Ylaamsche Ster.
Ze zitten in 't zweet.
Poperinghe.
Burgerstand der Stad Poperinghe.
Schrikkelijke ramp te Rijsel.
Op Zondag 29n Maart j.l. gaf de Tooneel-
maatschappij De Vlaamsche Ster hare
vierde en laatste vertooning, bestaande uit
de volgende stukken
Twee hanen voor een henne, blij
spel met zang door Van Peene.
Roodkapje, door lievevrouw Coopman.
De Violier, door Van Peene.
Het eerste stuk, Twee Hanen is een dier
zeldzame stukken die op eene wonderbare
wijze voor oogen leggen met welke snood
heid zekere personen misbruik maken van
hun ambt om hunne driften lucht te geven,
het is een dier stukken die veel zedelijke les
sen bevat voor al wie er van gebruik wil
maken.
De rollen der twee kwikkels zijn meester
lijk vertolkt geweest, door de heeren Creus
en Wilde, voor oude rollen zijn zij om zoo te
zeggen gepast en niemand zal hun talent in
dit vak kunnen betwisten.
Nisius de jonge mulder in den persoon van
den heer Karei Deweerdt, heeft de toe
schouwers wel doen lachen, zooals altijd;
daar hij door 't publiek gaarne op 't tooneel
gezien werd, 't is genoegzaam dat bij het
hoofd op 't tooneel steekt om in de zaal te
hooren, ha! hal daar is hij.
De heerDosveld die de rol van kluchtigen
boerenkinkel gaf heeft insgelijks het publiek
weten te behagen en heeft zich meesterlijk
uit den slag getrokken, dat hij zoo voort
doet hij beloofd voor de toekomst een talent
volle speler te worden.
Vergeten wij onze ieverige tooneelliste
Mej. Zulma Devers niet. De vooruitgang
dien zij op het gebied van tooneel gedaan
heeft is merkwaardig. Men zou zeggen dat
zij al jaren het tooneel betreedt, zoodanig
is er zij 't huis. Haar lieflijk gezang, hare
houding, gebaren, in een woord, zijn door
liet publiek gewaardeerd.
Om te eindigen, allen zonder on :erscheid
hebben gewedieverd om het stuk zijne waar
de bij te zetten en om het publiek eenen
aangenamen avondstond te verschaffen.
Roodkapje is een voorbeeldig stukje met
hedendaagsche lessen, het is gemaakt met
het doel het publiek te toonen dat, wat men
heden van de hand wijst, men mórgen ge
lukkig is te bezitten. Pin onze sterrelingen
de heeren E. en K. Deweerdt, E. Bartier en
Mej. Z. Devers die de kunst beritten, heb
ben aan dit stukje zijne waarde weten te
geven, zich meesterlijk van hunne taak
gekweten. De herhaalde toejuichingen heb
ben het genoegzaam bewezen.
Het derde stuk De vioolier spant de
kroon. De schrijver heeft het spreekwoord
doen bewerkstelligen Wat vrouw wil, God
wil het. Zijne karakters heeft hij wonder
baar weten te schetsen, om tot zijn doel te
geraken,De rollen door de heeren Delmotte
Karei en Emiel Deweerdt Dosveld en Mej.
Devers, zijn even goed vertolkt geweest.
Op het gebied van tooneel moeten zij niet
onderdoen voor tooneelspelers van beroep en
mogen optreden in de schouwburgen der
groote steden.
Eere aan hen, eere aan de vlaamsche ster
die hare alouden faam nog altijd weet te
behouden.
Het muziekaal gedeelie onder het bestuur
van den heer Tasseel, heeft grootelijks mede
geholpen tot het opluisteren van een feest
dat het vlaamsche gezind publiek met eenige
voldoening komt tij wonen.
Dank aan de vlaamsche ster in name van
al de vlaamsche minnende personen, van het
goed dat zij in Yperen weet te stichten tot de
verzedeiijking en het onderwijs van het volk.
