Ziet hoe zij de kieslijsten
vervalschen.
Winsten op het papier
en tekort in de kas.
Geloof en bijgeloof.
74 gevechten op 17 dagen
STADSNIEUWS.
S'rijks middelbare school te Yper.
Heropening der klassen.
Paard op hol.
Ongeluk.
De kerk is geen winkel,
zeggen de kaloten.
Beursoverzicht van Brussel.
Degene welke deze stortingen niet zullen
gedaan hebben zullen geen recht hebben op
pensioen, want bet is niet toegelaten ont
houd het wel het laatste jaar de 18 fr.
ineens te storten.
De wet eischt dat men 6 jaren lang 3 fr.
stort.
Het bedrog dat overal en bijzonder in de
kleine buitengemeenten gepleegd wordt met
bet doel aan gekende katholieken een of twee
stemmen meer te geven dan zij recht heb
ben, is onloochenbaar en oneindig groot.
De schrik aan achtervolging hield mis
schien dit bedrog nog een weinig tegen, nu
zal het vollen teugel vieren.
Het zal dus wel elk eerlijk en weldenkend
mensch doen toestemmen dat eeD kiesstelsel,
dat zulk uitwerksel heeft, moet veroordeeld
worden en moet verdwijnen, want de uitsla
gen der kiezingen worden alzoo vervalscht
en zijn niet meer de rechtzinnige uiting van
de openbare opinie.
Het Algemeen Stemrecht zal aan al dit
kiesgeknoei en kiesbedrog paal en perk stel
len en dat is niet alleen wenschelijk maar
hoogst noodzakelijk voor de rust en de wel
vaart van ons land.
Een eerlijk stelsel, gelijkheid voor al de
partijen, dat is de rechtveerdigheid en dat
zal ons het Algemeen Stemrecht en Evenre
dige Vertegenwoordiging schenken.
Sedert verscheidene jaren loopen onze ka
tholieke minister hoog op met hunne miljoe
nen en miljoenen overschot, en onze kalotjes
sloegen op de grosse caisse dat hooren en
zien verging. Maar... nu komt de hoofdmi
nister M. de Smet de Naeyer voor den dag
met een tekort van 11 miljoen 604 dui
zend 853 frs. op de verschillende
budgetten van 1900.
Zie, professors, zoo vallen in eens al de
bonis in 't water. Of de kloosterscholen in de
vette staatskas nestelen!
Wij hebben het honderdmaal herhaald
Klerikaal boffen en stoffen.
Er is een groot verschil tusschen geloof
en bijgeloof.
Een mensch kan gelooven, en daarte
gen hebben wij niets; maar wij hebben af
schuw voor den bijgeloovigen mensch.
't Is jammer dat het geloof tot bijgeloof den
weg baant en 't is nog meer jammer, dat
onze priesters, paters en nonnen het bijge
loof trachten in stand te houden en te ver
spreiden.
Bijgeloovige menschen doen missen lezen,
aansteken keersen, steken Antonius in een
hoekskën, gaan op bedevaart en zien in
alles en ten allen tijde het bovennatuurlijke
daar waar eenvoudig en natuurlijke wetten
in het spel zijn. Die menschen gelooven ook
aan tooverij, aan spoken, aan duivels enz.
Naarmate de menschen verstandiger en
geleerder worden, naarmate ook verminde
ren de bijgeloovige menschen. Er was in
derdaad een tijd, dat elkeen geloofde aan
toovernij en de priesters hielden tot hun
groot profijt, het volk in de onwetendheid.
Lees de Geschiedenis van Rembry-Barth.
en daar zult gij op blz. 262 en volgende,
l*te deel, vinden dat in 1599 Jeanne De
Smet op de groote markt levend verbrand
werd, omdat zij eene tooverhekse was!
