TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
Zeventiende jaar.
Zaterdag 30" Mei 1903.
Nummer 22.
Klerikale financiën.
De 65 Frank der Ouderlingen.
Gehoord en gezien.
Abonnementsprijs Toorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor dea buiten. 2.50 ft*, voor stad. Per 0 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 oent
par drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden een3 gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
Mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
us ©nderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Men weet dat ons klerikaal en geldver-
kwistend ministerie in deficiet is. Dit is niet
te loochenen: M. De Lantsheere, oud ka
tholieke minister heeft het duidelijk in den
Senaat verklaard en bewezen. Om dit te
kort te dekken ofte vergoeden zoekt Minis
ter de Smet de Naeyer alle middels uit. Hij
heeft onlangs nog voor dertig millioen
nieuwe lasten doen stemmen op den alcool
en andere artikels van dagelijks verbruik.
Maar dat is nog niet genoeg om de gaten
in 's lands schatkist te stoppen. Bij stelt
nog voor de rechten van invoer op menige
koopwaren te ver hoogen. Het geld van de
lastenbetalers wordt langs alle kanten ver
kwist in alle soorten van nutteloosheden,
en om van ons leger een slecht leger van
zoogenaamde vrijwilligers te maken, maar
die eigentlijk, ten grootsten deele, zal sa
mengesteld worden, uit arme sukkelaars
daartoe aangewerfd door de komiteiten van
pastoors, kapelaans, kosters en kasteelhee-
ren, en aan welke men alle slach van be-
driegelijke beloften en zelfs bedreigingen
doet. Eenieder vraagt' zich af welke solda
ten dat kunnen zijn? Waar gaan wij heen?
's Lands schuld is alzoo van verscheidene
honderde millioenen vermeerderd sedert dat
deklerikalen aan het Bestier zijn.
In alle steden waar de klerikalen aan het
hoofd staan is er veel meer politiek dan
bestier. Zij verspillen het geld dat het eene
schande is. Wij achten het nuttig hiervan
eenige staalkens te geven
Te Yper,
Wanneer de liberalen het stadhuis verlie
ten, beliep de schuld slechts tot 497.000 fr.
en er waren vele eigendommen. De klerika
len, door hun onbezonnen beheer, hebben
de schuld gebracht op 850.000 fr. en hebben
reeds voor boven de 360.000 fr. gronden
verkocht en niettegenstaande dit geraken
zij in de krotte. Zij moeten van tijd tot tijd
schadelijke leeningen doen om hunne nutte-
looze werken, met ijdele glorie gedaan, te
kunnen betalenen dit om alzoo hunne
vrienden en aanhangers te bevoordeeligen.
Ook ligt de geldelijken toestand zeer be
krompen. Zij maken dus niettemin van langs
om meer schuldenzij bedriegen de werk
lieden in het K. Volkshuis door alle slach
van beloften. Hunne tegenstrevers worden
door hun op de schaamtélooze en schijnhei
ligste manier, gebroodroofd, vervolgd, ge
dwongen en uit alle voordeelen gesloten
wanneer zij arm zijn, en in hunne eer ge
kwetst of bespot is dat zij van hun onaf
hankelijk zijn.
Te Lokeren.
Daar ik ook een klerikaal bestuur, maar
de inwoners weten aan welken prijs. In
twaalf jaar tijds heeft het vier leeningen ge
daan beloopende te samen tot een millioen
honderd duizend franks, en daarenboven
40.000 fr. geligt bij het armbestuur. Al dit
geld is gesmolten als sneeuw voor de zod,
in nuttelooze verkwistingen, uitgaven voor
Squares, bloemhoven en parken om de men-
schen te verblindenen de dringende wer
ken zijn onderbleven.
Ook de andere inkomsten welke zij meer
genoten dan de liberalen uit het gemeente
fonds hebben zij weten te verkwisten op
ongehoorde wyze.
Het geld is op en de kas is ledig, bij zoo
ver dat de Burgemeester van Lokeren schrif
telijk heeft laten weten aan de stadsbedion-
den dat hij hunne jaarwedden niet kon be
talen. Is dat niet wel
Te Aalst.
Volgens de verklaringen door Pastoor
Daens, onlangs in de wetgevende kamers
gedaan, is deze stad die, gelijk men weet
ook door fanatieke klerikalen bestierd, in
een deerlijk geldelijken toestand, en verkeert
in de grootste wanorde. De stadskas is er
leeg geplunderd geweest. In 1898 was er
reeds 136.000 fr. gestolen geweest door den
ontvanger, een katholiek, en dat door de
schuld van Burgemeester en Schepenen die
nochtans, verplicht zijn, volgens de wet, de
gemeentekas alle drie maanden na te zien,
maar deze hebben te veel werk met de kie
zerslijsten op hunne manier op te maken.
