YAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
VADER EN SCHOONZOON
Elfste jaar.
Zaterdag ln Februari 1896.
Nummer 5.
Voor den Werkman.
STADNISUWS.
Vrijzinnige Volksbond.
Eene uitzondering.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2 50 fr. vfcor stad. Per 6 maanden 1 fr. 30. Per 3 maanden i fr. Anaoacati15 cant
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand.■•5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden|eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der bei le Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Over een vijf-en-twintigtal jaren
hielden zich maar alleen echt edel
moedige menschenvrienden met de
vraagstukken bezig, die lotsverbe
tering voor de werkende klas beoog
den.
Door de eeuwen heen en nu nog in
de streken, welke minder verlicht of
ontwikkeld zijn, komt alles, wat de
papen en hunne handlangers ooit
uitdachten of verwezenlijkten ten
voordeele van den werkman, neer op
de spotredenen Zoekt eerst het rijk
der hemelen en het overige zal u toe
geworpen worden.Waarom zoudt
gij wegens uw stoffelijk bestaan be
kommerd zijn? Gij zijt in Gods hand!
En intusschen mestten de predikan
ten zich vet, en teerden en smeerden
op het zweet en bloed, de onwetend
heid en bijgeloovigheid der massa's,
in zichzelven denkende Wanneer
wijde goederen dezer aarde hebben
en genieten, hebben wij nog tijd ge
noeg om het godsrijk te bemachtigen.
De hemel is toch de onze
En het gefanatiseerde volk, dat aan
lijden en ontberingen gewoon was,
en nimmer eene andere klok hoorde,
slikte zulks als honing. Maar de tij
den zijn veranderd. Het socialism
gaat met reuzenschreden vooruit
zijne propagande dringt onophoudend
en hardnekkig overal door, en zal
weldra de afgelegenste en meest ver
achtende hoeken bereiken. De kleri-
kalen voelen dat ditzelfde socialism
hun den scepter der heerschappij in
Een verhaal uit Bluchers tijd.
(2e Vervolg.
Kasper, die tot nu toe stilzwijgend getuige
was geweest van het gesprek, stommelde en
kuchte nu zoo hard, dat Leonore en de
cverste opkeken.
Papa, sprak de dochter, glimlachend,
ik durf er wat om wedden dat de goede
Kasper er op wacht u den naam van zulk
een edelmoedigen redder uit allen nood te
noemen.
Wat hebt gij te zeggen, Kasper vroeg
de overste twijfelachtig.
Kasper trad drie schreden vooruit, sa
lueerde deftig, en sprak op plechtigen toon
Met uw verlof, genadige heer, de ge
boortedag der freule laat zich maar niet zoo
op een anderen dag verschuiven, die staat
zwart op wit in het kerkboek, en wat de
komedie aangaat, mogen wij niet met al do
heeren generaals en de andere heeren en
dames den spot drijven, door hun een eerste
april te bezorgen. Wij zullen iemand opspo
ren die de plaats van den jongen genadigen
heer von Hohnegg vervult, ik geloof dat ik
den rechten rnan gevonden heb.
Kasper zweeg na deze woorden een oogen-
blik, keek eerst zijn meester en daarna de
de handen verbrijzelen gaat.
Vandaar die onverwachte en alge-
meene uitbarsting van klerikale lief
de voor den werkman. Vandaar die
belachelijke opkomst van eene chris-
tene volkspartij of katholiek socia
lism vandaar de tallooze klerikale
kringen en patronagies die als padde
stoelen ten allen kanten uit den grond
rijzen vandaar de encyklieken van
het Vatikaan over de werkers
kwestie
Ongelukkig voor de papenkliek
blijkt dat alles bij de werklieden zelf
maar klatergoud te zijn, en alleen
voor de parade te moeten dienen;
't is erg te vreezen dat de klerikale
partij niets ernstigs ten haren voor
deele hebbende te doen gelden, wel
dra nog alleen hare kasteelheeven
en kerkratten voor aanhangers zal
behouden.
