VAN IJPEREK EB HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Achttiende jaar.
Zaterdag 2" April 1904
Nummer 14.
Bij de boeren.
Vlaansch-Liberale Weekbladpers.
Het onderwijs in Belgie.
Gemeenteraad van Yper.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den bulten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncan15 cent
tr drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 tr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten buroele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De anuoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
ide die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
UB onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Waarom zouden de buitenlieden
voor de klerikalen kiezen
't Is reeds twintig jaar dat ons land
onder bet klerikale juk zucht, en el-
men vraagt zich af, of de kiezingen
van Mei dit juk niet zullen oversmij-
ten.
I)e klerikale partij heeft grooten-
deels hare heerschappij te danken
aan de stemmen onzer vlaamsche
boeren en werklieden.
Zullen onze landbouwers, land-
bouwknechten, werklieden en ne
ringsdoeners die klerikale partij ge
trouw blijven
De kiezingen voor de Werkrech-
lersraad van Maart 1903, alsook de
laatste gemeentekiezingen, hebben
bewezen dat de vlaamsche buiten
lieden allengskens de klerikale voog
dij moede worden, en voorzeker zal
het stemmencijfer der klerikalen in
de toekomende wetgevende kiezingen
aanzienlijk verminderd zijn
Ten andere, waarom zouden de
buitenlieden nog langer voor de
klerikalen kiezen
Hebben zij een stoffelijk belang
daartoe?
Vóór twintig jaar leiden de kleri
kalen de boeren ter stembus onder
den kreet Weg met de belastin
gen
En sinds die twintig jaar vermeer
derden de inkomsten en lasten des
lands met meer dan 20 millioen,
waarvan een groot deel besteed
wordt aan het verrijken der kloos
ters.
De klerikalen zouden de grond
belastingen verminderen
Dat de boerkens naar hunne con-
tributiebriefkens kijkens, en zij zul
len met ons bekennen dat de grond
lasten, in plaats van te verminderen,
van jaar tot jaar vermeerderd zijn
door de toelagen en opcentiemen van
provincie en gemeente.
Ook de persoonlijke belastingen
lasten op deuren en vensters wer
den verhoogd.
Daarbij wisten de klerikalen aller
lei taksen te leggen op de velocipe-
den, op de honden, op de bierhuizen,
op de dibieten van cigaren, enz.,
zonder het schandelijk vergunnings
recht op de herbergen te rekenen.
En voor het verklaren en betalen
van al die taksen moet men goed toe
zien van altijd in regel te zijn, want
de gendarmen en accijnsbedienden
loopen het land door als een troep
speurhonden, en wee den ongelukkige
die niet in orde is proces-verbaal
wordt opgemaakt en de overtreder
heeft een ganschen hoop moeilijk
heden en krijgt daarbij een hooge
boet gevangenisstraf.
En niettegenstaande al die taksen
en nieuwe belastingen komt de staats
kas nog altijd te kort, en hebben de
klerikalen verleden jaar eene ver
hooging op de genever;gestemd.
Wij zijn geene liefhebbers van
alcool en wij zagen hem volgaarne
totaal verdwijnen, maar omdat doel
te bereiken, is het niet noodig van
langs om meer geld uit den zak der
arme menschen te trekken.
Geef het volk meer geleerdheid,
eene betere opvoeding, minder werk
uren en een krachtiger voedsel,en het
alcoolmisbruik zal van zelfs te niet
gaan.
Doch daarvan wil het gouverne
ment niet weten
Het speculeert op de onwetendheid
van 't volk en de ingewortelde slechte
gewoonten om zijne inkomsten te
vermeerderen.
In plaats van nieuwe middelen te
zoeken bij de rijken, 't is te zeggen
bij hen die te veel hebben, gaan de
klerikalen de laatste centen aftrog
gelen van hen die gaarne een drup
pelken drinken.
Ziedaar de liefde welke ze den
werkman toedragen.
