VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-Handels- en Annoncenblad
Orgaan der Liberale verbintenis van Yperen en liet Arrondissement.
«EENDRACHT MAAKT MACHT.»
Ghemin de fer
Veertiende jaar
Zaterdag 29" September 1900.
Nummer 39.
Ghemin de Eer Vicinaux.
Kiezerslijsten.
Godsdienst en Politiek.
Mollenwerk.
Tegen de zatlappen.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht allo hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
1 Juillet 1900.
Heures de déparl cf'YPRES pour
De voorloopige kiezerslijsten zijn
gesloten sedert 31 Augustus en op
het Stadhuis en het Commissariaat
ter inzage van alle Yperlingen sedert
3 September neergelegd.
Ieder kiezer heeft er belang bij te
gaan zien of hij wel op die lijsten
ingeschreven is, en zoo ja, of hij wel
het noodige getal stemmen toege
kend wordt, waaraan hij recht heeft.
Van heden af is er in het lokaal
der liberale Associatie (CAFÉ DU
SAUMON) een exemplaar van de lijs
ten voorhanden.
Nadere inlichtingen wende men
zich in het bureel der Liberale Asso
ciatie, Seminariestraat, open van 's
morgens ten 9 ure tot 's avonds ten
8 ure.
De Liberalen zijn geen godsdiensthaters
ofschoon men dat wel eens beweert. Bij de
eenvoudige menschen die opgegroeid zijn in
het geloof der vaderen, worden wij vaak af
geschilderd als discipelen des duivels die
eeuwige vijandschap gezworen hebben aan
de Kerk, de priesters haten en morgen, in
dien het in onze macht ware, de religie zou
den uitroeien.
Niets is tegenstrijdiger met de waarheid.
Het liberalismus is de partij der verdraag
zaamheid op elk gebied. De eerbied voor elke
denkwijze, hetzij van poiitieken of wijsgee-
rigen aard, is haar levensregel, de bijzon
derste reden van haar bestaan. Of een bur
ger zijne godsdienstplichten vervult of nooit
ter kerke gaat, of hij in een opperwezen
gelooft of de Godheid loochent, blijft voor
ons, Liberalen, hetzelfde. De mensch stijgt
of daalt ia onze achting en onzen eerbied
niet volgens de religie die hij belijdt, maar
volgens de daden die hij in 't maatschappe
lijk leven daarstelt.
Er zijn brave en slechte menschen in alle
partijen en godsdiensten. Maar als wij soms
de dienaars van den katholieken godsdienst
beknibbelen en bestrijden is zulks niet om
dat wij den godsdienst zelf willen bekam
pen, maar omdat de priesters buiten hun
rol gaan en zich met lijf en ziel in de poli
tiek werpen.
Is er een land ter wereld waar men ooit
schandiger veldtocht heeft zien aangaan en
onmenschelijker vervolgingen heeft zien ge
beuren dan hier in België, tijdens den jong-
sten schooloorlog, door lieden wier verheven
en edele taak, volgens den geest der letter
van het Evangelie zou moeten zijn, broeder
liefde en breede toegevendheid te verkondi
gen? Wordt er niet op den buiten voortdu
rend een tyrannie uitgeoefend op het ge
weten der dorpelingen, wordt de geest der
landbouwbevolking niet binnen een Chinee-
schen muur gesloten, die den toegang ver
spert aan elk nieuw idee, aan elke forsche
poging tot stoffelijke verbetering en geeste
lijke vrijmaking I
En zelfs in de groote steden, centrums van
intellektueel leven, werpt zich daar de gees
telijkheid niet in den strijd der gezindhe
den, doet zij daar ook niet haar invloed
gelden, haar macht, bij middel van aller
hande drukkingen, gevoelen
Dat depriester er zijne Staatkundige denk
wijze op nahoudt en in het kiesgangsken
voor de kandidaten zijner keuze stemt, zal
niemand afkeuren. Al heeft hij aan de we-
reldsche zaken verzaakt, hij is toch burger,
en heeft als dusdanig zijne rechten. Maar
waar hij optreedt als partijaauvoerder, als
kiesdraver, als politieke tafelspringer, waar
hij haat stort in de gemoederen en anders
denkenden het leven vergalt, daar gaat hij
zijne zending te buiten.
De priester zou niet mogen vergeten dat
hij een bezoldigd Staatsambtenaar is en
dientengevolge zekere verplichtingen heeft
na te komen. Hij zou in eerste plaats geen
verzet mogen prediken tegen de wetten
van het land dat hem betaalt en hem een
breede vrijheid waarborgt.
