Welke schaamteloosheid
Men vraagt de Rechtvaardigheid.
't Is eene schande 1
school doet bouwen, dank nog aan de mild
heid van eenen liberaal.
M. Surmont zou dus veel beter gedaan
hebben de waarheid te zeggen in het Volks
huis en deze reeks werken niet aan zijn be
heer toe te schrijven. (Zeer wel zeer wel!)
Wat zien wij in het Bureel van Weldadig
heid
M. Capron heeft aan dit liefdadigheidsge
sticht eene aanzienlijke som van een jaar-
lijksch inkomen van 60.000 fr. bij testament
gegeven, onder de uitdrukkelijke voorwaar
de dat deze inkomsten moesten dienen om de
ongelukkigen, zonder onderscheid van denk
wijze, te helpen. Denkt gij dat de wil van
den gever geëerbiedigd is geweest? Verre
van daar. De personen die niet willen buigen
onder de roede van die bestuurders worden
onmeedoogend van alle hulp beroofd.
Is het niet schanlalig?(Van alle kanten
ja, ja).
De katholieken zijn voor den werkman,
zeggen zij. En om hen poeier in de oogen te
werpen, komen zij, zoo niet offcieelijk ten
minste dienstvaardiglijk, tusschen in de kos
ten der kiesfeesten gegeven op St. Pieters-
wijk. Om de stemmen der kiezers van dien
wijk te bekomen, zijn de katholieken ver
plicht te kruipen voor dezen die zij onlangs
nog Vlooienvangers enz., enz. noemden.
Toejuichingen
Bemerkt nog, Mijnheeren, dat de katho
lieken hardnekkige tegenstrevers zijn van
het algemeen stemrecht en dat, zoolang zij
aan het bestuur zullen blijven, de rechten
van den werkman zullen miskend zijn.
HetA. S. en de E. V. zijn in het program
ma der liberale Verceniging geschreven en
indien de liberale kandidaten zegepralen in
de kiezing van zondag toekomende, zullen
zij krachtdadig werken tot het bekomen
dezer hervormingen. [Bravo! Bravo!)
Vooruit dus voor de verovering van het
stadhuis, wij zullen onze zegepraal begroe
ten met den zang van het nationaal lied, dat
onze vaderen gezongen hebben na de strijden
die zij gewonnen hebben voor de zaak der
vrijheid
De geestdrift der vergadering drukt zich
uit d(?or menigvuldige salvo's van toejuichin
gen en toont genoegzaam dat de liberale lijst
haar geheel sympathiek is.
Onmiddelijk nadien, neemt M. Vermeulen
het woord en drukt zich uit in dezer voe
gen:
De klerikalen beweren in hunne gazetten
dat de godsdienst onontbeerlijk is aan alle
goed bestuur.
Zij bedienen zich van den godsdienst om
den zegepraal hunner politiek van zelfzucht
en tegenwerking te verzekeren.
Het klerikalism! 't is de godsdienst ten
dienste van het kapitalism gesteld om den
voortbrenger uit te buiten.
Het klerikalism is noodlotlig in politiek.
Het heeft Italië, Spanje, de Vlaanderen ten
onder gebracht. Het komt aan Frankrijk,
door de zaak Dreyfus, eene nederlaag op te
lef gen die veel rampspoediger is dan deze
van Sedan.
Het klerikalism misvormt den geest en
het karakter.
De klerikalen hebben een instinktmatige
voorliefde voor den laster, de verklikking,
de leugentaal en het bedrog.
Volgens den godsdienst, melken die nieu-
werwetsche Pbariseers beweren te belijden,
zijn dil hoofdzonden.
Met dagelijks deze zonden te bedrijven,
bewijzen zij dat zij met dien godsdienst spot
ten en dat zij er zelf niet aan gelooven.
De doortraptste leugenaars, de trouwlooste
lasteraars, de ieverigste spioenen, de stout
moedigste zeuraars zijn door onze klerikalen
de meesten geëerd en de besten beloond.
Het beigisch klerikalism, niettegenstaan
de zijne groote meerderheid, is onbekwaam
om een belangrijk wetkrachtig vraagstuk op
te lossen.
De belastingen verhoogen gedurig, on
danks de krisis en niettegenstaande zij het
bewind verlangd hebben om dezelve te ver
minderen.
Da nationale verdediging is ontoereikend,
niettegenstaande de vermeerdering van het
effectief en de overgroots verhooging van
het oorlogsbudjet, niettegenstaande de her
inrichting der burgerwacht.
De gendarmerie isonopboudelijk vermeer
derd en de veiligheid vermindert op eene
onrustwekkende wijze.
