Den trein te laat
De Stad en de Hospicen.
Buurtspoorweg van Becelaere.
De ijskelders.
Ylaamsche Ster.
LINA DONDERS
STADSNIEUWS.
Zonderlinge handelwijze.
noeg zijn om niet te weten dat er strijdig
heid is tusschen het mandaat van bestendige
afgevaardigde en dat van gemeenteraadslid.
Het onderzoek is aangekondigd geweest
by middel van plakbrieven, welke al de per
sonen opriepen die konden getuigen en da
gingen zijn gezonden geweest aan zekere
personen natuurlijk aangeduid door den
eenen of den anderen rang: Voorzitter, leden
van het hoofdbureel, onderteekenaars der
socialistische lijst, door de reklamatie be
doeld, onderteekenaars van deze, enz. De
grootste ruchtbaarheid is aan dat onderzoek
gegeven geweest en allen, klerikalen, socia
listen evenals liberalen zijn uitgenoodigd ge
weest, door de plakbrieven, in overvloed
verspreid, om te komen getuigen, 't Is dus
met eene volstrekte kwade trouw dat de
klerikale drukpers verzekert dat de kleri
kale getuigen stelselmatig zouden verwijderd
geweest zijn van het onderzoek.
Den dag van het onderzoek, de getuigen
vergaderd zijnde ten twee ure in de groote
zaal van het stadhuis, zijn er gekweld ge
weest door algemeen bekende klerikalen,
die hun zeiden: Waartoe goed bier te blij
ven? Niemand kon u verplichten te getui
gen, gij verliest uwe daghuur en er zal u
geen taks van getuige toegestaan worden,
enz. en zij zochten ze mede te slepen in de
naburige herbergen. Indien eenige liberalen
daar niet waren geweest om de getuigen te
beschermen tegen deze schaamtelooze druk
king, zou het onderzoek geene plaats kun
nen gehad hebben bij gebrek aan de bijzon
derste getuigen. Eene tusschenrede om te
doen opmerken op welke wijze de klerikale
pers de waarheid vervalscht. Men heeft geen
gedacht van zulke onbeschaamdheid
Dan hebben de klerikalen, ziende dat zij
het onderzoek niet konden beietten.de rucht
baarheid geëischt. M. Raeymaeckers heeft
hun geantwoord dat hij niet kon openbaar
lijk onderzoeken te midden der opschudding
en het gerucht; maar hij heeft aan M. Ki-
nart, klerikale kandidaat en aan M. Coene,
de bijzonderste kiesagent, voorgesteld ne
vens hem plaats te nemen en het onderzoek
bij te wonen.
Onnoodig te zeggen dat met dit aanbod te
aanvaarden, zij alle middels zouden verloren
hebben om den bestendigen afgevaardigde
van partijdigheid te beschuldigen. Ook heb
ben zij zich verhaast te verdwijnen. De kle
rikalen hebben alsdan hunne pogingen her
nomen om de getuigen te verwijderen en
zijn er in gelukt een zeker getal te doen
vertrekken, 't Is op dat oogenblik dat M.
Raeymaeckers de politie benuttigd heeft die,
door het gemeentebestuur ter beschikking
der hoogere overheid gesteld was, om de ge
tuigen weder te roepen, die vertrekken wa
ren en ze te verzoeken voor het onderzoek
te verschijnen. Allen zijn wedergekeerd be
halve twee algemeen bekend als onbekwaam
op de socialistische lijst een handteeken ge
steld te hebben dat hun toegekend was, bij
gebrek van te kunnen teekenen. De gevolg
trekkingen van het onderzoek blijven dus
verre beneden de wezenlijkheid.
Al wat de klerikale bladen zeggen van
drukking, van kuiperijen, enz. der libera
len, is volstrekt valsch eD men moet waar
lijk de hulp hebben van de klerikale in
beelding en kwade trouw om in het publiek
zulke even leugenachtige als hatelijke toe
spelingen te durven uitstrooien.
Het is namelijk valsch dat de werklieden
onderteekenaars der socialistische lijst die
op het onderzoek verschenen zijn, in dienst
zijn van algemeen bekende liberale bazen,
dat de eene of andere drukking op hun uit
geoefend is geweest om ze uit de noodigen
hunne handteekens te loochenen.
Indien er drukking geoefend is geweest,
kuiperijen zijn in 't werk gesteld, 't is wel
van wege de klerikalen die alles beproefd
hebben om het onderzoek te versmachten en
de waarheid te beletten uit te schijnen.
