VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Zeventiende jaar.
Zaterdag 21" November 1903
Bericht.
Eene witte raaf.
V ergunningsreelit
voor tabakverkoopers.
De kiezingen in 1904.
Te Lour des-Oostakker.
De Werkstaking te
Armentiers.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 ft*, per jaar voor dea buiten. 2.50 ft*, voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Aünoncen. 15 cent
fMfeukregel. Rechterlijke eerherstellingen1 Ér. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz 4 fr per 100
Atts beriehtsD van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
Stede die voer bet buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
m onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Alwie van heden af, een abonne
ment neemt aan het Weekblad, voor
1904, ontvangt het blad kosteloos tot
den len Januari 1904.
De klerikalen verwijten ons zon
der ophouden, dat wij stelselmatig
kwaad zeggen van de ptstoors, pa
ters en andere geestelijken. Om nu
eens goed te bewijzen, dat wij die
menschen slechts aanvallen wanneer
hun gedrag nadeelig is voor het open
baar welzijn, willen wij vandaag
eens, openhartig en zonder eenige
voorbehouding, hulde brengen aan
een katholieken geestelijke.
In het groote Parijsche dagblad
Le Temps lazen wij het volgende
nieuwsje, dat wij met de grootste
vreugde onder de oogen van onze
lezers brengen
De pastoor van Saint-Philippe du
Seignal, in 't kanton Sainte Foy,
komt te overlijden. In zijn testament
heeft hij bevolen, dat men na de mis
die tot lafenis van zijne ziel zou gele
zen worden, al het door hem nagela
ten goed alsook aalmoezen zou uit-
deelen aan al de armen der parochie
zonder onderscheid van den godsdienst
waarbij ze behoorden. Deze trek van
zielegrootheid is des te treffender daar
de politiek te St-Philippe en in de
omstreken zeer hevig is
Alle liberalen zullen als een man
het edelmoedig gedrag van dezen
priester prijzen. Deze geestelijke ziet
in zijnen godsdienst werkelijk eenen
godsdienst van liefde en breede ver
draagzaamheid.
Ongelukkiglijk is zulk een priester
een ware witte raaf. Wie zal er ons
nog zoo een paar kunnen aanwijzen,
vooral in ons gezegend België waar
de pastoor zich verlaagd heeft in de
vuilste politieke twisten
Haat en bekrompen partijzucht zijn
de drijfveeren van het gedrag onzer
geestelijken. Gaat ge niet bij hen naar
de kerk, dan moogt ge voor hun voe
ten van honger vallenzendt ge uwe
kinderen niet naar hunne scholen,
dan is er niets van hen te krijgen
stemt ge niet voor hunne partijdan
wordt halsstarig alles geweigerd.
Het klerikale blad Le Bien Public
maakte zich onlangs nog razend
kwaad omdat de liberale gazetten een
visietkaartje van zekeren pastoor uit
Vlaanderen overdrukten, waarin deze
gezalfde des Heeren de baronnes X.
verzocht een arme vrouw uit het dorp
slechts te helpen aan kleedjes voor
hare kinderen, op voorwaarde, dat
deze kinderen naar de katholieke
school kwamen. De Bien Public was
razend kwaad, maar heeft het feit
toch niet geloochend
Dat is een voorbeeld van hetgeen
onze pastoors kunnen aanwijzen
naast den trek van broederlijke men-
schenliefde van den pastoor van St.
Philippe.
Tot hiertoe is 't bericht als zou de minis
ter de Smet de Naeyer een vergunnings
recht instellen voor den verkoop van tabak
niet gelogenstraft. We mogen dus bijna
zeker zijn, dat het klerikale ministerie het
zoover drijven zal.
Verwonderen zal het niemand. Toen het
ministerie in Februari van dit jaar, den ac
cijns op den alcool verdubbelde, waren de
20 millioen die men daarvan verwachtte be
stemd om een kolossaal tekort in de Staats
kas aan te vullen. Ongelukkiglijk nu zal de
belasting op den genever niet de gewenschte
millioenen opleveren, zoodat er nog steeds
een gat in de kas aan te vullen blijt.