De klerikalen, die door hunne hatelijke
kieswetten de liberale partij overal ke
gelden en machteloos maaken, meenden het
opkomend socialism maar eenvoudig weg
op te happen. Zij vinden zich echter bedro
gen en ze beginnen het roode spook deerlijk
te vreezen, omdat zij gewaar worden dat het
allengskens aanhangers wint in hunne ran
gen. Zij weten nu niet van wat hout pijlen
maken omdat tegen te gaan, om dien stroom
een dam op te werpen en in hun papierkens
doen ze hier een oproep aan de liberalen om
met hen in hand te gaan ter bestrijding van
'[socialism, 'tis wreed, zei pierlala! Ook 't
is juist het oogenblik, na al die politieke
schandalen, al die schelmerijen en parüjaan-
slagen tegen de liberalen gericht, om deze
tot samengaan uit te noodigen. Gaat men
wel met zijne verwurgers hand in hand.
BURGERSTAND
van den 27 Maart tot den 3 April 1896.
Geboorlen.
Mannelijk geslacht, 8. Vrouwelijk id. 7.
Ovei-ïï.j dens.
Stekelorum Jacques, 86 jaren, zonder be
roep, weduwenaar van Pelgrim Adèle,
Diksmudestraat.
Kieken Joseph, 71 jaren, zonder beroep,
echtgenoot van Messiaen Sophie, Meene-
straat.
Kinderen beneden de 7 jaar.
Mannelijk geslacht, 0. Vrouwelijk id 0.
N. B. Maandag 6 April, het bureel van
den Burgerstand alleen zal open zijn van 9
tot 10 ure 's morgends, voor de opgaven van
geboorten en sterfgevallen.
Het verslag der laatste zitting van den ge
meenteraad kan door plaatsgebrek niet op
genomen worden. Het vormt eene bijzon
dere uitgave van vier volledige bladzijden
getrokken op 2000 exemplaren welke de le
zers van Het Weekblad kunnen beko
men tot Poperinghe bij al de gazetverkoo-
pers en tot Yper in het bureel van het
Weekblad aan den prijs van 10 cent.
te beginnen van Zondag af 5" April.
Een ander artikel die ons te laat is toege
komen wordt verschoven tot de naaste week.
van den 27 tot den 2 dezer maand.
GE BOORT EN.
Mannelijk 3. Vrouwelijk 5.
Sterfgevallen.
Biiliau Nathalie, 58 jaar, landbouwster,
echtgenoole van Franciscus Lebbe, Wijk B.
Verbeke Clemence, 54 jaar, ongehuwd
rentenierster, Bruggestraat. Hillewaere
Amelie, 73 jaar, winkelierster, echtgenoote
van Benoit Kiecken, O. L. V. Kruisstraat.
Kinderen beneden de 7 jaren.
Mannelijk l. Vrouwelijk 0.
Eene kerk en een gasthuis afge
brand.— Redding der zieken.— Tal
rijke dooden en gekwetsten.
In den nacht van Zaterdag en Zondag werd
de kerk van St-Salvator en het Salvator's
gasthuis, aan deze palend, door een brand te
Rijsel vernield.
Het vuur ontstond om 2 uur in den toren.
De brand werd weldra door de pompiers aan
gevallen. Op een gegeven oogenllik, toen de
toren in volle vlam stond, deed zich een ijse-
lijk gekraak hooren; de klokken storten
neder van eene hoogte van tien meters.
Het gasthuis vatte op dit oogenblik vuur.
Men begon met de zieken te redden en de
pompiers trachtten nu het gebouw te vrij
waren.
Welhaast bleven er van de kerk nog slechts
puinen over, terwijl de linkervleugel van het
gasthuis reeds in assche lag. De 200 zieken
werden overgebracht in de naburige scholen.
De redding.
Tijdens de redding in het gasthuis gebeur
den de droevigste tooneelen. Zieken en ge
kwetsten deden allerlei pogingen om aan het
vuur te ontsnappen. De zieken, die maar een
weinig waren ongesteld, redden zich, half
gekleed, in de naburige huizen.
De zieken werden grootendeels gered door
de pompiers alsook de soldaten van het 43°
linie en het !6e jagers.
Na de eerste oogenblikken van schrik,
werden de lijders, aangedaan door besmet
tende ziekten overgebracht in ambulantierij-
tuigen naar het gasthuis Saint-Eugène.
De pompiers deden wonderen van dapper
heid.'
De vernielde kerk is een gebouw in de 14e
eeuw en zij brandde reeds gedeeltelijk afin
1792, bij de beleegering van Rijsel.
De brand van het gasthuis.
Zondagnamiddag om 3 ure woedde de
brand nog voort in het St.-Salvatorgasthuis
wiens linkervleugel reeds gansch was ver
nield.
