Getuigschriften bij de
reclamatie gevoegd.
II. Mijnheer de Secretaris der liberale
Associatie van Yper,
III. De ondergeteekenden, MM. A. M.
en H. M. bijzitters, evenals M. E. L. libera
le getuige in het 3® kiesbureel van Yper,
verklaren dat M. zich in het 3* kiesbureel
aangeboden heeft, dat de liberale getuige
luidop en met verstaanbare stemme aan den
Voorzitter heeft doen opmerken dat gezegde
M. het recht niet had te stemmen omdat hij
den 23 Juli veroordeeld had geweest tot 15
dagen gevang voor verheeling. M. heeft
noch geprotesteerd noch geloochend.
IV.
Kiezers, Eerlijke lie
den van al de partijen,
oordeelt nu en zegt wie
van ons de gekozenen
zijn van de kiezing van
18 October.
Goede liberale toestand
in het Arrondissement Yper.
Het geldt hier eene kwestie van openbare
orde die niet mag prijsgegeven worden aan
de eenige handeling der kandidaten en hun
ner getuigen. De parketten en gemeentebe
sturen zijn rechtstreeks gelast met de uit
voering der noodige maatregelen.
De parketten van Kortrijk en van Yper
hebben den plicht volbracht dat het art. 64
litt. E van het kieswetboek hun oplegt en
hebben aan het gemeentebestuur der stad
Yper de maandelijksche staten overhandigd
die de vonnissen van veroordeeling der hee-
ren P. en M. onherroepelijk berichten. Het
bewijs er van is dat de heeren P. en M. op
de kiezerslijsten der stad Yper voor 1904-
1905 niet meer voorkomen en dat de belang
hebbenden gewaarschuwd zijn geweest van
hunne doorschrapping uit de lijsten.
Maar indien de parketten hunnen plicht
volbracht hebben, heeft het gemeentebestuur
aan den zijnen ontbroken met de gèrechter-
lijke beslissingen niet te overhandigen aan
de voorzitters der kiesbureelen, betrekkelijk
P. en M. waarvan het officiëellijk gewaar
schuwd had geweest en dit zooveel te meer
dat de veroordeelingen uitgesproken zijn
geweest na het opmaken der lijsten, 't Is
hetgeen vroeger altijd gedaan is geweest, 't
is hetgeen ditmaal nog is gedaan geweest in
de andere gemeenten van het arrondissement
en in geheel het overige des lands.
Geene spitsvindigheid, overigens, kan de
overhand hebben op de eenvoudige redenee
ring die wij gedaan hebben.
Volgens de wet mochten deze twee kiezers
geen deel nemen aan de stemming. Zij heb
ben er nochtans deel aan genomen: de stem
men zijn onbevoegd.
Het eenige vraagstuk waarbij men moet
blijven is dit: te weten of zij op den uitslag
der stemming hebben kunnen indruk ma
ken. De zaak is klaarblijkend, aangezien er
volgt uit al het voorgaande dat twee kandi
daten die maar het cijfer zelve der volstrek
te meerderheid bereikt hebben, van deze
twee kiezers zeven stemmen bekomen heb
ben onwettig uitgebracht.
't Is daarom dat wij u vragen de kiezing
te verbreken der heeren Lemahieu en Van-
denboogaerde, en daar zij het cijfer der vol
strekte meerderheid niet bekomen hebben,
volgt er dat gij de art. 44 en volgende der
wet van 12 September 1895 moet toepassen,
gij zult in hunne plaats de twee bevoordee-
ligste kandidaten der lijst Nr 1de heeren
Nolf en Dechièvre benoemen.
Indien gij nochtans oordeeldet dat het
niet genoegzaam bewezen is dat de onregel
matige stemmen, waarop wij uwe aandacht
vestigen, voordeel gedaan hebben aan de
heeren Lemahieu en Vandenboogaerde, zou
de twijfel die in uwe meening bestaat u nog
moeten beletten hunne kiezing goed te keu
ren en u overhalen eene nieuwe kiezing te
bevelen.
De andere kandidaten der lijst nr 2 een
getal stemmen boven de volstrekte meerder
heid bekomen hebbende, zijn wij geneigd te
gelooven dat de aangehaalde onregelmatig
heden hunne kiezing niet kunnen vernieti
gen. Wij denken nochtans uwe aandacht te
moeten vestigen op de uitspraak van het
Koninklijk besluit van 16 februari 1900 Re-
cueil électoral de Scheyven et Hollevoet,
t. X. blad. 80) nopens de kiezingen van
Frameries.