Het onderzoek heeft geleid tot de bestati-
ging dat van de 57 handteekens der socia
listische voorstelling men er een half dozijn
moet aftrekken van niet kiezers en ten min
ste evenveel valsche handteekens. Een der
socialistische kandidaten heeft overigens op
het onderzoek verklaard welwillend getee-
kend te hebben voor anderen en niet alleen
geweest te zijn om alzoo tot het opmaken
der lijst mede te werken. Het is wel zeker
dat zij geen 40 onbesproken handteekens
heeft.
In die voorwaarden, de socialistische voor- j
stelling de vijftig handteekens van gemeen- I
tekiezers niet vereenigende, geëischt door
de wet op straffe van nietigheid, 't is onwet
telijk dat hare kandidaten op het stembriefje
voorgekomen zijn.
De bestendige Deputatie, zich schikkende
naar de ministeriëele rechtsgeleerdheid ge
wettigd door het Koninklijk besluit van 31
December 1895, aangaande de gemeentekie-
zing van Morlanwelz, heeft de kiezing goed
gekeurd der vier liberale kandidaten die de
volstrekte meerderheid bekomen hebben, de
kiezing verbroken voor wat de drie manda
ten aangaat verleend door toepassing der
Evenredige Vertegenwoordiging en eene"
nieuwe kiezing bevolen voor die drie zetels.
Deze beslissing heeft bij de Thienenscha
klerikalen eene ware losbarsting van woede
doen ontstaan die zij eiken dag verspreiden
in de bijzonderste klerikale bladen: de XX'
Siècle, de Patriote, het Journal de Bru-
xelles, onder de gedaante van briefwisse
lingen doorweven met alle slach van hate
lijke beschuldigingen.
De eerlijke Thienensche bevolking walgt
van hunne schaamteloosheid en van hunnè
aanstootelijke kuiperijen.
Wanneer er eene beslissing genomen wordt
door de bestendige Deputatie onzer provin
cie, is er mededeeling van geweigerd aan de
drukpers zoolang deze beslissing niet bekend
gemaakt is geweest aan de belanghebbenden.
M. Brunfaut onderteekenaar der rekla
matie aangaande de kiezing van Yper, schreef
den 9 December naar de provinciale greffie
om een afschrift der beslissing te bekomen.
Geen antwoord ontvangende, vernieuwde
hij den 12 zijne vraag per telegram.
Hij ontving den volgenden brief
Brugge, den 12 December 1903.
Mijnheer Brunfaut,
Ik heb de eer u te laten weten dat M.
de Gouverneur in beroep gegaan is, ten
titel van beschermend, tegen de beslissing
door dewelke de bestendige Deputatie de
gemeentekiezing van Yper heeft goedge-
keurd.
Deze beslissing geen afdoenden aard heb-
bende, ik denk er van nu af geene kopij te
mogen van geven.
Aanvaard, Mijnheer, de uitdrukking mij
ner volkomene hoogachting.
De provinciale Griffier,
Verougstraete.
Welnu, den II, verscheen de beraadsla
ging in 't lange en in 't breede in 't Nieuws
blad van Yper, en den 12, in het Journal
d'Ypres, organen der klerikale partij.
Die handelwijze ten opzichte onzer vrien
den is wat te kras.
Er is geen een rechtsgebied van 't land
dat aan de belanghebbenden mededeeling
weigert der beslissingen die hen betreffen.
Het is maar te Brugge dat men dergelijke
handelwijze vindt. Men behandelt er de libe
ralen alsof er voor hen noch recht noch
rechtvaardigheid ware. Overigens ten allen
tijde heeft de klerikale en dweepzuchtige
bestendige Deputatie alzoo gehandeld. Herin
neren wij ons 1890 en 1891
.asawaoaowm cvn»
Er is een bekend feit, 't is dat de bijzon
dere Commissiën van onzen klerikalen ge-
lij ksoortigen Gemeenteraad maar bestaan
voor den vorm, aangezien zij de diensten
niet bewijzen welue men het recht heeft
van hun te eischen.
In ons voorlaatste nummer, hebben wij
bewezen hoe de 2" commissie zich gedraagt.
