Meesen.
Inhuldiging van (het gedenkteeken
;DBLBU.
Zondag 11. had, op de Groote Markt te
Meesen de inhuldiging plaats van het gedenk
teeken Deleu, bij inschrijving opgericht.
M. Frans-Jozef Deleu is geboren te Mee
sen den 29 Augusti 1826, en overleden te
Brugge den 23 Augusti 1901. Hij werd te
Meesen begraven den 27 Augusti 1901.
't Is aan hem dat de gemeenteschool van
Meesen de uitmuntende vermaardheid schul
dig is, welke zijn zoon, in zijne edele taak
geholpen door een puike onderwijzer M.
Désiré Moenaert, met de grootste zorg tracht
te behouden.
Op den ouderdom van 19 jaren werd hij
gemeenteonderwijzer benoemd in zijne ge
boortestad. Leeraar van natuurlijke weten
schappen en van landbouw, heeft M. Frans
Deleu uitstekende diensten bewezen aan het
land. In 1882 vereerde de Regeering hem
met het burgerkruis van eerste klas.
Van af 2 ure ontving de kleine stad Mee
sen, gekend om hare hartelijke gastvrijheid,
het bezoek van een grooten toeloop oud
leerlingen en vrienden, toegesneld om de in-
huldigings plechtigheid bij te wonen. Veree-
nigd in eene vervoering van sympathie en
van dankbaarheid, hadden al de inwoners er
aan gehouden hunne huizen met de nationale
kleuren te bevlaggen. Opschriften ter eere
van dien verkleefden schoolmeester versier
den het meerendeel der gevels. De Groote
Markt enbijna al de woonsten hadden zich
voorbereid tot eene schitterende verlichting.
Wij hebben ook vele jaarschriften bemerkt.
Ziehier eenige opschriften en jaarschriften
die wij opgenomen hebben
Opschriften.
Aan het Stadhuis
Bij M. Victoor, Burgemeester.
Knechtjessohool
Meisjesschool
Bij M. Désiré Moenaert-Descamps,
[gemeente-onderwijzer)
Bij M. Achiel Dobricourt policie-agent
Par ses lemons, Deleu rendait
A la jeunesse grand service
Bij andere inwoners
Jaarschriften.
Rebben deelgenomen aan den stoet
1. Muziek van Meesen.
2. Pompiers.
3. De Gemeentescholen.
4. Maatschappij St. Sebastiaan.
6. St. Joris.
6. Muziek der Groene Linde, Wytschaete.
7. Maatschappij St. Sebastiaan (bonfer-
mier), Meesen.
8. Maatschappij Biljard (Union) Meesen.
9. Kruisboogschutters (Pos
tillon) Meesen.
10. Muziek van Ploegsteert.
11. Onderlingen Bijstand, Meesen.
12. Maatschappij biljard (Progrès).
13. Kruisboogschutters (Tonneliers).
14. Maatschappij schuppen aas.
15. Muziek van Wytschaete.
16. La Messinoise prévoyante.
17. Maatschappij der Lange pijpen.
18. Duivenmaatschappij (gouden appel).
19. Velo Club.
20. Muziek van Nieuw kerke.
21. Billard (Sapeur Pompier).
22. Duivenmaatschappij (Hert).
23. Turners.
24. Muziek der Oud-Pompiers van Yper.
Reeds hadden een groot getal dames
plaats genomen rond het gedenkstuk onder
dewelke wij bemerken: Mevr. Yictoor, aan
hare zijde hebbende den plaatsvervangenden
Senator M. Raymond Vande Yenne, volks
vertegenwoordiger van Kortrijk en den heer
volksvertegenwoordiger E. Nolf. Wij hebben
ook Mevr. D'Haeseleire bemerkt, gepension-
neerde bestuurster der gemeenteschool van
Yper, die men overal ontmoet als het er op
aankomt hare sympathie voor het onderwijs
te bevestigen.