In 1610 onderging Moykin Pomiers het
zelfde schrikkelijk lot, als tooverhekse
In 1613 werden Jeanne du Bois en Isa-
belle Rogier beiden ook als tooverheksen
verbrand 1
Is het niet schrikkelijk te denken, dat de
vier voormelde vrouwen ten onplichte de
schrommelijkste aller dooden stierven
En wat zult ge zeggen, dat men op zulke
ongehoorde manier onschuldige vrouwen ter
dood bracht volgens de Bulle van paus
Innocent XIII van 5n December 1484? En
zeg me dan nog dat de pauzen onfaalbaar
zijn
Nu zou dat verbranden niet meer moge
lijk zijn! Maar neem wel in acht dat het
daar de werking is van de afschuwelijke
Geuzen dat onze samenleving het levend
verbranden niet meer toelaat! Ja't zijn
de geuzen, liberalen en vrijzinnigen van al
len aard, die door hun schrijven en spreken,
door het inrichten van goede scholen, door
hunne studiën, opzoekingen en ontdekkin
gen den mensch, betere en juistere gedach
ten doen bekomen hebben
En zie nu eens wat in onze pasters en
nonnescholen omgaat. Daar verkwezelt men
de kindersdaar steekt men hun klein
hoofdje vol met geschiedenissen van duivels,
van helle, van tooverij, van werekeersels,
met ongelooflijke verhalen van Samsen, van
Josué, van Moses enz. enz.
Ja, die mannen zouden nog tot het le
vend verbranden willen terugkeeren en
daarom kweeken zij zorgvuldig het bijge
loof aan bij de kindertjes. Zij verkrachten
en vernietigen het verstand in plaats van
het te ontwikkelen en het te veredelen 1
En gij, vaders en moeders, zult gij uwe
kinders naar zulke paters en nonnescholen
zenden? Gij vooral, die vrijzinnig wilt
zijn, zult het niet doen, want uwe kinde
ren liggen u te nauw aan 't herte. Ge zult
ze naar de middelbare of naar de gemeente
scholen voor jongens of meisjes zenden 1
En wanneer uwe kinders eens de eerste
communie gedaan hebben, dan zult ge wel
doen schriftelijk bij het begin van het school
jaar aan 't hoof i der school te vragen van
uwe kinders voor het godsdienstig onder
wijs te ontslagen.
De kostelijken tijd, dien zij aan catechis
mus besteden zullen zij veel nuttiger aan
iets anders gebruiken, waardoor zij later
door de wereld moeten geraken en dat hun
in de samenleving wel te pas zal komen.
door de Boeren geleverd.
Belangrijke bijzonderheden.
Een verslag, zaterdag uit Boerenbron toe
gekomen in den Haag, bevestigt op de vol
ledigste wijze dat het Engelsch gouvernement
stelselmatig meest al de gevechten verzwijgt
om te doen gelooven dat de oorlog vermin
dert, en de vijandelijkheden uitsterven.
Dit verslag loopt van 1 tot 17 Oogst en
geeft melding van 74 gevechten, gedu
rende deze periode van 17 dagen geleverd,
gevechten waarvan ieder aan het Engelsch
leger meer of min belangrijke verliezen kostte.
En dit verslag is nog niet volledig.
De nieuwstijdingen uit de verste afgelegen
distrikten kwamen nog niet toe.
Wat bewijst dit, zooniet dat er hardnek
kiger dan oooit gestreden wordt langs Boe-
renzijde en dat Engeland's moeilijkheden dra
onoverwinbaar zullen wezen.
De middelbare school van den Staat bevat
eene voorbereidende afdeeling en eene
middelbare afdeeling.
De voorbereidende afdeeling heeft zes
studiejaren waarin de volgende vakken on
derwezen wordenden godsdienst, de vlaam-
sche taal, de fransche taal, het schoonschrij
ven, het rekenen en het stelsel van maten
en gewichten, de geschiedenis en de aard
rijkskunde, de begrippen van natuurkunde
en gezondheidsleer, de begrippen van teeke
nen, de lichaamschoefeningen en den zang.
De fransche en de vlaamsche talen worden
dus, tegelijker tijd van in de laagste klas
aangeleerd.
Om in de voorbereidende afdeeling aange
nomen te worden moet men hoegenaamd
geene kennissen bezittenhet is voldoende
ten volle^es jaar oud te zijn. In bijzondere
gevallen kan men hier van ontslagen wor
den.
De middelbare afdeeling bevat drij stu
diejaren in welke men de volgende vakken
onderwijst: den godsdienst, de fransche taal,
de vlaamsche taal, de duitsche taal, de ge
schiedenis en de aardrijkskunde, de reken
kunde, de algebra, de meetkunde, de dier
kunde, de plantenkunde, de natuurkunde,
de scheikunde, het schoonschrijven, het
boekhouden, het teekenen, de lichaamsoefe
ningen en den zang.