In Frankrijk mag de geestelijkheid zich
met geen strijdende politiek inlaten op straf
haar jaarwedde te verliezen. De kamplus-
tige bisschop van Aix, Monseigneur Gouthe-
Soulard, onlangs gestorven, moest dit tot
zijn schade ondervinden. Wij hebben nooit
gehoord dat bij onze Zuiderburen er de gods
dienst om geleden heefc, noch la France er
minder de geliefde dochter der Roomsche
Kerk om geworden is.
De Staatsambtenaar die tegen bestaande
wetten of verorderingen moest te velde trek
ken, zou ongeuadig door het klerikaal mi
nisterie worden afgezet. De priester mag
ongestoord en ongestraft de openbare instel
lingen bekampen en de massa opruien. Hg
handelt dusdoende in 't voordeel van den
klerikalen winkel, o! voorzeker, maar ook
in 't nadeel van de religie die tot een kies-
associatië gemaakt wordt. Zoo beschouwt
het ten minste ieder die een weinig heeft'
leeren denken
Er werd reeds vroeger beweerd dat de
katholieke kerk niet erger wordt benadeeld
dan door hen die haar dienen. Er ligt veel
waarheid in dit gezegde. Goliath.
Nooit heeft een klerikaal ministerie in
ons land bij zijn partij minder steun en aan
moediging gevonden dan het huidige.
De katholieke bladen leggen niet enkel
eene opmerkingswaardige koelheid aan den
dag ten zijnen opzichte, zij geneeren zich
zelfs niet meer om bij elke gelegenheid zijn
handelingen af te keuren of minstens te be
knibbelen.
Goed te merken is 't dat het tegenwoor
dig kabinet samengesteld werd op het oogen-
blik dat de klerikale Kamermeerderheid het
toppunt der verdeeldheid had bereiktdat
aan den rechterkant geen half dozijn leden
zich nog duidelijk voorstelden, wat zij
wenschten of wilden en de kleine anti-gou-
vernementeele groep in 't Parlement zich
zóó krachtig gesteund voelde door den wil
van 't volk daarbuiten, of zij feitelijk mees
ter werd van den toestand.
Geen van de honderd-eu-zóóveel verschil
lende clan's in de ééne en onverdeelbare
konservatieve partij is er, die bij de vorming
van dat nieuw ministerie zijn volle goesting
kreeg; allen hebben water moeten doen bij
hunnen wijn, de één wat minder, de ander
wat méér en beteekenisvol verschijnsel
't meest van al, juist degenen welke immer
hun verlangen aan de anderen wisten op te
dringen: de fanatieksten onder de fanatie-
ken, de ergst verstokte achteruitkruipers,
de kliek van Woeste en Helleputte I
Voor de geestelijkheid eindigde de laatste
ministeriëele krisis met een nederlaag in
regel. Niet genoeg dat, eenige maanden te
voren, de kwezelachtige Schollaert gedwon
gen werd zijn pakske te maken, nu stortte
ook nog de hechtste steunpilaar der H.
Kerk, de driedubbel minister Vandenpeere-
boom ineen.
Om den geweldigen storm af te weren,
die reeds de ruiten kletteren deed van 't Pa
leis der Natie en dreigde heel het klerikaal
kraam uiteen te blazen hebben de leden der
rechterzij toen een beroep gedaan op de
meest door hun verdraagzaamheid gekende
en door hun tegenstrevers geachte leden hun
ner partijen dat heeft dan ook zijn uit
werksel niet gemist. Het goevernement dat,
onder een Vandenpeereboom, onvermijdelijk
zou gevallen zijn, worstelde met De Smet-
de Naeyer de kiezingen door.
Maar zie.... nu de roede van den rug is,
nu komt al de vroegere ontevredenheid weer
hoven. De geestelijkheid vooral voelt nog
altijd den pijnlijken kreuk haren overmoed
toegebracht en stolt thans het onmogelijke
in 't werk om haar overmachtigen invloed
op het Staatsbeheer te herwinnen.
Een katholiek minister, die het lijk van
een vrijdenker volgt en zich niet ontziet om
lofredenen uit te spreken bij de baar van
een liberalen Staatsman, zulk blijk van ver
draagzaamheid kon niet anders dan als een
kaakslag worden ontvangen door de bende
zwarte geestdrijvers,voor wie dat lijk slechts
een hondenkreng was
En als ze nu den Heer Van den Heuvel
tegen zijn kar rijden kunnen, wees zeker,
dat ze 't niet zullen laten 1
Maar de minister, die het op dit oogen-
blik het meest van al, bij zijn eigen partij
genoten, ontgelden moet, is wel de Heer
Liebaert
Nog niet voldoende dat deze overmoedig
genoeg geweest is om de portefeuille van den
grooten, den onovertroffen Peereboom te
durven overnemenhij heeft het ol die
onbeschaamde 1 zelfs gewaagd de hand
te slaan aan de heerlijke instellingen door
dien Profeet tot stand gebracht. En, wat
nog 't ergst van al is, zijn kleine verande
ringen en hervormingen aan den dienst der
spoorwegen, posten en telegrafen hebben da
delijk voor de oogen van heel de wereld aan
't licht gebracht, dat nimmer die dienst er
ger ontredderd, meer verachterden schan
delijker verwaarloosd werd dan door. den
onfeilbaren Peereboom
En nu zien wij iets dat nog nooit gebeurde
de klerikale gazetten die het eerst en het
hevigst klagen over het bestuur der spoor
wegen, over post- ën telefoondienst en er
eiken dag nieuwe grieven tegen weten aan
te wijzen ofuit te vinden 1
De Heer Liebaert moet uit de voeten, dat
is duidelijk genoeg. De geestelijkheid heeft
nog altijd niet de hoop opgegeven haar fa-
natieken slaaf terug als heer en meester te
zien tronen over 't land en de klerikale pers
zal haar helpen om die hoop tot wezenlijk
heid te maken.