Weldra komen de heer Bergemeester en
zijn volledigen gemeenteraad, diezich voegen
bij de leden der familie Deleu, bij den Voor
zitter en leden van het Comiteit. Dat Comi-
teit is samengesteld als volgtEudoxe
Victoor, Burgemeester, eere-voorzitter
Camille Vestibule, Griflier van het Vrede
gerecht, VoorzitterAnatole De Coninch,
schepen, schatbewaarder; Arsène Coppin,
brouwer; Emiel De Lannoy, eigenaar en
hofbouwkundige; Emile Rommens, ge
meentesecretaris; Louis Vuylsteke, post-
ontvanger, leden; Désiré Moenaert, ge
meenteonderwijzer, lid-secretaris; M. Stae-
lens, voorzitter van den Bond der Belgische
onderwijzers, een groot getal leden van het
onderwijzerskorps, een groot getal oud-leer
lingen van Frans Deleu, eene afvaardiging
der hofbouwmaatschappij van Yper, de
beeldhouwer Van Biesbrouck, enz., bevinden
zich aan den,voet van het gedenkstuk.
De voorzitter van het Comiteit, M. Vesti
bule, griffier van het Vredegerecht, komt
vooruit op de tribuun en^doet de overgave
van het gedenkteeken,aan de gemeenteover-
heid. In zijne redevoering bevestigt hij dat
Deleu zijne zending op zulke wijze begreep
dat hij niet alleen uitmuntte in het onder
wijs der wetenschappen, maar nog een
groote opvoeder was, die bij zijne leerlingen
zooveel mogelijk den smaak van het schoone
de gevoelens van eer, van rechtschapenheid,
van^dankbaarheid en van vaderlandsliefde
ontwikkelde, strekkende om van elk onzer
een nuttig man te maken voor de samenle
ving, een burger van ons schoon vaderland.
Toen deze redevoering geëindigd was,
werd het floers afgerukt dat het borstbeeld
bedekte. Toejuichingen weergalmen, het ka
non dondert, de muzieken spelen het natio
nale lied. Het was een oogenblik van hevige
aandoening. De beeldhouwer, M. Van Bies-
broeck is vurig geluk gewenscht.
M Victoor, burgemeester, volgt op den
Voorzitter van het Comiteit. In den naam
van het gemeentebestuur ontvangt hij de
overhandiging van het standbeeld.
Hij verheerlijkt den beeldhouwer Van
Biesbroeck.
Hij verheerlijkt den man die zich toege
wijd heeft aan het onderwijs des volks. Hij
vestigt de aandacht op de diensten die hij
bewezen heeft aan zijne medeburgers en aan
den landbouw. Hij bedankt de oud-leerlin
gen van Deleu, toegesneld om de nagedach
tenis te vereeren van hun gewezen onder
wijzer, en al de maatschappijen die zich bij
dat feest gevoegd hebben. Hij eindigt met
eene eerbiedige hulde te brengen aan Mevr.
Deleu en hare familie.
M. Staelens, Voorzitter van den algemee-
nen Bond der belgische onderwijzers, neemt
op zijne beurt het woord en maakt den lof
van den onderwijzer die zijne edele zending
begrepen heeft. Eere aan Meesen en aan
haar verstandig bestuur, zegt hij, die, de
eersten in de provincie, de verdiensten van
eenen onderwijzer hebben kunnen waardee-
ren en zijne nagedachtenis vereeuwigen.
M. Deleu, zoon, huidig hoofdonderwijzer
te Meesen, bedankt in den naam der leden
zijner familie.
Al die redevoeringen, menigmaal onder
broken door geestdriftige toejuichingen, heb
ben eenen grooten indruk gemaakt op de
menigte.
De leerlingen der gemeentescholen voer
den alsdan eene Cantate uit en strooiden
rozen en bloemtuilen aan den voet van 't
Gedenkstuk.
Ziehier de woorden van dien huldezang
aan Fr. DELEU, opgedragen aan de Ge
meen teo verheid van Meesen.
PROGRAMME.
I. Fanfare de Messines.
II. Fanfare du Vert lilleul (Wytschaete)
III. Laaf are de Ploegsteert.
IV. Fanfare de Wytschaete Bourh
V. Fanfare de Nenve-Eglise.
A 8 heures Illumination générale.
VI. Harmonie des Anciens Pompiers
d' Ypres.
FR. - J. DELEU ter eere!
De lichtsteking
is geweest wat men kan verwachten van
wege inwoners die de tweedracht niet ken
nen. Geheel Meesen was verlicht.
De verlichting der Groote Markt en van
een groot getal bijzondere huizen was toe
vertrouwd geweest aan M. Robert Lacante,
van Yper. Bijzonderlijk bemerkt de verandah
Vuylsteke, herschapen, in wintertuin met
waterstralen en verlicht met veelkleurige
vuren, en de allegorische groep t'einden den
gang der woning van den Voorzitter.
