TAK IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Negende jaar.
Zaterdag 20" Januari
1894
Nummer 4.
Msg. Faict.
STADSNIEUWS.
Esn goede raad.
Wie zijn de beste?
Ab(jnnementsprys voorop betaalbaar.- 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: i ar. 5. A wonoern 15 cont. per drukregel. Rechte
iijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centlemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. D« annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij e»
onderteek end tos te zenden. Artikelen ongeteokend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Wij lezen in de Brugsche Beiaard 13 Ja
nuari 1894.
In ons laatste nummer hebben wij met
een enkel woord het afsterven van den bis
schop van Brugge gemeld
Uit een gevoel van kieschheid en van eer
bied voor den dood, hebben wij niet willen
herinneren wie hij was als priester en wel
ken invloed hij heeft uitgeoefend op de hon
derd duizenden zielen, waarover hij den
herderstaf gezwaaid heeft gedurende da
vele jaren, die hij doorbracht aan het hoofd
der kerk in West-Vlaanderen.
Thans dat de afgestorvene in den schoot
der aarde is neêrlegd en dat hij tot de ge
schiedenis behoort, mogen wij met ons stil
zwijgen afbreken en in volle vrijheid Msg.
Faict en zijne werken beoordeelen.
Onder de geestelijken die sedert 1830 aan
het hoofd van ons Bisdom hebben gestaan,
is Msg. Malou de eerste geweest, die zich op
staatkundig gebied heeft bewogen en een
werkelijk aandeel heeft genomen aan den
strijd onzer twee tegenover elkander staan
de partijen.
Msg. Faict was zijn vicaris-generaal,
zijn rechter arm.
Hij werd aangewezen om hem op te vol
gen.
Dat hij zijnen voorganger waardig en vast
besloten was de beginselen toe te passen die
hij bij hem had aangeleerd, bleek van de
eerste dagen zijner lange loopbaan.
Msg. Faict zou niet als Msg. Boessen zich
voordoen als een toonbeeld van zachtgeaard-
heid en van stille en ingetogen vroomheid
neenhij zal zich van den beginne af laten
kennen als de priester der tweede helft on
zer eeuw als de strijdlustige en strijdvoe-
rende priester, die overtuigd is van de dege
lijkheid der leerstelsels van Paus Pius IX en
die meent, dat aan de Roomsche kerk alle
vrijheid moet gelaten worden om hare zoo
genoemde goddelijke zending op alle gebie
den te volbrengendat gevolgenthjk alle jj
vrijheid moet ontnomen worden aan alia
burgers en aan alle staatslichamen, die de
vrijheid der kerk zouden kunnen inkorten of
insluiten, in welke geringe mate het ook zij.
En deze neiging om alle macht in de han
den der kerk te vereenigen en alle hinder
palen die dit doel in den weg mochten staan,
met stalen koppigheid of met sluwe behen
digheid te verbreken, is bij hem nog sterker
aan den dag gekomen na het beruchte Va-
ticaansche Concilie in de jaren 1869 en 1870,
Msg. Faict begon met de talrijke pries
ters die ouder zijn beheer stonden tot strijd-
voerende priesters op te leiden en zich zei
ven voor te stellen als het voorbeeld dat zij
te volgen hadden. Zij zouden voortaan niet
meer als min of meer echte volgelingen van
Jesus-Christus troost en moed en ondersteu
ning aanbrengen bij alle noodlijdenden. Hun
ne zending als priester, als dienaar van den
God der christenen en van het Evangelie,
zou tot haar minimum teruggebracht wor
den, terwijl hunne zending als makelaars
eener staatspartij zou aanbreken.
Met welken gloed, met welk geweld na
men de jonge priesters de nieuwe zending
waar, die hun door den bisschop werd
opgedrongen
Langzamerhand zagen wij in al onze
dorpen, priesters optreden die ijverden niet
meer voor de bevordering van het zuiver
godsdienstig gevoel, maar voor de bevorde
ring van de clericale partij.
In den preekstoel houden zij heftige ser
moenen tegen alles en allen, die van libera
lism verdacht staan.
In den biechtstoel sporen zij de vrouw, de
dochter aan het gezag van haren man, van
haren vader te verachten en te ontkennen,
om de eenige reden dat hij niet gekromd
ligt onder' de hiel van haren lieven biecht
vader en zoo vrij is zijne stem uit te bren
gen ten voordeele der vijanden der kerk, de
liberale dagbladen te lezen en de liberale
gezelschappen te bezoeken.
In de klerikale bladen zijn het voortaan
priesters, die de pen voeren om de beginselen
van het liberalism af te breken en meer nog
om de mannen, die aan het hoofd der libe
rale partij staan, onbarmhartig door de goot
te sleuren en alle slag van gemeene, laf
hartige aanvallen tegen hen te richten.
