VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Liberalen, opgelet
Achttiende jaar.
Zaterdag 1 October 1904
Nummer 40.
BEIUOHT.
Hoe men de waarheid
verdraait
Het vrijdenkers congres
te Rome.
Gedachten van een
Haspegouwsch Boerken.
■mu - r
Abennementsprijf voorop betaalbaar 3.00 fip. per jaar voor dea buiten. 2.50 fr. voor gtad. Per 6 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
drukregel. Rechterlijke eerherstellingen1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
AHe berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
gtfde die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publtcité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht allo hu'genaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
aienderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Ongeteekende artikels aan de re
dactie van het Weekblad gezonden
worden niet opgenomen.
De redactie.
Wacht niet de lijsten te (Onderzoe
ken en te zien of uwe rechten ge
waarborgd zijn.
Vergeet niet dat er hoogdringend
heid bestaat en dat al de reclamaties
moeten gedaan worden vergezeld
met de bewijsstukken vóór den 31n
October, 't is te zeggen vóór het einde
der toekoemende maand.
De lijsten zijn ter uwer beschik
king gesteld, waar gij ze kunt raad
plegen
in de herberg het Zilveren Hoofd,
Rijselstraat
in de herberg Cour de Bruxelles,
Dixmudestraat
in de herberg de Casino, Statie
straat.
Ten bureele der liberale Associatie,
Seminariestraat
In zijn nummer van 25 September
11. boft bet Journal d'Ypres met de
overwinningen door de bisschoppe
lijke colleges op den laatsten prijs
kamp tusschen de gestichten van
middelbaar onderwijs behaald.
Daar het godvruchtig orgaan der
papen vergeet ons te zeggen hoe die
zegepralen der tikkenhanen bevoch
ten worden, meenen wij dat het
noodig is, tot stichting onzer lezers,
daaromtrent eenige ophelderingen te
geven,
Luidens de bestaande onderrich
tingen, die met strengheid in de athe
neums en de gemeentelijke colleges
toegepast worden, zijn deze gestichten
verplicht aide leerlingen der aange
duide klassen naar den prijskamp te
zenden. Men zal licht begrijpen dat
aldus nog al kaf onder het koren
valt, want al de. leerlingen eener klas
zjjn op verre na niet van gelijke
sterktein talrijke gevallen zelfs,
bevinden zich de zwakken in meer
derheid en het zijn vooral deze welke
de meeste zorgen eischen van wege
de leeraars die hunne zending behar
tigen. De ofïiciëele gestichten worden
dus, zooals wij reeds zegden, genood
zaakt hunne goede even als hunne
slechte leerlingen op den prijskamp
aan te bieden.
Voor de papenscholen is het gansch
anders gesteld. De geestelijke leer
aars kiezen de vlugste, de knapste
leerlingen hunner klassen uit om ze
aan de proeven te onderwerpen. Wij
zullen er zelfs bijvoegen dat die leer
lingen van hunne prille jaren uitge
kipt worden, want sedert onze onder
pastoortjes vrijen voet hebben in
onze lagere scholen, is een hunner
grootste bekommernissen, de wel be
gaafde kinderen uit die klassen te
trekken, om ze in hunne eigene ge
stichten te steken. Deze leerlingen
worden dan met voorliefde bezorgd
men heeft ze gestadig in 't oog, men
geeft hun bijzondere oefeningen en
lessen, in een woord, men behandelt
ze als de uitgelezen planten eener
broeikas Is nu het tijdstip der wed
strijden gekomen, dan wordt, tus
schen deze reeds wel ofgerichte leer
lingen, eene keuze gedaan en enkel
de beste worden naar den prijskamp
gezonden. Men denke dus niet dat de
papencolleges eene geheele klas naar
die proeve sturen neen, het zijn
enkel leerlingen waarmede zij bijna
zeker zijn te gelukken welke zij voor
stellen, en hebben zij geene dergelijke
sujecten, dan onthouden zij zich en...
blijven te huis.
Men moet het bekennen, in zulke
omstandigheden is, voor wat de uit
slagen der prijs kampen betreft, eene
vergelijking tusschen de officiëele
gestichten en de pastoorsscholen niet
alleen onmogelijk maar zelfs onrecht
vaardig want de gronden der waar
deering zijn gansch verschillend.
