TAN IJPEREN EN HIT ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenbiad.
VADER EN SCHOONZOON
Elfde jaar.
Zaterdag 16" Mei 1896.
Nummer 20.
De goede Herder.
Kiezing.
De gemeenfcekiezing in Frankrijk
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 iv. Annoncen15 cent.
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers' voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendhiakingen ten bureele dezer gedrukt worden egas. gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzond ïring der benle x laanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaarnde attiAbi^utterlijk- teg«n Vrijdag niidmig vrij
en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Alwie zich den vreeselijken school-
oorlog herinnert draagt ook nog
versch in het geheugen met welke
ontembare woede de zwartjes en
hunne trawanten vervloekten en ban
bliksemden al degenen die van ver
of van nabij tot de officiëele school
behoorde of dezelve steunde.
Ouders en leerlingen en voogden
of andere nabestaanden werden in
den kerkdijken ban geslagen: aan
tallooze vrome lieden en geloovige,
roomsche christenen, werden om
de schoolzonde de sacramenten,
biecht en huwelijk, enz. geweigerd,
ja men liet ze sterven zonder de hulp
van den godsdienst.
De onderwijzers, die den catechis
mus in hunne klassen durfden geven,
werden met de verschrikkelijkste
bedreigingen en vermaledijdingen
overladen, werden gehaat, veracht,-
verdrukt en vervolgd op alle denke
lijke manieren zooverre werd de
landelijke dweepzucht tegen hen op
gejaagd, dat er enkelen van honger
stierven door de kwaadwilligheid der
fanatieke gemeentebesturen, terwijl
anderen door het onwetende, aan
gehitste volk soms verradelijk aan
gevallen en mishandeld, bijna ver
moord werden.
Dank aan zooveel dwang en druk,
aan rustelooze broodrooverij en aan
den ongehoorden schrik, welken dit
hatelijk, anti-vaderlandsch werk der
geestelijkheid op den buiten had. ver
wekt, geraakten de romelanders aan
het bewind. Dan stegen de barbaar-
sche driften der klerikale dwinge
landen ten top: dronken van hoog-
Een verhaal uit Bluchers tijd.
(14e Vervolg.
Natuurlijk! stotterde Kasper, ia de
hoogste mate verschrikt over de hevige uit
drukking zijner onvoorzichtige meêdeeling.
Verder bracht hij ook nog stotterende uit
Lieve freule Lore, het is met zulk eene
gevangenschap zoo erg niet gesteld en....
omijnheer de overste belt, en gij weet dat
ik hem mag laten wachten...
Hij meende heen te snellen.
Nog een oogeublik riep Leonore zich
met moeite herstellende! weet gij of de on
gelukkige Waldenburg den toekomstigen
heer van dit kasteel bekend is!
Kaspers oogen openden zich wijd, daarna
liet hij zijn gewoon fluitje hooren, en riep
als in de vlucht
Ja, waarlijk, freule Lore! zijn boezem
vriend zij kenden elkaar als broeder! Maar
ik moet mij heenspoeden
Leonore zag, in gedachten verzonken, hem
na en begaf zich in de huiskamer, waar zij
zich droomerig voor de schouw neèrzette.
Weldra hoorde zij nu 's vaders vasten nade
renden tred, snel opende hij de deur, en ont-
vaardij en heerschzucht vierde de
klerikale partij hare wraaklust bot.
Alwie niet gedwee had willen bui
gen, niet op de kniëen voor haai'
had in het stof gelegen, werd door
de gekruinde beulen als glas verbro
ken honderdtallen officiëele scholen
werden afgeschaft, duizenden ver-
dienstvölle, aan wet en plicht ge
trouw gebleven onderwijzers en on
derwijzeressen werden zonder bestaan
op straat geworpen met hun huisge
zin; het volksonderwijs moest overal
plaats maken voor het verkwezelde
en verstompende schoolstelsel van
broeders, nonnen en onbekwame pas-
toorslaven.
Zoo stichten de klerikalen hunnen
zoogenoemden schoolvrede.