Wij wenschen hem vuriglijk gelijk: hij
heeft volkomen geslaagd.
Het vuurwerk
is afgeschoten geweest door M. Gustaaf Caes,
van St. Jans-Molenbeek. Het heeft op eene
waardige wijze die prachtige feesten geslo
ten welker herinnering lang in het geheu
gen zal blijven van dezen die ze bijgewoond
hebben.
Vooraleer dit verslag te eindigen, dat het
ons toegelaten zij, op onze beurt, huid*
Nous garderons fidèlement
Le Souvenir, le Monument
Du Bienfaiteur par excellence
Qui triompha par la science 1
Qui n'a connu le Maltre aimé
Bonnant l'exemple du courage,
L'homme au devoir accoutumé
Ayant toujours cceur a l'ouvrage 1
C'est a son talent consommé
Que nous devons maint avantage
C'est a lui, l'ancien estimé,
Que se rapporte notre hommage 1
a) Deleu, vanaf zijn' kinderjaren,
Wist deugd en kennis te vergaren.
b) Hij is 't die 't volk hier heeft verlicht
Door een verstandig onderricht 1
Monsieur Deleu prenait a coeur
Sa mission d'éducateur.
Au bon Deleu, salut, hommage
Honneur au Maitre et Professeur
Qui cuitiva l'esprit, le cceur,
Avec talent dés le jeune age I
Par ses bons soins, il épargnait
De la besogne 4 la Police.
Mijnheer Deleu hielp mij in 't leeren
Daarom wil ik hem nu vereeren.
D'un naturel bon et loyal,
Deleu fut juste impartial.
Deleu fut 4 la fois capable,
Entreprenannt, modeste, aimable.
Souvent chez lui l'on vit entrer
Quelqu'un de nous pour s'éclairer.
Francois Deleu devint l'auteur
De plusieurs oeuvres de valeur.
Que de eet homme universel
Le Souvenir soit immortel 1
Deleu n'a pas cherché la gloire,
Mais son beau nom passe 4 l'histoire 1
Honneur et gloire au Travailleur I
Reconnaissance au Bienfaiteur I
Déja depuis plus de cent ans
La Familie instruit les enfants
Avec eet art qui moralise,
Qui développe et civilise 1
Chacun possède au fond du coeur
Des sentiments de gratitude
Pour notre ancien Instituteur,
Homme de travail et d'étude.
Au temps heureux oü le mérite
Avait le pas sur la faveur,
Frangois Deleu, Maltre d'élite,
De bien des gens fit le bonheur.
Beaucoup de ceux,'qui, sur ses traces
Marchaient vers un bel avenir,
Ont bravement su parvenir
Aux beaux emplois, aux belles places.
Henri Denys, en ce moment,
Veut se montrer reconnaissant,
Envers Deleu, l'homme exemplaire,
Qui nous transmit le savoir-faire.
De notre ancien voisin
Frangois Deleu-Coppin,
Homme érudit et juste.
Nous admirons le Buste
Pour immortaliser, cher Deleu, ta mémoire
Et sans cesse aux public prouver ton dévoument,
Ta bonté, ton savoir, ta vie méritoire,
Nous sommes heureux et üers d'avoir ton monument.
sür La pLaCe, Les Messlnols, fiers, heUreUX
Vont InaUgUrer Le bUste DeLeU.
HonneUr aU traValL, aU zèLe assIDU, aU nobLe
CoUrage De L'InstltUteUr DeLeU.
neVIVe parMI noüs Le Vénéré DeLeU, Cet Instl-
tUteUr CapabLe généreUx.
ConserVons toUJoUrs Le SoUVenfr De Cet éDU-
CateUr InstrUIT, DéVoUé.
'VIVe MonsIeUr DeleU, qUI traQa La roüte au
CULtlVateUr 1
Ce bUste noUs rappeLLe Un Maltre D'èLIte, Un
professeUr IngénleUx, Un savant respeCté.
ReConnalssanCe slnCère, éterneLLe Des Messlnols
HonneUr 4 CeLUI qUI fUt poUr noUs Un Maltre
éCLalré, noble et DoUX I
HUMbLe bUste, VoUs noUs rappeLLerez toUJoUrs
DeLeU, Le Voisin ILLUstre.