Er was bestatigd geweest in eenen ge
lijken aard als den onzen dat elf stemmen
gegeven waren geweest door kiezers die
geen recht hadden aan»de kiezing deel te
nemen. De bestendige Deputatie van Hene
gouw bestatigende dat 2 gekozenen weder
zijds 36 en 23 stemmen meer hadden dan de
volstrekte meerderheid, had hunne kiezing
goedgekeurd en eene nieuwe stemming be
volen voor het overige. De Regeering aan
vaarde die oplossing niet en vernietigde ge
heel de kiezing omdat, in eene onvolledige
kiezing, de kieskotienten zouden moeten an
ders gerekend zijn.
Ter staving dezer vraag van verbreking
roepen wij daarenboven andere onregelma
tigheden in die bestatigd geweest zijn gedu
rende de optelling.
AIn het 1® optellingsbureel (de 2®, 8® en
9® kiesbureelen optellende), bevestigt de libe
rale getuige, M. S., dat de rooskleurige op
getelde kiesbriefjes niet nauwkeurig nagezien
zijn geweest. Bij het opendoen heeft men
bestatigd dat een briefje geen stempel had.
Dit is teruggenomen en geplaatst geweest
bij de witte en nietige briefjes. Maar hij
verzekert dat indien men ze allen naziet,
men er andere zal vinden insgelijks ontbloot
van stempel.
B. In het 6® kiesbureel verklaart en ver
zekert de liberale getuige, M. L. C., dat op
het einde der kiesbewerkingen, bij de optel
ling der niet gebruikte rooskleurige en witte
briefjes, hij bemerkt heeft dat twee roos
kleurige ontbraken evenals een wit, of
schoon zij vóór de opening der stemming
aanwezig waren.
Daar de voorzitter van het bureel ver
klaarde dat hij eene aanteekening nopens
dat feit ging behandigen aan den Voorzitter
van het hoofdbureel, heeft de liberale getuige
dit niet doen inschrijven in het proces
verbaal.
Het zal voldoende zijn de leden van het
kiesbureel te ondervragen opdat de juistheid
dezer feiten ten volle bewezen zij.
Welnu, indien er briefjes ten onrechte
goedgekeurd zijn geweest, indien er misgre
pen zijn begaan geweest in het tellen der
verschillende reeksen van briefjes, zullen de
uitslagen ervan noodzakelijk door gewij
zigd zijn.
Wij bidden u dus, mijnheeren, in eerste
plaats, hetzij te verklaren dat de kiezing der
heeren Lemahieu en Vandenboogaerde on
bevoegd en nietig is en bijgevolg in hunne
plaats de heeren Nolf en Dechièvre als ge
kozenen uit te roepen,, hetzij eene nieuwe
gedeeltelijke of geheele kiezing te bevelen
voor twee der mandaten eindigende in 1912
of voor de geheele reeks dezer mandaten.
In tweede plaats vragen wij u, indien gij
het nuttig vindt, onderzoeken en opsporin
gen te bevelen, noodig om de wezenlijkheid
der feiten vast te stellen waarop wij uwe
aandacht vestigen.
Aanvaardt, Mijnheeren, de verzekering
onzer hoogachting.
Yper, den 25 October 1903.
Beesau
Bhlxfaut
Dechièvre
Dedeystere
Harteel
lWEINS
Laheyne
\OLF
Speybrouck
¥ermeulem
Inventaris der stukken gevoegd bij
de reclamatie der liberale kandida
ten tegen de gemeentekiezing van
Yper van 18 October 1903:
1. Fac-simile van een geldig verklaard
briefje in het 2° optellingsbureel.
2. Fac-simile van een nietig verklaard
briefje in het 3® optellingsbureel.
3. Getuigschrift van den getuige D in het
3® optellingsbureel.
4. Getuigschrift van den getuige S. in het
le optellingsbureel.
5. Getuigschrift van den getuige L. evenals
van de bijzitters M. en M. in het 3®
kiesbureel.
6. Getuigschrift van den getuige I in het 8®
kiesbureel.
7. Getuigschrift van den getuige C. in het
6" kiesbureel en in het 2® optellings
bureel.
