TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
«EENDE,ACHT MAAKT MACHT.»
Vijftiende jaar
Zaterdag 16" Februari 1901.
Nummer 7.
Het klerikaal gevaar.
Aardig Land!
Dan 't Nieuwsblad.
Het masker.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 fr. An; oneen. 15 cent
5#er drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, en/. 4 fr per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. Do annoncen voor België, ter uitzondering der bei ;o Vlaanderen, al
mode die voor het buitenland worden ontvangen door den Office cle Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlij
n onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
legen
tnidd."
Gambatta's leus: Le cléricallsme
voila l'ennemi(het klerikalism zie
daar den vijand) heeft niets van zijne
werkelijkheid verloren. Integendeel
het klerikaal gevaar wordt grooter,
en dreigender dan ooit steekt het den
kop omhoog.
In den strijd tusschen kapitaal en
arbeid, heeft het klerikalism eene af
leiding gevonden om zijne macht al
meer en meer te bevestigen; in de
onderlinge twisten van liberalen,
vooruit.strevers en socialisten een
middel om zijn gezag uit te breiden
en ongestraft daden te bedrijven, die
in andere tijden de algemeenen ver
ontwaardiging zouden opgewekt heb
ben. Aan de verdeeldheid der vrij
zinnige werklieden en burgers is het
ook toe te schrijven dat België de
vernedering ondergaat reeds meer
dan zestien jaar onder het juk eener
gehate katholieke regeering gebukt
te gaan.
Alle dagen worden de klerikalen
machtiger en hunnen hoogmoed
neemt zoodanig toe dat zij denken dat
België voor altijd onder hunnen voet
zal blijven.
In de openbare besturen doet het
klerikalism zijnen verderfelijnken in
vloed gevoelenom als bediende aan
vaard te worden is het, bij gemis aan
kennis, voldoende, een aanbevelings
briefvan een invloedrijken geestelijke
of katholieken kasteelheer te bezitten
of eenvoudig zijne broek versleten te
hebben op de banken eener school met
God om een exaam met onderschei
ding afteleggen en bekwame en zeer
verdienstelijke bedienden te verdrin
gen.
In het leger is het niet beter ge
steld, daar oefen de almoezeniers on
gestraft hunnen dwang uit op onze
arme volksjongensreeds bestaan er
in al de groote garnizoensteden mili
taire kringen die onder het toezicht
staan der geestelijkheid.
Hoe erbarm! ijk is. het niet gesteld
met het officieel onderwijs? Honuer-
den scholen zijn afgeschaft, de canto-
nale schoolopzichters worden be
noemd onder de onderwijzers wier
'Overtuiging het buigzaamst isde
verraders die tijdens den schooloor-
log vrijwillig het officiëel onderwijs
verlieten, krijgen als judaspenning
een pensioen op de kosten van het
land.
In een woord terwijl het vrijzin
nige België zijne krachten verspilde
in onderlinge twisten, hebben de kle
rikalen als mollen in het donker ge
wroet en een reuzenwerk verricht,
waarvan wij nog lange jaren de ge
volgen zullen dragen.
Moet ik gewag maken van de tal-
looze wetten enkel uit partijbelang
door de klerikalen gestemd; is het
noodig te spreken over hunne knoeie
rijen in zake van stemrecht neen,
maar om het kwaad te verhelpen
door de klerikalen gesticht, dient een
alarmkreet aangeheven te worden,
een kreet zoo forsch, zoo kloek dat
de lamlendige vrijzinnige! burgers en
werklieden de oogen openen en het i
steeds klimmende gevaar van het
klerikalism inzien.
Het eenige middel om het kleri
kale juk af te schudden, de laatste
redplank van het vrijzinnig gedacht
berust in de politieke gelijkheid, in
het Algemeen Stemrecht.
Op dan, liberalen, dat Algemeen
Stemrecht uw strijdkreet weze tot
het bekampen van het gehate kleri
kaal gevaar
Gedurende verscheidene dagen
heeft de Belgische Kamer van Volks
vertegenwoordigers zijnen kostelij-
ken tijd verspild met de bespreking
eener knoei wet op de spelen.