Misschien wel tegen hare goesting,maar....
waarvoor dient ze anders? Goliath.
Doe, gelijk welken dag, een gazet open en
gij zult er eene ontelbare reeks van vechtpar
tijen, baldadigheden, moorden, enz... lezen,
allen door de dronkenschap veroorzaakt.
Zou de openbare overheid niel meenen dat
het hoog tijd wordt om te beginn n denken
aan radikale maatregelen tegen den dron
kenschap? Al de wetten en politiereglemen-
ten, tegen het alkoolism in leven geroep m,
hebben, gelooven wij, nu al dikwijls en al
duidelijk genoeg hun volslagen machteloos
heid bewezen, dan dat er nog langer moet
worden gedraald met het smeden van scher
per wapens tot bestrijding dier plaag.
Als één hondje ergens een mensch in de
kuiten hapt, wordt het dadelijk doodgescho
ten en naar den abattoir of het staJslabora-
torium gebracht. Vinden de scheikundigen of
veeartsen daar in het kreng, al was 't maar
een kiem van razernij, dan wordt seffens aan
al de burgers der gemeente en van 't omlig
gende bij middel van groote plakkaarten
kond gemaakt dat aangezien.... dees en aan
gezien geen.... alle hond die zijn snuit
buiten de deur steekt drie maanden lang
stevig gemuilband moet wezen.
In zekere steden van 't land loopen do bas-
sers nu al zoo lang met eenea kevie rond
hunnen kop, dat het ons in het geheel niet
verwonderen zou, zoo vandaag of morgen
ergens een gemuilbande hond geboren werd
Zoo streng kan die maatregel niet zijn of
wij keuren hem ten volle goed, wat ons be
treft mag hij zelfs bestendig worden voorge
schreven. De honden worden dat hoofdsie
raad op slot van rekening toch gewoon en da.
HET WEEKBLAD
Poperinghe, 5 10 6-41
11-45 2-46 3-43 6-38
8-52 9-43
11 9-41
10.52
-00
10 57 12-33 5-02 7-38
8-00 9-41 10-55 12-31 2-29
5-39 8-25 11-27 3-16
10-19 11-56 2-34 3-48
9-48 11-57 3-39
Houthem, 5-08
Comines 5-08
5-02 7-34
Comines-Armentières,
5-45 9-17
Roulers, 6-41 7-46
6-07 7-34.
Langhemarek-Ostende, 6-54
6-07. (4-00 's m. en 8-13 's av. tot Cortemarek),
Oourtrai, 5-08 8-00 9-41 10-55 12-31 2-:
5-02 7-34.
(.ourtrai-Bruxelles, 6-12 9-20 10-38
3-30 6-19
Courtrai-Gand, 6-56 9 81 10-58 12-14
6-40 9-46.
De Poperinghe vers Hazebrouck, 6-57 9-19
4 01 6-53 8-28.
12.16
6-17
12-03
YPRES-FURNES.
4-41 7-23 9-46 10-30 1-01 3-51 6-40
10-30 (le samedi seulement).
FURNES-YPRES.
4-45 7-27 9-50 10-24 1-05 3-55 6-00
10-24 (les mercredis seulementj
YPRES-KEMMEL.
6.55 10.00 11.50 13.25 16.00 18.38 20.20
KEMMEL-WARNETON.
7.20 10.26 13.51 16.26 17.47 19 .04 20.36
KEMMEL-NEU VE-ÈGLISE.
6.03 7.20 9.13 12.16 13.51 16.26 19-04 22.07
NEUVE-ÉGLISE-KEMMEL.
5.47 7.04 8.22 8.57 10.10 13.30 14.30 17.10
19.28
WARNETON-KEMMEL.
5.27 8.00 8.37 11.40 15.40 18.22 21.30
KEMMEL-YPRES.
6.03 8.3S 9.13 10.26 12.16 14.46 17.26 19.44