bobüiilm.
De Vlamingen en de Werkstaking.
Dood van den bisschop van Brugge.
STADSNIEUWS.
Klerikale vervolging in Vlaanderen.
Koorzangmaatschappij.
Symphonie.
Verloren bankbriefje.
Assisenhof van West-Vlaanderen.
Burgerstand der Stad Poperinghe.
Te dien opzichte, is er niets dat de aan
werving evenaart van het onderwijzend per
soneel door den Staat of de plaatselijke be
sturen en het recht van afzetting dat er het
gevolg van is.
Het stelsel der jaarlijksche toelagen aan
de vrije scholen heeft geene reden van be
staan en kan niet uitgelegd worden.
Welk is het doel van het lager onderwijs
Heel eenvoudig van aan de kinderen aan
vankelijke begrippen in te prenten, maar
waarvan voor hen het verkrijgen iets on
waardeerbaars is: lezen, schrijven, rekenen,
grondbeginselen van aardrijkskunde, van ge
schiedenis, natuurlijke wetenschappen, voor
name grondbeginselen van zedeleer en ge
meenschappelijk voor allen.
De eenige zending van den lageren onder
wijzer is van de jonge verstandvermogens te
openen en te beschaven, ze in staat te stellen
om juist te zien, om zich "zeiven in het leven
te bestieren, zich te verrijken en te verbete
ren door de aanraking der ondervinding.
Dit begrepen zijnde, en daar de noodza
kelijkheid der opvoeding al- meer on meer
dringend gevoeld wordt; daar de verstande
lijke ontwikkeling een grondvoorwaarde van
den openbaren voorspoed is, waarom zou
de Staat zinnens zijn zich, voor de vervul
ling van die zaak, aan velkdanige bijzon
dere overnemingen gehoel en al over te laten,
waarop hij maar een bedrieglijk toezicht
zou kunnen uitoefenen
Ziedaar waarom het liberalism het prin
ciep der openbare school daargesteld beeft,
en zoo men eene fiscale vergelijking wil, het
princiep van de school op eigene rekening in
tegenstelling met de school die aan de toe
vallen der toewijzingen en aan de grillen
van den aannemer overgeleverd is.
Wat Jules Simon ook zegge, de Staat moet
in schoul/.ake minder dan in eenige andere,
zijne afstelling voorbereiden.
Het princiep dat men nu tracht in eere
te brengen is dus cene wegsluiping zonder
verschooning.
Een des te jammei lijke wegsluiping dat in
feit en dit is de belangrijkste beschou
wing het onderwijs, onder het nieuwe
stelsel, niet kan .nissen van aan onderwij
zers overgelaten te worden die minder be
zield zijn met den geest hunner bedieningen
dan gekweld met den hoogmoed om de jeugd
te verdwei en.
Dat de leerling zonder fouten kunne schrij
ven, dat hij juist leere rekenen, dat hij eenige
vaste en j uiste begrippen in zake van ge
schiedenis en van aardrijkskunde verkrijge,
dat hij zich een nauwkeurig gedacht make
van de groote wetten die de natuurwereld
beheeren, dat hij zijne zedelijke plichten in
geweten epneme en ze op eene onuitwisch-
bare wijze in zijn geheugen prente om later
in het leven een eerlijk man te zijn, dit zijn
zoovele toevallige en schier <o veronachtza
men uitslagen in de oogen van die hoogmoe
dige apostels welke dorstig zijn naar wijs-
geerige of godsdienstige bekeeringen.
En het is aan die geïmproviseerde opvoe
ders, die de eenige ware zending versma
den welke hun te laste valt, dat men de
opvoeding der nieuwe nakomelingschap wil
toevertrouwen
En wij zouden er in toestemmen van deze
van de eene zijde aan de onwetendheid en
van de andere aan het fanatism over tc laten?
Wij zouden in de verminking van de vrij
heid van geweten toestemmen die niet alleen
lijk den eerbied voor de overtuigen voor
schrijft, maar die nog cischt dat elkeen zich
vrijelijk een opinie vorme over het groote
vraagstuk van do lotgevallen des menschen!
Op die levenskwestie, zal het liberalism
de wapens nooit nederleggen.
De Bond der Vlaamsche Progressisten van
Luik, heeft den volgenden oproep in de ge
meenten Glain, St-Nicolas, Tilleur en Mon-
tegnée doen aanplakken.
VRIENDEN VLAMINGEN
Het ministerie wil ons eene wet opdringen
die onze gemeentehuizen aan de klerikalen
zou overleveren.