Maar, de honderdduizenden aan
wie de verwoede en verblinde papen
den weg tot kerk en sacramenten
hadden afgeleerd, keerden niet we
der, en de zwartjes waren te fier om
den missionnaris te spelen in de woes
tijn, welke zij zelve verwekt hadden:
alzoo zouden zij hunnen vroegeren
misslag bekend hebben, en dat mocht
niet, ten allen prijze niet.
Doch men zou de rol van den goe
den herder uit het evangelie doen
vervullen door het staatsbestuur.
De almoeseniers werden terug in
gevoerd in het leger om de soldaten,
die als kind of jongeling getuigen
geweest waren van de wreedaardig
heid der gezalfde dorpstirannen, bij
middel van vleierij, door goedkoope
pinten en sigaren in de klerikale
kringen die de almoeseniers stich
ten, allengs weer aan den band te
ving Leonore, die hem te gemoet was gegaan
in zijne armen, aangedaan sprak hij
Gods rijkste zegen over uw dierbaar
hoofd, mijn lieveling; Hoe, zie ik wel? spo
ren van tranen in uwe oogen op dezen
morgend! Ik wenschte, mijne beste meisje,
dat gij er heden, bij uw wiegefeest, heel
vroolijk zoudt uitzien.... opdat uw broeder,
die dezen morgend vroeg aangekomen is,
zich niet ongerust over u maken zou
Verschooning, lieve vader sprak Leo
nore zacht, ik ben heden zoo diep ontroerd
doch vrees niet, dat ik nu den broeder zou
willen afschrikken; verheug ik mij waarlijk
in zijne terugkomst.
Nu, dat, is verstandig gesproken, mijn
lieveling, en ik wil 't u maar dadelijk zeg
gen: is het eens mogelijk, dat uwe weder-
zijdsche genegenheid in eene inniger vtr~
eeniging verkeerde, dan ontbreekt tot ver
heldering van den avondstond des leven van
uwen vaders niets meer. Wat ik eenmaal
van eene vereeniging met neei Karei g hoop.
had, is voorbij! Hij heeft zich gedurende den
laatsten veldtocht, als een losse vogel ge
dragen; maar daar.... kom, ik hoor hem
reeds in Kaspers begeleiding naderen....
hier, hier!
krijgen, en ze later weer in het ga
reel te drijven.
Het ministerie stelde de zondag-
rust in en terzelfdertijde een stelsel
van bespieding en verklikking, dat
een klein getal staatsbedienden weer
naar de kerk voerde.
Doch die middelen schenen nog
niet afdoende genoeg en daar zag de
laatste schoolwet het licht, die het
vroeger verboden en gebanvloekte
godsdienstonderwijs weer verplich
tend maakt in al de officiëele en aan
genomen scholen.
Die puik verzonnen wet laat aan
de onderwijzers de zoogenoemde vrij
heid om den catechismus al of niet
te onderwijzen, en belast de bedie
naars der eerediensten met dat post
je; doch men rekent bij de zwartjes
op den heiligen schrik, die het vroe
gere leventje ingeboezemd heeft om
^oud-gebanvloekte en zoo vervolg
de onderwijzers weer het juk te doen
opnemen, niettegenstaande hunne
overtuigingen en al de gal, welke de
on'menschelijke behandelingen van
vorige jaren in hun eerlijk gemoed
hebben verzameld.
Dis slimme wet laat ook aan de
ouders het recht hunne kinderen vrij
te stellen van het zoogezeid gods
dienstig onderwijs; maar de ouders
of voogden moeten die vrijstelling
uit eigen beweging schriftelijk en
naar een voorgeschreven formuul
vragen. Men heeft gerekend op de
onwetendheid in zake van wetten
van 90 per cent der ouders, en ook
weeral op de vrees, welke werklie
den, neringdoeners en openbare
ambtenaars voeden voor de mogelijke
De overste had nog lang kunnen spreken,
zonder dat hij door zijn kind in de rede zou
zijn gevallen, 's Vaders uitgebrachte wen-
schen hadden Leonore diep zwijgend voor
zich doen neerzien. Als door een nevel zag
zij nu de deur openen, en, bewegingloos,
den blik ten gronde gericht, verwachtte zij
de eerste toespraak van den eveneens dralen
de naderbij tretende.
