VAK IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
BERICHT.
Het prins-bisdom Luik.
Tiende jaar
Zaterdag 1" Juni 1895.
Aan de Kiezers van alle
gezindheden.
Abonnementsprijs voorop betaalbaars 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: i fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte
eerherstellingen- 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanaeren, alsmede
het buitenland worden ontvangen loor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel - Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij eo
die voor
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De Commissie der Vrijzinnige Ver-
eeniging zet zijne politieke vrienden,
die zouden gelooven recht te hebben
op de Kiezerslijst voor de gemeente,
met eene of meer stemmen ingeschre
ven te worden vurig aan, zich er
over te komen bevragen ten bureele
der Liberale Associatie, in den Zalm,
Seminariestraat.
Het bureel is open van 9 tot \2
ure 's morgens en van 2 tot 5 ure
namiddag.
Het Comiteit bericht zijne vrienden
dat het van de voorloopige lijst der
kiezers voor de gemeente in bezit is.
De Boterkwestie of het bestaan van
den landbouwer in Vlaanderen!!!
Zorgt voor uwe intresten, laat u door nie
mand ruineeren
De kiszingen naderen; de volksvertegen
woordigers worden door u aangeduid gij
hebt dus het recht hen te vragen wat zij met
u gaan doen. Zegt Heeren Volksvertegen-
digers, wat gaat gij verrichten met de BE
LASTING OP DE BOTER
Er is spraak eene belasting te leggen op
de uit den vreemde inkomende boter gij
denkt dabden prijs der boter zal verhoogen.
Integendeel! die belasting is de uithonge
ring der boeren en den ondergang onzer bo
termarkten. Belasting leggen op het inko
men der boter, goed 1 maar den vreemde
zal ook zeggen, gij belast mijne waren, ik
belast de uwe
Wij weten uit goede bron dat Frankrijk
onmiddelijk na het stemmen onzer wet, er
(41° Vervolg).
Hij was daarenboven den roomschen gods
dienst bovenmate toegedaan, (immers hij had
zijne verschillende werkelooze, maar ryk
betaalde bedieningen aan den paus te dan
ken) en gedroeg zich daarom als een onver
biddelijke dweeper. Door een bevel van 1589
vaardigde hij de zwaarste straffen tegen al
degene die het roomsch geloof afzwoeren,
ongodsdienstige geschriften opstelden, ver
kochten of uitdeelden. Dit verwekte groots
opschudding in het landduizende vlug
schriften spoorden de inwoners aan om hun
ne oude geloofsbelijdenis daar te laten, en
zich met kracht tegen de wraakroepende
afzettingen der geestelijkheid te verzetten.
Datzelfde jaar trokken de Hollanders het
bisdom binnen, en veroverden, bij verassing,
de stad Hosi. Dit voorval deed de hoop der
Hervormers, om het prinsdom naar hunne
zijde te trekken, herleven. Niet langer ech
ter mochten zij zich over hunne zegepraal
verheugen, want eenige weken later, ver
viel de stad in de macht der beiersche en
spaansche huurtroepen, die door den bis
schop tegen haar waren afgezonden. Ernst
van Beieren toonde zich onverbiddelijk tegen
eene zal maken om onze boter die wij naar
den vreemde zenden ook in evenredigheid te
belasten en dat de belasting zoo hoog zal
zijn, dat onze boter er voor goed zal uit
gesloten zijn.
Reeds twee groote melkerijen van Vlaan
deren verzenden hun grootste deel boter naar
Parijs en Roubaix, moesten de rechten ge
stemd zijn, dan zouden deze verzendingen
ook al tot niet komenworden zij niet ge
stemd dan is er te plaatsen voor iedereen.
Frankrijk levert hier boter gedurende zes
maanden in 't jaar; zij zullen daar inkom-
rec.hten moeten voor betalen, ja maar Bel
gië levert in Frankrijk geheel het jaar, Bel
gië die wel drie maal zooveel boter naar
Frankrijk zend, zal dan driemaal zooveel
rechten moeten betalen. Langs het Walen
land zend Frankrijk boter naar België ge
durende zes maanden. Van Yperen alleen
vertrekt wekelijksch in den zomer rond de
20.000 kilos per week en in den winter
12,000 kilos. Wie zal betwisten dat bijna al
de boter welke gekocht wordt tot IJper,
dienende Loo, Alveringhem, Kortrijk, Wa-
reghem, Rouselaere, Thielt, Deynze, Aeltre,
Nevele, Audenaerde, Somerghem, enz., enz.,
van Gent ook al niet naar Frankrijk trekt?
