Dood van den hertog d'Ursel,
De gemeentekiezingen in
de bestendige Deputatie.
Kamer van
Y olksvertegenwoordigers
Senaat.
Vernietiging der Kiezing
van Voormezeele.
STADSNIEUWS.
Het Journal d' Ypres.
Beknopt overzicht des tooneels
van Zondag 8 November.
Het Feest der
Onvermoeibaren.
zeer lage prijzen werkende.
Wij laten alle verdere beoordeeling aan
onze onpartijdige lezers over.
De patroons hebben voorstellen gedaan,
onder andere de toepassing van den tarief
van 1888, te beginnen met 1 April 1904.
Het woord is nu aan de werklieden.
Voorzitter van den Senaat.
De hertog d'Ursel, voorzitter van den Se
naat, is Zondag overleden ten gevolge eener
beroerte, die hem getroffen had te Stroom-
beek, den 8 November, op het oogenblik
dat hij zijne inhuldigingsrede eindigde van
het gedenkteeken opgericht ter nagedachte
nis van M. Van Aertselaer, deken van Ste
Goedele, te Brussel.
M. d'Ursel was senator voor Mechelen-
Turnhout.
De bestendige Deputatie, in zitting van
13 dezer maand heeft de gemeentekiezingen
goedgekeurd der volgende gemeenten
Wilskerke, Bekeghem, Ettelghem, Manne-
kensvere, Westende, Westkerke, Zande,
Lombartzijde, Steene.
Jabbeke, Roeselare. Heyst, Lichtervelde,
Avecapelle, Beveren (V.), Bulscamp, Coxyde,
Isenberghe, Leysele, Nieuwpoort, Ramsca-
pelle (V.), Vinchem, Houthem (Y.) Ploeg-
steert, Wytschaete, Becelaere, Boesinghe,
Brielen, Oostvleteren, Passchendaele, Pro
ven, Reninghelst, Vlamertinghe, Westoutre,
Wulverghem, Rousbrugge-Haringhe.
Anseghem, Avelghem, Bavichove, Belle-
ghem, Gbyselbrechtaghem, Hulste, Ingoy-
ghem, Marcke, Moen, Waemaerde, Dotti-
gnies, Helchin, Herseaux.
Thielt, St-Jan, Adinkerke, Gulleghem,
Dickebusch, Wervick, Diksmuide, Knocke,
W est-N ieu wker ke
Wackeu, Rolleghemcapelle, Wynckel-St.
Eloi en Grombeke.
Het overzicht der briefjes der kiezing van
Moere is bevolen geweest.
Een onderzoek zal gedaan worden nopens
de kiezingen van Westcappelle en van
Waerdamme.
Te Voormezeele was eene kandidatenlijst
verwijderd geweest en de kandidaten der
andere lijst waren gekozen verklaard ge
weest zonder strijd. Deze beslissing van het
kiesbureel is vernietigd geweest door de be
stendige Deputatie. Er zal dus in deze ge
meente eene kiezing moeten plaats hebben.
Zitting van. Dinsdag 10 November 1903.
Openingszitting. Benoeming van het
bureel.
Zitting van Vrijdag 13 November 1903.
De Kamer bespreekt het voorstel de in
vrijheidstelling van M. Hubin, lid der Kamer
van volksvertegenwoordigers, te eischen,
krachtens het art. 45 der Grondwet, M. Hu
bin is te Hoei opgesloten. Het voorstel Van-
dervelde-Feron de uitvoering van het vonnis
op te schorsen gedurende den zittijd, wordt
aangenomen met 90 stemmen tegen 1, M.
Braun de Tiège, en 14 onthoudingen.
Men begint de bespreking van het budjet
van binnenlandsche zaken. M. Demblon
spreekt ten voordeele der vereenzelviging
der kieswetten en maakt het proces van het
meervoudig stelsel.
Zitting van Dinsdag 17 November 1903.
Bij de opening der zitting, brengt de heer
Voorzitter Schollaert, ter kennis der Kamer,
die hem rechtstaande aanhoort, dat de Her
tog d'Ursel overleden is. Hij stelt voor de
zitting te heffen ten teeken van rouw.
De heeren de Smet de Naeyer, namens
de Regeering; Beernaert, namens de rech
terzijde; Lefebvre, namens het arrondisse
ment Mechelen; Neujean, namens de liberale
linkerzijde: Vandervelde, namens de socia
listische linkerzijde, voegen zich bij de hulde
door den voorzitter gebracht aan den voor
zitter van den Senaat.