De zoogezegde overwinningen der
geestelijke colleges zijn dus enkel
oogverblinding voor de onnoozele
kwezelaarsvoor wie de zaak dieper
inziet, zijn zij zelfs eene snoode be
driegerij om kortzichtige huisvaders
om den tuin te leiden.
Wij zullen desnoods later door
cijfers toonen dat, ook in dit geval,
de papen het volk appelen voor ci
troenen willen verkoopen en dat de
algemeene uitslagen van den prijs
kamp alleszins de degelijkheid der
ofïiciëele gestichten benijpen.
Het congres der vrijdenkers, te Rome in
gericht, heeft niets in zich dat van aard kan
zijn den paus eenigzins te verontrusten, zegt
het - Journal dYpres Te verontrusten,
neen, zoo ver zijn wij nog niet; maar dat
het ons toegelaten zij te gelooven, dat de
onfaalbare met geen goed oog heeft neêrge-
zien op een congres van dien aard, waar
niet min dan 4000 manifestanten aan deel
namen! Dat men het ons ook niet ten kwa
de duide te durven zeggen, dat deze openba
ring voor vrije gedachte, Da de houding van
hen Pransch bestuur tegenover het vati-
kaan, het hoofd der heilige kerk niet kan
onverschillig laten! Daartegen opkomen
ware den paus voor een domoor uitgeven,
of ronduit bekennen dat hij zich weinig om
de zieltjes der stervelingen bekreunt, het
geen geen enkel katholiek, en wij ook niet,
zouden durven doen.
De gevolgtrekking, welke ieder mensch
die eon weinig redeneert uit deze beweging
kan opmaken, is dat de strijd voor ontvoog
ding der gedachten overal toeneemt, en het
volk zich meer en meer tracht los te maken
uit de banden der onwetendheid waaronder
de kerk het gebukt houdt.
Sinds eeuwen scheen het, dat men de hei
lige stad slechts naderen kon om er, in goede
kristene, en eerbied, en hulde, en offers aan
de voeten van den heiligen vader te gaan
neêrleggen, en aldus zijne gunsten te win
nen. Nu neemt de vrije gedachte den weg
naar Rome. om er de slachtoffers van den
vooruitgang als Galilée te gaan wreken Nu
reiken vrije mannen uit den vreemde, de
hand aan hunne Italiaansche broeders, die
meer un wij nog, en ten allen tijde, over
de aanspraak der kerk op al wat verstands
ontwikkeling betreft, hebben te lijden ge
had. Zegt u dat niet, heeren katholieken, dat
uwe winkel, waarvan de paus de opperbaas
is, een weinig schipbreuk lijdt? En als gij
soms hoort dat het geloof om zeep gaat, (en
gij zelf ziet het genoeg zonder het te willen
zien) zegt u dat dan nog niet dat men te
Rome niet zoo gerust moet zijn als gij het
ons zoudt willen doen verstaan
Gij hebt gelijk te zwijgen, want wie be
kent verklaart zich overwonnen, en wij
verwachten ons niet aan zooveel jopenhar-
tigheid van uwentwege 1
Als men sommige katholieke gazetten leest
moet men ze dikwijls van verontwaardiging
in den vuilbak stoppen, omdat ze toch zoo
vele leugens weten te verkoopen en omdat
ze maar alle middelen gebruiken om het
volk op den doolweg t-e brengen, om het volk
afkeer in te boezemen van de liberale partij.
Al ben ik maar een boer, toch heb ik zoo
menigmaal reeds bijzonder tijdens de kie
zingen in die bladen, de leugenachtige,
verleidende taal kunnen hooren, die zij ge
bruiken om het katholiek gouvernement
macht en kracht bij te zetten, opdat het
ONS BELGIE nog lange, lange jaren onder
den duim zou kunnen houden, en het zou
kunnen berooven van zoo menige nuttige
hervormingen die aan onze wetten zouden
moeten toegebracht worden.
