STADSNIEUWS.
De Waterwerken.
De wei-Schollaerfc in den vreemde
beoordeeld.
Oorsprong van den Poperingschen Rei
Over onze Rijschool.
Prijsdeelingen.
Vervolg.)
Aan hst Nieuwsblad, dat niet durft
antwoorden.
De katholieke drukpers, die altijd zoo
klapziek was, tijdens liet oud gemeentebe
stuur, om de werken of de leveringen te
hekelen, (getuige de levering van een hon
derdtal gieischen plaaljes om de waterope
ningen der stad aan te duiden) blijft nu stom
en doof en schijnt, door hare stilzwijgend
heid op onze menigvuldige vragen over de
waterwerken, onze zienswijze te bevesti
gen. Niet één kalotenblad heeft het tot nu
toe durven bestaan een verslag te geven
over de zittingen van den Gemeenteraad van
10" en 17n Augusti. Op straffe van dood
zonde is het den katholieken verboden libe
rale gazetten te lezen; en in de katholieke
gazetten maakt men de menschen leugens
wijs of men verzwijgt de huichelarijen die
door een kalotebestuur gepleegd worden.
En zeggen dat er nog menschen gevonden
worden die zulke pillen willen slikkon
Wij hebben bewezen dat het huidige stads
bestuur, vertegenwoordigd door zijnen Bur
gemeester, (gezien de vrijwillige terughou
ding van den schepen van openbare werken)
maar gunsten heeft voor zijne politieke vrien
den, dat het onrechtvaardig en arglistig is
jegens de andere verworpene mededingers,
en dat de burgervader met zijnen gemeente
raad den spot drijft.
Nieuwe verandering aan het lastenkohier
De steenen der grondmuren in paarsach
tige zandsteenen (grezen) waren in het las
tenkohier voorzien aan 120 fr. den kubiek -
meter; nu, het gebeurt dat die steenen in
den handel 200 fr. den kubiekmeter kosten J
de aannemer is bemachtigd, zonder goed-
keuring van den Gemeenteraad, ruwe j
steenen van Soignies te gebruiken, i
die te Yperen geleverd, maar 85 fr. f
den kubiekmeter kosten.
Wij maken ons sterk het bewijs te geven
van hetgeen wij zeggen en het is het geze
geld papier niet van M. Surmont dat het ons
zal beletten. Begrijpt gij zulks, Nieuwsblad
(Wordt voortgezet)
Onder den titel
Het Belgische klerikalism,
leest men in de Petite République hel vol
gende artikel
"De wet Schollaert is gestemd. Door 81
stemmen tegen 52 en 4 onthouding, heeft de
belgiscbe Kamer het geheel der schikkin-
gen van de nieuwe schoolwet bekrachtigd,
die de lagere school onder de oppermachti-
ge heerschappij der katholieke geestelijk-
heid stelt.
Het zoo klaar aangewezen doel in het
vertoog van het werk van M. Schollaert,
gesteund op de raadgevingen van M. Woes-
te, de kortgerokte generaal der jezuiten
van België, is dus volkomen bereikt. Het
godsdienstig onderwijs is wederom aan het
hoofd gesteld van het programma der ver-
plichtende vakken van het lager onder-
wijs en dit onderwijs zal gegeven worden
onder de leiding der priesters, die weder-
om almachtige meesters geworden zijn
van het gansche wereldlijk onderwijzers-
korps.
't Is te vergeefs dat liberalen en socia-
listen zich in eenen bond hebben veree-
nigd tegen die ongelukswet die het school-
regiem van 1842 doet horleven, 't Is te
vergeefs dat het belgische volk in mon-
stermeetingen geprotesteerd heeft tegen
dien grooten aanslag op de gewetensvrij-
.1 heid, de dompers, de slaven der bisschop-
pen hebben gezegepraald.
Maar gelukkiglijk zijn er zegepralen die
niet lang duren, onze vrienden van Bel-
gie, die overigens dat einde voorzagen,
zullen daarom niet ontmoedigd worden.»
Zullen onze Ypersche leeuwen, die deze i
wet gestemd hebben, nu toch beseffen wat j
men van hen denkt
Zullen Surmont en Struye, Colaert en
Henritje zich nog den titel van volksvrien
den durven toeëigenen? Zij die kruipen voor
de voeten der bisschoppen, als vuige slave.)j
zij die het kind van den werkman willen i
berooven van een degelijk onderwijs; zij
diemaar genoeg daarover, zij hebben
reeds te veel getoond dat zij het vertrouwen
der kiezers niet verdienen, hunne goedkeu
ring der uithongeraarswet is meer dan vol
doende om hen voor altijd overal buiten te
kegelen, zoowel in de Kamers als in den
Gemeenteraad en hen te vervangen door
mannen die de belangen der kiezers stellen
boven de heerschzuchtige belangen eener
hoogmoedige en aloverheerschende geeste
lijkheid.
opgedragen aan
JANUS COLAERT.