8. Ontvangbewijs door den heer Griffier der
Rechtbank van eersteD aanleg van Yper
der vraag van een uittreksel van het
vonnis van veroordeeling van den heer
L. M.
9. Ontvangbewijs door den heer Griffier
der Rechtbank van eersten aanleg van
Kortrijk der vraag van een uittreksel
van het vonnis van veroordeeling van
den heer A. P.
10. Getuigschrift van inschrijving van L. M.
op de kiezerslijsten van Yper van den
ln Mei 1903 tot den 30 April 1904.
11. Getuigschrift van inschrijving van A. P.
op de kiezerslijsten van Yper van den
1 Mei 1903 tot den 30 April 1904.
12. Kopij gelijkvormig bevestigd van het
bericht gegeven aan L. M den 20
Augusti 1903 door het Gemeentebestuur
van Yper van zijne uitschrapping van
de kiezerslijsten van Yper 1904-1905
uit oorzaak van veroordeeling
13. Kopij gelijkvormig bevestigd van het
bericht gegeven aan A. P. deu 7 Juli
1903 door het gemeentebestuur van
Yper van zijne uitschrapping van de
kiezerslijsten van Yper 1904-1905 uit
oorzaak van veroordeeting
I. Ik ondergeteekende D. S., liberale
getuige in het 3® optellingsbureel, de 1°, 4*
en 5° kiesbureelen optellendeverklaar
Dat men een rooskleurig briefje vernie
tigd heeft, teekens dragende van potlood
aan 't hoofd der lijst, in het vierkant onder
het Nr 1 (liberaal), maar waarvan het wit
puntje niet aangeraakt was geweest; en dat
ondanks mijne opmerking.
Yper, den 19 October 1903. (g.) D.
De rooskleurige briefjes opgesteld in het
optellingsbureel N° 1 zijn niet nauwkeurig
onderzocht geweest. Bij hetopendoen hebben
wij bestatigd dat een der briefjes geen stem
pel had. Ik durf verzekeren dat indien men
ze allen wil nazien men er andere zal vin
den die insgelijks van stempel ontbloot zijn.
Aanvaard, Mijnheer, mijne dienstwilligste
groetenissen.
(G.) A. S.
liberale getuige in het 2® kiesbureelen en in
het 1® optellingsbureel.
De Voorzitter, M. V., rechter bij de
Rechtbank van 4n aanleg te Yper heeft aan
de liberale getuige de stukken gevraagd die
de juistheid van zijn gezegde bewezen. Hij
heeft zelfs M. niet ondervraagd. (1)
Het Bureel, geraadpleegd geweest zijnde,
heeft met 3 klerikale stemmen tegen 2 libe
rale beslikt M. tot de kiezing toe te laten.
De Secretaris Fl., griffier bij het vre
degerecht, heeft aan de liberale getuige ge
zegd dat er geene stukken bestonden aan
gezien M. in beroep gegaan washetgeen
valsch is. (2)
Tengevolge dezer bevestiging heeft de li
berale getuige zich bepaalt zijne protestatie
in het proces-verbaal te doen aanstippen.
Yper, den 24 October 1903.
De Bijzitters,
(G.) M. en H. M.
De liberale getuige,
(G). E. L.
Ik ondergeteekende, liberale ge
tuige in het 8® kiesbureel der stad Yper,
verzeker dat de heer A. P. in zijn bureel
gestemd heeft.
Yper, den 49 October 1903. (a) E. I.
Ik ondergeteekende L. C., liberale ge
tuige in het 6® kiesbureel van Yper, verklaar
en verzeker dat op het einde der kiesbewer
kingen, bij het optellen der niet gebruikte
rooskleurige en witte briefjes, der overhan
digde (2 rooskleurige) en van deze die ge
bruikt waren, ik bestatigd heb dat twee
rooskleurige ontbraken, evenals een wit,
ofschoon zij vóór de opening der kiezing
aanwezig waren.
Ziehier de cij fers die ik genomen beb in
het bureel zelve.
Rooskleurige briefjes 652, - overhandigde 2.
Witte briefjes 652, -
Totaal 1304. - overhandigde 2.
Rooskl. niet gebruikte 73. - ontbrekende 2.
Witte niet gebruikte 76. 1.
Totaal niet gebruikt" 149. - ontbrekende 3.