Het vuur nam toen eene onrustwekkende
uitbreiding.
Intusschentijd trachtte men bedden, lin
nengoed en de medicamenten te redden.
Het gerucht was in omlocp dat drie zieken,
aangedaan door typhus, bezweken in de
plaats waar men ze, na de redding bracht.
In de kerk werden talrijke voorwerpen
van overgroote waarde vernield, waaronder
eene schilderij van een der beroemste oude
vlaamsche meesters. Het is nog niet moge
lijk liet beloop van het verlies te schatten.
Slechts door een buitengewoon toeval vatten
de huizen palend aan de kerk geen vuur.
De dooden en gekwetsten.
Zondag, om vijf ure in den namiddag was
de brand van het gasthuis teenemaal be-
meesterd, dank aan de krachtdadige wer
king der pompiers en soldaten.
aan dezen die van 's morgens tot 's avonds zwoegt,
aan dezen voor wien het leven een eeuwige oorlog
is voor de samenleving; vier stemmen aan dezen
die alle geluk geniet op deze aarde, die door de
macht van het geld den boer, werkman en kleinen
burger onder de voet houdtdie door zijn vier
stemmen u nog meer en meer wil dwingen maar
neen, al is het dat gij maar een stem hebt omdat gij
arm zijt, gij zijt de macht; gij zult indien gij elkan
der verstaat die dwingelanden verpletteren niet te.
genstaande hunne drie en vier stemmen, (lang. toej
Wij willen het Algemeen stemrecht aan 21 jaren,
wanneer men plichten heeft moet men rechten
hebben, (toej.)
In ons programma hebben wij de evenredige
vertegenwoordiging; dit is een punt dat wij hoogst
noodig hebben, want wij willen dat in elke ge
meente de werkman vertegenwoordigd zij. In de
kamers wat ziet men nu tegenwoordig en wat heeft
men altijd gezien: mannen die de landbouwers
kwestie bespreken ener niets van kennen, buitenlie
den die hier tegenwoordig zijt, daarin hunne plaats
moet gij zetelen, elkeen zijn steil. Gij beter dan zij
zoudt de landbouwerskwestie bespreken en wetten
maken die rechtvaardig zijn zouden, en die de land
bouw niet zouden doen kwijnen gelijk men heden
daags ziet; en hoe kunt gij hunne plaats in nemen?
door de evenredige vertegenwoordigging
Wat heeft men gezien in vele gemeenten, een ver
schil van 20 stemmen en een partij die meester is
van een bestuur, hewel neen dit is onrechtvaardig,
ik zal u een voorbeeld aanhalen die zou kunnen
plaatshebben. In een gemeente heeft eene partij
twee honderd stemmen behaald, een ander partij
heeft het groot ongeluk, maar honderd negen
en negentig stemmen te behalen en wat gebeurd,
die eerste partij, met een stem meerderheid maak
meester van het bestuur. Hewel Vrienden, dat is
onrechtvaardig en moet veranderen, het ware een
Controle indien elke partij vertegenwoordigd ware
en het bestuur zou zoo gemakkelijk den werkman
boer en kleine burger onrechtvaaidige wetten op
leggen, (lang. toej.)
Een punt van ons programma waarop ik uwe
aandacht roep, het is de gelijkheid van den mili
tairen dienstplicht voor alle burgars van den Staat,
afschaffing der loting en plaatsvervanging met in
richting van den kortst mogelijken diensttijd.
Wat ziet men tegenwoordig, den boer, werk
man en kleine burger soldaat spelen omdat zij het
ongeluk hebben een slecht nummer te trekken,
hoeveel tranen zijn er jaarlijks niet gestort, wan
neer de zoon het ouderlijk dak verlaat, de zoon
die aan den ouderdom gekomen is wat geld te win
nen voor vader en moeder, en die door het ver-
malendijd nummer verre van dezen die hij bemind
soldaat moet gaan spelen onder den dwang van
vet betaalde mannen. Maar de rijke die brast,
drinkt en geld verspeelt, die moet geen soldaat zijn
hij heeft geld, en met twee duizend franken is hij
er van af. Vrienden, wij Volksvrienden, wij wil
len dat elkeen soldaat zij, zoowel de rijke als de
arme, maar voor den kortsten tijd mogelijk; want
nu tegenwoordig wat ziet men, als wanneer men
6 maanden soldaat is, zie men dikwijls dat die jonge
soldaten, bij kapitein of luitenant als oppasser den
keukenmeid spelen. (Algemeen gelach en toej.)