Den Zondag 2" Augusti 1863 vierde men
in Yperen de Verbroedering van al de
■maatschappijen van 't arrondissement.
Talrijke genootschappen waren toegesneld
om den oproep der inrichters te beantwoor
den, en onder andere de vlaamsche tooneel-
maatschappij de Victorinen van Poperin-
ghe, die zich onderscheidde door hare zinne
beeldige groepen.
Ziehier hoe de Opinion, in zijn Nr van
9n Augusti 1863, over dezen stoet zich uit
drukte
Wat er van zij, de vlaamsche
Maatschappij De Victorinen van Poperin-
ghe, heeft zich onderscheiden door de gees
tige zonderlijkheid barer intrede. Aan het
hoofd van den stoet gezeten op eenen ezel
gelijk de Messias in de vlucht naar Egypte,
kwam traagzaam de onsterfelijke Heer Gib-
ben vooruit, wiens schriften weggenomen
werden uit de archieven van Poperinghe
tijdens de groote fransche omwenteling en
naar Parijs zijn vervoerd geweest, waar zij
berusten in de keizerlijke bibliotheek, vak
503, Nr 2. Heer Gibben was een fier libe
raal, een vooruitslrever, een vrijmetse
laar. In zijn III® deel, bladz. 23, schreef hij
opentlijk aan zijne medeburgers die, ten dien
tijde, slechts geloof hechtten aan de woor
den van den grooten abt van Sint-Berti-
nus, hun tijdelijke en geestelijke bestuurderj
Mijne vrienden! wanneer de machtige abt
u het Evangelie zal uitleggen, aanhoort
hem met den eerbied aan het woord Gods
verschuldigd. Bewaart in uw hart de les-
sen van liefde en broederlijkheid die hij u
zal geven volgens de heilige boeken. Maar
van het oogenblik dat hij van op zijnen
preekstoel zich het recht zal aanmatigen
uwe stappen te leiden in het openbaar le-
ven, mistrouwt hem, hecht geen geloof
meer aan zijne woorden, want hij zal zoe-
ken u te bedriegen in het belang zijner
eigene overheersching. Gij ziet het, hij is
meester van een groot deel van uw grond-
gebied. Zijne kloosters bedekken de stad
en slorpen uwe erfgoederen op. Watu nog
toebehoort is met geestelijke lasten gesla-
gen. Gij betaalt verderfelijke tienden aan
de kloosters. Uwe magistraten zijn de ge-
kozenen en de slaven van den abt. Uwe
jongelingen maken zich monnikken en
worden knechten. Het schoone aangezicht
uwer dochters wordt met eenen zwarten
sluier bedekt, zij gaan achter de traliën
van het klooster de schoone ziel uitdoo-
ven, die God haar gegeven had om hunne
ouders ie beminnen. Met uwe kinderen
wordt de erfenis uwer voorvaderen in den
afgrond verzwolgen. Vrienden, ontwaakt,
schudt het boetkleed af waarmede de abt
u bedekt om u beter te overheerschen.
Wordt vrije burgers, doet uwe zaken zelf,
en zendt den abt naar zijne kerk terug.
Heer Gibben, had gelijk ten tijde van
den abt van St-Bertinus, en de huidige Po-
peringhenaars zouden wol doen zijne woor
den le overwegen en zijne raadgevingen te
volgen.
Zondag laatst, op het verbroederings
feest, heeft iedereen bemerkt dat Gibben een
overgrooten kei nevens zich hield, welks
zicht alleen het gelach der toeschouwers
verwekte. Van alle kanten kwam men toe
gesneld om den Poperingschen Kei te zien.
Heer Gibben de oude zinspelende
op de onwetendheid der Poperinghenaars
van zijnen tijd en op de onderwerping van
hunnen geest aan den papenboel, schreef
dat in hun hoofd een groote kei lag dien
men er noodzakelijk moest uitrukken bij
middel van het onderwijs. Met dit doel sticht
te hij eene vlaamsche maatschappij, De Vic
torinen, en gaf liaar den kei voor zinne
beeld. 't Is die zinnebeeldige kei, welke op
het stadhuis berust, waar hij in eere wordt
gehouden, dien Gibben de nieuwe te
vergeefs gevraagd heeft aan M. Van Renyn-
ghe, (1) om hem in den stoet van Yperen
aan al de nieuwsgierigen van het arrondis
sement te toonen. M. de burgemeester heeft
hem met haastigheid geweigerd, zeggende
Wat den Heer Gibben aangaat, dat hij
naar den duivel loope, kei moe; hier blijven,
wij houden er aan.