Jammer is het dat de liberale par
tij zich in de laatste jaren zoo deerlijk
liet overrompelen door de twee ande
re, welke naar de oppermacht stre
ven.
Het liberalism kon door eene onop
houdende, welbegrepen propagande
zoodanig groot deel der bevolking
tot zich getrokken hebben, dat zij
thans ongetwijfeld haar rechtmatig
deel inde wetgeving zou hebben.
Immers, het liberalism kon in zijn
verleden, zoo menigen maatregel ten
voordeele der werklieden aanwijzen,
dat het volk haar niet zoo ondank
baar zou hebben behandeld als nu 't
jonge dame zoo zegevierend aan, alsof hij
wilde zeggenNu wat zegt ge wel van mij
ne scherpzinnigheid De overste riep bijna
ongeduldig
Verder, verder, Kasper! In welke
streek van het land is die wonderman te
vinden
Maar een paar voetstappen van hier,
genadige heerantwoordde Kasper, ik meen
luitenant Waldenburg I Ais iemand het doen
kan, is hij hetHij kent alle komedies even
goed op zijn duimken als ik de tafel van
vermenigvuldigen. Ineen woord: dat is een
verduiveld knappe kerel, die kan alles wat
hij wil. Nu en ik geloof, hij zal de klucht
wel geerne meêdoen, beveelt mijnheer de
overste dus dat ik...
Stil! Wacht nog een oogenblik! viel
de overste hem schielijk in de reden, toen hij
zag dat Kasper reeds naar de deur ging. U w
voorstel moet eerst in nadere overwegingen
worden genomen, en ik vrees dat het onaan
nemelijk is. De jonge Wallenburg, herhaal
de hij op aarzelende toon, heeft ondanks
zijne achtenswaardige eigenschappen een
groot gebrek dat, al wilde ik bet zelf door
de vingers zien en hem tot deelneming aan
ons feest noodigen, velen den neus zou doen
optrekken, ja zelfs aanleiding geven tot bit-
Ere opmerkingen, die den licht gekrenkten
trots van den jongen man gevoelig zouden
kunnen treffen. Dat. gebrek is zijne burgelijke
naam.
Met gebogen hoofd had Leonore oplettend
naar de woorden haars vaders geluisterd.
Toen Kasper voor 't eerst den naam van
Waldenburg noemde, verried een snelle ver
wisseling van kleur, een vsoolijken glans in
hare oogen, dat zij, wat haar betrof, daar
niets tegen bad. Met de meest gemengde
aandoeningen hoorde zij het bezwaren van
haren vader aan, en eerst nadat deze reeds
eene poos lang had gezwegen kon zij het
ever zich krijgen te vragen
Vergeef mij, vader lief, uwe bezwarèn
zijn ongegrond; niemand zal het wagen,
luitenant Waldeburg om zijne burgerlijke
afkomst den rug toe te wendenzooals gij
zelf wel weet, zijn neef Karei, luitenant van
Espe en zelts graaf Altenburg zee? met hem
bevriend.
Wat weet gij, kind, van vriendschap
onder mannen? antwoordde de overste spot
achtig de jonge lieden hebben gedurende
den veldtocht goed kameraadschap gehou
den, maar, of zij die ook in eene salon vol
houden, dat is eene andere vraag 1
Leonore zag misnoegd voor zich, en zeker
zou zij een bitter antwoord gegeven hebben,
zoo niet Kasper, die met moeite zijne inner-
geval geweest is.
't Is ontegensprekelijk dat de libe
rale partij eene onherstelbare fout
bedreven heeft met de hervorming
van het stemrecht niet zelf in te voe
ren, en zulks te verschuiven om het
knoeistelsel, dat wij nu kennen, te
zien afdwingen van de klerikalen.
Maar wie schonk aan ons volk, aan
onze werkende klas het degelijk on
derwijs, bereikbaar voor allen De li
beralen.
