TAN IJPBREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
Vijftiende jaar
Zaterdag 9" November 1901.
Nummer 48.
Het geneesmiddel.
Kloosters en Scholen.
Domme wetten.
Hoe kan nog een herbergier
voor de klerikalen stemmen?
Verkeerde handelwijze.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 0 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
jper drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
urn onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De parlemantarische ziekten heb
ben de studiën noodig gehad van den
groenen Napoléon Woeste.
Deze heelt het geradig gevonden,
voor die zieken middelen te beramen,
doch die geneesmiddelen zijn bespot
telijk.
Kan de zaak in praktijk gebracht
worden? De oplossing van dat vraag
stuk laten wij aan de belanghebben
den over, doch wij denken binnen
onze taak te blijven met enkele op
merkingen te maken en eenige wen
ken aan te duiden.
Onlangs heeft een Fransche dag
bladschrijver, bet scherpzinnig doen
opmerken: België, zegde hij, is het
eenige land van Europa, waar het
landsbestuur katholiek is, niet alleen
van strekking, maar ook van beroep;
de regeerende politiek, sedert bijna
achttien jaren, heeft niet opgehouden
het klerikaal fanatism aan te vuren
en in te printen het heeft nog geen
enkele rechtveerdige hervorming tot
stand gebracht, en dat uit oorzaak
van die blinde onderworpening. Het
A. S. wordt door de regeering nog
niet aangenomen, niettegenstaande
de liberale partij, om zoo te zeggen,
gansch die hervorming toegedaan is,
en door het volk wordt gevolgd.
Al de ministers van oorlog, behal
ve een, na den persoonlijken dienst
plicht, noodzakelijk in theorie, te
hebben uitgeroepen, onder militair
zoowel als onder sociaal oogpunt,
hebben de een na de andere toege
geven, gebukt voor de schandelijke,
onvaderlandsche aanmaligen van
Woeste, of..., verdwenen!
Het verplichtend onderwijs is zoo
wijd van ons, dat men er niet meer
van spreekt als van eene hen, die
zich met paarlen voedt. De E. V.
werd alleen dan gestemd, wanneer
de klerikale partij op het punt stond
door geweld weggevaagd te worden.
De volksgezindheid is in bedwang
gehouden geworden zoolang zij de
tanden niet toonden, hare macht deed
herkennen en de regeering verplicht
te, ondanks haar toe te geven.
De onverdraagzame politiek der
regeering en de lamlendigheid van
vele liberalen hebben het volk naar
het socialism gedreven.
De oppositie partijen in het land
en in de Kamers hebben een revo-
lutionnaire houding aangenomen, die
tot in het Parlement haar weerklank
vindt en hare uiting heeft in ketel
muziek, iets dat aan het Parleman-
tarism kwaaddoet. Werkstakingen'
en bloedige opstanden bedreigen ons.
De burgerij, die zonder reden, wat
wil men er aan doen bang gewor
den is en afkeerig van de holklinken
de grootspraak en omwentelingstaai
van sommige volksleiders heeft zich
in grootendeele aan de klerikale
partij aangesloten en dat zonder in te
zien dat zij op den weg is om binnen
enkele jaren, al de vrijheden te ver
liezen, waarvoor onze voorouders
gestreden hebben en zich opgeofferd.
Eene enkele partij staat tusschen
de twee uiterste partijen, zij alleen
heeft voor den oogenblik een pro
gramma dat in voege kan gebracht
worden en in overeenkomst is met
onze grondwet: 't is de liberale partij.
Alwie vrijzinnig is en een weinig
bezorgd voor de toekomst der zijnen,
moet de handen uit de mouwen ste
ken, die schuldige lamlendigheid af
schudden en het zijne bijbrengen om
eene partij aan het bewind te bren
gen, die bekwaam is en invloed ge
noeg heeft om de gevraagde en nood
zakelijke hervormingen tot stand te
brengen.