Deze afdeeling is vooral nuttig voor de jon
gelingen die de studie der lagere school vol
eindigd hebben en hunne kennissen nog
wenschen uit te breiden, hetzij om bekwame
werklieden, meesters of handelaars te wor
den, hetzij om als bediende te kunnen aange
nomen worden in de besturen van den Staat
de provincie of de gemeente of als klerk in
handelshuizen.
Om in de middelbare afdeeling aangeno
men te worden, moet men ten volle twaalf
jaar oud zijn en het onderricht in de zes ja
ren van het volledig lager onderwijs ontvan
gen hebben.
De leerlingen die geen volledig lager on
derwijs genoten hebben kunnen dit in de
voorbereidende afdeeling der middelbare
school voleindigen.
De heropening der klassen in de voor
bereidende en in de middelbare afdeeling,
is vastgesteld op Dijnsdag 24 Septem
ber om 8 ure 's morgens.
De nieuwe leerlingen kunnen zich gedu
rende den geheelen vacantietijd in de school
doen opschrijven. (Gedurende dit tijdstip ge
lieve men zich te wenden in de seminarie
straat n°2).
Wij roepen de aandacht de familiehoofden
op de formaliteit die zij te vervullen hebben
op eene stipte wijze om hunne kinderen vrij
te stellen van den leergang van godsdienst.
De vrijstelling moet schriftelijk ge
vraagd worden aan den overste van 't ge
sticht in het begin van 't schooljaar, tijdens
de inschrijving van den leerling of op het
oogenblik van de opening der leergangen,
't is te zeggen vóór de eerste les van gods
dienst. De vrijgestelde leerling blijft ge
regeld.
De vraag van vrijstelling moet - elk jaar
hernieuwd worden in dezelfde voorwaar
den.
De vraag van vrijstelling komt maar toe
aan de vaders of aan de voogden.
't Is te zeggen dat alle vraag van vrijstel
ling mondelings gedaan 't zij door den leer
ling zelf, 't zij na de eerste les van godsdienst
nietig is en indien de familie volhardt
het kind van dien leergang te willen vrij
stellen, wordt hij ongeregelde leerling.
Ziehier de formule door de wet vereischt
om zijne kinderen vrij te stellen van den
leergang van godsdienst
De ondergeteekende
gebruik makende van het recht dat het art.
4 der wet op het lager onderwijs hem ver
leent, verklaart zijn kind te ontslaan van
den leergang van godsdienst en zedeleer bij
te wonen.
Yperen, den
Woensdag 11. in den namiddag kwam de
heer Canepeel, veearts, met zijn tilbury van
de kanten van Brielen in gezelschap van de
heer B
Het paard dat ergens moet verschoten heb
ben stelde het op een dollen loop. M. B
die M. Ganepeel vergezelde het gevaar vree-
zende, sprong uit het rijtuig, doch deze laat
ste, hopende het best te kunnen bedaren
hield de teugels vast zoolang hij kon, doch
eindelijk werd hij verplicht toe te geven en
het gespan te laten varen.
Paard on rijtuig kwamen in volle vlucht
de stad binnnen, doch in de tempelstraat viel
het beest en de tilbury kantelde om. Het
sprong weder op en hernam zijn milden loop
tot bij den vijfhoek, waar het nog eens viel.
Daar gelukte men er in, het aan te houden
en tot bedaren te brengen. Niets dan het rij
tuig was beschadigd, er zijn o wonder! geene
ongelukken te betreuren en de twee reizigers
zijn er van afgekomen met den schrik.
Vrijdag morgend bij de herberg de Bas
cule, kwamen er twee wagens gereden die
zoo dicht tegen elkander waren dat er een
der voermans Alois Hollevoet wonende te
Meenen, zijn been gansch verpletterd was.
Men bracht hem in d'herberg de Bascule
waar men hem spoedig verzorgde. Doktoor
Tyberghein was verwittigd die terstond
ter plaats was.
Alhoewel het aan al de hoeken der straat
aangeplakt is rijdt rechts, zijn er nog voer
lieden die zulks niet verstaan kunnen, en
het opschrift verkeerd begrijpen.