Wie deed ne vrijheid van vereeni-
ging stemmen? De liberalen. Wat
zouden onze werklieden zonder die
vrijheid zijn
Wie stelde de goede-mannen (prud'
hommes) raden in? De liberalen.
Wie deed de wettelijke schikking
afschaffen, die bepaalde, dat in de
rechterlij ke betwistingen de getuigenis
van den patroon overwegen was op
deze van den werkman? De liberalen.
Wie vatte het eerste gedacht op
eene algemeene pensioenkas? Een li
beraal, de Senator Legrand van Ber
gen, die er in 1869 eene brochuur
over uitgaf,
Zijn dat geene bewijzen van volks- j
liefde van eene bekommernis over j
het lot des werkmans Zijn dit geene j
waarborgen voor de goede inzichten
der liberale partij in de toekomst
En, bevat het vooruitstrevend libe
raal programma niet al hetgene nu,
onmiddelijk kan verwezentlijkt wor
den voor de lotsverbetering der
massa's
Ja, duizendvoudig mag het galmen
dat nog alleen de vrijzinnigen het
goed mcenen met den werkman. Men
overwege liet.
ALGEMEENE VERGADERING
Zondag 2den Februari, om 8 uren 's
avonds, in het Zilveren Hoofd.
DAGORDE
1. Belangrijke mededeelingen.
2. Vernieuwing van een derde van het
Bestuur.
3. Benaming van twee Commissarissen.
Al de maatschappijen die sedert ettelijke
jaren in Yperen tot stand gekomen zijn, en
zelfs deze die kortelings zijn gesticht, zooals
de Turners, bij voorbeeld, winnen gedurig
in bloeizij zien hare leden aangroeien en
wedijveren om feesten te geven gedurende
den winter. De Werkerslier alleen maakt
eene uitzondering aan dezen algemeenen re
gel.
Sedert haar vijf-en-twintigjarig jubel
feest heeft deze maatschappij geen teeken
van leven meer gegeven en vele leden kla
gen bitter over die ongehoorde werkeloos
heid.
Wat is de reden van die schielijke veran
dering, die onverstaanbare onverschilligheid,
welke onvermijdelijk tot haar verval leiden
moet
Is de liefhebberij op eens bij de leden uit
gedoofd? Zijn de lieremannen zoo moede
loos geworden of is de broederlijkheid en da
eendracht onder hen verdwenen?
Komaan, dat het Bestuur uit zijne slape
righeid ontwake, dat het de handen uit de
iijke woede bedwong, droogjesweg had ge
zegd
Welnu, iaat mijnheer de overste dan
maar de afschrijfbrieven klaar maken, als
de lieve freule toch geen plezier op haren
verjaardag hebben mag; alles ging zoo goed
en wat zal de genadige peetoom, de oude
Blucher, met eerbied gesproken, er wel van
denken!
Wij laten daar of de laatste of de eerste
opmerking van den eerlijken ouden bediende
den overste tot eene andere overtuiging
brachtgenoeg zij het, nadat hij een paar
malen besluiteloos met rassche schreden door
het kleine vertrok had gestapt, plotseling op
zijn gewonen bevelenden toon zegde:
Hoor eens, K sper, gij moogt wel eens
gaan zien of de heeren al op bet bureel zijn;
zeg dat ik luitenant Waldenburg verzoek
eens hier te willen komen.
Om u te dienen, mijnheer de overste!
riep Kasper mot opgehelderd gelaat en ver
liet de kamer.
Leonore legde hare armen om haars vaders
hals en fluisterde erkentelijk:
O, ik wist wel dat mijn vader hoog
verheven staat boven domme veroordeel en,
en juist daarom zal hij niet dulden dat een
zijaer gasien, wie hij ook zijn moge, in zijn
huis door een ander belocdigd wordt. W. v
HET WEEKBLAD
■k