De klerikalen zeggen altijd dat zij tegen den mi
litairen dienstplicht zijn, dat zij niemand dwingen
soldaat te zijn, maar sedert veertien jaren dat zij
aan het bewind zijn, wat heeft men gezien, millioe-
nen wegwerpen om forten te bouwen, niettegen
staande de groote ellende die er in België bestaat.
Ik protesteer dus uit al mijne krachten tegen al
die wettenen druk den wensch uit iedereen soldaat
te zien voor zoo korten tijd mogelijk, want mijne
leuze is en blijft rechten nevens plichten.
Het lager onderwijs kosteloos en verplichtend,
is een wet die van groot belang is, want, hoewel
kinders die hooge verstanden bezitten ziet men niet
de studiën staken, omdat de ouders onbemiddeld
zijn en het geld niet bezitten om het onderwijs van
hunne kinders te betalen. "Wij vragen het hooger
onderwijs kosteloos gesteld voor deze die aanleg
geven tot bijzondere bekwaamheid. Wij willen dat
zoowel de katholieke als de liberalen verplicht zijn
hun te doen onderwijzen, den armen zoowel ais de
rijken moet geleerdheid bezitten, want het onder
wijs is alles, zonder onderwijs maakt men zich
slaaf en een ongeleerd mensch is tot de ondeugd
geleid, (lange toej).
Vrienden velen onder U weten misschien niet
wat men wil beduiden met minimum van dagloon,
ik zal u op eene korte wijze uitleggen, wat wij op
die wijze willen. Het minimum van dagloon voor
alle werken door Staat en provincie of gemeente
is de manier van betalen, wanneer er een onderne
ming gedaan istegenwoordig schrijft de onder
nemer voor lageren prijs in dan de bestuurders
van het werk geprezen hebben; maar hij speculeert
op het werkloon en betaalt den werkman die onder
zijn gezag is, op schandige wijze, hij doet den
werkman werken voor lagen prijs. Dit is een punt
dat door den staat moet voerzien zijn, er moet ge
schreven zijn in den (Cahier des Charges) of last
Collier; dat elke werkman eene som moet winnen
volgens goeddunken van de werkvereeniging of
werkersraad, daaruit zal spruiten dat elke onder
nemer verplicht zal zijn hooger aan te nemen. De
werkman zal meer winnen en de kas van den staat,
gemeente of provintie die rijk genoeg is zal den
ondernemer meer betalen en zal er niet door lijden,
(bravo).
De landbouwerskwestie die zoo belangrijk is
moet bestuurd zijn op meesterlijke wijze, want nu
meer dan ooit dat de landbouw verkwijnt door het
slecht bestuur, wenschcn wij, Volksvrienden dat
bet bestuur of iandbouweomicen samengesteld uit
L3 eigenaars, 1/3 pachters en 1/3 landbouwwerk-
iiedun, door algemeen stemrecht wordt gestemd,
want gelijk ik vroeger zegde kan een advokaat
moeilijk die zake besturen, mits hij er geen kennis
van heeft, beter dan al die heeren die in de kamers
zetelen, kunt gij landbouwers die zake, de land-
bouwerszake regelen, (toej.)
De gelijkheid van twee talen is een punt die wij
ook willen invoeren in de administratie dit bestaat
reeds en men heeft gevoeld dat het noodig was dit
in te voeren, ik wil dus over die kwestie niet lan
ger spreken.
Ziedaar vrienden de bijzonderste punten van ons
programma, ik heb het noodig geacht dit op korte
wijze uit te leggen, gij moogt zijn van welk gedacht
ook: op politiek gebied, alle beginsels zijn moei
lijk. Laat ons beginnen met ons goed te vormen,dat
eiken afgevaardigde hier tegenwoordig aan zijne
vrienden onze programma uitlegd, en hun aan-
spoord tegenwoordig te zijn in onze vergaderingen.
Wij zullen strijden om al die punten van ons pro
gramma te bekomen. Wij werken niet voor eene
partij wij werken voor de Volkszaak wij werken
voor het belang van eenieder, voor het recht voor
allen, (lange en dond. toej.)