Nu, kinderen, opgekeken en begroet
elkaar eens, zooals tusschèn broeder en
zuster betaamt! zoo sprak de overste met
eene buitengewone aandoening in zijne stem.
Leonore! welk een trillende, welk
een doordringende toon lag er in dat enkel
woord? Leonore schrikte op, sprong op, en
met den uitroep: God God! is het mogelijk!
zonk zij met den zaligsten glimlach in Wal
denburg! s armen, die haar vast, omstrengeld
hielden. Maar, weldra hief zij zich op
als vreesde zij dat haar een droom misleidde
en haar geluk opnieuw zou verdwijnen.
De heldere oogen zochten den vader, die,
even als de overgelukkige Kasper, met ge
vouwen ba: en en oogen vol tranen naar
de gelukkigen heen zag. De vader had haar
g dochten geraden: naderbij treJende, bei
den aan zijne borst drukkende, zegde hy
onbescheidenheden, welke hun aller
lei onaangenaamheden zouden kun
nen op den hals halen vanwege de
verdraagzame???? liefderijke???? kle
rikale foppers.
Wat zal er gebeuren, in geval dat er te
Brussel balloteering plaats heeft zooals het
waarschijnlijk is tusschèn de katholieken
en de liberalen
Wat zullen de radikalen dan doen
Hierover ondervraagd, antwoordt M. Lo-
rand in La Réforme
Wat wij vooral dienen in 't oog te hou
den is de omwerping van 't klerikaal ministe
rie. Zoo de kandidaten der Ligue in ballo
teering komen zullen wij van twee kwalen
de minste kiezen, en zonder voorwaarden,
zonder voorafgaandelijke overeenkomst, moe
ten wij tegen de klerikalen kiezen.
Uitslag der baüoteering.
Rijsel. 26 socialisten en 10 republi
keinen gekozen.
Zegepraal voor de socialisten.
Tourcoing.— Waarschijnlijk socialisten
gekozen.
Wattrelos, 19 Republikeinen en 9
socialisten gekozen.
Wasquehal. Republikeinen gekozen.
Parijs. 13 socialisten-collectivisten, 2«
onafhankelijke socialisten, 11 radikalen, 5
progressisten en 5 liberalen gekozen.
Byon. Bijna gelijk getal Republikeinen
en radikaal-socialisten gekozen.
Cannes. 13 socialisten en 6 radikalen
gekozen.
Bordeaux. 17 Radikalen, 10 Roya
listen, 3 republikeinen en 6 socialisten ge
kozen.
Saint-Denis. Zegepraal der Republi
keinen op de socialisten.
Reims. Republikeinen ea radikalen
tegen socialisten gekozen.
Brest. Republikeinen gekozen.
bewogen
Gij droomt niet, mijn geliefd kind; dat
is de edele, die, zijn eigen groot gevaar ver
getend, mijn leven gereden zich voor immer
de i echten van den zoon verworven heeft.
Vergeef mij, wanneer ik uw getrouw hart
te lang op den proef stelde, maar ik had ge
zworen u geen burgerjongen te geven en kon
dus eerst, nadat deze dappere jonge man
bereid was geweest mijn wensch te voldoen-
zijn eervollen naam den mijnen toe te voe
gen, hem tot u voeren!
Nu vestigde zich den blik van den overste
op de Baronnes von Tettenbom, die in de
deur staande, vol verbazing naar de innige
vereenigde groep staarde.
Treed nader, weerde zuster! riep hij
vrcolijk, wij vieren heden niet alleen eel
geboortedag, maar ook eene verloving! Ik
dacht mijne Leonore een broeder te schen
ken, zij vindt het echter geschikter, hem als
toekomstigen gade te hebbenLeonore ven
Hohnegg wordtin dit.uur verloofd met den
majoor ven Waldenburg-Hohnegh Des he
mels beste zegen over beiden, over de kinde
ren die ik zoo van harte lief heb.
EINDE.
HET WEEKBLAD
M8»