Ook was het de ware kei niet dien Gib
ben nevens zich op zijn rijdier gelegd had.
De ware is zorgvuldiglijk bewaard op het
stadhuis van Poperinghe, en ten ware dat
heer Gibben weder op aarde verscheen, zal
er veel tijd noodig zijn om hém er uit te
krijgen.
Nu echter dat wij in alles vooruitstre
ven, vergenoegt zich de afstammeling van
Heer Gibben niet meer op eenen ezel te
rijden, hij laat zich voeren door twee ezels;
den te draagt hij niet in zijne hand, maar
op zijne gebenedijde schouders en daardoor
bewijst hij dat zijn geest, zijn verstand, zijne
denkvermogens meer uan ooit onderworpen
zijn aan den wil der geestelijkheid, spijts de
vermaningen van zijnen voorganger.
Het is reeds nagenoeg eene maand dat
de heeren officieren en onderofficieren, die
de leergangen der Rijschool volgden, onze
stad verlieten om hunne wederzijdsche re
gimenten te vervoegen. Onze neringdoeners
zijn het nu maar al te wel gewaar, welk
een voordeel die School voor hunne belan
gen oplevert. Hunne ontvangsten zijn nu
veel minder en zij verlangen zeer naar de
aankomst van hen, die de aanstaande leer
gangen zullen volgen en om reden ook.
Wat zijn die tijden ver, toen de heeren
officieren en onderofficieren door hunne
fratsen de ruststoorden en de burgers wat
de keel uithingen, telkenmale zij Baccus
wat te lustig gevierd hadden. Heel het laat
ste jaar door, niets van dat alles meer. Zelfs
's avonds voor hun vertrek bleef alles rus
tig, geen enkel belleke werd geklonken,
geene enkele kwajongensstreek uitgevoerd
en daar vermaakten die heeren hen niet te
min goed oin. Dank aan het goede orde en
bevelen van den zeer ge waardeerden heer
Majoor Courtin.
Hij weet die heeren officieren en onder
officieren met zooveel takt, zooveel wijs
beleid, zooveel hartelijke goedheid, zooveel
vaderlijke genegenheid te behandelen, dat
zij alle te luidruchtige vermaken, alle, hoe
wel onschuldige, ruststorende poetsen en
kluchten vermijden, niet uit vrees van de
straf, die hen zou kunnen wachten, maar
uit vrees van den goeden en braven bevel
hebber te misdoen of onaangenaam te zijn.
De Rijschool werd dus in bekwame handen
toevertrouwd. Daarover zullen allen het wel
met ons eens zijn. En de goede uitslagen zijn
daarom niet te minder; wel integendeel.
Ziehier wat wij desaangaande in oen Brus-
selsch blad lezen: De examens van 't einde
van 't jaar die over eene maand in de Rij
school afgelegd werden voor eenen Jury,
voorgezeten door den Generaal-Majoor de
Baeremaecker bevelvoerder over de le schut
terij-brigade, zijn heel schitterend geweest.
Zij lieten toe eens te meer vast te stellen
welke uitmuntende leerwijzen men in onze
Rijschool toepast om de jonge officieren en
onderofficieren der ruiterijregimenten en
schutterij batterijen te volmaken in de ver
scheidene vakken der rijkunst.
Meermaals reeds, namelijk't laatste jaar
nog in 't Park van 't vijftigjarigjubelfeest
ter gelegenheid van den rij wedstrijd heeft de
Brussslsche bevolking ook, overigens, zich
rekening kunnen geven van wat het onder
richt waard is, in onze alom befaamde krijgs-
rijschool gegeven. De uitslagen van het ver-
loopen jaar moeten in niets onderdoen voor
die vroeger verkregen. Het werk van hooge
school uitgevoerd door de onder-onderricht-
gevers, zonder stijbeugels paarden bestij
gende van zuiver ras, het schoolwerk en
het krachtwerk uitgevoerd door al de afdee-
lingen, waren al even merkwaardig. De
uitstekendheid der leerwijze, toegepast om
bij het paard de bekwaamheid in het sprin
gen te ontwikkelen, is vooral in 't licht ge
steld geweest en men mag zeggen, zonder
van overdrijving te kunnen beschuldigd
worden, dat, wanneer men er toekomt de
3/4 der paarden, eene afdeeling uitmakende,
1,50 m. hoog te doen springen, de uitsh
prachtig is. Noemen wij heel bijzonderli
een springer-verschijnsel die door zijni
eigenaar, een officier, aangeboden wer
Deze gelukte er in met zijn dapper paard
dat verscheidene maal achtereenvolgen
eene barrière van 1,82 m. hoogte over
springen. Die uitslag is wellicht nooit ve
kregen geweest in eenig land, en wij kunni
instaan voor de echtheid van dat fabelacht
hoogspringen.
