STADSNIEUWS,
Hoe men menschen bedriegt.
Inhuldiging van het katholiek Volkshuis.
Aanstaande kiezingen.
K. K. Fanfaren.
Zeldzame rechtveerdigheid
Vlaamsch Tooneel.
Ongeluk.
Antwoord gericht tot den Bejaar
den Turner.
Op alle tonen is er reeds gezongen
de Liberale partij is dood. Zonder
linge doodedie't bestuur van al do
groote steden in handen heeft, die
dag aan dag, jaarin jaaruit door pa
pen en papengazetten wordt aange
rand, verwenscht en gevloekt en
voor wiens aanval alle Roomsche
dompers bedacht zijn en bevreesd!
De Liberale Doode heeft de cleri-
c.ile poesjenelle dikwijls en duchtig
geklopt, en die Doode kan en zal nog
die rammeling herbeginnen, onder
de enkele maar uitdrukkelijke voor
waarde, dat alle IAberalen gezament-
lijk den strijd zullen aanvatten.
Aan de Liberale Plicht zal geen
enkel Vrijzinnige willen tekortko
men, daarvan zijn wij ten volle ver
zekerd
De Tandmeester EMANUËL
HUISMAN is allen Woensdagen,
te raadplegen van 9 tot 3 u. bij M.
Charles Nuytten Schoenmaker (in
de Vergulde pantoufle), Boterstraat,
12, Yper.
(Vervolg).
Wij zetten liet verslag van het Journal
d' Ypres voort
Na de wijding wenscht de heer Voorzit-
ter den werklieden welkom in hun nieuw
lokaal. Hier, zegt hij, zullen de bazen en
de werklieden, de rijken en de armen lee-
ren hunne wederzijdsche plichten kennen
en hunne rechten verdedigen.
Wij zullen niet werken gelijk dezen die
altijd de woorden vrijheid, gelijkheid,
broederlijkheid in den mond hebben; maar
die zich wezentlijk zeer weinig met de vrij -
heid der anderen bekreunen.
- Voor ons bevindt zich de oplossing van
liet maatschappelijk vraagstuk in de lee-
ring en liet voorbeeld van Christus wiens
- beeld gij ginder ziet en in de onderrichtin-
gen van den doorluchtigen Leo XIII.
De achtbare redenaar eindigt zijne aan-
spraak met zich eenige vlaamsche verzen
van wijlen den heer Verriesttoe te eigenen."
Dit is de rol van den eersten akteur dezer
komedie.
Moet men niet onbeschaamd zijn boven
allo permissie om te durven, zooals Surmont,
zilke taal voeren? Surmont, die in den Se
naat, zoowel als zijne vrienden Colaert en
Struye in de Kamer, zich opentlijk verzet
heeft tegen het algemeen stemrechtSur
mont, die niet wilde dat de werkman zijne
burgerlijke rechten verkreeg; Surmont, die,
gelijk de andere katholieken, slechts uit
vrees en door dwang heeft toegegevenSur
mont die voorstander is van de rechten op
de levensmiddelen; Surmcnt die in alle om
standigheden getoond heeft dat hij zijne
eigene belangen boven de belangen van den
werkman stelde; Surmont komt hier de
goedzakkige werklieden wijsmaken dat hij
hunne plichten zal loeren kennen en hunne
rechten verdedigen
Maar waarom voerde hij zulke taal niet in
den Senaat, wanneer de rechten van den
werkman zoo schandelijk betwist waren?
Waarom verklaarde hij zich alsdan den
vriend en den beschermer van den werkman
niet? Omdat hij hoopte dat de werkman
nooit zijn stemrecht zou verkregen hebben
en dat de herziening van het art. 47 der
grondwet niet ten voordeele van den werk
man zou afgeloopen zijn.
Hij zal niet werken, zegt hij, gelijk dezen
die altijd de woorden vrijheid, gelijkheid
en broederlijkheid in den mond hebben
Waarom? Omdat hij, Surmont, den werk
man het recht niet toekent vrij te zijn.
Omdat iiij de vrijheid haat en niets dan sla
vernij zoekt Ie ondersteunen. Wie geen slaaf
van Surmont en van zijne kliek wil zijn,
wie niet gedwee aan zijne vrijheid verzaakt
om hem blindelings te gehoorzamen, zal hij
vervolgen en desnoods broodrooven. Daar
is de waarheid.