En worden de fransche kooplieden hier
uitgejaagd voor de boter, dan jaagt men ze
ook weg voor de andere producten: zij koo-
pen hier ook hesp, eieren, kiekens, duiven,
enz. Gij zoudt kunnen denken dat Frankrijk
onze boter van doen heeft, neen, in Bretanje,
Normandië kunnen zij boter krijgen van
denzelfdea prijs en zoo goed als hier.
Maar omdat die landstreek zoo wat meer
verwijderd is dan ons Vlaanderen en daar
het meestal vlaamsche koopmans zijn die in
het Noorden van Frankrijk den boterhandel
doen, geven zij de voorkeur aan België.
Maar als die menschen groote rechten zul
len moeten betalen, dan is 't iets anders,
dan blijven zij er uit.
Gemakkelijk om te verstaan. België vraagt
bij voorbeeld 0,25 mkomrecht aan Frank
rijk voor in Belgie met hunne boter te ko
men, natuurlijk zal Frankrijk ook zoo rech-
de afgevallene stad. Twee dagen lang wierd
zij aan de plunderzucht der overwinnaars
prijsgegeven, en honderd harer inwoners
boetten hunne ketterij aan de galg.
Het graafscnap Loon, voornamelijk Has
selt, Maaseyck en het noorden van Limburg
bevatteden een groot aantal Hervormsgezin-
den. De bisschop dwong de inwoners hunne
geloofsbelijdenis af te zweren of het land
binnen de drie dagen te verlatendeze uit
drijving der weerspanningen had de ont
volking der Kempen, en de vernietiging
harer eertijds zoo bloeiende weversnijver
heid voor gevolg.
Door deze willekeurige maatregelen ver
minderde 's prinsen aanzien van dag tot
dag! Zijne onverdraagzaamheid, de steeds
aangroeiende belastingen, de hevige bespie
ding der Ketterrechters, hadden eene diepe
onrust in het land te weeg gebracht. Handel
en nijverheid waren om zoo te zeggen vol
strekt uit de luiksche gouwen verbannen
ook heerschte er diepe ellende in de gansche
streek. En niettegenstaande dezen erbarma-
lijken toestand eischte de vorst onophou
dend nieuwe schattingen, welke hij in den
vreemde ging verkwisten. Van allen kant
verhieven zich klachten! Overal kwamen de
gemeenten tegen deze eigendunkenle han-
ten leggen of nog grooter, het is reeds vast
gesteld.
Men zegt dat de Waltn de boter zullen
koopen. Maar 't is nog maar eene veronder
stelling. Daarbij is het niet zeker dat zij de
zelfde prijzen als de Fransche zullen beste
den. De Walen zijn meest belust op boter
van gemeender hoedanigheid. Bij 100 kilos
boter voegen zij er 7 of 8 kilos zout bij en
vele hunner boter mengelen zij met mar
garine. Al de fijne smaak onzer boter wordt
weggenomen. In Frankrijk zout men maar
weinig onze boter.
Als nu de Fransche kooplieden voor de
boler 25 of 31 rechten zullen moeten be
talen, zullen zij de boier goedkooper willen
koopen en 't zullen dus de boeren zijn, die
min geld voor hunne boter zullen krijgen,
te meer omdat de boter uit Normandië en
Bretanje naar Rijsel kan gevoerd worden.
En eens de Fransche markt verloren, is
het voor altijd gedaan. De Waalsclie koop
man, zijnen Franschen mededinger niet meer
ontmoetende, zal zelf de prijzen kunnen stel
len en de boerkens zullen mogen knikken en
in plaats van peerdsoogen zullen zij twee-
frankstukken in de vuist gestoken worden.
Dan zal het gedaan ?ijn met den bloei der
markten, die de bron van welvaart voor de
burgerij, de boeren en de neringdoeners zijn.
Leest dit goed
In 1890 kregen wij eene dubb ie hoeveel
heid boter van den vreemde.
Dit blijkt uit de officieele statistieken, die
niemand kan in twijfel brengen.
Al de boeren leggen zich lieden bijna op
geene graangewassen toe, maar wel op de
beeten, suikerijen, vlas, tabak en den vee
kweek. Van daar dat er meer en meer mel
kerijen gesticht werden in ons land. Aldus
is het te voorzien dat binnen 3 jaar, wij
hoegenaamd geene boter van den vreemde
zullen moeten trekken, daar wij boter ge
noeg voor ons verbruik, ja zelfs teveel boter
zullen hebben. Alle fabriekanten en koop
lieden trachten zooveel uitwegen mogelijk in
den vreemde te zoeken om er hunne waren
del wijze op! Opnieuw ging het land do prooi
van zware bloedige twisten wor.len, toen
Ernst van Beieren, den 17 Februari 1612,
schielijk overleed.