Het is niet te verwonderen, dat, tijdei
de examens, de Voorzitter des Jurys mee
maals zijne gansche tevredenheid luide
hooge blijken liet aan den Bevelhebber d
School, den heer Majoor Courtin, en a
de officieren die dezen bijstaan als onde
richtgevers.
Is 't welsprekend genoeg?
Wij zijn gelukkig onze lezers te mogt
verzekeren dat het getal officieren en onde
officieren, die binnen eene maand de leei
gangen der Rijschool zullen volgen, no
talrijker zijn zullen dan verleden jaar e
onder het flink en knap bevel des heere
Majoor Courtin zal alles wederom als o
wielkes loopen. Onze neringdoenders zulle
er zich ook zeer over verheugen.
Jl. Maandag, om 3 ure namiddag greep c
prijsuitreiking plaats aan de leerlingen or
zer kostelooze stadsjongensschool, bestuur
door den heer Verduyn. Met muziek aan 1
hoofd trokken de leerlingen in stoet ter Hal
len. Allen even netjes gekleed, flink in ran^
in de beste orde. Daar gewent men de kin
deren aan orde en netheid en niemand zo
gezegd hebben dat het daar de kinders onze
arbeiders waren, zoo rein, zoo mooi geklee
waren allen. Dat strekt ook de ouders zee
ter eere. Heel de plechtigheid liep als os
wielkes en was gauw voorbij. De Koorzang
Les Clochettes een puik stuk, werd me
echte kunst vertolkt, juist, gezamentlijk er
knap gezongen. Dat was ten minste muziek
Talrijk waren de prijzen van hen, die te;
minste de 7/10 der punten in alles te zamei
genomen, gewonnen hadden. Dat en de li
diploma's in de voorlaatste wedstrijden be
haald, bewijst ten overvloede dat de knaper
daar niet alleen eene degelijke opvoeding
maar tevens een solied onderwijs genieten.
Eere en dank aan de heeren Bestuurde;
en onderwijzers, die niets ontzien, al hui
vernuft, al hunne beste krachten, al hur
weten opofferen om onze jongens tot deftig*
en eerlijke leden der samenleving op t«
leiden.
's Anderdaags, op 't zelfde uur woondei
wij de prijsuitdeeling bij aan de leerlingei
der stads kostelooze meisjesschool, bestuu
door Mevr. d'Haeseleire. Hier ook sprong
orde en reinheid alom in het oog. Alles lie]
goed van stapel en genoot den meesten bij
val. De koorzangen en de kiadertooneeltje
waren hier heel talrijk en daarom niet t
min goed weergegeven. De moedige en talent
volle damen Bestuurster en Onderwijzer esse;
hebben, door den bekomen uitslag, stelii;
bewezen dat zij volkomen op de hoogte hare
moeilijke en vooral lastige ea stroeve taal
zijn. Zij halen eere en roem van haar werk
Een gulhartig proficiat voor haar en har
degelijk ontwikkelde leerlingen! Moge lepe
ren nog lange jaren op zulke scholen roeme;
als onze stadsscholen zijnWij hopen da
de nieuwe onderwijswet dat prachtig werk
door het vorig liberaal bestuur met zooveë
moeite en opofferingen stuk voor stuk to
stand gebracht en verbeterd, niet kome on
dermijnen om het naderhand heelemaal ii
puinen te doen vallen. Daarom Ieperlinge;
roepen wij u toe goed uit de oogen te zie;
en u door geene mouwstrijkerij, geene zeem
zoete beloften te laten paloeteren. Het hei
uwer lieve kinderen kan er van afhangen
Denkt daaraan en gij zult ia der eeuwighei
niet falen, maar immer manhaftig uwe.
plicht doen van verlichten en vrijzinnige
kiezer, die zijne moederstad en haren grot
en bloei liefheeft. Amen.
CORRESPONDENTIEN
in tie bus.
(1) In dien tijd was de lieer Van Renynghe bur
gemeester van Poperinghe en volksvertegenwoor
diger voor het arrondissement Yperen. (De Red.)
Omdat A. hypnotiseert was en hij geloofde
het. 03
Toen men hem wakker maakte, had hij een
goed tukske geslapen.
Eu hij meende dat het gebeurt was.
J. zei, hij zou mij niet lilen in tien minu
ten was hij 4 fr. kwijt al niet slapeR. 0,1
Hij heeft algelijk de prijs van innocence
i ontvangen.