Wat de gelijkheid betreft, do hoogedele
Biron zal zich wel wachten te denken dat
hij kan gel;jk zijn met eenen werkman. Is
hij niet edel Is het bloed dat in zijne aderen
vloeit niet kosbaarder, rooier en vloeibaar
der dan dat van eenen schamelen werkman
hoe eerlijk hij wezen moge? Gelijkheid, allo
dan I Ware het niet dat hij do vernieuwing
van zijn mandaat, en de zegepraal zijner partij
betracht zou hij zich verlagen tot den werk
man te spreken? Zou hij den werkman zij
nen vriend noemen? Neen, duizendmaal
neen? de Baron heeft al de vooroordeelen
van zijnen stam en daarom aanvaardt hij
geene gelijkheid.
De broederlijkheid is eene benaming die
in Surmont's woordenboek niet staat. Hij
kan niet verbroederen met den werkman of
den minderen dan wanneer het de belangen
der kiezing geldt. Heeft hij niet getoond
door zijn broodrooven en afschaffen dat hij
vijand is van alle broederlijkheid en ofschoon
wij allen van denzelfien vader afstammen
acht hij zich steeds boven alle andere men
schen, die niet edel, rijk en machtig zijn.
Daarom wil hij niet van broederlijkheid
spreken.
De oplossing van het maatschappelijk
vraagstuk bevindt zich in de leering en het
voorbeeld van Ghristus, zegt Surmont.
Zou die kerel de pretentie hebben te wil
len doen gelooven dat hij de leering en het
voorbeeld des Zaligmaker volgt Christus
heeft gezegdBemint elkander en Sur
mont bemint niemand dan zich zelve en de
zijnen. Christus leerde ons aan anderen niet
te doen wat men niet zou willen gedaan
zijn, en Surmont aarzelt niet uit partijhaat
menschen te vervolgen, te broodrooven en
zich over allen en alles te wreken. Christus
was het voorbeeld der verdraagzaamheid, en
Surmont is zoo onverdraagzaam als de fana
tiekste paap die onder de zon loopt. Christus
toonde ons hoe men het kwaad met goed
moet loonen, en Surmont doet het tegen
overgestelde. Kortom de leering en het voor
beeld van Christus waren verheven en
grootsch en de handelwijze van Surmont is
armzalig en kleingeestig.
Zietdaar, werklieden, hoe Surmont met
zijne zeemzoete woorden u verblinden wil
men zou waarlijk zeggen dat hij Ons Heere
bij de voeten heeft en hij heeft den duivel
bij den kop. Wacht u wel geloof te hechten
aan zijn gezeever, dit is niets dan lokaas om
u in zijne netten te vangen en hij bewaarheid
hier wonderwel het spreekwoord: Als de
vos de passie preèkt, boeren, wacht uw
ganzen
Surmont spreekt nog van de onderrich
tingen van Leo XIII. Welnu, heeft hij niet
ten volle bewezen dat hij juist het tegen
overgestelde wil van hetgene de Paus in
zijne Encykliek voorschrijft Is dat ntet een
nieuw bewijs dat Surmont een kluchtspeler,
een grappenmaker en een menschenbedrie-
ger is? Maar genoeg van Surmont, hij is
ontmaskerd.
Na M. Surmont de Volsberghe neemt de
heer Daken Boone het woord. In eene ver-
hevene taal doet spreker de beteekenis van
de inhuldiging der zaal uitschijnen en somt
de voordeelen op die de katholieken mo-
gen verwachten van een werk dat, met
den zegen van God begonnen, onder de
goddelijke bescherming zal bloeien.
Waarachtig, die brave man twijfelt aan
niets! Weihoe omdat het katholiek bierhuis
met eenige woorden latijn, die niemand ver
staat, besprenkeld is, denkt de Deken te
mogen verzekeren dat God zal gewaardigen
zich den medeplichtige der katholieke men-
schenbedriegers te maken? Komaan men
moet toch bekennen dat die komedianten
maar een flauw gedacht hebben van het ge
zond verstand hunner toehoorders om hen
zulke appels voor citroenen te verkoopen.
Nu, de man was in zijne rol en hij moest
dezelve zoo ernstig mogelijk vertolken.
Hier staken wij onze bemerkingen om ons
de toekomende week bezig te houden met
den clown van het komediespel dat in het
katholiek Bierhuis afgelapt werd.
In de algemeene vergadering van verleden
Zondag heeft de Liberale Vereeniging met
eenparige stemmen besloten, op 14" October
aanstaande, den strijd met eene volledige lijst
aan te gaan. Dat is een moedig en goed
besluit, welk bij al de vrijzinnigen van het
arrondissement welkom zal heeten.