Men heeft laug en veel getwist
over het punt te weten wat een kans
spel of een zuiver kansspel is, ter
wijl de burgers bezwijken onder de
rechterlijke kosten, dat er langs alle
kanten gemoord en gestolen wordt,
dat de armen niet voldoen 1 geholpen
en ondersteund worden, dat ons kies
stelsel slechts blijft, dat het verplich
tend onderwijs zich altijd laat wach
ten en dat het vraagstuk vaa den
krijgsdienst onopgelost blijft.
En bovendien is de klerikale meer
derheid het daarover niet eens met
het ministerie. Beiden willen eene
wet op het spelmaar ze weten ei-
gentlijk niet hoe ze die wet, willen of
zouden willen!
Be socialisten reklameeren, omdat
de rijken te veel fortuin bezitten, en
zij willen eene wet, die de rijken be
let dit forum te verteeren.
De liberalen van hunnen kant den
ken dat er nuttiger werk te verrich
ten is en dat de Kamer zich beter zou
bezighouden met de oplossing van
het zoo gewichtige vraagstuk der
Zuivere Evenredige Vertegenwoordi
ging voor Provintie en Gemeente,
door MM. Vunde Venne, Nolf en con
sorten voorgesteld; met de oplossing
der militaire kwestie; het uivoe
ren van een behoorlijk pensioen voor
de werklieden van 60 jaar, of die
vroeger onbekwaam worden tot wer
ken, enz., enz.
Doch neen, dat willen de katho
lieken niet. Zij willen de verplichten
de deugd, maar verwerpen het ver
plichtend onderwijszij willen noch
van spelen, noch geldloterijen, noch
van andere tombola's; maar, zij be
houden nogtans de schandigste lote
rij van allen, deze van menschen-
vleesch, waardoor de arme jongelin
gen alleen lijden, vermits de katho
lieke kasteelheeren hunne zoontjes
vrijkoopen van den soldatendienst
voor een belachelijk sommetje van
1600 frank!
Men zou waarlijk beginnen geloo-
ven dat alle gezond verstand uit Bel
gië verbannen is.
Aardig laud, voorwaar; aardig
land
De stad Kortrijk.
Dö schrijvers van 't Nieuwsblad kunnen
maar niet verkroppen, dat de fransche socia-
isten en liberalen, bet klerikalisme uitkrij
ten als den algemeenen vijand en een gevaar
voor Frankrijk. De leer van de kloosteror
ders is steeds eene afschuwelijkheid, eene
monsterachtigheid geweèst. Dat hebben met
alleen de vrijzinnigen altijd beweerd, maar
de katkoliekste Staatsbesturen en ko-
ningeu hebüen tegen die verderfelijke leer
sirenge en afdoende maatregelen moeten
nemen
Ziet onder, schrijvers van het brooddieven-
orgaan en onderzoek ze goed de tabel van al
de wegzenuingen der Jezuieten getrokken
uit de pauselijke bullen en andere dekreten
In 1555, uit Sarragossa.
1556, uit Valtelina.
1568, uit Weenen.
1570, uit Avignon en Engeland.
1578, uit Antwerpen,Segovie enPortugaal.
1578, uit Japome.
1588, uit iiougane en Transylvame.
1589, uit Borueau.
1594, uit geüeei Frankrijk.
1596, uit Holland.
1597, uit Tournon en Bearn.
1601 en 1604, nog eens uit Engeland.
1604, uit Miianen en Breda.
1606, uit Danlzig en Thorn.
1612, uit Venetië.
1613, uit het koninkrijk van Amura en
Japonië.
16-8, uitBohemen.
1619, uu Moravië.
1622, uil China en Indië.
1643, uit Malta.
1676 en 1723 uit Rusland.
1729, uit Savooien.
1758, nog eens uit Portugaal.
1767, uit Spanje en uit het koninkrijk der
beide Siciliën.
