VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en liet Arrondissement.
«EENDRACHT MAAKT MACHT.»
i
Vijftiende jaar
Zaterdag 15" Juni 1901.
Nummer 24.
Verplichten Duur
van het Schoolgaan.
Gebruik der Staatspenningeu
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
yer drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 Cr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopiDgen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
un onderteekend toe te zenden. Artikelen ongoteekend. of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
In het Journal des Instituteurs vinden
wij van de hand van M. P. Cnudde eene
zeer belangrijke samenvatting van den ver
plichtenduur van het schoolgaan in de ver.
schillende landen Europa's met het oog op
de leerplicht: Ziehier die welsprekende lijst:
A) Engeland. Door de wetten van 1870
en 1876 wordt het onderwijs verplichtend
voor al de kinderen van 5 tot 14 jaar; er zijn
dus ten minste 8 schooljaren, maar de leer
lingen van minstens 11 jaar kunnen een ge
tuigschrift bekomen, dat hun toelaat de
school te verlaten.
B) Oostenrijk. De leerplicht is er inge
voerd door Jozef II. De wetten van 1805 en
1816 bevestigden het princiep van verplich
tend onderwijs voor de kinderen van 5 tot
12 jaar en een van 12 tot 15 jaar in scholen,
zoogenaamde volmakingscholen. In 1869
werd het onderwijs verplichtend voor al de
kinderen van 6 tot 14 jaar.
C) Beieren. Door de wet van 1802 werd
leerplicht ingevoerd voor de kinderen van
6 tot 13 jaarna dien ouderderdom moeten
zij tot 16 jaar de lessen volgen welke de
Zon- en feestdagen, alsook twee- of driemaal
per week gedurende den winter in de
fortbildungschule gegeven worden.
D) Denemarken. Het onderwijs is er ver
plichtend van 7 tot 15 jaar ingevolge de
wetten van 1855 en 1856. De kinderen van
ten minste 13 jaar kunnen in uitzonderlijke
gevallen de school verlaten op voorwaarde
dat ze de vereischte kennis bezitten.
E) Schotland. Een besluit van 1872 voert
de leerplicht in van 5 tot 13 jaar. De kin
deren van ten minste 10 jaar kunnen een
getuigschrift bekomen dat hun toelaat de
school te verlaten.
F) Spanje. Het liberaal bewind stemde
het verplichtend onderwijs in 1821. Deze
wet werd niet uitgevoerd en vervangen door
die van 1857, welke al de kinderen verplicht
de school bij te wonen van 6 tot 9 jaar !l
Q) Frankrijk. Kosteloos en verplichtend
onderwijs sedert 1881 en 1882 voor al de
kinderen van 6 tot 13 jaar.
H) Hongarije. Het verplichtend onder
wijs bestaat er sedert Jozef II. Door de wet
van 5 December 1868 moeten al de kinderen
van 6 tot 13 jaar de dagschool bijwonen, en
daarbij de avondschool van 13 tot 15 jaar.
I) Italië. Leerplicht sedert 1877 voor al de
kinderen van 6 tot 9 jaar. De leerlingen
welke de noodige kennis niet bezitten, moe
ten tot 10, 11, 12 jaar op school blijven.
J) Noorwegen. Al de kinderen van 8 tot
15 jaar moeten de school bijwonen. Het
onderwijs is er1 kosteloos.
K) Nederland. Art. I der wet welke se
dert 1 Januari 1901 in voege is, luidt: de
ouders zijn gehouden hunne kinderen van
6 tot 13 jaar regelmatig eene lagere school
te doen volgen.
L) Pruisen. Leerplicht is er voorgeschre
ven in de Grondwet (van 6 tot 14 jaar).
M) Roemenië. Art. 23 der Grondwet van
1866 zegt: Het onderwijs is vrij. Het zal
kosteloos wezen in de scholen van den
Staat. Al de kinderen moeten de school bij
wonen. i De wet van 1893 bepaalt de duur
van 7 tot 14 jaar. Als op den ouderdom van
14 jaar de leerling geen volledig lager on
derwijs bezit, kan hij tot 15 of 16 jaar ter
school gehouden worden.
N) Rusland. Een ontwerp van verplich
tend onderwijs is enkele maanden geleden
door den Minister van Openbaar Onderwijs
neergelegd.
O) Saksen. Verplichtend onderwijs tot op
14 jarigen leeftijd. Na dien leeftijd nog drie
jaren avond- en Zondagsschool.
P) Zweden. Verplichtend, kosteloos onder
richt aan alle kinderen van 7 tot 14 jaar.