Herhalen wij het nogde leden die de
zelve uitmaken geven bewijs van
eene ongelooflijke onachtzaamheid
en vervullen geenszins hun man
daat. Wanneer zij bijeengeroepen zijn
hetgeen men somtijds vergeet te doen is
er dikwijls maar één Raadslid die den op
roep beantwoordt. Er volgt daaruit dat die
vergaderingen noodzakelijk vier en
zelfs vijfmaal moeten uitgesteld
worden, zoodat de zaken, aan die zorge-
looze raadsleden onderworpen, noch ingestu
deerd noch nagezien worden, en gedurende
eenige maanden in twijfel blijven. Wan
neer het er eindelijk op aankomt eene op
lossing aan deze zaken te geven, keurt de
Gemeenteraad dezelve goed, op staanden
voet. Dat is gemakkelijk en vergt noch tijd
noch moeite van de commissiën.
Het gaat alzoo namentlijk voor de zaken
betrekkelijk de Hospicen. De weinig ijverige
leden der tweede Commissie verbeelden zich
men moet het denken dat alles er re-
gelmatiglijk geschiedt en ten beste in de
beste der mogelijke besturen. Ongeluk
kiglijk is het zoo niet.
Nochtans als er eene rekenplichtigheid is die
een grondig en nauwkeurig onderzoek eischt,
't is wel deze van ons Godshuizenbestuur,
zooveel te meer dat zij getuigt van te korts
die van jaar tot jaar op eene onrust
barende wijze aangroeien en zooverre
dat.het Schepencollegie de rekenin
gen niet meer durft kenbaar maken.
Het geldt hier niet alleen het belang der
armen maar ook dat van de stad die, vol
gens de wet de te korts moet aanvullen
der liefdadige besturen 1
Ook vragen de verstandige personen der
beide partijen, zich, niet zonder reden jaf,
hoe het komt dat eene godshuiscommissie
die, op het gewone, over een inko
men van 350.000 tot 360,000 fr.
beschikt, ten allen tijde meer dan vol
doende geoordeeld om in al de noodwen
digheden der liefdadigheid te voorzien van
eenesiad van 16,500 inwoners, er niet in
gelukt hare rekeningen in even
wicht te brengen. Welnudie aan
zienlijke hulpmiddelen welke vele
andere plaatsen ons benijden, zijn
heden niet meer voldoende. Ten gevolge
hunner onbevoegdheid en hunner on
voorzichtige verkwistingen, vinden
de Hospicen zich verplicht, om hunne ont
vangsten te vermeerderen, met volle han
den te putten in de inkomsten der funda
tie Godtschalck die alzoo afgekeerd wor
den van het gebruik door den edelmoedigen
erflater bepaald en daarenboven, de ka
pitalen te ontginnen van erfenissen die
zij in den loop der eeuwen ontvangen heb
ben. Niettegenstaande die onrechtvaar
dige bezitnemingen, wikkelen zich onze
onbewuste kerkmeesters-bestuurders van
langs om meer in de tekorts.
Wij wonen, niet zonder droefheid, dit
begin van verkwisting van het goed
der armen bij.
M. Colaert, die zeer voortreffelijke
burgemeester zooals een zijner vleiers hem
laatst genoemd heeft, heeft ongelukkiglijk
noch het vereischte gezag, noch den invloed,
noch de krachtdadigheid om die verkwistin
gen tegen te houden en de orde te doen her
stellen in het verwarde boekhouden der
Hospicen. Hij zou niet durven zijne toevlucht
nemen tot grondige maatregelen om een
einde te stellen aan dezen beweenlijken
toestand, gebonden als hij is door pol-tieke
beweegredens. Hij zelf, bovendien is een
middelmatige bestuurder en een ver
kwister. Hij is daarenboven, naar de
getuigenis der voornaamste katho
lieken, een erbarmelijke rentmeester die
met lichtzinnigheid de hulpmiddelen onzer
duurbare stad verkwist.
Wij hebben eens te meer kunnen besta-
tigen volgens het verslag der zitting van den
gemeenteraad van 12n dezer dat onze wet
houders meer bezorgd zijn voor het bijzonder
belang dan voor het algemeen belang.
Onze uitmuntende Burgemeester schijnt
ons in deze zaak een weinig ontzenuwd te
zijn. Hij zou iedereen willen voldoen, het
geen onmogelijk is, ook heeft hij zorg gehad
in de bespreking te zeggen dat hij van den
keus der afschetsing geene politieke kwestie
maakte. De kluchtspeler, maakt hij er niet
in alles Hoe dikwijls is hij van gedacht
niet veranderd en dat om zekere onrustige
invloedhebbende personen te ontzienmen
weet nochtans zeer wel op het stadhuis dat
hij het is die de lijn opdringt langs de Markt,
de Boterstraat en de Stuersstraat.