Ons land wordt overrompeld door
vreemde paters en nonnen die rijk
zijn, en die, zoo wij het gedoogen
zich binnen enkele jaren zullen mees
ter maken én van handel én van
nijverheid.
Men mag dat niet laten gebeuren
Wij moeten meester blijven in ons
land en geene knechten en slaven
worden van den vreemde, van
Rome!
Eet Laatste Nieuws, Dinsdag 31n Octo
ber 1901
Wij deelden mede dat de Roomsche hemel-
dragonderijen niet min dan 28 millioen
frank per jaar aan de schatkist kosten.
Die 28 millioen welke ons klerikaal mi
nisterie aan zijne Roomsche meesters uitbe
taalt, bewijzen ten volle hoe onze schatkist
voortdurend leeggeplunderd wordt door de
veelkleurige parasieten, die onder den dek
mantel van den godsdienst, onze beste bron
nen leegzuigen.
Thans ligt voor ons de begrooting van
het openbaar onderwijs en deze cijfers zul
len eens te meer de oogen openen der god-
vreezende en aan de hemeldragonders ver
slaafde dutsen.
Voor 1902 is deze begrooting neergelegd
als volgt
Hooger onderwijs 2,304.750.
Middelbaar onderwijs 4,508,438.
Lager onderwijs 16,129,700.
Te samen 22,942,888.
Dus dat de gekruiude logenkuiphelden on
geveer 6 millioen fr. meer ontvangen dan
het gansch budjet van ons onderwijs.
Ons onderwijs kost 22 millioen fr. en
het budjet der eerediensten 28 millioen
Is het schandalig genoeg, dat het belgi-
sche volk zich derwijze laat bestellen en leeg
plunderen door de roomsche kraaien en ge-
kruinde nietdoeners van allen kaliber
En men vergete vooral niet, dat de be
grooting van onderwijs ook dient om de
doorslechte papenscholen en kloostergestich
ten te subsidiëeren.
Van die 22 millioen fr. worden er wel
een vijftal afgenomen misschien meer
om de aangenomene ezelscholen van onge
diplomeerde koewachters en nonnekens, te
ondersteunen.
De klerikale plunderaars der schatkist
dienen eens en vooral goed ontmaskerd te
worden, want het is waarlijk ongehoord,
ja zonder voorgaande in Europa, dat het
budjet der kerken en klooster 6 millioen
fr. meer bedraagt dan dit van het openbaar
onderwijs.
Zulk schandaal bestaat alléén in België,
het gezegend toevluchtsoord der vreemde
kloosterlingen en mirakelfabrikanten.
Men weet dat de Belgische wetten niet
uitmunten door hunne klaarheid of hun
praktischen geest.
Daarom ook zijn de zittingen van de boet
straffelijke rechtbanken vooreen opmerkzaam
wijsgeer zeer leerrijk en tevens bedroevend.
Vooral wanneer het ongelukkigen geldt,
schijnt de wet op onhebbelijke wijze opge
steld.
Dat is nogmaals gebleken verleden Dins
dag op de zitting der boetstraffelijke recht
bank van Brussel, waar eeuige personen
waren gedagvaard, ouder betichting, zonder
toelating de verblijfplaats hun door de poli
tie aangewezen te hebben verlaten.
Een dezer legde aldus zijn geval bloot
De politie beeft mij eene gemeente tot
verblijfplaats aangeduid wat voor mij arbeid
noch bezigheid is te verkrijgen.
Ondanks al mijne pogingen vind ik geene
gelegenheid om in mijn dagelijkschen nood
druft te voorzien, om de goede reden dat
mijn ambacht slechts in de groote steden
wordt uitgevoerd. En daarbij weigert men
mij overal werk te geven, omdat ik veroor
deeld ben geweest.
De voorzitter der rechtbank zou bier van
als mensch desnoods kunnen rekening hou
den,- als rechter, aangesteld om de wetten
tos te passen, mag hij dit niet doen.