Zulke aftroggelaars zijn niet meer
waardig het vertrouwen der kiezers
te genieten, en metlMei aanstaande
vliegen zij de kamers uit
Daarvoor zullen de Vlaamsche bui
tenlieden wel zorgen.
BOMD
Liberale Propaganda.
Met het oog op de aanstaande Wetgevende
en Provinciale Kiezingen, heeft het bestuur
van den Bond een bestendig bureel ingericht,
gelast met het nemen van de practische maat
regelen, om de Liberale Propaganda, door
gansch Vlaamsch België, te verzekeren.
Dit bureel gelast zich met het opstellen,
uitgeven en uitdeelen van liberale weekbla
den en vlugschriften, tracts, plakbrieven, en
het geven van conferenties in de Vlaamsche
provinciën.
Alle verdere inlichtingen zullen met de
meeste bereidwilligheid worden verschaft
door het bestuur van den Bond, Fortstraat,
17, te Gent.
(Tweede vervolg en slot.)
Noodzakelijkheid vaa leerplicht.
De laatste schooljaren—- die van 11 tot 14
jaar zijn nochtans de beste; 't zijn de jaren
dat dc indruk het meest bestendig is.
Te Brussel en te Luik gaan de kinderen
beurtelings van de vrye school naar de offi-
cieele school om ook beurtelings deel te heb
ben aan de uitdeelingen van speelgoed en
kleeren met Sint-Nikoolaasdag en aaa de
uitdeelingen van klearen door het liberaal
werk der kleeding. Wat kunnen die bengels,
aldus van de eene school naar de andere over
gaande, wel aanleeren.
Bijgevolg is het dringend noodig de schooi
en de leerplicht in te voeren, maar de Regee
ring wil er niet van weten, onder voorwend
sel dat de katholieken geen waarborgen heb
ben. Maar ofwel zult gij aan het bewind
blijven en dan hebt gij niets te vreezen,
ofwel zult gij weggejaagd worden en dan zal
eene der eerste bekommeringen zijn van het
geen ik de oppositie-meerderheid zou noemen,
het verplicht onderwijs in te voeren.
Invoering van leerplicht.
De heer Daens, die met ons is voor de ver
plichting, vraagt dat men het vrij onderwijs
toelagen schenke, evenals men de offlcieele
scholen onderhoudt, ten einde iemand eene
school op te dringen, die hij afkeurt.
Op 't eerste zicht is die stelling, welke ook
door den heer Verhaegen wordt voorgestaan,
verlokkend.
Hoe komt het dat wij er besliste tegenstan
ders van zijn In de eerste plaats omdat de
met toelagen begiftigde vrijheid slecht aan de
kloosterlingen voordeel zou aanbrengen en
voor ons oogenverblinding zou zijn; onze
scholen zouden evenmin als de scholen voor
beurzensnijders toelagen bekomen; de heer
Verhaegen heeft het gezegd. In de tweede
plaats omdat wij geene scholen willen of
kunnen oprichten.
Da arbeiders trekken slechts geringe loo-
nen en kunnen niet doen wat de Kerk, hoe
wel zeer machtig, slechts met toelagen van
den Staat kan verrichten. Guizot erkende
reeds en M. Dupanloup ook verklaarde De
Staat of de Kerk Gij vraagt een onderwijs
door de kerk, wij een door den Staat gegeven.
En wij willen geene vrije socialistische scho
len stichten omdat het Staatsonderwijs ons
voldoening schenkt.
Wij verwerpen dus 't onderwerp Verhae
gen wij willen de leerkrachten niet versprei
den wij willen scholen waar geloovigen en
ongeloovigen kunnen onderwezen worden
zonder in hunnen godsdienstige gevoelens te
worden gekrenkt.
Schoolvoeding.