I)e werkerskwestiën, verzekeringen legen
de ongelukken, pensioenen voor den ouder
dom, enz. blijven zonder oplossing.
In zake van gemeentebestuur, zijn zij on
bekwaam om wel te bestieren. Hunne
dweepzucht, hunne gunstelingerij, hunne on
derwerping aan de geestelijkheid, hunne on
verdraagzaamheid maken er partijdige en
onbekwame bestuurders van.
Alwie niet schittert door zijne kwezelarij,
door zijne slaafschheid, is slecht gezien.
Het openbaar onderwijs is ondermijnd en
ten onder gebracht.
De politie is ontredderd en dient dikwijls
maar om de inwoners te plagen, getuige de
zaak der rupsen, de orgelspelen, enz., en de
dieven hebben vrij spel, bij zooverre dat de
inwoners nachtwakers hebben moeten aan
stellen.
De financien zijn ten gronde geholpen
gelijk ia al de andere klerikale steden die
ons omringen. Men verteert het geld zonder
tollen, om de werklieden in het Volkshuis
te lokken, ten einde hen eenen blinddoek te
kunnen voor de oogen binden bij middel van
loterijen, bier en slemperijen, om hen te
doen vergeten dat de klerikale hoofdmannen
vier stemmen hebben en de werklieden maar
ééne. Zij weten dat de gemeente kieswet,
genoemd de wet der vier eerloosheden, op de
klerikale partij weagt als een kleed van
Nessus en hen hatelijk maakt aan het volk.
Ziet den kiestoestand van Yperen
1094 kiezers met "Z, 3 en 4
stemmen hebben 3129 stemmen
1668 kiezers met 1 stem hebben 1668
Verschil 1561 stemmen
Zouden die 1668 kiezers, zoo schandelijk
miskend in hunne rechten, niet moeten ge-
wetenloozen, onwetenden of verraders zijn
van hun eigen belangen om voor de klerika
len te stemmen.
Het is om hunne onrechtvaardige antide-
mokratische politiek te verbergen, dat zij
zoeken door feesten, door vuurwerken, enz.,
de werkersbevolking van St-Pietersparochie
te bedriegen. Gelukkiglijk, de Ypersche
werkman is verstandig en scherpzinnig en
hij zal stemmen voor de volkslijst, die éénen
■man ééne stem wit en al de partijen op
het stadhuis vertegenwoordigd(Toejui
chingen.)
Zult gij dat verdragen? (Neen, neen Ge
donder van toejuichingen
Er mag geene bruiloft meer zijn, geene
maatschappij- of vriendenfeest, met een
weinig muziek en gezang! Men mag niet
meer dansen dan op kermis en karnaval tijd,
en mits betaling van 10 franken!
Indien de klerikalen zegepraalden, zij zou
den een politiereglement maken dat de
Yperlingen zou verplichten te gaan slapen
op het uur door de geestelijkheid aangeduid.
Langdurige toejuichingen
Zondag aanstaande zal eene schitterende
volkszegepraal in gansch Belgie zijn. Alles
wijst het aan.
Wij hebben allen, liberale kiezers die mij
aanhoort, voor plicht te werken derwijze
dat Yperen in die zegepraal begrepen is en
aan zijn zeiven is wedergegeven. Langdu
rige toejuichingen.)
M. Brunfaut begeert twee woorden bij te
voegen.
M. Henri Iweins heeft gezeid dat onze
Rijschool zal behouden zijn. Dat is eene
ongegronde bevestiging. Het Gomiteit der
generalen heeft zich in een anderen zin
uitgedrukt. Onze Rijschool zal binnen twee
of drie jaar vertrekken. M. Iweins wéét het
zoo goed als wij. Maar M. Iweins heeft het
tegenovergestelde van de waarheid gezeid
om de kiezers te verblinden. Onze meesters
hebben niets gedaan voor haar behoud en
ten gevolge hunner houding, is de school, die
eene bron van inkomsten was voor de stad,
veroordeeld te verdwijnen. Het zal een groot
verlies zijn voor het meerendeel onzer kofij-
huizen, kooplieden en neringdoeners Wat
zijne historie der iOOO zotten en landloopers
betreft, zij iszuiveruit belachelijk.
Aanspraak van M. Harteel.
Heeren,
Met voldoening bemerken wij dat ons ge
tal aanhoorders en ons leger, niettegenstaan
de de nederlaag welke wij reeds onderstaan
hebben, dagelijks aangroeien. Het is een
bewijs, Kiezers, dat de zaak welke wij ver
dedigen rechtvaardig is en dat gij met ons
onder het liberaal vaandel onze burgerlijke
rechten wilt verdedigen.