Hier te Brugge hebben wij twee staaltjes
van die priesterlijke gewrochien onder oogen
gekregen
Het walgelijke Beertje van de Logie en
het bijna evenveel afstootende Brugsche
Vrije.
Het zijn nog die jonge priesters, die in
ieder dorp genootschappen van den H. Xave-
rius, congregatiën en gilden tot stond bren
gen, waar mannen en vrouwen en kinderen
ingelijfd worden, als in de eerewacht der
kerk en doordrongen worden, tot in het hart
en in de nieren, van blinden haat, van onbe
zonnen afkeer voor hst groote en zoo men-
schelijke beginsel van vrijheid, van vrij
onderzoek, van verdraagzaamheid.
Bij het naderen der verkiezingen, zijn het
de priesters naar de nieuwe mode, die het
wachtwoord uit den mond van den bisschop
ontvangen en het ten uitvoer brengen.
't Is zij die over de keus der clericale
candidaten beslissen't is zij die de kiezers
bezoeken en de stemmen afbedelen, afdwin
gen of afkoopen.
Het zijn kiesmakelaars geworden En
wee den priester, die waardigheid en vrij
heidsgeest genoeg over had ooi aan Msg.
Faict te antwoorden dat hij niet bereid was
een kiesmakelaar te worden
Hoevelen zijn er niet geweest, die naar
'een ver afgelegen en arm dorp zijn ver
bannen ornaat zij de bevelen van Msg. niet
hadden ingevolgd en zich wederspannig
hadden getoond
Wie kan geene namen, geene voorbeel
den noemen
Toen de schooloorlog van 79 aanbraK,
stond Msg. Faict aan het hoofd der bewe
ging van opstand tegen de wet en sleepte hij
al de priesters van West-Viaanderen mede
in den onmeedoogenden strijd voor de red-
ding van de schoone ziel van 't kind.
De herinneringen aan dien strijd zijn le
vendig gebleven.
Hoevele tranen zijn er dan niet gestort
Hoevele inbreuken zijn er dan niet ge
pleegd tegen recht en vrijheid
Hoevelen zijn er niet vervolgd en ten
onder gebracht, omdat zij hunne kinderen
wilden in de gemeentescholen behouden
Tot aan zijuen laatsten dag is Msg. de
zelfde gebleven
Hij is geen duimbreed achteruitgeweken
en heeft den strijd i oor de bevordering der
politieke belangen der kerk volgehouden
met eene onwrikbare taaiheid en eene zeld
zame standvastigheid
Welke zijn de vruchten van zijne hande
lingen
't Is aan hem dat de clericale partij' den
algemeenen vooruitgang te danken heeft,
dien zij sedert vijf-en-twintig jaren in West-
Vlaanderen heeft gedaan.
Maar 't is ook aan hem, dat wij vrijgezin-
den, te danken hebben dat er zoo velen zich
voor immer van de kerk hebben afgescheurd.
's Is bij het aanschouwen van het gedrag
van zijne priesters-kiesmakelaars,- bij het
zien van al de oneerlijke, geweldige en af-
stoote'lijke middelen van omkooping, van
drukking, van dwang, van broodrosverij die
door die zoogenoemde volgelingen van Jesus
werden gebruikt tijdens de verkiezingen en
den schooloorlog, dat er zoovele mannen en
zelfs vrouwen afkeer en verontwaardiging
hebben gevoeld en van dag tot dag tot het
besluit zijn gekomen, dat het eerlijker, waar
diger, menschelijker is buiten dan binnen
eene kerk te leven, die haar gezag tracht te
vestigen op de afloochenirig van alle vrijheid
en niet terugdeinst voor de lafste aanslagen
tegen deze vrijheid om tot hun doel te komen.
Al deze afgescheurden hebben gevoeld dat
niet het buitenblijveu, maar alléén het bui
tengaan is, dat verontrust.
Eens buiten de kerk, zijn ze er buiten
gebleven.
Zoo heeft zich voor vele liberalen het woord
van Emiel de Lareleye bewaarheid
Men kan in denzelfden mensch, den bur
ger van den geioovige niet afscheiden.
Met zich te gedragen als een strijdvoe-
rende priester en geheel zijne geestelijkheid
op te leiden en te drillen gelijk een legertje,
om slag te leveren tegen het liberalisme,
heeft Msg. Faict de politieke macht der cle
ricale partij in West-Vlaanderen ten hoogste
gevoerd, maar tevens heeft hij eenen ge
vaarlijken slag toegebracht aan den invloed
en aan het gezag die de kerk uitoefende op
louter godsdienstig gebied. W. H.