1767, uit het hertogdom van Parma.
1768, nog eens uit Malta.
In 1773, uit Homeen uitdegeheele kristen-
heid.
1818, nog eens uit Rusland.
1840, uit Zuid-Amerika.
1847, uit Zwitserland.
1880, nog eens uit geheel Frankrijk.
Wat zegt ge daarvan schaamtelooze kon
frater, hier voor my ligt een boek open, door
Pater Capicienen in missie in China geschre
ven en door den pans van Rome goedgekeurd,
waarin de Capucienen der Jezuieten de
schoone bijnamen van onkuischaard, dieven
en moordenaars geven.
De vrijmetselarij, waarin men slechts eer
lijke lieden aanvaardt, heeft nagenoeg al de
gekroonde hoofden der gansche wereld en de
hoogst geplaatste personen voor leden. Zij
heeft altijd veel nut gesticht en zij heeft nog
met geene Staten moeilijkheden gehad.
Wijsheid, Schoonheiden Waarheid: zie
daar hare leus.
Daar wij naderen van Karnaval, hebben
wij goed gevonden onze achtbare lezers eens
te onderhouden over de afkomst en de ge
schiedenis van het masker,
Het woord masker komt af van het Ara
bische woordmaskara, dat in de taal des
Korans de beteekenis heeft van gekheid ma
ken, grappen uithalen. Daarvan is ook het
Italiaanschewoord maschara afgeleid,
waaronedr de Italianen een valsch gezicht
verstaan, hetwelk natuurlijk het gelaat be
dekt, dat misschien nog valscher is.
Het lijdt geen twijfel of de maskers zijn
van Oosterschen oorspong en Azië naar
Griekenland overgebracht. Zij, werdenfge-
bruikt in hettreurspel, dat.jzooals menj weet,
uit de feesten ter eere van Baccbusjontstaan
is,
Van uit Griekenland werden do maskers
in Romen bekend en later kwamen zij voor
in de Italiaansche Commedia dell'arte.
Het gebruik van maskers buiten de tooneel-
wereld is uit Italië en hoofdzakelijk uit
Venetië afkomstig. Reeds in de 14® eeuw
droegen de aanzienlijke vrouwen aan deze
zijden der Alpen maskers voor het gelaat,
om zich tegen de ruwheid van 't weder te
beschermen. In Frankrijk onder Frans I was
het gebruik van maskers onder de dames
algemeen, Op straat, op bezoek, ja, zelfs in
de kerk legden zij haar loup niet af, dat wil
zeggen het half masker vau zwart fluweel.
Later werden de maskers door de zooge
naamde mouches vervangen. Het masker
werd het meest geliefde hulpmiddel der ko
ketterie.
Vele duinen deden een masker voor, om
op liefdesavonturen uit te gaan. In Venetië
werd het masker zelfs een kleedingstuk, ten
minste in de eene heeft des jaarshet ver
schafte aan zijn drager het voordeel van
vrije geweging. Het genot van enkel verma
kelijkheden paste niet bij de waardigheden
van het praticiëi skieed. Alleen tijdens Kar
naval mocht tiet afgelegd worden en daarom
rekten de nobih dezen tijd zoolang maar
eenigzins mogelijk was.
Uit het gebruik van maskers ontwikkelde
zich de maskerade, eene verzameling van
gemaskerde personen, die samenkwamen,
om dansen uit te voeren, voorstellingen te
geven, enz.... De treurigste maskerade,
waarvan de geschiedenis melding maakt,
had plaats onder de regeering van Karei VI
van Frankrijk Bij gelegenheid van eon feest
verkleedden de koning en vijf heeren uit zijn
gevolg zich als wilden. Zij droegen een linnen
gewaad, dat met pek doortrokken was;
daarop waren haren van uitplozen to w ge
lijmd. Onvoorzichtiger wij ze kwam een fakkel
te dicht bij de gemaskerden en stak hen in
brand. Weldra stond de geheele troep iu
WEEKBLAD
