VAR IJPEREN ER HST ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Het prins-bisdom Luik.
Tiende jaar
Zaterdag.23" Februari 1895.
Nummer 8.
Chemin de fer.
Meeloopers.
De geldwolven aan het werk.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: i fr. 75. Aanoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiomen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alla
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt -worden ecus gratis ingelijfd. De annonoen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanaeren, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen loor den Office de Publicité, Magdaïenastraat, Brussel. Men wordt verzocht all© lioegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij e»
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Heures de départ a partir du ler Janvier
d'YPRES pour
Poperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-039-43
FÜRNES-YPRES.
Een der grootste plagen van onze
hedendaagsche staatkunde is 't mee
loopen», in 't Fransch emballement.
Wat heeft dat meeloopen toch al
kwaad berokkend aan ons landje.
Zonder de meeloopers waren de
klerikalen er nooit in gelukt, tien
jaar geleden, de liberale meerderheid
omver te werpen.
Zonder de plaag van het meeloo
pen hadden er het jaar te voren geen
10,000 opgewonden dwaashoofden
staan te tieren en te razen op de
Groote Markt van Antwerpen, om
het vormen van de maatschappij der
elevators te beletten, die deze haven
noodig had als brood.
(30® Vervolg).
In dezen uitersten nood, wendden de Lui
kenaren zich tot Sigismond, keizer van
Duitschland, die in 1416, de Kerstfeesten te
Luik kwam vieren. Hij had medelijden met
den deerniswekkenden toestand dezer arme
bevolking, en vernietigde gedeeltelijk het
vonnis, dat de overwinnaars van Othée, te
Rijssel tegen haar geveld hadden. Van dit
oogenblik af was de macht des dwingelands
gefnuikt, en zijnen trots ter neer geslagen
Nu hij zich niet meer de onbetwiste, alom
goduchte meester gevoelde, bekroop hem
eene laffe vrees! Eene bende trawanten om
ringde hem steeds wanneer hij eenen voet
buiten zijn paleis waagde. Weldra deed zich
eene gelegenheid op, cm het bisdom te ver
laten, en hij liet ze niet ontsnappen.
Zijn broeder, Willem IV vanHenegouwen,
was gestorven, eene dochter, de beruchte
Jakoba van Beieren, als eenige erfgename
achterlatende.. Ja a zondarGenade had sinds
lang de erfenis zijns broeders in het oog, en
daar hij de bisschoppelijke wijding nog niet
Zonder dat verwenschte emballee-
ren waren er nooit 80,000 snullen
naar Brussel getrokken op 7n Sep
tember 1884 om er een pak slagen
op te loopen zooals zij er nooit op
hun brutale boerenkermissen een ge
kregen hadden.
Ware het emballeeren niet in de
zeden, er zouden nooit 300,000 socia
listische stemmen gevonden zijn, en
M. Pastoor zou zich wel wachten van
uit zijn predikstoel duizenden mee
loopers in het harnas te jagen tegen
de liberale grondbeginselen.
Waar moet het een in een land,
waar de leiders des volks zich mogen
richten tot zijn woest hart, zijn hon
gerige maag, of zijn verstompten, bij-
geloovigen geest, om dusdoende het
bewind in handen te houden en te
voorkomen dat het volk luistere naar
gezonde rede en kalme bespreking?
Vvee het land waar de volkswil niet
berust op geleerdheid en nadenken
L'emballement, dat is de groote
plaag van den modernen tijd. Hij die
meeloopt heeft het hoofd in vuur
en zijn driften zijn ontstoken, zoodat
redeneering geen vat meer heeft op
hem of hem tot verkeerde gevolg
trekkingen leidt.
Ziet maar De Roomsche kerk
heerscht in 't land door de dwepene
kracht van predikers en zoogenaamde
godgeleerden.