't Is jammer 1 gaat eens zien naar S' Maar
tenskerk gij zult seffens overtuigd zijn.
Nevens de sacristie staat er daar een
kraamtje op eenen offerblok, waar men beel
dekens, paternosters, kruiskens, schapulie
ren, medailjen, gebedekens, en wat weet ik
nog al verkoopt. 'K zou wel willen weten
of de verkooper patent betaalt. Bericht
voor wie het aangaat! of mogen die mannen
eene eerlooze concurrentie doen aan de ne
ringdoeners van stad, die huispacht, con
tribution, patent betalen, en zelfs kinders
te kweeken hebben, en daarbij van de kerk
eenen geldwlnkel maken
Wij zullen dat eens nader onderzoeken.
Elk zegge het voort.
Bij Koninklijk besluit is er voor de pro
vincie West-Vlaanderen eene som van frs.
19905.65 fr. gestemd voor kerken te bouwen
en te herstellen en niets voor de werkman.
BURGERSTAND
van den 23 tot den 30 Augusti 1901.
Geboorten.
Demey Maria, Brakkestraat.
Platteeuw Alfred, Hoornwerck.
Heughebaert Adriana, Neerstraat.
Ameye Adrianus, Poperingsche steenweg.
Vandaele Mauritius, Zaalhof.
Flamant Stephanus, Tempelstraat.
Knockaert Juliana, Thouroutstraat.
Wittouck Maria, Paddevyverstraat.
Huwelijk.
Joos Hector, hoveniersknecht en Deleye
Hortentia, dienstmeid.
Sterfgevallen
Braem Hieronymus 5 jaren, Zonnebeke-
steenweg.
Ameloot Henricus, 62 jaren, uurwerk
maker, echtgenoot van Swyngedouw Phi-
lomène Aardestraat,
Doolaeghe Germana, 3 maanden, Zaalhof.
Begerem Gustavus, 52 jaren, zonder be
roep, echtgenoot van Syoen Pharaïlde Lom-
baardstraat.
Platteeuw Maria, 48 jaren, kantwerkster,
echtgenoote van Gequiere Emilius, Meenen-
straat.
Ver Eecke Julia, 82 jaren, zonder beroep,
weduwe Debceuf Ernestus, Bollingstraat.
Sabben Gerardus, 4 maanden, Vlamer-
tinghe steenweg.
Vandooren Gaëtanus, 53 jaren, zonder
beroep, weduwenaar van Nelissen Sophia.
Rijsselstraat.
21 Augustus 1901.
De internationale markten geven een
goede stemming tè kennen en onze coulisse
legt zelfs bedrijvigheid aan den dag, welke
wij sedert ettelijke dagen niet meer hebben
gezien. Brasiliaansche 66 5/8. Noord-Spanje
185.50. Métropolitain 577.50. Parisienne
276.50. Kontantbeurs. Onze markt schijnt
in een aarzelenden toestand te blijven ver-
keeren, eenige rubrieken worden met loog-
heid gedrucht, de omzetten zijn nog altijd
schaarsch. De rente verliest 0.05 aan 98.95.
Gemeentekrediet aan 95.35. Buurtspoorwe
gen 2 1/2 °/o 11.25. Zooals naar gewoonte is
er veel animo onder de stadloten. Antwer
pen 107,75. Brussel 106.75. Gent 90. Schaer-
beek 80.75. Luik en Congolot onderling aan
90 en 78 na de uitloting van gisteren. De
groep der bakactien wordt steeds slecht be
deeld. Banque de Bruxelles 726. Outremer
335 en 99.50, op het gerucht dat er vermoe
delijk geen dividend zal uitgereicht worden.
Caisse commerciale 372.50. Onder de spoor
wegen noteert Congo 1607.50 en 5225, na
1615 en 53ij5. Welkenraedt 697.50. Indien
de obligation des tramwegen zeer betracht
worden, worden de actiën integendeel ver
laten. Antwerpen 107,75. Brusselsche 447.50
Rysel 280 Mutuelle 106. Réunis 125 en 72.
Voor sommige des metaalwaarden werden
veel tegelmakingen opgenomen. Ateliers de
Boussu vast aan 794, Wiberg 6, Benchill
315, Cockerill 1987.50. Metallurgique 70.
Providence 1775, Verchny 180 en 86. Le
üea"""
ft