Q) Zwitserland. Art. 27 der Grondwet
van 1874 luidt: de kantons waken er op
dat de kinderen voldoend lager onderwijs
genieten. Kosteloos, verplichtend onderwijs.
Iu verscheidene kantons is het bezoeken
der scholen voor volwasenen verplichtend.
R) WurlemburgHet onderwijs werd er
verplichtend in 1649. Verplicht bezoeken
der lagere school van 7 tot 14 jaar. Als, na
dien ouderdom, de leerling door geen eind
onderzoek bewijst dat hij voldoende onder
wijs bezit, wordt hij gedurende een of twee
jaar ter school gehouden.
Besluit. België is dus om zoo te zeg
gen, het eenig land in Europa waar geen
verplichtend onderwijs bestaat en waar het
lot des vaderland in handen is der onweten
den
Vijf-en-twintig ten honderd der kie
zers zijn niet geletterd!!
De klerikale meerderheid, die ons thans
bestuurt verzet zich niet alleen tegen leer
plicht, maar werkt zelfs met handen en voe
ten tegen het bestaande offlcieël onderwijs.
(Ons Blad).
voor het zoogezegd lager en
bijgevoegd landbouwonderwijs.
(Redevoering van M. Crombez).
Artikel 21 der begrooting. Kosten der
land- en hofbouwvoordrachten,enz., 341.000
franken.
Om mij rekeniag te geven hoe deze kre
dieten gebruikt zijn en gezien de wijze op
welke die begrootingen zijn opgemaakt, der
wijze dat de leden der wetgeving zich er
niet aan kunnen verstaan, heb ik mij naar
het rekeningshof begeven en ziehier wat ik
gevonden hebVoor de hulpgelden aan liet
lager en bijgevoegd landbouwonderwijs: in
1900, eene som van 95.550 franken en in
1901, eene som van 96,300 franken. Ik zal
u, overigens, de lijst geven der hulpgelden,
welke ik genomen heb in de boeken van
het rekeningshof
Jaar 1891, omtrent 30.000 fr.
1892, 52.000
1893, 53.000
1894, 57.000
1895, 67.050
1896, 73.050 I
1897, 67.200
1898, 75.550
1899, 91.050 i
1900, 95.550 bij Konink
lijk besluit van 20 februari 1900.
Jaar 1901, omtrent 96.300 bij Konink
lijk besluit
Ik zal u daarenboven doen opmerken dat
aanvullende toelagen van het bedrag van
1.980 fr. toegestaan zijn geweest in 1900.
Nu zal ik u lezing geven van het Konink
lijk besluit van 20 februari 1900, hulpgelden
verleenende
LEOPOL II, Koning der Belgen,
Aan allen tegen woordige en toekomende Heil.
Gezien de wei op het landbouwonderwijs;
Op het voorstel van Onzen minister van
landbouw,
Wij hebben besloten en besluiten
Art. 1. De hiernavolgende hulpgelden,
toerekenbaar op het artikel 21 der begroo
ting van het departement van landbouw,
voor het loopende dienstjaar, zijn verleend
aan de bestuurders en bestuursters der bier
onder aangeduide onderwijsgestichten, als
tusschenkomstdeel van den Staat, in de uit
gaven van 1900 voor land- of hof bon waf-
deelingen die er aan gehecht zijn
MM. Jadoul, bestuurder van het col
lege Saint-Louis,teBorg worm fr. 2.750
Serraris, bestuurder van het
instituut Onze-Vrouw van
Deinsbeke, te Sotteghem 2.000
Demolder, bestuurd1, der land-
bou wschool te Nieuwpoort 2.000
Gij zoudt kunnen denken dat er spraak is
van een landbouwinstituut, in 't geheele
niet: 't is eene school van priesters en de
leergang is gegeven door den eerwaarden
heer Iserbit van het bisschoppelijk college
van Brugge
M. van der Bruggen, minister van land
bouw. En landbouwingenieur.
M. Crombez. Al de gunsten zijn voor
de Leuvenaars.
M. Tournay. Het zijn maar de inge
nieurs die uit de katholieke scholen komen
die, zoo het schijnt, bekwaam zijn om dat
ambt te vervullen; er is niets meer voor de
liberalen, alles is voor de katholieken 1
M. De Bruyn. Maakt liberale scholen
maar landbouwscholen en men zal u
toelagen verleenenmaar gij zult u wel wach
ten er eene voor te stellen
M. Crombez. Wat het schoonste is,
't is dat in de toelaag van 20Ü0 fr., de Eerw.