Deze vorst stiehtte de Seminaries van Luik
en Sint-Truiden, alsook het Beiersch gast
huis, dat heden nog bestaat. Vooreerst dien
de dit laatste aan den bisschop tot werk
plaats, waarin hij, even als Nikolaas Fla-
mel, den steen der wijzen opzocht. Doch
wanneer hij bestatigde dat zijne distilleer-
vaten en zijne smeltkroezen niet het minste
stukje, van het zoo vurig betrachte goud
opleverden, maar er integendeel vesl ver
bruikten, verzaakte hij aan zijne dure na-
vorschingen, en schonk het Beiersch gast
huis aan eenige geestelijken en leeken, die
er zich, onder het bestuur van zekeren
Martinus Didden, aan de verpleging der
zieken toewijden.
Zijn neef, Ferdinand van Beieren,
dien bij, toen deze nog slechts twaalf jaren
oud was tot zijnen coadjutor had doen er
kennen, volgde hem in zijne bedieningen op
(17 Maart 1612).
Dezes regeering mag zeker onder de bloe-
digsten van al diegene welke het bisdom ge
teisterd hebben gerangschikt worden. Nooit
waren de tijden onrustiger, de twisten hard-
heen te sturen. Nu dat de Vlaamsche land
bouwers eene vaste kliënteel in Frankrijk
hebben, zou liet dwaas zijn haar te moeten
verliezen.
Het gouvernement moet er dus tweemaal
aandenken wil het geene kaaksmeet krij
gen. Immers Frankrijk legt nu een recht
van 6 op onze boter. Iedereen weet dat
de Fransche koopman van 30 tot 50 meer
geeft dan op andere markten waar ze niet
komen. Wij zenden meer boter naar Frank
rijk dan wij er uit ontvangen, bijgevolg
hebben de Franschen de schoonste gelegen
heid om ons eenen kaakslag van 25 ®/0 te
geven. De-loeren van rond Maubeuge en
Avesnes, die maar 5 maanden in't jaar bo
ter leveren, zullen bij de regeering klagen
en die het recht van 6 met 25 zal ver
meerderen, dit maakt 31 Nu hebben wij
maar een tikje op de wang gekregen, die
ons zou doen ronken.
Het oud spreekwoord zegt: Beter een
vogel in de hand, dan tien, die er vliegen.
Liever de Fransche kooplieden behouden,
waarvan er 95 °/0 Vlamingen zijn en in Frank
rijk handel drijven.
Wij, boeren, die zeiven onze boter ma
ken, wij willen onze markten behouden en
wij vragen dat de Fransche kooplieden hier
blijven.
Opgepast dus Kiezer
Vraagt aan uwe kandidaten of zij van zin
zijn, ja of neen, U uit te hongeren en den
landbouwer nog dieper in da miserie te
dompelen
Margarine! nagemaakte boter,
Margarineuw omzet wordt steeds grooter,
Margarine! blijft gij nog lang bestaan,
Dan zal de echte boter naar de maan
[toe gaan
iCoo
Belgie moet voor de moment er niet op
denken, in Engeland is hunne laatste plaats.
Engeland krijgt er van hun groot eiland
Australiën in overvloed.
Dus moeten wij onze exportatie in Frank
rijk behouden, dit is van groot belang.
nekkiger geweest. l>e oude gemeente, door
de machtige, oumenschelijke burgondische
hertogen zoo diep ter neer geslagen, had
gedurende eene betrekkelijke rust van twee
eeuwen, hare krachten eenigzins opgebeurd,
en hernam hare plaats op het staatkundig
voortooneel om den strijd voor recht en
vrijheid te hervatten. Deze herleving was
overigens geen afzonderlijk feit, want ten
allen kant verhief de democratie dreigend
het hoofd. Het volk voedde sinds lang eenen
diepen wrok tegen de feodale onderdrukking
en Luthers predicatiën hadden het pek op
het vuur geworpen. De heethoofden bekreun
den zich weinig over de teologisehe twisten,
maar eischten algemeene gelijkheid, de ver
deeling der goederen, de vernietiging van
alle geestelijke of wereldlijke overheid. Ge
durende verscheidene jaren zette de beruchte
Boerer,krijg gansch Zwaben en Tiiuringen,
en daarna, onder Jan van Leyde, Westfalen
in vuur en vlam. In name van gewetens
vrijheid zwoeren Holland, Engeland, Duitsch-
land, Zweden en Noorwegen Rome's gezag
af, terwijl de Kalvinisten, in Frankrijk,
tegen de dweepende macht van eenen zot ge
lijk Karei IX, of van eenen ontuchtigen
Hendrik III worstelden.
Wordt voortgezet.)
HET WEEKBLAD