liefde,
oneindeiijk goed, recht en bermhertig, die
bedrog, huichelarij en alle kwaad verfoeidt.
Hun God, integendeel, is een God van on
vrede, vol gramschap, wraakzucht en wreed
heid zij leeren de kinders Hem vreezen,
maar niet beminnen. Volgens den God mij
ner ouders, moeien de menschen malkaar
helpen en beminnen, men mag aan anderen
niet doen 't geen men niet wil gedaan zijn.
Maar zijal hunne pogingen strekken om
de wereldlijke macht te onderjukken, en om
te zegepralen verstoeien zij geene wapens,
noch haat, noch nijd, noch vervolgingen,
noch bedrog, noch leugentaal, noch laste
ring. Alles is toegelaten in den naam van
hunnen God, mits dat het hunnen politieleen
winkel voordeelig zij. Men ziet ze ten dien
einde de jongelingen met politieke zaken
bezighouden, ophitsen en dweepzieke ge
voelens inboezemen. Neen, mijne religie is
de hunne niet; de opvoeding mijner kinders
is in het vaderlijk huis begonnen en zal in
het vaderlijk huis voltooid zijn. Ik zal niet
gedoogen dat hunne zoo rechtzinnige en
godsdienstige gevoelens, welke zij in hun
vaderlijk huis met de moedermelk inge
zogen hebben, door die valsche en politieke
religie in hunne scholen verbasterd worden.
Ik vraag dus een onderwijsgesticht waar
zij de noodige wetenschappen zullen leeren
zonder dat men mijne godsdienstige gevoe
lens kwetse, het is te zeggen, eene onzijdige
school zooals de wet voorschrijft.
En indien men onze onzijdige scholen af
schaft, waar moet ik mijne kinders zenden
Ben ik nog vrij Wat baat het den honger
lijdenden menschvrij te zijn van zich te spij
zen indien men zijn brood ontneemt? Ik
spreek niet als partijman, maar als vader
en Belg Het is dus onnoozel van mij te
vragen waarom ik geene school oprecht
volgens mijn zin. Ik bsn geen partij, maar
enkel burger; ik bezit de sleutel noch van de
bisdommelijke kas noch van de liberale kas.
De schrijver van bovengemelden brief
maakt eene vergelijking. Een man, zegt hij,
bewoont voor niet mijn huis; hij heeft de
middels om er zich een te bouwen, maar hij
wil volstrekt niet; daarom moet ik hem
mijn huis voor niet laten gebruiken of is
het dat de vergelijking door den heer Bur
gemeester in de vergadering van 15n Juli op
eene zegevierende wijze voorgehouden is ge
weest; moet ik nochtans mijne schouders
optrekken. Kan men een burger vergelijken
aan eene partij en wat recht heeft men
van mijn geweten te willen onderzoeken? Ik
betaal al de lasten door de wet mij opge
legd. Het geld door de belastingschuldige in
de staatskas gestort dient omdat hst staats
bestuur zijne plichten zou kunnen kwijten.
Een deel van dit geld dient zelf om kerken
te bouwen en te onderhouden al is het dat
de rijkdommen der kerken en bisschoppen
groot genoeg zijn omdat zij in de staatskas
niet zouden moeten putten. Maar op zijne
beurt, moet de staat de diensten verschaffen
waarvoor de lasten betaald zijn, en ik, bur
ger, ik vraag niets tenzij mijn recht. De
Belgische Grondwet heeft de vrijheid van
geweten gewettigd en heeft de staats- en
gemeente-overheden belast de noodige mid
dels te nemen om het onderwijs te versprei
den. De katholieke wet van 1881 beveelt
zelf dat er onzijdige onderwijsgestichten zul
len bestaan omdat de vrijheid van geweten
zou geëerbiedigd zijn. Ik heb dus het recht
te eischen dat de stadsoverheid hare plich
ten kwijte, en mij niet beroove van onzijdi
ge onderwijsgestichten, opdat mijne kinders
er zouden kunnen onderwezen worden zon
der dat ik moe.t vreezen dat de godsdienstige
gevoelens, welke door de vaderlijke en moe
derlijke lessen in hun hert geprint zijn,
aldaar zullen varbasterd worden. Vrijheid
moet er zijn voor iedereen. De katholie
ken zijn vrij hunne kinders in de onzijdige
scholen niet te zenden, maar ik en andere
moeten ook vrij zijn van onze kinders in
HET WEEKBLAD