Werklieden! in onzen laatsten strijd heb
ben wij het minimum van dagloon beloofd,
dat in ons programma geschreven is. De
katholieken hebben ons opgevolgd met die
beloften, maar hebben zij die beloften vol
bracht
Na vier jaar bestuur, gedwongen zijnde,
door het stichten eener maatschappij waar
van eenieder zich nog herinnert,hebben zij
eindelijk op het oogenblik van den strijd het
minimum van dagloon toegepast aan de
werklieden van stad, maar zonder het in de
openbare aanbestedingen te doen schrijven.
Ehwel! werklieden! Waar zijn nu uwe
verdedigers die in den raad zetelen voor het
verbeteren van uw lot? Zijn zij onmachtig
of is er verbod in
Toen het Stadsbestuur de Academie afge
schaft heeft, waar de werkmanskinderen die
schoone lessen van kunsten en wetenschap
pen konden plukken, welke zij noodig heb
ben om volmaakten werkman te worden,
geen een van die katholieke raadsheeren gaf
zich zelfs de moeite u te verdedigen en de
afschaffing der Academie te bestrijden.
Is het onbekwaamheid of verbod?
Armbesturen.
Men spreekt altijd van Stadsbestuur, waar
de werklieden hunne plaats moeten hebben,
maar waarom vraagt men niet dat er een
bekwaam werkman zou zetelen in de arm
besturen? Het is nochtans hoogst noodzake
lijk, Mijnheeren, dat hij daarin den Disch
en in de Hospicen eene plaats bekleedel
Ik twijfel geenzins aan de eerlijkheid der
heeren die van de armbesturen deel maken,
maar iets dat zeker is, 't is dat die personen
zelf de onderzoeken niet doen om huip te
verschaffen aan die arme lieden; die heeren,
geboren in de weelde, kunnen zich moielijk
de armoede of ellende inbeeLden, die in som
mige werkmanshuizen bestaat: men neemt
beslissingen en men bestuit gemeenlijk op
aanradingen, die maar strekken om politiek
te maken, of om den vriend van Mijnheer
te zijn, in plaats van medelijden te hebben
met den arme in 't algemeen en hem nog te
berooven, als het zijn kan, in het volbrengen
zijner politieke rechten
Om die reden, Kiezers, moet een braaf
werkman zetelen in het Armbestuur; hij zou
het onderzoek in persoon doende de zaak
ter herte trekken: hij zou kunnende onge
lukkigen bijstaan en verdedigen. Hij, die de
moeielijkheden van zijn bestaan kent, zou
kunnen handelen bij ondervinding en zeggen
met mij
Gij, arme lieden, indien gij recht hebt aan
het leven, gij hebt ook recht aan uw brood 1
(Donderende toejuichingen.)
M. Vermeulen doet opmerkent da onze
vergaderingen openbaar en met tegenspraak
zijn, en dat niettegenstaande dit, geen een
der vermaarde ja knikkers van den Ge
meenteraad en der klerikalelijst den moed
gehad heeft ons te komen tegenspreken. Dat
zij ons de openbare bespreking aanbieden,
wij zullen met geluk aanvaarden. (Toejui
chingen.)
Het woord is gegeven aan M. Deweerdt.
De achtbare kandidaat houdt staan wat hij
in eene voorgaande vergadering gezeid heeft.
Hij biedt zich voor zyne kiezers niet aan met
beloften in den wind, gelijk het de kandidaten
van het Volkshuis doen, maar met de vaste
overtuiging te werken voor het welzijn en
den voorspoed zijner geboortestad.
In de vergading van 't Volkshuis, die
komt te eindigen, beweert M. Surmont dat
ik u bedrogen heb, dat ik u leugens heb
verteld. Welnu Mijnheeren. ik verzet mij
krachtdadiglijk tegen deze beschuldigingen.
Gij weet allen van welken kant de leugens
komen, langs welken kant de bedriegers
zich bevinden. Gij hebt hun aan het werk
gezien en onze leeuwen zijn te kort gebleven
aan al hunne beloften. M. Surmont komt te
zeggen dat Karei Deweerdt een komediant
is. Ja, Mijnheeren, Karei is een komediant
op het tooneel, maar M. de Burgemeester
speelt komedie tusschen de schermen. Ge
lach en toejuichingen.)
Ik weet al wat in het Volkshuis gezeid
en gedaan is geweest, en, ronduit gespro
ken, indien M. Surmont de kiezers hoopt te
overtuigen door kluchtigheid en onwaarhe
den, hij is van het goede jaar.