De zitting wordt ten 2 u. 25 m. geheven.
Zitting van Woensdag 18 November 1903.
M. Buyl ondervraagt den minister van
binnenlandsche zaken en van openbaar on
derwijs over zijne omzendbrieven het art. 15
der schoolwet uitleggende nopens de jaar
wedde der onderwijzers. Spreker verwijt
den minister dit artikel uit te leggen op de
bekrompenste wijze mogelijk, en omwegen
te gebruiken om aan de onderwijzers de ver
hoogingen niet te verleenen waaraan zij
recht hebben. Natuurlijk antwoordt M. de
Trooz dat de wet uitgelegd is op de billijkste
wijze der wereld. M. Buyl houdt zijne kri
tieken staande.
Men herneemt alsdan de bespreking van
het budjet van binnenlandsche zaken. M.
Cambier houdt zich bezig met de kwestie
der schrijversrechten. Hij betwist de grieven
ingeroepen door M. Colaert in zijn verslag
tegen de Maatschappij der schrijvers en
toonzetters. Te Yper, doet spreker opmer
ken, reclameeren de houders van danszalen
zooveel tegen de taks waarmede M. Colaert
hen belast heeft als tegen de schrijversrech
ten die zij te betalen hebben.
Altijd logiek, M. Colaert.
Zitting van Donderdag 19 November 1903.
Vervolg der algemeene bespreking der be
grooting van binnenlandsche zaken. M. Man-
sart maakt het proces der gemeentekieswet.
M. Woeste verklaart dat het land geene
kiesherziening vraagt (het land 't is ik, zou
hij er kunnen bijgevoegd hebben) en dat, bij
gevolg, hij M. Mansart niets te antwoorden
heeft. Hij verkiest zijnen vriend Colaert te
ondersteunen in de kwestie der schrijvers
rechten. M. Colfs komt ook ter hulp om
de schrijversrechten te bestrijden. (1) De
zitting wordt ten 4 u. 45 m. geheven.
Zitting van Dinsdag 10 November 1903.
Openingszitting. Vorming van het bu
reel. Benoeming van den Voorzitter en den
ondervoorzitter. Aanspraak van den Voor
zitter. De zitting wordt ten 3 u 45 geheven.
De Senaat zal waarschijnlijk omtrent den
ln December opnieuw vergaren.
De bestendige Deputatie, in hare zitting
van Vrijdag 13 dezer, heeft de vernietiging
beslist der kiezing van Voormezeele.
Men herinnert zich dat de voorstellirgs-
lijst van den kandidaat M. Verfailüe, over
handigd was geweest aan den voorzitter
van het kiesbureel, M. J. Bailleul, door vier
kiezers der gemeente: de heeren Henri Die-
ryck, August Messiaen, René Suffys en
Filip Sohier, onderteekenaars der voorstel
ling. M. Bailleul wist, door de overhandi
ging der lijst van de andere kandidaten die
vroeger plaats had gehad, dat Messiaen zich
onder die andere kandidaten bevond. In
plaats van aan te teekenen dat de kandida
tuur Verfailüe hem voorgesteld was geweest
door de heeren Dieryck, Suffys en Sohier,
had hij geteekend als voorstellers: de hee
ren Dieryck, Messiaen en Suffys.
Het kiesbureel had, daarenboven, gevolg
getrokken dat de voorstelling der kandida
tuur Verfailüe, geteekend zijnde door 13
kiezers der gemeente, en onder die 13 kie
zers zich bevondenten eerste Messiaen,
die zelf kandidaat was op eene andere lijst,
dan drie andere personen, openbaarlijk ge
kend, zegde hij, als hun handteeken niet
kunnende stellen.
De bestendige Deputatie heeft geoordeeld
dat M Bailleul eene onregelmatigheid be
gaan had en dat de spitsvindigheid van het
bureel moest verworpen worden. Zij heeft
dus nieuwe kiezingen bevolen.
Dit is een eerste kaakslag aan het Jour
nal d' Ypres, dat in zijn Nr van 31 October
aankondigde dat op de 39 reclamatiën waar
mede de bestendige Deputatie van West-
Vlaanderen zich bezig te houden had, er vijf
waren die ons arrondissement betroffen
Crombeke, Voormezeele, Wervick, Zand
voorde en Yper, en er stoutweg bijvoegende
Indien al de reclamatiën zoo weinig ge
grond is als deze van Yper, de besten
dige Deputatie spoedig zou uitspraak
gedaan hebben.