Het collectivisme denkt Belgie te
veroveren door het volk te emballee
ren voor een hersenschim, een he
mel op aarde
Daarom zijn beiden vijandig aan
het liberalisme, dat enkel steunt op
vrijheid van onderzoek en kalm na-
ontvangen had, zoo verkreeg hij van den
Paus Martinus V, in de kerkvergadering
van Constance (1418), oorlof, om het gees
telijk ambt te verzaken. Hij trachtte daarna
met Jakoba in.het huwelijkte treden; deze
poging mislukt zijnde, nam hij Elisabeth
van Gorlitz, weduwe des hertogen van Bra
bant, Antoon van Bourgondië, tot vrouw,
en begon tegen zijne Dichte eenen strijd die
hem in bezit van Holland, Zeeland en Fries
land stelde. Niet lang echter genoot hij de
vruchten zijner zegepraal. Hij stierf te 's
Gravenhage, op 6 Januari 1424, aan de
gevolgen van gifimengsel, dat hem, naar
men verzekert, door den hertog van Glo-
cesfer werd toegediend. En de geschied
schrijvers zeggen, dat, wanneer de Luike
naars beul zijn einde voelde naderen, hij de
onbarmhartigheid en de wreedheid, die hij
tegen zijne oude onderdanen getoond had,
diep betreurde. Dit berouw kwam echter te
laat, en zal de geschiedenis niet weerhou
den, om den man, die met voorbedachten
rade duizenden en duizenden in het ongeluk
gestort heeft, met eeuwigen vloek te be
laden,
denken.
Wie een heethoofd is, diens plaats
is niet in 't liberalisme, en in een
tijd als de onze, waarin slechte voe
ding, bijgeloof, dreigingen, alcoho
lisme en strijd om 't leven de koorts
in 't hoofd houden, is 't geen won
der indien de heethoofden bij dui
zenden zijn.
Zoolang het emballement zal toe
gelaten zijn zoolang een leider zich
zal 'mogen richten anders dan tot de
redeneering zijner toehoorders zoo
lang zullen de vruchten van het alge
meen stemrecht vergiftigd zijn en doo-
dend werken op 't bestaan der natie.
Ziet, als een nieuwe vraag bran
dend wordt in de politiek des lands,
dan verdeelen zich degenen, die er
voor en tegen zijn, in tweekampen,
en ver van te redeneeren, verklaren
zich de meesten met een vrienden of
wel vijanden van het nieuwe ding.
Zoo hoort men voor of tegen de over
name van den Congo spreken, terwijl
nog niet eens grondig onderzocht
werd wat er aan het bezit van zulke
kolonie voor Belgie verbonden is.
Hier weer, zooals overal, zullen
hartstocht en meeloopen beslissen in
een levenszaak, in plaats van over
tuiging. Spreekt men niet reeds van
meetingen tegen de overname in 't
Walenland
Helaas
De klerikalen willen eene nieuwe
beweging beginnen met de school
kwestie.
Zij hebben niet genoeg met de
XV
Het vertrek van Jan zonder Genade wierd
door het gansche land mat uitgelatene vreugd
vernomen. Met hem verdweenen insgelijks
de vreemde benden, die hem, ia zijn dwin-
gelandswerk da hulp hunner wapen verleend
hadden. Nauwelijks was het volk van den
wreedaard ontslagen, of het haastte ztch de
oude wetten en gebruiken weder in te voe
ren, de Ambachten op te richten, en tot de
benoeming der Burgemeesters over te gaan.
Het was den Paus Martinus V bekend, wel
ke rampen de ongelukkige Luikenaren had
den moeten verduren. Daarom zond hij hun,
Jan van Wallenrode (1418), aartsbis
schop van Riga, eenen man, die wegens zijne
liefdadigheid, en zijne uitstekende deugden,
de algemeene achting verworven had. Bij
zijne troonsbeklimming zwoer hij de vrede
van Fexhe te eerbiedigendien eed bleef hij
getrouw De regeering dezes edelen mans
duurde helaas niet lang! Hij stierf reeds het
volgende jaar, en wierd vervangen door
Jan van Heiusberg, een prins van has-
pegouwsche afkomst, en die daarom met
vreugdegejuich begroet werd. Deze jubbel- f
broodrooving van duizend bekwame
onderwijzers en onderwijzeressen.