De afgevaardigden van Komen. Vrienden ik heb
op de bres gestaan voor de gemeentekiezingen, en
heb niettegenstaande al den dwang die mijne te
genstrevers aan den dag gelegd hebben, drij hon
derd en vier en tachtig stemmen bekomen: ik tel
dus vele vrienden tot Komen, en ik beloof voor het
welzijn der volkszaak te werken met den Volks
bond. (lang handgeklap).
De afgevaardigden van St. Jan. Vrienden ik ook
heb het gewaagd mij voor te stellen in mijne ge
meente, en heb toch als werkman, als kleine com
pagnon redelijk vele stemmen bekomen, ik heb dus
ook vrienden in de gemeente en zal trachten hun
te doen verstaan dat hunne plaats bij u is. (toej.)
De keer Vermeulen Polidoor. Vrienden het
gedacht van den Volksbond, is zich te richten tot
de menigte, wij richten ons tot den werkman, boer
en kleinen burger om hun te doen gevoelen, nu
dat zij het stemrecht bekomen hebben, dat zij moe
ten werken voor nieuwe hervormingen; om hun te
doen gevoelen dat niettegenstaande dat zij dit recht
bekomen hebben, zij moeten voorzichtig zijn want
de tijd is zoo slecht de vervolgingon zoo groot,
men is omringd van mannen die er op uit zijn den
werkman te broodrooven.
Laat ons voorzichtig handelen, de strijd om het
leven is groot, men is omringd van die mannen
die het bestuur van het land in handen hebben van
mannen die uitgezonden en betaald zijn om U te
bespieden, in de kleine gemeenten bijzonderlijk
zijn de vervoisingen groot, daarom bid ik voor het
welzijn van U allen voorzichtig te handelen. Ons
doel is bonden te stichten op de gemeenten, die
ons op de hoogte zullen houden en met ons zullen
onderhandelen, zoodoende zal men tot een goed
punt komen.
Wij hebben jonge sprekers in onze maatschappij
die zich oefenen op politiek en welsprekend ge
bied, indien gij sprekers wilt hebben, recht U tot
ons wij zijn bereid U te helpen.
Hij hebben gewerkt voor het algemeen stem
recht dat gij gedeeltelijk bekomen hebt, wij moe
ten ook werken voor het Senaat daar moeten ook
werklieden zetelen. Er is veel te doen, laat ons
dus voor het oogenblik werken voor de toekomst,
dat al deze die onze gedachten deelen met ons wer
ken en zich aan onze gedachten verkleven. (Langd.
toej.)
De heer Griffon Arthur vraagt voor men mee
tingen houdt in de gemeenten, eerst en vooral ken
nis make met de buitelieden. die nog door dwang
naar onze meetingen niet zouden komen, wij kun
nen de buitenlieden gaan vinden in de herbergen
en met hun in onderhandelingen komen. (Goed
keuring).
De heer Bodaert vraagt of er geen der afgevaar
digden geen voorstellen te doen hebben.
De heer Vermeulen Rector. Ik zou vragen dat
men in 't korte eene bijeenkomst zou hebben met
al wie wil komen van de gemeenten.
De heer Voorzitter Criem vindt het goed maar
een aan elke gemeente te vragen.
De Schrijver Tremery ondersteunt het voorstel
van den heer Vermeulen en voegt er bij, dat er
vele buitenlieden zijn die op de hoogte niet zijn
van de politiek, wanneer de afgevaardigden Vrien
den zullen mede hebben, kan men ze hier beter op
de hoogte houden van den poiitieken toestand van
het land. Want het verknopt verslag der Kamers
die men vroeger kon lezen en weten welke wetten
er in de Kamers gestemd waren, dit verslag heeft
men noodig gevonden op te slaan omdat den arme
boer, werkman en kleine burger de geldmiddelen
niet bezittende het verslag niet kan aankoopen.
Ik hond er dus aan dat men zooveel mogelijk de
vrienden van de afgevaardigden der gemeenten
zou aansporen naar onze bijeenkomsten aanwezig
te zijn. (Aangenomen).
De heer Voorzitter Criem vraagt dat men in
korte een bijeenkomst zou hebban. Men besluit ver
der een vergadering te houden den 12 April 1896.
De zitting wordt gesloten om I 1/4 uren.