Het Journal d' Ypres mag zich nog aan
andere kaakslagen verwachten.
Sedert eenigen tijd hebben wij kunnen
kenmerken dat het Journal d' Ypres, het
orgaan van M. Colaert, met eene weinig
ontveinsde vreugd, de kleine artikelen in-
lascht die naar een blad van den vreemde
of van het land gezonden worden door eeni-
ge zijner vrienden, waarin zij M. Surmont
doen tusschenkomen in onzen laatsten kies
strijd, waaraan hij nochtans geheel vreemd
gebleven is.
Deze handelwijze jegens den gewezen mi
nister van arbeid, van wien vele klerikalen
uitstekende diensten bekomen hebben voor
dewelke zij niet dankbaar zijn, vinden wij
niet slimvoor ons bewijst dat onkiesch ge
drag eens te meer dat de klerikaal een
slecht karakter heeft, dat hij haatdragend
en wraakzuchtig is.
Dat de clan Colaert en Cla voor het oogen
blik goed overeenkomt met dezen der chris-
tene demokraten Angillis en Cia, dat ziet
men sedert het begin der laatste kiesperiode;
dat zij malkaar kussen en omarmen, geluk
kig zich op het stadhuis te hebben kunnen
behouden, dank aan de middelen die den
klerikalen lief zijn, wij verstaan het, maar
zal dat blijven duren
Zullen de vrienden van M. Surmont, de
dankbare, dun gezaaid, 't is waar, hunnen
hoofdman straffeloos laten op flesschen trek
ken, hij die de verbreking geëischt heeft der
kiezingen van 1890 en die er in gelukt is,
ofschoon hjj in geen een proces-verbaal de
minste reclamatie had? Hem verlaten, in
dit kritiek oogenblik ware van hunnent wege
de grofste ondankbaarheid.
Dat de christene demokraten M. Surmont
niet liefhebben, dat verstaat zich op zijn
ergst genomen, maar dat zij fier zijn over
M. Colaert, een man zonder woord (1), 't is
om er zijn verstand bij te verliezen.
Zondag 9november had het geëerd publiek
nogmaals het genoegen,onvermoeid en opge
togen Yprens Vlaamsche Ster ten too-
neele te zien verschijnen.
De wel uitgekozene stukken evenals hun
vroeger welgeplaatst talent hebben merke
lijk bijgedragen tot den grooten toeloop des
volks, wiens nieuwsgierigheid bijzonder
voor het tooneel geboeid werdinderdaad
onafgebroken de aandacht der aanschouwers
kunnen behouden is zeker een voornaam
punt onder tooneelopzicht.
Zoowel op stoffelijk als op zedelijk gebied,
waren het drama Martha de Zinnelooze«
en het blijspel De Duivel op 't Dorp
niet van allen grond ontbloot, maar waren
tevens echte parels van hekelstukken.
Klaar blijkend wierd in het eerste tooneel
bet geacht publiek aangetoond hoe de eer-
en geldzucht niemand vreest, hoe eigen
bloed zich zeiven schandvlekt 1 doch vergeet
ook nimmer dat alle oneerlijkheid, alle on
deugd slechts tijdelijk zijn, dat men vroeg
of laat met de maat gewogen wordt waar
mede men heeft gewogen, dat eens het stra
lend licht der rede en der eerlijkheid, recht
vaardigheid verwerve en zegepralen doet!
De graaf Hector van Vlierbeke deed zijne
eigene zuster Martha, krankzinnig verkla
ren, ten einde zich hare fortuin toe te eige
nen, helaas, zijne valsche strikken aan
schouwen na een twintigtal jaren het dag
licht en hij zelf wordt met krankzinnigheid
geslagen. Voor een ander groef hij eenen
put, hij zelf verdronk er in.
Niet minder lé.rrijk als het voorgaande
drama was het blijspelonder luimige,
boertige kwinkslagen lagen menige groote
waarheden uit het hedendaagsch maatschap
pelijk leven verscholen, daar kon men
vreugde genieten maar tevens grondig na-
denken en er uit nuttige lessen afleiden,
De domme naaperij maakt belachelijk en
nietig; Kobe en zijne Wanne wilden de
steedsche wulpschheid naleven. Ambroos de
smid en zijne vrouw Felicitas droomden ook
van rijkdom, macht en glorie, zij bouwden
kasteelen in de lucht, sprongen verder dan
naar hunne vermogens en verkochten den
pels van den beer voor hij geschoten was
Hun val was nabij, gelukkig was de ou
de vader Clemens daar om hun eenereddende
hand toe te reiken.