Niet genoeg met de pensioenen en
belooningen verleend aan de verra
ders der wet van 1879.
Niet genoeg met de afschaffing van
een ontelbaar getal gemeentescho
len, bewaarscholen en scholen van
volwassenen.
Niet genoeg met de verdwijning
van de eenige gemeenteschool in eene
massa dorpen des lands.
Niet genoeg met de millioeuen
welke de regeering en de klerikale
gemeentebesturen aan de klooster
scholen betalen.
De rijke klerikale hceren en de
geestelijkheid hadden bij 't aangaan
van de schooloorlog zware geldelijke
verplichtingen op zich genomen. Dat
waren zij spoedig beu. Dan vonden ze
't liedje uit van de schoone ziel van
't kind die moest gered worden.
Die ziel; dat was hun porte-monnaie.
De kosten van den klerikalen school
oorlog worden sedert 1884 geklopt
op den rug van de belastingschuldi
gen. En nog hebben de pastoors niet
genoeg. Nu zullen ze den vollen last
van hunne scholen met God maar
zonder geleerdheid door de contribu-
abelen doen dragen. Dan kunnen zij
't geld, dat zij nu nog aan hun ver-
kwezeld en verstompend onderwijs
moeten hangen, totaal besteden aan
kiespropagande welk gezien de groo
te uitbreiding van het kiezerskorps,
nieuwe zware opofferingen gaat ver
gen om de schatrijke en heersch-
zuchtige geestelijkheid, met hunne
zaakwaarnemers in Senaat, Kamer,
provincie- en gemeentebesturen, aan
kreten waren echter van korten duur, want
de nieuwe vorst stelde de algemeene ver
wachting bitter te leur. In den beginne nam
hij, wel is waar, eenige maatregelen, die den
volke gansch gunstig waren. Zoo herstelde
hij onder anderen de rechtbank der XXII,
die na Othée was afgeschaft geweest. Doch
zijne ingeborene pronkzucht, zijne lust naar
ij dele vermaken, wierpon hem in de armen
diergene, die de heropbeuring der volks
macht met nijdig oog aanzagen.
Door eene oorkonde van 1421, ontnam hij
aan al de ambachtslieden, die niet voor ei
gene rekening arbeidden, het recht om aan
de benoeming der burgemeesters deel te ne
men. Groote opschudding ontstond daardoor
in het bisdom; onlusten braken ten allen
kant los, en Heinsberg, om het volk des te
heter in bedwang te kunnen houden, nam
een besluit, waardoor hij het dragen van
wapens aan de burgerij ontzegde. Dit was
eene nieuwe oorzaak tot ontevredenheid,
want het verbod om wapens in den gordel
te voeren, was door onze voorouders als een
teeken van onteering eu slaafscheid aan
schouwd. Wordt voortgezet
HET WEEKBLAD
11-45 2-43 3-43 6-24 8-10 9-41.
Poperingke-Hazet.rouck, 6-54 8-52 9-03
11-45 3-43 6-24 -- 8-10.
Houthem, 5-13 8-00 10 59 5-02 7-38
Cominss 5-13 7-44 8-00 9-41 9-46 10-59
2-29 2-35 5-02 7-38 8-40
Oomines-Armentières, 5-13 7-4410-592-29
5-02 8-40.
Roulers, 5-58 6-45 7-46 10-20 12-03
2-33 3-47 6-23.
Langhemarok-Ostende, 6-56 9-45 11.-57 3-39
6-03.
Oourtrai, 5-13 8-00 9-41 10-59 2-29
5-02 7-38.
Courtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29
5.02.
Courtrai-Gand, 5-13 8 00 10-59 2-29 5-02
7-38.
De Poperiughe vers Hazebrouck, 7-11 -9-19
12-03 4-01 3-38 8 -27.
TRAM YPRES-FURNES.
4-40 7-22 9-46 1-00 3-40 6 30
10-36 (le sarnedi seuleaient).
4-15 7-26 9-50 1-05 3-45 -- 6-22.