Ook antwoordde hij aan den betichte
Wat ge daar komt te zeggen is zeer
waar misschien en mogelijk, doch al ware
dit nog zoo, dan hadt ge nog het recht niet,
uwen ban te verbreken. Om eene andere
verblijfplaats te verkrijgen, moet ge u tot
den minister van oorlog wenden.
Wij zijn hier alleen aangesteld om de
wetten te doen eerbiedigen en toe te passen
en ingevolge die wetten moeten wij u ver-
oordeelen.
Eu ondanks de uitlegging van den betichte
en de verzachtende omstandigheden door
hem ingeroepen werd bij tot zes maanden
gevangenisstraf verwezen.
De herziening van die wet dringt zich op,
zooals men ziet. Het is immers onmogelijk
dat een veroordeelden diamantslijper, gra
veerder, koperdraaier of zelfs ketelmaker,
wien men een boerendorp tot verblijf aan
duidt, aldaar den kost winne voor zijn huis
houden
Halen wij eenige feiten aan om te doen
zien hoe de kaloten de bslangcn van den her
bergier tegenwerken
1. Den 19 Oogst 1889 stemden zij de schan-
digste aller wetten: het vergunningsrecht;
2. in 1896 verhoogden zij de accinsrechten
op dengenever met 36 c. per liter;
3. het was de klerikale senator Lammens
die, in den Senaat, voorstelde den herbergier
zijn kiesrecht te ontnemen, hem aldus wil
lende gelijkstellen met de gemeensten bank
roetier of den lagen houder van een huis van
ontucht
4. het was do minister van hinnenlandsche
zaken, die onlangs nog de schaamtelooze po
ging deed om te beletten dat spaarmaat-
scbappijen en deze van Onderlingen Bijstand
hunne lokalen in herbergen houden
5. aan de staatsbedienden is een tniniste-
riëel verbod opgelegd niet in huizen te wo
nen in wier beneden herberg wordt gehou
den;
6. de klerikalen voerden eene wet in
waarbij de herbergier, als bij tevens werk
man is, geen bestuurlid kan wezen zijner
vakvereeniging als deze door den Staat er
kend is
7. het zijn de klerikalen die hier en elders
den herbergier belasteren.
Nieuw vergunningswet.
60 frs. in de gemeenten van min dan 5000
inwoners;
80 frs. 5000 tot 15,000
inwoners;
100 frs. 15,000 tot 30,000
inwoners;
■150 frs. 30,000 tot 60,000
inwoners;
200 frs. 60,000
inwoners en meer.
Wij zijn benieuwd te weten welke houding
onze klerikale representanten in die kwestie
zullen nemen.
En zeggen dat er nog zoovele herbergiers
zijn, die maar altijd voort goedzakkig hunne
stem aan diezelfde klerikalen geven, zonder
te willen begrijpen dat zij aldus hunnen
eigenen ondergang bewerken
Onder het vroeger liberaal staatsbestuur
bracht de geneverbelasting 35 miljoen op,
thans onder het tegenwoordige gouverne
ment is het geklommen tot 73 miljoen.
Ook is het waar dat ons fameus ministerie
130 miljoen per jaar meer verteert als de
liberale ministers van vroeger.
Sommige gematigde liberalen van do klei
ne steden en buitendorpen, zenden, uit vrees
van broodroof en allerlei vervolgen, hun
kroost naar klerikale onderwijsgestichten.
Daarin hebben zij ongelijk en geven daar
door weinig doorzicht van politiek oordeel
en verstand. Hoe meer men aan de dompers-
partij toegeeft, hoe stouter zij wordt en hoe
meer zij u zal vervolgen en broodrooven.
Zonder het te weten, zijn de kinderen ver
stompt en verkwezeld en maken die liberale
ouders zich zweepkens, waardoor zij later
zelf gegeeseld worden.
r i
r
HET WEEKBLAD
i