Mijn hooi is ingeschuurd, mijn koren is
nog niet rijp, ik vind nu juist den tijd om
over die zaken eens ronduit mijn gedacht op
't papier te brengen. Waarover zal ik gaan
schrijven?... Och Heere! ik heb zooveel te
vertellen, dat ik niet weet waarmee begin
nen. Ach ik denk juist aan onzen Bertus
die al over 't jaar in de kazerne steekt, en
waar hij nog wel tweemaal zoolang zal
moeten verblijven. Spreken we dan maar
eerst eens over onzen Bertus, 'k wil zeggen
over de soldaterijOp eenen anderen keer,
als mij weer eens wat tijd overschiet zal ik
over iets anders schrijven.
Niemand gedwongen soldaat heb ik
de katholieken van over vele jaren nu
nog altijd in hunne meetingen en in hunne
dag- en weekbladen hooren schreeuwen en
tieren De loting afgeschaft wilden zij de
eenvoudige landlieden wijsmaken En wat
zien wij nu? Wel, in Gods naam, nu zien
wij dat de lotiag nog immer bestaat gelijk
vroeger, en dat de jongeling welke een slecht
nummer trekt, indien hij werkman, boer of
kleine burger is, naar de kazerne kan trek
ken, net gelijk eertijds.
Niemand gedwongen soldaat! De loting
afgeschaft zijn dus ijdele, ronkende woor
den welke feitelijk niet verwezenlijkt wor
den. 't Zijn holklinkende woorden, door de
klerikalen gebruikt om vóór of tijdens kie
zingen het volk te misleiden.
Allo, klerikale kopstukken, gaat morgen
eens naar de kazerne, doet de trompetten
schallen en roept de soldaten in eene buiten
gewone algemeene vergadering. Wanneer
het gansche leger zich daar voor u bevindt,
roept dan eens met luider stemme: In naam
van de wet, niemand gedwongen soldaat;
wie wil mag dus den ransel wegwerpen en
naar huis trekken! Hoeveel meent ge dat
er nog zouden blijven? Geen tien, misschien
geen vijf per honderd! Waarom? Omdat het
kazerneleven totaal moet veranderd, beterin-
gericht worden! Nooit zullen de katholieken
dit bewerkt krijgen, omdat zij enkel trach
ten den werkman, boer en kleine burger in
den uniform le steken. Zij zijn 1e hoogmoe
dig, die kerels, om hunne zonen naast den
armen arbeider in t gelid te laten marchee-
ren Zij zeggen in hun eigen: Halte-la! wij
zijn rijk, wij geven 1600 fr., wij willen niet
dat onze kinderen met nederige daglooners,
met boeren en kleine burgers zouden gelijk
gesteld worden
O die klerikale gelijkheid I
De liberalen kunnen en zullen eene betere
oplossing geven aan de legêrkwestie. Deze
partij staat den persoonlijken dienstplicht
voor. Zij zegt zoo: iedereen heeft er belang
bij dat België onafhankelijk blijve! Iedereen
heeft voor plicht zijn vaderland te verdedi
gen! Iedereen moet dus de wapens leeren
hanteeren, om ze desnoods te kunnen gebrui
ken, en daarom: Iedereen naar de kazerne
Ja, de liberalen willen dat rijk en arm
voor 's lands verdediging optrekke en be
oogen daardoor de verbetering van het sol
datenleven.
Zij willen nog dat de diensttijd merkelijk
verkort worde. In Holland duurt het kazer
neleven acht maanden. Nergens staat ge
schreven, nooit heeft iemand bewezen dat de
Belg dommer is dan de Hollander. Waarom
zou men dan in België op 8 maanden ook
niet den soldaat kunnen vormen? Waarom
3 en 4 jaren gebruiken, wanneer men het op
minder dan één jaar kan gedaan krijgen
Als rijk en arm op denzelfden voet zullen
staan, als het edele heertje naast den arbei
der zich in het gelid zal bevinden, wanneer
de nobele springer zich naast het volkskind
zal scharen, dan zal er wel gezorgd worden
dat het leven in de kazerne verbeterd en dat
de diensttijd verkort worde.
't Is zoo dat de persoonlijke dienstplicht
onvermijdelijk verbetering van het soldaten
leven moet na zich slepen.
Daarom werklieden, boeren en burgers,
mtm
HET WEEKBLAD
.i,
m a atugn.
tö
o.
I?2aA". "SCYQïA.