Die wet willen wij niet
Wij willen niet dat onze scholen, onze bu«
teelen van weldadigheid, het beheer der ge-
toeentegelderen in de handen der achteruit
kruipers vallen.
Wij willen onze gemeentezaken zeiven
besturen.
En daarom vragen wij Eén manééne
stem
Om de lage inzichten der klerikalen tegen
te werken, zal misschien de Algemeene
werkstaking besloten worden.
Dit is uw recht!
Maar Vlamingen, weest bedaard! weest
kalm
Past op op uwe daden Past op op uwe
woorden
Gij zijt omringd van betaalde overdragers
(mouchards) die uwe gesprekken afluisteren,
en ze aan het gerecht overbrieven.
Het minste woord kan maanden gevang
kosten.
Daarom geene manifestaties.' Geene sa- j
menschoolingen
En zoo men het leger tegen u afzendt,
roeptLeve het Leger Het is samengesteld
uit uwe zonen, uwe broedersHet zijn
volksjongens, werklieden zooals gij.
VLAMINGEN
Nog eens! Bedaardheid! Kalmte\
Het Ministerie zal zwichten, of vallen
onder den algemeenen walg
Het Bestuur van den Bond
der Vlaamsche Progressisten
In zijne vergadering van Zondag 24 Maart
heeft het Bestuur der Fédération Progressis
ts van Luik besloten eene onderschrijvings-
lijst ten voordeele der werkstakers te ope
nen.
M, De Brabandere die M. Faict in Juni 1.1.
als bisschop van Brugge opvolgde en onlangs
met zegeningen beladen van Rome weder
keerde, is tijdens een banket, gegeven ter
gelegenheid der eerste communie, bij M- Hal-
leux Ryclandt, door een beroerte getroffen
en naar zijn paleis gedragen, onmiddellijk
overleden, na de laatste sacramenten ont
vangen te hebben....
Zonlerling samentreffen M. De Braban
dere bezwijkt op dezelfde wijze aan de ban
kettafel gezeten, als M. Lambrecht, bisschop
van Gent, over een paar jaren te Dender
leeuw overleden.
UNIVERSITY
EXTENSION TE IEPEREN.
Lokaal IN 7 BRONZEN HOOFD
RIJSELSTRAAT.
De le les van Planten biologie zal
binnen veertien dagen gegeven wor
den door M. Mac Leod, professor aan
de Hoogeschool van Gent.
De gemeenteraad van Vyve-St-Eloi is sa
mengesteld uit 9 leden, waarvan 7 liberalen.
Den 29 December 11, gaf M. Jan Destoop
zijn onlslag van gemeente Secretaris, en in
zitting van 5 Januari daarna is de heer Adolf
Deverrewaere, hulponderwijzer, met 7 stem
men op 9 benoemd.
De klerikale bestendige Deputatie, die hier
eene zoo treurige vermaardheid verwierf met
het verbreken onzer gemeentekiezing van
1890, nam in zitting van 8 Maart het vol
gende besluit
Gezien de bestuurlijke mededeelingen aan
gaande het gedrag en de zedelijkheid van
sieur Deverrewaere
Bovengemelde benoeming is niet goedge
keurd.
Geheel de bevolking vraagt zich met ver
baasdheid af welke deze bestuurlijke mede
deelingen zijn.
M. Deverrewaere heeft aan het gemeente
bestuur het volgende krachtig protest gezon
den
Mijnheeren,
Toen ik de plaats van gemeente secretaris
vroeg had ik de eer een getuigschrift van
goed gedrag en zedelijkheid in te dienen, welk
gij mij afgeleverd hebt, mijnheeren, en niet
temin weigert de bestendige d"putalie (gezien
de bestuurlijke inlichtingen aangaande mijn
g ïdrag en mijne zedelijkheid J mijne benoeming
goed te keuren.
Onnoodig te zeggen, mijnheeren, dat het
mij onmogelijk is het stilzwijgen te behouden
over deze ongegronde beschuldiging, uitslui-
telijk uit politieken haat gedaan.