HeUreUX De gLorlfler Le ValLLant InstltUteUr,
Le peUple Messlnols JUbILE.
HonneUr 4 VoUs, Cher regretté DeLeU Maltre
ILLUstre, LoYaL et VertUeUx.
Refrain.
Au bon Deleu, salut, hommage
Honneur et gloire au Travailleur
Dont nous chantons la belle ardeur,
Le vrai savoir, le grand courage
I.
Mêlons les accents de l'enfance
Aux doux transports, aux sons joyeux,
Aux échos de réjouissance
Qui retentissent dans les cieux.
Refrain.
II.
A l'instar de la figurine,
Rendons par un geste éloquent
Ce que la candeur enfantine
Inspire au cceur reconnaissant
Refrain.
III.
Jetons des fleurs sur ce parterre
En l'honneur de Maltre Deleu,
Car sa mémoire 4 tous est chère,
Chacun en fait ici l'aveu.
Refrain.
IV.
Suspendons 4 cette colonne
Ce beau présent des écoliers 1
Cette élégante, ample couronne
Que nous offrons bien volontiers.
Refrain.
Paroles de D. Moenaert.
Musique d'un de ses Collègues.
1. Ma Patrie, ouverture, par L. Langlois.
2. La Mélodie, quatuor, par Bertrand.
3. Fantaisie sur La Fille du Tambour Major
par Gilson,
1. La petite Reine, polka pour Piston, p. Precker
2. De Natuur ontwaakt, ouverture, par C. Tack
3. Aux bords de la Sambre, fantaisie, p. Ferema
1. Nuit d'été, fantaisie, par De Snoeck,
2. Ouverture, par C. Caulier.
3. La Traviata, air varié p. Saxophone Soprano
par Mayeur.
1. Wilhelmina, par Dickers.
2. Une voix de la forêt, par le même.
3. La Palme d'or, arr. par Vanegroo.
4. Gage d'amour, par Bauwens.
1. Marche Triomphale par Vanremoortel.
2. Le Trouvére (lr acte), arr. par Pernelle.
3. Rosabelle, ouverture, par Wettge.
1. Marche du Couronnement. par Tshaïkowski.
2. Les petites Brebis, fantaisie, par Varney.
3. Sonate (allegro andante) et Polonaise p. "Weber
4. Zigeuner Weisen, d'après des airs nationaux.
(Volkslied Wijze De Vlaamsche Leeuw).
Den WEd. Eeere Eud. Victoor, Burg-
meester van Meesen, opgedragen.
Hier dient een lied 'gezongen
Uit 't diepste van 't gemoed,
Ter eere van den Brave
Wiens standbeeld men begroet 1
Dit lied klink' heinde en verre,
Zooals een zegeklank,
Want Hij, de wijze Meester
Verdient ons aller dank 1...
REFREIN
Hoezee 1 alle eer aan Meesen,
Die zoo vereert zijn Zoon 1...
Die zoo zijn Zoon en Meester
Hier plaatste op eenen troon I...
II.
Hfj werd alhier geboren,
Groeide op in eer en deugd
En hier ook zou Hij streven
Naar 't welzijn van de jeugd!
Met ongezwichte krachten
En nooit verwonnen moed,
Zag men Hem 't volk verlichten,
En leiden tot het goed!...
REFREIN.
III.
En verder zocht de Meester
Naar volksheil, stap bij stap:
Hij zou den landbouw richten
Naar 't licht der wetenschap
En Hij wees ons de wetten
Der nieuwe richting aan
En uitzijn school, zyu stralen
Van helder licht ontstaan I...
REFREIN.
IV.
En zoo uit Meesen straalde
Een grootseh en wenkend licht,
Uit welk in ganschen lande
Vooruitgang werd gesticht I
En thans in alle Staten
Men volgt de vruchtbre baan
Die eens Deleu, vol wijsheid,
Den volke deed verstaan!...
REFREIN.
V.
En daarom rfist zijn standbeeld
Vol eer en glorie hier,
Waarop thans elk te Meesen
Zal roemen luid en fier
Dit beeld zal ons herhalen
Hoe eens Deleu den trap
Der grootheid is bestegen
In 't licht der wetenschap
REFREIN.
P.-P. DENYS.