De herbergiers en de kleine neringdoe
ners die reeds zoo zwaar door de klerika
len belast zijn, zullen het alweer mogen
bekoopen. Immers de meeste herbergiers
verko jpen tabak en sigaren. Zij zullen dus
de eersten door het nieuwe vergunnings
recht getroffen worden
Velen die reeds het vergunningsrecht van
80 frank op sterken drank betalen, zullen
dus nog een klerikaal nieuwjaarsgeschenkje
bij krijgen, onder den vorm van een vrien
delijk verzoek 60 of 100 fr. bij den ontvan
ger te dragen.
Ja, de kiezers hebben het zoo gewild. De
klerikale uithongeraars moesten immers aan
's lands beheer behouden blijven in 't belang
van alle neriugdoeners. Leve dus de kleri
kale lasten, accijns- en vergunningsrechten
In Mei hebben wij de verkiezing voor
Kamer en Senaat.
De verkiezingen voor de Kamer hebben
plaats in vier provincies
Oost- Vlaanderen, op dit oogenblik ver
tegenwoordigd door 26 afgevaardigden,
waaronder 20 katholieken, 1 socialist, 1
daensist, 3 liberalen en 1 progressist.
Henegouwen, 28 vertegenwoordigers,
waaronder 14 socialisten, 8 katholieken en
6 liberalen.
Luik, 21 vertegenwoordigers, waaronder
10 socialisten, 8 liberalen en 3 katholieken.
Limburg, 6 vertegenwoorders, allen ka
tholieken.
Dus in het geheel 81 afgevaardigden, on
derworpen aan herkiezing, waaronder 37
katholieken, 25 socialisten, 17 liberalen,
1 daensist en 1 progressist.
Voor den Senaat hebben de verkiezingen
plaats in Antwerpen13 senators, waar
onder 10 katholieken en 3 liberalen.
Brabant20 senators, waaronder 10 ka
tholieken, 8 liberalen en 2 radikaleD.
Oost-Vlaanderen: 13 senators, waaronder
10 katholieken, 2 liberalen en 1 radikaal.
In 't geheel 46 te herkiezen senators: 33
katholieken, 11 liberalen en 2 radikalen.
Men dient hierbij in aanmerking te ne
men, dat 10 der senators gekozen worden
door de provinciale iaden, twee dezer licha
men hebben eene katholieke meerderheid:
die van Antwerpen en Oost-Vlaanderen,
welke elk drie senators hebben te herkiezen.
Brabant, waar de meerderheid liberaal
is, kiegt 4 provinciale senators. Van de tien
zullen er dus met zekerheid 6 katholieke en
4 liberale senators door die provinciën be
noemd worden
Den Zondag 5 Juni zullen in West-Vlaan-
deren de provinciale kiezingen voor de leden
van den Provincieraad plaats hebben in de
volgende kantons
Avelghem, Brugge (3 kantons), Harelbeke,
Iseghem, Ieperen (2 kantons), Meenen, Meu-
lebeke, Nieuwpoort, Passchendale, Poperin-
ghe, Rousselare, Rourbrugghe-Haringhe en
Ruysselede.
Er wordt te Gent niet anders gesproken
dan over het schandaal, dat te Lourdes-
Oostakker bij de broederkens zou aan 't licht
zijn gekomen, 't Gerecht is er mede bemoeid.
Men weet als er spraak is van broederkens
welke feiten er bedoeld worden.
Wat zonderling mag heeten.is dat het per
soneel van bedoeld gesticht in den laatsten
tijd veranderd is en dat ook, 's morgens dat
het parket is gekomen, een broederken de
plaats heeft gepoetst. Waar is hij heen ge
trokken! Niemand weet het.
Het personeel heeft ook blijken gegeven
van buitengewone koelbloedigheid en scheen
in't geheel niet verwonderd als de magis
traten en gendarmen aanklopten.
Eene kluchtige bijzonderheid al de kin
deren hadden dien dag hunne zondagsklee
deren aan.
Was men in 't gesticht verwittigd van de
komst des gerechts?
Als men zich nu herinnert hoe de zaken
onlangs te Maltebrugge toegingen, waar-
terwijl de onderzoeksrechter langs eene deur
buitenging, een broerken langs eene andere
naar het gesticht van Oostakker vloog om
een ernstig verdacht personage te gaan ver
wittigen en waar in de kamer, waar de
ondervraging geschiedde, openingen in den
muur werden gevonden, mag men alles
veronderstellen.