Ik ben slechts 33jaren oud, ikben getrouwd,
vader van familie, en mag dus mijne vrouw
noch mijn kind onteeren. Ik ben onderwijzer,
.'t is te zeggen de man uitsluitelijk gelast met
de natuurlijke, verstandelijke en vooral zede
lijke opvoeding der jeugd. Sedert 14 jaren
oefen ik dit bedrijf uit in uwe gemeente en
nimmeris er eene klacht gedaan geweest over
mijn gedrag en mijne zedelijkheid. In eens
moet ik de achting verliezen van mijne
vrienden en ambtgenooten. Ik moet alle aan
zien verliezen bij de ouders, bij de kinderen,
en moet ik voor iedereen immer een onzede
lijk mensch zijn
Neen, mijnheeren, ik vraag de herstelling
mijner eer, want ik kan onder het gewicht
van dezen laster niet blijven.
De getuigschriften van mijne bijzondere
opzichters bekomen, die bij mijnen brief van
heden gevoegd zijn, toonen klaar, zooals gij
het weet, mijnheeren, wat ik tot hiertoe voor
het onderwijs en de opvoeding der kinderen
gedaan heb. Ik weet, mijnheeren, hoeveel
belang gij stelt in de goede faam der scholen,
die de roem zijn van uw bestuur.
Die laster treft u gedeeltelijk en ik hoop
dat gij u bij mij zult voegen om de mededee-
ling der gezondene stukken en een openbaar
onderzoek te vragen over d® daden die mij
zouden ten laste gelegd worden.
Indien ik onwaardig ben gemeente secre
taris te zijn, ben ik het zooveel te meer den
naam van onder wijzer te dragen. Indien het
onderzoek ten mijnen nadeele is, verzoek ik
u mijnheeren, gebruikte maken van het recht
dat het art. 8 der wet op het lager onderwijs
u geeft.
Ik hoop, mijnheeren, dat ds deputatie zal
gewaardigen mijne vraag gunstig teaanvaar-
den. Ik heb de zaak aan mijne oversten me
degedeeld. Ik wil mijne faam en mijne eere
v>reken. Ik wil dat er recht gedaan worde.
Ik bid u, mijnheeren, mijnen brief met uwe
beslissing aan de bestendige deputatie te wil
len overhandigen en met mijnen dank de
verzekering van mijnen diepen eerbied te
aanvaarden.
Uw ootmoedige en zeer dienst willige dienaar
(G). A. Deverrewaere.
De gemeenteraad beeft Zaterdag vergaderd
en heeft protest aangeteekend tegen de be
slissing der deputatie. Hij heeft, met een
parigheid, den wensch uitgedrukt het open
baar onderzoek te zien toestaan, door M.
Deverrewaere gevraagd.
Deze beeft een smeekschrift gezonden naar
den minister van 't inwendige en het open
baar onderwijs, naar de Kamer en naar den
Senaat.
Wel hier in Yperen is men zoo nauw.ge
zet niet. Onze klerikale bestuurders brood-
rooven eerlijke lieden, maar zij geven plaat
sen aan bankroetiers en mannen die van
hunne vrouw gescheiden leven.
De Koorzangmaatschappij bood haren le-
denjl. Donderdag inderuimezaal der Beurs,
Cartonstraat, eene heel puike tabagie, roo-
kers muziekfeest aan. De leden waren nogal
talrijk opgekomen, door het mooi programma
aangelokt. Alles is opperbest van stapel ge-
loopen en men heeft er een genoeglijken
avond gesloten.
De stukken voor Symphonie, openingstuk
Ballet-aria's, fantaisie op Romeo en Julietta,
El-Tuiia, en uitspanning op een motief van
Sivori, genoten allen den meesten bijval en
werden luidruchtig toegejuicht. Het waren
echte perelkes, die op eene meesterlijke wijze
vertolkt werden.
Concerto en fantaisie Ballet, beide voor
vedel uitgevoerd door den heer Yan Eegroo
waren zeer lief en opperbest weergegeven.
Het is een kustenaar die veel belooft voor de
toekomst. Dapper handgeklap viel hem te
beurt en 't was wel verdiend.
Kluchtliederen, door den heer D.... deden
hartelijk lachen, hij mag bij de beste klucht
zangers gerekend worden, zoowel voor
vlaamsche als fransche liedereD, hij heeft er
ons een staaltje van gegeven. Zulke liederen,
zoowel gezongen hoort men immer dolgraag.