De Tandmeester EM&NUËLi
HUIS MAL; is allen Woensdagen
te raadplegen van 3 tot 3 u. bij M.
Charles NuyttenSchoenmaker, (in
de Vergulde Pantoufle) Boterstraat
12 Yper.
De schrijver van het Journal d' Ypres
schijnt in kleine schoentjes te zitten sedert
de liberale Associatie hier is heringericht en
haar programma zooveel bijval verwierf.
Eerst scheen hij met die herinrichting den
spotte willen drijven, maar zijn lachen ging
boven zijnen neus niet. Nu vraagt hij met
angst of de heer advokaat Bossaert het voor
stel zal aanvaarden deel te maken van het
bestuur. Reeds tweemaal, zegt hij, heeft hij
zich tot onzen franschen confrater le Pro-
grès gewend om desaangaande ingelicht te
worden en hij beklaagt zich dat zijne vraag
onbeantwoord is gebleven. Welnu, wetende
dat die godvruchtige schrijver met de beste
inzichten bezield is voor al wat van verre of
van bij de liberaletf aangaat, raden wij hein
aan, zoo hij er aan houdt het fijne van de
zaak te weten, zich tot den heer Bossaert
zelve te wenden, die openhartig en recht
zinnig genoeg is om hem vlakaf zijne mee
ning te zeggen. Alzoo zal hij uit zijne ver
legenheid geholpen worden en, volgens het
antwoord dat hij bekomen zal, opnieuw met
de herinrichting der liberale associatie spot
ten, ofwel druipneuzend heengaan en mid
delen verzinnen om met zijne venijnige tong
al dezen te bezwadderen die van het bestuur
deel maken, zelfs den persoon die zijne
nieuwsgierigheid zal hebben voldaan.
Sinds de burgerlijke begraving van den
diepbelreurden heer Bolsius, droomt de
schrijver van het Journal d' Ypres van
niets meer dan van vrijdenkers, godlooche
naars en wat weet ik nogal. Hij valt bijzon
derlijk den heer Brunfaut te lijve omdat bij
in deze omstandigheid eene lijkrede heeft
uitgesproken waarin hij zegde wij zullen
zijne nagedachtenis eerbiedigen met zijn
voorbeeld te volgen. Daaruit besluit de
schrandere schrijver dat M. Brunfaut de
vrijdenkerij heeft verheerlijkt en luidop ver
klaart dat alwie liberaal is vrijdenker moet
zijn.
Dit is natuurlijk nog eens een truc om de
liberale partij hatelijk te maken bij sommige
lieden, die niet weten wat er van de zaak
is, en te doen gelooven dat de katholieken
alleen godsdienstig, rechtvaardig en eerlijk
zijn. Welnu, wij vragen ons af hoe het komt
dat men in zekere katholieke associatie
eenen voorzitter gevonden heeft die vrijmet
selaar was en bij zijnen dood de vrijmetse-
laarslogie een testament schonk.
Hoe komt het dat uien onder de zoogezeg
de katholieke partij mannen vindt die vroe
ger opentlijk zich voor vrijdenkers deden
doorgaan, die den spot dreven met geloof en
kerk en zich slechts bij de katholieken aan
sluiten uit eigen belang?
Wie zijn dus de beste
De zoogezegde katholieken, die, in den
riaain van den godsdienst, vervolgen, brood-
rooven, twist en tweedracht zaaien, lasteren
en eerrooven, of dezen die recht voor de
vuist, eerlijk ea oprecht zijn en geen valsch
masker aantrekken om de menschen te mis
leiden.
't Is in den naam van den godsdienst dat
weleer zoovele gruwelen gepleegd werden
tijdens de mkwisitie.
't Is in den naam van den godsdienst dat
er over tijd zoovele koningsmoorden ge
beurden.
En 't waren opperhoofden van den gods
dienst welke men onder de grootste gift
mengers, moordenaars en dwingelanden
telt.
't Is in de naam van den godsdienst dat
bisschoppen en priesters den oorlog ver
klaarden aan de wet op het onderwijs, dat
zij de ouders en kinieren, de onderwijzers
en leeraars in den ban der H. Kerk sloe
gen en knarsetanden van spijt en woede om
dat het volk met hunnen banvloek lachte.
't Is in den naam van den godsdienst dat
Thonissen en zijne opvolgers zoovele eerlijke
lieden vervolgden, broodroofden en uithon
gerden, zonder het minste medelijden voor
vrouwen en kinderen.
De schrijver van het Journal is slecht
gekomen met van godsdienst te spreken, na
zoo dikwijls zelf bewezen te hebben dat de
godsdienst nog slechts een ijdel woord is,
HET WEEKBLAD