De groote hindernissen van eenen stoom
tram op de kermis-f tore en marktdagen
zijn hem menigmaal getoond geweest, maar
zij laten hem onverschillig. Wat geeft het
hem dat die tram ongerieflijk zij en een
zwarte stinkende vuile rook geeft? Woont
hij niet in de St. Jacobstraat?
Indien de kooplieden niet willen dat hun
ne waren zwartgemaakt en bedorven wor
den door het roet dat van de machienen
voortkomt, zij zullen maar hunne winkels
moeten sluiten bij 't voorbijrijden van eenen
trein. Ziedaar de redeneering gedaan door
eenige wetgevers die de verwaandheid heb-
ben zeer verstandig te zijn.
In alle steden reklameert, tiert men tegen
het leggen van eenen stoomtram in de
handelsstraten en op de Groote Markt, om
dat men sedert lang de groote hindernissen
ervan ondervonden heeft. Oh! indien het in
vele steden te herdoen ware, zouden zekere
stoomtrams spoedig afgeschaft worden.
Den huurtspoorweg willen leggen in de Bo
terstraat, waar onze schoonste winkels] zich
bevinden, of zijne stichting eischen langs de
Hallestraat waar wij den hoek hebben die
het grootste verkeer en het grootste gevaar
der stad aanbiedt, is dat geene dwaling?
En ziet gij niet op zekere oogenblikken
van 't jaar geheele treinen geladen met beet-
rapen, suikerijenen andere koopwaren, door
rookende machienen voortgesleept, de markt
doortrekken! Niet waar dat het landelijk en
aangenaam ware? Wat rook en wat vuilig
heid 1
En onze Halle, die reeds in eene diepte
ligt, hoe zou zij er uitzien in eene onbeval
lige kromming noodzakelijk en onmisbaar,
indien men de tram langs de Neêrmarkt
wil.
Een dingen vooral van al wat in deze
merkwaardige zitting gezegd is geweest,
heeft ons intrigeerd, 't is wanneer onzen
Burgemeester, die over een reusachtigen
overschot beschikt, de onteigening eischt
van eenige noteboomen en er eene hoofdzaak
van maakt. De afschetsing aangenomen en
gestemd door zijn bestuur, ondanks hem.
zal niet gelegd worden zoolang de noteboo
men niet overgenomen en naar hunne juiste
waarde betaald zijn.
In alle andere stad toont men zich méé
gaande, men is gelukkig ruimschoots te
kunnen medewerken tot het maken van
nieuwe gemeenschapswegen. Hier handelt
men geheel anders, men toont zich te veel
eischend voor eenen niet. Welke bestuur
ders!
Is die vordering van wege onzen uitmun
tenden burgemeester bij geval niet recht-
vaardigd door zijnen wil de goedgekeurde en
gestemde afschetsing te veriaten met het in
zicht de zijne op te dringen? Onze Burge
meester heeft kunstgrepen om tot zijn doel
te gerakenwij denken ons niet te bedriegen
met te zeggen dat het daar de ware beweeg
reden is die hem alzoo doet handelen.
Men heeft ons altijd verzekerd dat hy zich
niet geerne onderwerpt aan de beslissingen
die door den Raad genomen zijn geweest en
dat hij wil als souvereine meester heerschen.
't Is alzoo dat de buurtspoorweg van Yper
naar Becelaere nog lang zal wachten
vooraleer voleind te worden.
- 1
Indien wij ons niet bedriegen zijn de ijs
kelders beschikt om ijs in te houden. Hier,
te Yper zijn zij van geen nut.
Over eenige dagen, eene vrouw, aange
daan van eene bloedspuwing, had ijs noodig.
Men ging er vragen naar de stad en deze
antwoordde dat de ijskelders ledig waren.....
Welk voorbeeldig Bestuur 111
Op Zondag 20 December aanstaan
de, geeft deze maatschappij hare tweede
vertooning van het tooneeljaar 1903-1904,
met de medewerking van de gezusters
Devers, leden.
Als naar gewoonte zal het bestuur niets
verwaarloozen om de vertooningen aantrek
kelijk te maken en het publiek eenen aange-
namen avond te doen doorbrengen.
De vertooning zal samengesteld zijn uit
Drama in 5 bedrijven door Teerlinck-Stijns
Blijspel met zang in één bedrijf door
Verschueren.
Het orkest onder het bestuur van M.
Tasseel zal in de tusschenpoozen de schoon
ste stukken van zijn repertorium uitvoeren.
Alwie zich wil laten inschrijven voor e»fl
abonnement of begeert kaarten op voorhand
■gBKK80»«C i
EN