Deze verwaarloozing heeft den ontvanger
toegelaten het geld der stad te verspillen.
En wat alles overtreft is, dat om zich van
den dief te ontmaken en alle verantwoorde
lijkheid af te schudden, de stadhuisbazen
van Aalsl hebben niet beters uitgedacht dan
hem naar Amerika te doen vertrekken. En
wanneer deze te Antwerpen inscheepte zeg
de hijMen doet mij vertrekken opdat ik
niet zou klappen.
Te Brugge.
De stad is zeer onverstandig beheerd on
der het klerikaal Burgemeesterschap van
M. Visart en zijne verslaafde meerderheid.
Zij steekt tot over den kop in de schulden
en alles wordt eraan taks onderhevig.
Te Kortrijk.
Daar is ook een klerikaal bestier, en de
laatste rekening bestatigde reeds een deficiet
van 27.000 fr.
Veel andere steden die wij kunnen noe
men en die door katholieken beheerd wor
den bevinden zich in het zelfde geval.
De omzendbrief der katholieke ministers
kan niet genoeg besproken worden, welke
niet alleen de misbruiken afschaft, die de
klerikalen maakten van de wet, maar, die
ook veel van dezen treft, welke volgens den
zin der wet recht hebben op het te klein
pensioen van 65 frank.
De wet wierd gestemd daags voor de kie
zingen vau 1900. Na zich op alle toonen
voor hunne kiespropaganda geroemd te heb
ben op bet ou ierdomspeusioentje, heeft het
Gouvernement zich zooveel mooglijk ach
teruit getrokken, om reden dat de kaloten
altijd geld te kort komen voor kloosters en
klerikale scholen, alsook voor het plaatsen
van lieve vriendjes en voor meer andere
nuttelooze dingen.
't Schijnt dat het ministerie, als naar ge
woonte, slecht gerekend had en dat er meer
ouderlingen het pensioentje vragen, dan zij
voorzien hadden. Ons dunkens, dat is geene
reden om dezen, die het pensioen verdienen,
er van te berooven.
De lieve vriendjes der katholieken krijgen
op sommige gemeenten het pensioentje niet
tegenstaande zij vier of vijf huizen bezitten
en geldwinnende kinders bij zich wonen heb
ben. De ware armen, die geen katholieke
kiesdravers zijn, worden nu zooveel moge
lijk uitgesloten. Geen pensioen meer, roepen
de katholieken, voor dezen, die, niettegen
staande hunnen hoogen ouderdom, nog wat
trachten te werken. Alsof men kon leven
zonder werken, wanneer men een almoesje
krijgt van 18 centiemen daagsI
Geen pensioen voor dezen, die een klein
armoedig huisje bezitten, of een klein on
voldoend reutje vau de SpaarkasHet Gou
vernement sluit dus dezen uit, die in hun
leven een beetje spaarden; het weigert de
65 frank aan die moedige ouderlingen, in
plaats van de spaarzaamheid aan te moedigenl
Geen pensioentje meer voor dezen, die
kinders hebben, welke nauwelijks genoeg
winnen voor zich zeiven en voor hunne
vrouw en kinderen. De kiezingeu zijn voor
bij, de katholieken zijn boven; dus, als de
kinders brood hebben voor hun eigen huis
gezin, geen pensioentje voor de oudersMen
loopt vragen hoeveel de zoon wint en, wan
neer er geen zoon is, hoeveel de schoonzoon
wint; daarbij moeten dezen, die een pen
sioentje vragen een bewijsschrift gaan af-
smeeken bij den werkbaas zijner kinderen
of schoonkinderen, die het geeft of niet geeft
vOigens beliefte; en ge weet welke houding
in zulke gevallen veel katholieke bazen aan
nemen tegenover hunne werklieden.
Geen pensioen meer ook voor de werklie
den, die 95 centiemen daags winnen: de
katholieke kasteelheeren zeggen dat men
met 95 centiemen daags niet meer arm is1
Geen pensioen voor dezen, die, om niet
van honger te sterven, ergens te lande of ia
een verloren hoekje in stad of dorp, een
herbergsken houden waarmede zij 2 frank
te week verdienen, als 't wei gaat
Daaruit volgt dus dat, om recht te heb
ben op het pensioentje van 65 frank, men in
't vervolg zal moeten leeglooper of ziekelijke
ouderling zijn; want, de moedigsten, die in
hunnen ouden dag nog iets trachten te ver
dienen, worden verstooten en uitgesloten.
Daarbij moeten de arme ouderlingen soms
tien tot twintig bewijsstukken leveren, wel
ke zij bij zooveel bijzondere personen of
openbare besturen moeten gaan afsmeeken
en die zij niet altijd krijgen. Voegt daarbij
dat de ouderlingen, die 't pensioentje vra
gen, dikwijls ziekelijk of gebrekkelijk zijn
en zich in de onmogelijkheid bevinden die
loopingen te doen.