De 22883 kiezers met hunne 33743 stem
men zullen eens de gelegenheid hebben hunne
denkwijze te uiten nopens verschillende pun
ten van groot belang, en hunne tevreden
heid of misnoegdheid uit te drukken over de
handelwijze der godzalige jappers, die den
kiezers telkenmale suiker en zeem om den
baard streken, hen met karrevrachten be
loften om den tuin wisten te leiden en in t
zstelke te zetten, om, eens de kiezingen voor
bij, zich dan nog om de kiezers, dezer belan
gen en de gedane beloften bekreunden als
eene spekmande om de volle maan.
De vereenigde liberalen treden hier gewis
in de beste voorwaarden op en hun is de
ondersteuning en de hulp verzekerd van hen
allen, die het met de vrijheid en het volks
heil goed meenen. Dat zulks den pilaarkrab
bers, wijwaterkwispels en paternosterkra-
kers een leelijken doorn in den voet is, kan
men aan zijne eksteroogen voelen en dat zij
allen zoo zuur zien als vaten azijn, gaipt
ook gelijk een oven.
De voorstelling en aanduiding van kandi
daten voor de eerstkomende wetgevende kie
zingen werd verschoven tot eene naastko-
mende vergadering der Liberale Vereeniging.
De namen van verscheidene invloedhebbende
en gekende liberalen zijn, echter, in aller
mond. De bestuurraad denke slechts aan de
spreuk Vox populi, vox Dei en hel zal de
beste kandidaten als reeds aangeduid mogen
aanschouwen, en tevens zien dat ons volk
ook klaar inziet, dat het beste middel om te
gelukken hierin bestaat, mannen te kiezen
uit de drie bijzonderste streken van het ar
rondissement, dat allen zoo door eenen goed
bekende vertegenwoordigd wezen.
Het zal er nu op aankomen van heden af
eene goede, degelijke en doelmatige propa
ganda in te richten, tot in de afgelegenste
hoekjes van het arrodissement, eene propa
ganda met het woord en de pen; eene pro
paganda van alle stonden, aanhoudend en
volhardend en daar de liberale partij hier nu
gansch heringericht, op een nieuwen leest
geschoeid is, hopen wij ook dat zij hare oude
franschdolheid zal afgelegd hebben.
Het liberalisme moet de volkspartij bij uit
muntendheid zijn en daarvoor moet het zich
tot het volk richten in de taal van 't volk,
wil het begrepen worden en de zege behalen.
Gedurende heel de kermis gaven zij kon-
certen op de Markt, dat al de honden aan
't huilen gingen en ieder de Markt ontvlucht
te. De Yperlingen meenden ze zoo tot zwijgen
te brengen.
Te vergeefs! Verleden zondag bliezen en
tuitten zij weeral dat hooren en zien ver
gingen. Ook spoedden de Yperlingen zich
huiswaarts en op heel de Markt bemerkte
men ontrent twee dozijn kleine jongen, kwe
zels en tottebellen. De overige wandelaars
hadden spoedig de hooren gestopt en waren
gezwind de plaats gepoetst.
Welk een kolossale bijval voor de grrroote
fanfaren en den verlichten Mecenus, die
de kunst scharen en den jap ter zege leidt
met dezelfde middelen en langs dezelfde
wegen
De klerikalen, die altijd en overal hoog
oploopen met de vele deugden, waarmede zij
behebt zijn, die zich immer het monopool
der braaf- en deugdzaamheid aanmatigen
durven, zouden ons dunkens wel de daad bij
het woord mogen voegen en om een beetje
consequent te zijn zich wel moeten wachten
van onder opzicht van rechtveerdigheid bui
ten de scbreve te loopen zij zouden stipt
en nauwgezet de grondbeginselen der recht
veerdigheid moeten naleven en in praktiek
stellen en daar nooit een haarbreed van af
wijken, vooral waar het de opvoeding der
jeugd geldt. Hoe willen zij de beginselen der
rechtveerdigheid bij de kinderen ingang doen
vinden als zij er zelve fijntjes hunne god
zalige hielen aanvagen? En nochtans dat is
zoo, maar al te wel zoo
J.l. Dinsdag was het prijsdeeling in de
aangenomene katholieke S4 Aloysiusschool.
Twee goede leerlingen hadden ijverig naar
de eerste plaats gedongen. Het waren Rich.