Getal stemmen gegeven door de 323 aan
wezige kiezers
575 rooskleurige -j- 575 witte 1150
gevoegd bij de 2 149 -j- 3 1304.
Daar de voorzitter van het bureel ver
klaarde dat hij eene nota te dien opzichte
ging overhandigen aan den voorzitter van
het hoofdbureel, heb ik het feit in het pro
ces-verbaal niet doen aanstippen.
Wat meer is, ik houd er aan te doen op
merken dat de katholieke kandidaat S. zi^
rond 9 ure binnen in het 6® bureel gekomen
is om te spreken aan den doctor D, bijzitter
die de stembriefjes stempelde en dat die bij
zitter korts nadien tweemaal uit het bureel
gegaan is in korten tusschentijd.
Ik verzeker insgelijks dat in het optel
lingsbureel Nr 2 (3, 6, 7 optellende) men als
geldig aanvaard heeft ten voordeele der lijst
2 (katholiek) een briefje der rooskleurige
reeks, waarvan het vierkant aan het hoofd
der lijst teekens droegen van potlood (eene
potloodsschreef was zelfs uit het vierkant
gekomen), maar waarvan het wit puntje
niet aangeraakt was geweest en dit spijts
mijnen weerstand.
Yper, den 19 October 1903.
(G.) L. G. liberale getuige.
Yper, den 29 October 1903.
Nergens is de liherale partij meer vooruit
gegaan dan in het arrondissement Yper.
De stad Yper die in de kiezing voor vier
jaren 62c stemmen meerderheid aan de kle-
rikalen gaf, heeft ditmaal omtrent evenveel
stemmen aan clericaleu en liberalen gegeven
en op twee stemmen na werden twee onzer
vrienden gekozen met onzen volksgezinden
kamerheer Ernest Nolf.
Wanneer men nagaat dat kloosterlingen
en priesters in de stad zoowat 300 stemmen
bezitten, mogen wij terecht beweren dat de
burgerij van Yper in groote meerderheid
liberaal is.
Vóór de kiezing was er slechts eene ge
meente in het arrondissement met een libe
raal bestuur, MEESSEN, het oude stadje
dat altijd door en door liberaal is geweest.
Ditmaal hebben de klerikalen zelfs den
strijd niet durven aangaan de liberale lijst
van den alom geachten heer burgemeester
E. Victoor werd zonder strijd gekozen.
TE NIEUWKERKE, voortijds ook een
liberale gemeente, maar waar over twee
jaren door het afsterven van den burgemees
ter Glorie en de twee schepenen, de kleri
kalen meester werden, heeft met klank op
nieuw de liberalen doen zegepralen.
Nieuwkerke en Meessen blijven dus de
twee groote liberale gemeenten van Zuid-
Vlaanderen waar de kadodders nooit zullen
boven geraken
TE WYTSCHAETE, Becelaere, Staden,
Rousbrugge en Crombeke heeft de vrijzinni
ge partij ook schoone uitslagen bekomen.
Jammer dat de liberale vrienden van Pope-
ringhe te laat gezorgd hebben om hunne
kandidaten in te dienen, zooniet was de ze-
praal daar ook waarschijnlijk.
Overigens het meestendeel der gemeenten
van het arrondissement zullen een raad half
liberaal en half klerikaal hebbenwant men
vergete niet dat wij hier het onrecht genie
ten der huidige kieswet.
Ofschoon de liberalen in vele plaatsen
de helft der kiezers uitmaken, kunnen zij
geen enkel raadslid kiezen terwijl in de
groote steden de kadodders, alwaar zij slechts
een vijfde van het kiezerskorps uitmaken
verscheidene raadsleden doen doorgaan.
Zulke onrechtvaardige wet bestaat er op
den aardbol niet; ook zouden de liberale
Kamerheeren zonder uitstel de herziening
van dergelijke schandalige wet moeten vra
gen; men begrijpe zelfs niet hoe zij het se
dert lang niet gedaan hebben. Het is meer
noodig dan het algemeen stemrecht.
(1) N- B. M. Y. zetelde nochtans wanneer M.
veroordeeld is geweest. De Rechtbank was samen
gesteld uit de heeren V., Voorzitter, M. en V.,
rechters.
f2) N. B. M. F. sedert korts Greffier van het
vredegerecht benoemd was bediende in de Greffie,
waar hij zich met de boetstraffelijke zaken bezig
hield.