Wij nemen de vrijheid van onderwijs recht
zinnig aan, maar wij willen geene toelagen
schenken aan scholen die met de Staatscho-
len mededingen. Wij zijn ook voorstaanders
van leerplicht, door nijverheidsonderwijs aan
gevuld; wij voegen erbij dat het rechtvaar
dig en billijk is een vergoeding toe te staan
aan de ouders die men van den arbeid hunner
kinderen berooft en dat daarom de kinderen
in de scholen gekleed en gevoed moeten wor
den.
Met dat doel werd reeds veel gedaan. Te
Leuven krijgen meer dan 1,000 kinderen het
eetmaal ter school, en dat kost aan de stad
slechts enkele duizenden frank. Toch klagen
sommigen, omdat men naar't schijnt soep
had gegeven aan kinderen van te welstellende
familien. Er werd een onderzoek ingesteld
naar het gemiddeld inkomen der 86 huishou
dens, waartoe die kinderen behoorden, en
't bleek dat de ryksten hunner slechts een
gemiddeld inkomen van 50 centiemen daags
per persoon hadden; in 13 huisgezinnen be
droegdat inkomen 25 centiemenen 11 gezin
nen 20 centiemenin 12 gezinnen 15 centiem,
in 10 gezinnen 10 centiemen en in 4 gezin
nen slechts 5 centiemen.
Ziedaar welke familien zoogezegd te wel
stellend waren om schoolsoep aan hunne
kinderen te geven
Toen wij vroegen dat de Staat toelagen zou
verstrekken aan gemeenten, lie soep aan
schoolkinderen willen geven, autwoorde de
achtbare minister dat het te veel zou kosten.
Welnu, ziehier eenige cijfers
Te Rijsel, geeft de socialistische municipa-
liteit een noenmaal aan 7,000 kinderen dat
is 17 centiemen per hoofd en per dag, of 41
frank 14 centiemen per kind en per jaar.
Voor onze 938,667 kinderen, zoo het 38
millioen kosten. Dat zult gij groot cijfer hee-
ten. 't Is waar. Doch begint ten minste met
het werk aan te moedigen.
Openbare zitting van Zaterdag 19 Maart
1904.
vervolg en einde.)
3. Mededeelingen.
De heer Burgemeester geeft lezing van
eenen brief der Maatschappij van buurt
spoorwegen, het stadsbestuur berichtende
dat, te beginnen van 1 April aanstaande, de
eerste trein zal vertrekken van de Statie in
plaats van depót.
Gen omen voor bekendmaking.
Een brief van den archivaris der stad
meldt dat verscheidene giften gedaan zijn
geweest aan de archieven in 1903. Onder
andere door de heeren Baus, den Baron Gas
ton de Vinck, Desaegher, Van Eecke, notaris
te Boesinghe en de notarisssn Vandermeersch
van Langemarck en van Yper.
Op het voorstel van het Gollegie, beslist de
Raad de milde schenkers schriftelijk te
bedanken.
4. Verordening over het verkeer der
lotelingen.
Gelijk ieder jaar, heeft de heer Burge
meester een politiebesluit genomen betrek
kelijk het verkeer in benden, gedurende de
werkzaamheden van den Militieraad.
De Raad bekrachtigt dat besluit met een
parigheid.
5. Stadsfinanciën crediet voor kosten
van kiezingen in 1904.
De raad heeft een crediet van 1000 franken
gestemd voor de kiezing van 18 October 1903.
Het collegie vraagt een nieuw crediet van
2000 franken voor de buitengewone kiezing
van 7 Februari laastleden en mogelijks voor
de provinciale en wetgevende kiezingen.
Dat crediet zal in de begrooting gebracht
worden als terugroeping.
Het wordt eenpariglijk aangenomen.
6. Stads eigendommen vraag voor
aankoop van grond in de Waterkasteel
straat.
De stad heeft eene vraag ontvangen voor
aankoop van grond gelegen in de Water
kasteelstraat.
«MM
HET WEEKBLAD
DER