Kiezers! Hebt volle beirouwen in ons,
gaan wij in dichte gelederen naar den strijd
strijd en den 15 October zal een dag van ze
gepraal zijn voor de zaak der rechtvaardig
heid en der waarheid. (Langdurige toejui
chingen).
Vóór het sluiten der zitting verzoekt M.
de Voorzitter al dezen die het recht hebben
ingeschreven te worden op de kiezerslijsten,
hun verzoek naar het College van Burge
meester en schepenen te sturen voor den 31
October aanstaande. Indien er van o ize
vrienden zijn, zegt M. de Voorzitter, die zi«k
of gebrekkelijk zijn dat men hunne namen
opgeve, maatregelen zullen genomen worden
om hen in rijtuig naar de stembus te voeren.
Na de manier van stemmen uitgelegd te heb-
j ben, doet hij een warmen oproep aan al de
liberalen en wakkert ze allen aan als één
man te stemmen in het vierkant onder het
Nr 1. De gepanacheerde bulletijos, zegt M.
de Voorzitter nog, zijn verloren bulletijns.
Dus, Kiezers! weest voorzichtig, panacheert
niet; stemt aan het hoofd der lijst uwer par
tij onder N1' 1 indien gij wilt dat zij zege
praalt.
De zitting wordt ten 9 ure geheven te
midden der grootste geestdrift.
Het Journal d'Ypres durft in zijn num
mer van 8n dezer dezen schandelijken higen
drukken: De katholieken, op het stadhuis
gekomen, hebben overal de beambten en
de bedienden behouden die, van den eer
sten tot den laatsten liberalen waren
Onze meesters hebben waarachtig eene
vijs los in de bovenkamer 1 Hebben zij dan
de walgelijke wijze vergeten op dewelke zij
zich gedragen hebben jegens M.M. Henri
Greus, Arthur Gryffon, Vanden Bussche en
zoovele anderen? Aanzien zij dan de Yper
lingen voor dommerikken
Zal het Gerecht geene uitleggingen vragen
aan de kiesmakelaars die het ambt van baas
uitoefenden in zekere herbergen van St Pie-
ters wijk, en die gratis bier gaven in over
vloed. Zal het niet begeeren te weten van
waar het geld kwam en met welk inzicht
men het volk een stuk in zijnen kraag deed
drinken?
Is de straffeloosheid voor de kiesomkoopers
verzekerd?
De muziek der Weezen woonde Zondag
avond den vermaarden lichtstoet door de
klerikalen met een politiek doel ingericht.
Ten 10 ure 's avonds waren die jonge kinde
ren nog op straat, in plaats van reeds sedert
lang ter rust ter zijn. Is het op die wijze dat
het Bestuur der Godshuizen zorge draagt
voor de gezondheid der ongelukkige kleinen
waarvan zij de voogden zijn.
Het is de eerste maal dat onze arme wee
zen in de politiek gemengd zijn. Men wil er
zeker stohslagers van maken om de libera
len aan te vallen aan wie zij hun welzijn
verschuldigd zijn. Ook wat men aan die
jonge kinderen niet durft zeggen 't is dat,
zonder de liberalen, zij geen zulke schoone
verblijfplaats zouden hebben gelijk waarvan
zij nu genieten, 't Is inderdaad aan de libe
ralen alleen dat de overgroote fortuin der
Hospicen te danken is.
Het gedrag der klerikalen is onbetamelijk I
't is eene schande 1
Maar wat even schandalig, even hatelijk
is, t is de handelwijze der priesters van het
bisschoppelijk collegie, die hunne kostgan
gers verplichten politieke feesten bij te wo
nen en misbruik maken van het vertrouwen
dat de ouders in hen gesteld hebben, 't Is
schande, die kinderen op te voeden in den
haat van hunnen evenmensch, hen te ver-
klceden om jaan eenen wagen te spannen
hen te laten schreeuwen en briesschen als
bezetene, in plaats van hun lessen van ver
draagzaamheid te geven, de zedeleer te doen
oefenen en over hunne onschuld te waken.
't Is schande 1 voor de priesters leeraars
van het bisschoppelijk Collegie achter den
wagen van de reuze te loopen, met den drij-
tip in den nek, alzoo hunne leerlingen het
voorbeeld gevende van onverdraagzaamheid
en partijhaat.
Een eerlijk man zou zich geschaamd heb
ben zich alzoo ten toon te stellen, maar die
geestelijke professors maken er eene eere
van. En die kerels zouden toch nog willen
geeerbiedigd worden als dienaars des Heeren I
Zou men niet dood vallen?...
BURGERSTAND
van den 6 tot den 13 October 1899.
Geboorten.
Mannelijk ge,l. 2. VrouwelUk gesl. 6.