Hoe het zij, 't onderzoek duurt voort.
Worden de aangeklaagde feiten bevestigd,
dan is het te hopen dat alle eerlijke lieden
zich zullen verstaan om voor goed een einde
aan de broerkens-smeerlapperijen te stellen.
Verleden zondag hebben wij ons begeven
naar Armentiers, stad in staat van beleg,
om ons ter plaats rekening te geven van de
opgewondenheid der gemoederen, de nood
lottige gevolgen en de oorzaken.
Rond middag aankomende, was onze eer
ste nieuwsgierigheid de woningen bezichti
gen die door de bestorming beschadigd wa-
ren en nog verlaten door zekere patroons
waarop de werkstakers het meest gemunt
hadden. Talrijk zijn de gebroken ruiten, de
afgerukte blinden en de ingebeukte deuren,
betreurenswaardig werk te'midden der stad
en bij klaren dage verricht.
Op den openbaren weg ontmoet men bede
lende vrouwen en kinderon die de voorbij
gangers lastig vallen: nood dwingt.
De fransche werklieden genieten onder
stand van syndicaten, openbare besturen of
liefdadige instellingen, alhoewel onvoldoen
de om in hunne noodwendigheden te voor
zien doch dezen die op belgischen grond
wonen, namelijk op den Bizet, en werkeloos
zijn, lijden gebrek en zijn gedwongen tegen
wil en dank te bedelen; men ziet ze in
groepen met hun keteltje om soep of ander
eetwaren optrekken, en dikwijls ongetroost
huiswaarts keeren.
Zou het niet billijk wezen voor onze
Kamer, evenals het fransch Parlement, een
crediet te stemmen voor onze onvrijwillige
werkeloozen ten einde in hunne eerste nood
wendigheden te voorzien?
Dit gezegd, keeren wij terug naar de
stad, doorkruist door dragonders die op de
kosten der gesyndikeerde patroons leven,
waar er volkomene kalmte heerschte.
Rond kwart vóór vier ure had eene mee
ting plaats op den koer van het Volkshuis,
waar wij door eene groote menigte eene
plaats moesten zoeken.
Een dagblad scltrij ver nam eerst het
woord; hij gaf lezing van artikels uit een
paar gazetten, vermeldende dat de werklie
den geen reden hadden van klagen gezien ze
5 frank per dag wonnen. Dit schrijven
werd terecht op eenen algemeenen spotlach
onthaald, dewijl de spinners en de wevers
nauwelijks 15 frank wonnen voor 10 1/2
uren werken.
Vervolgens verklaarde spreker dat de
Kamer van afgevaardigden, met eenparig
heid, 100,000 fr. gestemd heeft ten voor-
deele der werkstakers, welk met donderende
toejuichingen onthaald werd.
Dan nam de afgevaardigde Jaurès het
woord en bevestigde de milde gift door de
Kamer gedaan. Gezien, deed hij opmerken,
het gouvernement onze staking goed en onze
eischen billijk vindt, mogen wij de Kamer
niet beleedigen met morgen het werk te her
nemen zonder eenige verhooging van loon
daarop drong hij aan te volharden en nog
wat geduld te hebben, dewijl eerstdaags
eene commissie, uit al de politieke groepen
der Kamer samengesteld, als scheidsrech
ter tusschen baas en knecht zal optreden.
De gesyndikeerde patroons, voegde spreker
erbij, hebben schoon overal op gevels affi-
chen te plakken, dat zij morgen om 8 ure
draaien, maar van loonsverbetering geen
enkel woord hewel, laat ze draaien, houdt
u deftig en kalm en zoo kalm als men
toegekomen was, ging de menigte uiteen.
Eindelijk, nadere inlichtingen nemende
om met kennis van zaken den netehgen toe
stand te beoordeelen, moeten wij het onge
lijk ditmaal aan de patroons geven. Immers
in 1888, sedert vijftien jaar dus, is er tus
schen patroons en werklieden eene overeen
komst gesloten geweest waarbij een mini
mum van dagloon bepaald werd voor iedere
soort van werk. Deze overeenkomst is nooit
rechtzinnig toegepast geweest, want van
lieverlede werden de behoorlijK betaalde
werklieden vervangen door anderen aan
HET WEEKBLAD
v