Het was om kort te zijn, een prachtig feest
van eene wozentlijke kunstwaarde, dat allen
uitmuntend beviel en bij iedereen den besten
der indrukken naliet,
j Doch wij ondervonden met spijt dat het
bier er nog al te wenschen liet. Velen ver
kozen suikerwater te drinken en dat in 's
brouwers bijzijn I Allo een beetje goeden
wil en 't nat zal er wel lekkerder zijn
Wij vernemen dat eene symphonie zal
ingericht worden om de feesten van het Wil
lemsfonds en van de Oud-Pompiers op te
luisteren. Zij zal staan onder bestuur van
M. H. Moerman.
Wij juichen het plan volmondig toe en
wachten de verwezenlijking af.
tv ie van kans spreken mag, is het boerke
van Zillebeke, dat verleden Zondag reels zijn
verloren bankbriefje terug had, dank aan de
eerlijkheid van eencn schoolknaap. Het zou
■helaas! niet dikwijls het geval zijn
Men brengt ons aan dat H. Neyrinckx, ook
een leerling der stadsschool, verledeu Zon
dag, in de Hondstraat, eene gouden damen-
horlogio van groote waarde vond en ook ten
politiebureele neerlegde.
Het kleinood behoorde toe aan mejuff. FI.
B. onzer stad. De eerlijke vinder kreeg eene
goede belooning. Dat bewijst dat men in onze
stadsscholen, niet alleen den kinderen een
goed onderwijs bezorgt, maar dat zij er te
vens eene uitmuntende opvoeding genieten,
dat men de gevoelens van eerlijkheid en
rechtvaardigheid weet in te planten. De op
voeding is zoo gebrekkig niet als de godge
wijde zwartjes aan de ouders willen wijs
maken.
Lijst der titulaire jurés.
MM. Vandepitte, L., nég., Coolkerke.
Dhyedt, F., comm. nég., Ostende.
Vereecke, F., prop., Hooglede.
Vercruysse, L., rent., Courtrai.
Pringiers, A., comm., id.
Vanlseghem, E,, rent., Ostende.
Verpoort, Ch., cultiv., Oostnieuwkerke.
Brutsaert, J., id., Gyverinckove.
Nevejan, H.. échevin, Langemarck.
Nuttin. A., recev. comm Wevelghem.
Veys, I., rent., Vlamertinghe.
Moreels, V., nég., Tiegham
Vandeben, E., march., Courtrai.
De Groote, E cons., prov Clercken.
Maertens, E., échevin, Swevezeele,
Rysman, C., fab., Courtrai.
Catry, A., secrét., comm., Cuerne.
Parmentier, J., not., Mouscron.
Dobbelaere, L.,cons. comm., Moorslede.
Hoste, J.,secrét. comm., Oostroosebeke.
Lams, P., expédit. Ostende.
Carpentier, F., recev. comm., Cuerne.
Van Hille, T., dessinat. Ostende.
Deridder, V., notaire, Kerckhove.
Fol-Debreyne, J., négoc., Ypres.
Laigneel, P march., Courtrai.
GlorieuXj H., négoc., Herseaux-
Vyncke, H., recev. comm., Zedelghem
Angillis, A entrepren., Ypres.
Coussement-Demeulenaere, nég., Roulers.
Bijgevoegde jurés.
MM. Vanderhofstadt, J., brass., Bruges.
Demeester, E., cabaret., id.
Lebret, V., indust., id.
Vandergbote, E., brass., id.
De correspondentien voor de bus moet men
door plaatsgebrek, voor 8 dagen verschuiven.
(Redactie.)
BURGERSTAND.
van den 29 Maart tot den 5 April 1895.
Go!)oorten
Mannelijk geslacht, 3. Vrouwelijk id. 8.
Overüjdens
Decae, Eugenius, 70 jaren, zonder beroep,
weduwenaar van Vandevoorde Maria, Lange
Thouroutstraat.
Gisquiere, Zélia, 9 jaren, scholierster,
Plateelstraat.
Verbrugghe, Emandie, 29 jaren, zonder
beroep, echtgenoote van Caenepeel, Auguste,
Hondstraat.
Burggraeve, Frans, 70 jaren, kleermaker,
echtgenoot van Lestaeghe, Emilienna, Tem
pelstraat.
Dobbelaere, Emilius, 57 jaren, goudsmid,
ongehuwd, Thouroutstraat.
Bendel, Eugenia, 65 jaren, zonder beróèp,
ongehuwd, St-Jans-Hospitaalstraat.
Kinderen beneden de 7 jaar.
Manelijk geslacht 0. Vrouwelijk 3.
van den 28 tot den 1 dezer maand.
GEBOORTEN.
Mannei.ijk. 2 Vrouwelijk 2.
Sterfgevallen.
Henniti, Hendrik, ongehuwd, oud40jaren,
landbouwer, Wijk E.
Kinderen beneden de 1 jaar.
Mannelijk geslacht 2. Vrouwelijk id. I.