Vader 600 fr. trektik vraag aan M. den
minister waar de andere veertien honderd
franks gaan
M. Tournay. De kas van den goeden
strijd.
M. Crombez. M. Lootens, bestuurder
van Let landbouw instituut van Avelghem
fr. 2.000
M. Tach. Het bewijst vele diensten
al. Crombez. Ik vervolg
MM. De Beert, besluurder der land
bouwschool van Thielt fr. 2.000
Spitaels, bestuurder der mid
delbare landbouwschool van
Geeraardsbergen 2.000
Grovis, bestuurder der land
bouwschool van Chirnay 3.000
Lindeman, bestuurder vau het
instituut Lindeman, te Opwyck 1.000
Nicolas, bestuurder van het
college N. D. de Belle Vue te
Dinant 3.000
Jacques, voorzitter van het co-
miteit der landbouw beroep-
school van Florenville 500
Er zijn twee of drie wereldlijken in de
lijst die nog katholieker zijn dan de Paus, en
men heeft mij gezegd dat M. Jacques de
woedenste katholieke strijder is dien men in
Luxemburg vinden kan.
MM. Genard, bestuurder der land
en hofbouwschool van Carls-
burg 6.000
Caulier, bestuurder der land
bouwschool van Ellezelles 1.500
Silveryser, bestuurder van het
S' Jozefs college te Hasselt 2.000
Buisseret, besluurder van het
Sint Jozefs gesticht, te La
Louvière 5.000
Moulard, bestuurder der land
bouwschool te Leuze 3.300
Crousse, bestuurder van het
S' Jozefs gesticht, te Virton 7.000
Het spijt mij mijnen collega M. Lorand
hier niet te zien, want men heeft mij gezegd
dat die priester geene leerlingen had en M.
Lorand badde ons daarover kunnen inlichten.
Maar het bestuur van den landbouw dat,
zegt men, zich niet met politiek bezighoudt,
heeft, voor dit jaar, middel gevonden, opdat
men niet te veel schreeuwe, de toelage van
1000 fr. te verminderen; voor 1901, zal hij
maar 6000 fr. meer hebben. Men heeft zich
gehaast die 1.000 fr. op een nieuwen titula
ris te brengen die opgenomen is op de lijst
vastgesteld voor 1901, en welken mijn col
lega en vriend, M. Paternoster moet kennen,
M. Hauris, bestuurder van bet bisschoppe
lijk college vanEngbien en afhangende van
het bisdom van Doornik(Onderbrekin
gen links).
M. PaternosterHet is M. Hauris niet
die de toelage ontvangt, 't is bet bisdom
M. Crombez. Het zijn de bisschoppen
die als meesters heerschen in het ministerie
van landbouw, wij weten het wel.
MM. Wicart, bestuurder van het
college der H. Drievuldigheid
te Leuven 2.000
Bovens, bestuurder van bet
college S' AdeliD, te Visé 750
Voor dezen heeft men gevonden dat hij te
weinig had en, volgens hetgeen ik gezien
heb in de boeken van het rekeningshof, heeft
men hem, oor 1901, op 1.500 fr. gebracht.
MM. Reuer, besluurder van het S'
Jozefsgesticht te Dolhain fr. 750
Van Impe, bestuurder van het
gesticht S' Louis, te Gyseghem 750
Joos, bestuurder der normaal
school van S' Niklaas 750
Molitor, bestuurder van het
gesticht J. N. Molitor, te
Schadeck-Attert 1.000
Lemmens, bestuurder van het
O. V. college, te Tongeren 750
Dardenne, bestuurder van het
Vincentias college te Soignies 1.000
Van Belleghem, bestuurder van
het pensionnaat S* Henri, te
Deynze 750
Puissant, bestuurder der vrije
middelbare school van Selzaete 750
Francois, besluurder van het S'
Vincentius college, te Eecloo 750
Massez, bestuurder van 't klein
seminarie van St. Niklaas 750
Compere, bestuurder van het
gesticht S' Berthein.teMalonne 750
M. De Bruyn. Maar al wat gij leest
is voor niemand een geheim.
M. Terwagne. 't Is een konijnenbroed
sel
M. Crombez. De boeken van het reke
ningshof zijn niet openbaar, gij moest uwe
Dewitte, besluurder van het
weezenhuis St-Vincentius te
Mariakerke (Oostende) 500
HET WEEKBLAD
MINISTERIE
vaa
LANDBOUW.
Landbouw
n° 5000.