Hondeghem, die 191 1/4 punten behaalde en
A. Volleboudt, die 185 punten bekwam. Tot
daar is alles wel en ouders en meesters kun
nen er zich enkel over beloven. Maar het er
zoo pluis niet meer uitziet, 't is in de prijs
deeling zelve, waar men Volleboudt de eer
ste en Hondeghem slechts de tweede plaats
toekent. Waarom? hoor ik reeds vragen. Ja
waarom? beste lezer. Wel eenvoudig. De
ouders van R. Hondeghem zijn bij de kleri
kalen als te vrijzinnig aangeboekt, ze zijn
van liberalism verdacht eo zonden enkel
hunne kinderen naar de K. K. scholen, ge
dwongen en verplicht (zooais overigens hot
meerendeel) door Colaerlson, Henritjes en
andere Fraeysen en, ziet ge, dat is erg ge
noeg om dien duts van een jongen, die zoo
ijvervol, zoo moedig en met zooveel goeden
uitslag naar de eerste plaats gestreefd had
te verac'iteren, op de 2® plaats te brengen!
Gij voelt aan uwen elleboog, niet waar, hoe
zeer die arme blued daardoor gegriefd moet
zijn, hoe pijnlijk zulks zijne rechtmatige
fierheid kwam krenken en hoe bitter hij er
door geleden heeft. Wij zijn allen kinderen
geweest en weten door eigene ondervinding
wat al inschuldige vreugde den bijval op de
prijsdeeling bij de kinderen doet ontstaan
en daaruit kunnen wij wel afleiden hoe hard
zulke reclttuiiskenning vallen moet.
Zoo wurgen de klerikalen de rechtveer
digheid, zoo wringen zij hot recht tot zelfs
in de kinderwereld den hals om, wanneer
zij hunnen poliiieken wrevel willen bot vie
ren. Zoo plagen, kwellen en tergen zij den
werkman, die in hunne klauwen zit en die
niet al te gedwee buigen wil, die plooibaar
genoeg is om hem plat op den buik te leggen
voor die heeren, die soms toorien durft dat
hij geen slaaf is, nog wat vrijheid erlangt
en al eens blijken laat dat hij nog eigen
waarde bezit. Doch hun dwang, hun ondra
gelijk juk, hunne wraaklust zijn koren op
den liberalen molen en zullen medehelpen
om die verdrukkers van 't bewind te kege
len en naar hunne haardsteden en bijzondere
werkzaamheden terug te zenden, die zij nooit
moesten hebben verlaten, 't Zal maar ver
diend en wel besteed zijn ook.
Het is morgen Zondag dat de artisten van
Brussel eene luisterlijke vertooning komen
geven bestaande in
ROBERT EN BERTRAND
de twee lustige vagebonden.
Gr ooi beroemd blijspel met zang in
4 bedrijven.
Iedereen herinnert zich nog welken over-
grooten bijval dit gezelschap in April 11. hier
verwierf. Menigeen heeft het zich beklaagd
die vertooning niet te hebben bijgewoond en
alwieer geweest is zal er nogmaals naartoe
snellen. Ook is het om des wille van dien bij
val dat ons stadsbestuur eene tweede ver
tooning heeft toegelaten en, wij twijfelen
er niet aan. de zaal zal veel te klein zijn.
In ons verslag van April hebben wij
breedvoerig over het bijzonder talent der
spelers gesproken, het ware dus overbodig
hierop wêer te keeren, want al wat wij er
over schrijven kunnen is nog beneden de
wezentlijkheid.
Nu, wie een vroolijken avond wil door
brengen, spoede zich Zondag naar de Too-
neelzaal en zij die den roman van Robert en
Bertrand gelezen hebben zullen verwonderd
staan die rollen zoowel vertolkt te zien.
Kaarten zijn vooraf verkrijgbaar bij TH.
DE GROOTE, machinist, Vandenpeereboom-
plaats.
Opening van 't bureel om 7 1/2 begin om
8 ure.
Woensdag morgend werd een oud vrouw
tje, di; uit bedelen ging, te Brielen, opeen
drietal kilometers van Vporeu, door den tram
verrast, omvergeworpen en de beide beeDen
verpletterd. In een heel zorgwokkenden
toestand werd zij opgenomen en naar 't gast
huis te Yperen overgebracht.
Heer Uitgever,
Gelief de goedheid te hebben, het antwoord
van eenen jongen Turner in het Weekblad
van Zondag aanstaande over te nemen?
Met veel vermaak heb ik den brief van
den bejaarden turner gelezen.
Het zuidergewest, schrijft hij, is bij Ieperen
zeer voorafgegaan. Iets wat zeer klaarblij-
kend is. Een bejaarde Vlaamsche Turner,
deDk ik, moet meer kunnen in zijn vak dan
ik jonge Turner. Het is 't zelfde met de
maatschappijen.
In gansch ons West-Vlaanderen is er niet
één turner, noch bejaard, noch jong, die de
bekwaamheid en ondervinding bezat van den
bestuurder van het feest van 12 Augustus.
5£5ii)6B*=enti*Ö88f3®S
Of