Aanschouwer, op het tooneel was slechts
een redder om al het vernederende dier on
deugden te doen uitschijnen, maar... vergeet
nimmer dat in de wezentlijke samenleving in
tijd van nood, van ramp en gebrek, menige
vroegere vriend u dan den rug toekeert.
Hartelijke wenschen voor het welgeluk-
ken en de stipte opvoering der prachtige
vertooning van Zondag laatst vallen onze
tooneelspelers te beurt.
Allen, zonder uitzondering, hebben het
hunne bijgedragen om de welgeplaatste lof-
tuigingen der aanschouwers te verwerven.
Wie bewonderde niet Mevrouw Hebbe-
lynck, Mej. Devers, Karei Deweerdt's hel
dere stem, Vermeulen's talent, alsook de
hh. Nevejans, Beun en Hustinck, en einde
lijk ook vergeten wij niet, een heilwensch uit
te drukken aan den heer Tasseel Marcel en
zijn schitterend orkest. E. c. E. g.
Het Feest, dat Zondag 11. gegeven werd
door de Maatschappij der, Onvermoeibaren
heeftwonderwel gelukt. Het programma,
dat zeer afwisselend was, heeft het talrijk
publiek zeer wel bevallen, want zeggen wij
het terloops, de Maatschappij groeit gedurig
aan in eereleden en men moet zich verhaas
ten om op het aangeduide uur daar te zijn,
wil men eene voldoende plaats vinden.
Het feest begon met een openingstuk voor
piano, dat zeer veel bijval had.
De gezamentlijke bewegingen met vrije
handen werden met zooveel juistheid en zoo
veel zwier uitgevoerd, dat men zou gezegd
hebben dat slechts één man op het tooneel
stond, of liever dat de bewegingen van één
mensch al deze der andere deelnemers uit
lokte.
De oefeningen op de evenwijdige baren
verwekten ook iedereens bewondering en
getuigden van eene groote onversaagdheid
en eene niet min groote spierkracht. Maar
wat nog meer van onversaagdheid getuigde,
waren de pyramiden, uitgevoerd door al de
werkende leden der Maatschappij. Men hui
vert als men denkt wat er zou gebeurd zijn
indien iemand zijne koelbloedigheid of zijn
evenwicht verliezende, zich genoodzaakt
had gezien, zich aan anderen vast te klam
pen. Hij zou zeker onvermijdelijk den val
van verschillende leden veroorzaakt hebben
en misschien hadden wij ongelukken te be
treuren had. Doch alles liep ten besten af,
op het gegeven sein sprongen al die Turners,
met de vlugheid eener kat, de eenen op de
anderen, en in een oogwenk maakten zij
verscheidene pyramiden, waarin de groepen
allerlei houdingen aannamen en de aan
schouwers verwonderden.
De gezamentlijke bewegingen met stok
ken zoowel als deze met vrije handen, uitge
voerd door de 2a en en de 1" afdeelingen ge
tuigden ook van een goed onderricht, dat
eere doet aan den turnmeester, den heer
Victor Moreau, die noch moeite noch geduld
spaart om zijne talrijke leerlingen altijd
nieuwe oefeningen aan te leeren die zij met
eene bewonderenswaardige juistheid uitvoe
ren.
Het eerste deel van het programma ein
digde met een kluchtspel, getiteld Tuindag
overkomst, gemaakt door den heer Fl. M.,
en door hem uitgevoerd met de medewer
king der heeren P. D. G. Hoe werd er ge
lachen als baas Viezeman zich gelukwensch-
te den raad van zijnen werkman Paul ge
volgd te hebben om zich te ontmaken van
de ongenoode kermisgasten die hem waren
komen bezoeken, toen al met eens een ko
zijn met talrijk kroost zich aanboden om
kermis te houden. Dezelfde list moest ge
bruikt worden om zich ervan te ontmaken
en het krioelde van geesten en spooken om
de indringers op de vlucht te drijven.
Dan was het de beurt van M. A. Maas,
die het publiek met twee schoone romancen
vergastte, en door, zijne aangename stem
"Wi1 Oil
(1) Men mag er zich aan verwachten, zegt de
Gazette, welhaast de trio Colaert-Woeste-Colfs,
gezien het kiesbelang dat bijzonderlijk in 't spel is,
spoedig in koormaatschappij te zien veranderen,
die talrijke leden telt. (N. d, R.)
liIT O Cl 'I I -
(1) Het zijn de klerikalen zelf die het gezeid
hebben.