En daarmede is het nog niet alles. Met al
de noodige bewijsstukken in de hand is de
arme nog niet zeker van het pensioentje te
krijgen. Immers, de aanvraag moet dan
nog onderzocht worden door de Comiteiten
daartoe aangesteld en die in vele arrondis
sementen trachten het Gouvernement aan
genaam te zijn, of die soms, in sommige
plaatsen, van het pensioentje eene politieke
kwestie maken.
De invloed van het katholiek Gouverne
ment doet zich overigens in alle Comiteiten
gevoelen daarbij zal voortaan de lijst der
pensioenen in elke gemeente jaarlijks her
zien worden door de .Burgemeesters, die,
indien ze katholiek zijn, ook alle redenen
der wereld zullen hebben, om de pensioenen
te besnoeien, ten einde aan hunne katholieke
vrienden van 't ministerie aangenaam te we
zen. De katholieke werklieden, zoowel als
de andere, zullen daar door lijden; want, de
kleine vrienden worden op den achtergrond
geduwd voor de groote, rijke vrienden.
Het gaat met de ouderdomspensioenen,
gelijk het gaat met alle instellingen door het
katholiek Gouvernement opgevat en toege
past: zij zijn enkelen alleen een middel, om
de klerikale politiek te bevoordeeligen. Om
onpartijdig te wezen, had de wet op de
werkerspensioenen vaste regels moeten voor
stellen en het verleenen dier pensioenen zou
niet mogen afhangen hebben van eene be
slissing, genomen door Comiteiten, waarin
veelal niet anders zetelen dan klerikalen.
Minister' Francotte, om de beperkings
maatregelen te nemen, waarvan wij booger
spreken, beweert dat er misbruiken bestaan
hebben. Dat is waar; maar, die misbruiken
wierden gepleegd door de vrienden van den
katholieken minister en, om ze te doen op
houden, was het voldoende dat M, Francotte
zijne klerikale aanhangers aanwakkerde om
die misbruiken te staken hij had in 't ge
heel niet noodig, om daar een einde aan te
stellen, de fout der kaloten ook op de on
schuldige werklieden te doen «allen.
Maar, de kaloten zijn onbekwaam eene
wet te maken, die eenvoudig en klaar is en
die hun politiek konkelfoesen niet bevoor-
deeligt; zij zijn onbekwaam rechtzinnig het
welzijn der werklieden ter harte te nemen
zonder er de politiek in te mengen.
De Minister zegt nog, om zich te ver-
schoonen, dat de uitgaaf meerder was, dan
het ministerie berekend had. Zulks bewijst
eens te meer de onbekwaamheid der katho
lieken, die ons bestieren.
Maar, de katholieke kiesreklaam is nu ge
maakt met de werkerspensioenen, en daar
om zullen zij van nu af de pensioenen der
ouderlingen afschaffen overal waar het
eenigszins mogelijk is.
Met de wet toe te passen, gelijk zij het
van nn af willen en zullen doen, geven de
katholieken aan land en volk het onbetwist
baar bewijs hunner verregaande willekeu
righeid en onrechtveerdigheid.
Pier. Dag, Jan
Jan. Dag, Pier! Wacht gij al lang op
mij
Pier. Zeker, Jan; en met ongeduld, om
het /ervolg van uw verhaal te hooren.
Jan. Ik geloof, Pier, dat ik bij ons
laatste afscheid beloofd had van een woordje
te spreken over de Salezianen, Karthuizers,
Goede Herder, enz.
Pier. Ik geloof van ja, Jan; wat zijn
dat voor kloosters
Jan. Dat zijn kloosters die handel drij
ven ten nadeele van den algemeenen handel.
Pier. Het zijn dus concurrenten van
de gewone handelaars
Jan. Juist, en bijzonderlijk der kleine
handelaars.
Pier. Ik heb veel hooren spreken in de
laatste dagen over de kloosterlingen van den
Goeden Herder, weet gij daar iets over Jan
Jan. Zeker, Pier, en gij zult gaan hoo
ren: de zusters van den Goeden Herder ex-
ploiteeren duizende en duizende vrouwen en
minderjarige kinderen, en dit op zulke schan
dalige en wraakroepende manier dat de
bisschop van Nancy en nog andere bisschop
pen verplicht zijn geweest het gedrag van
die zoetsappige trekmutsen te laken en bij
het gerecht aan te klagen.
Pier. En wat deed het gerecht
Jan. Er werd een onderzoek ingesteld
en de feiten werden echt gevonden
Pier. En dan
Jan. De rechtbank van Nancy schand
vlekte het gedrag der zusterkens van den
Goeden Herder, en ik weet niet beter, Pier,
HET WEEKBLAD
ajfrtm itiffllflfB C
