Mollenwerk.
STADSNIEUWS.
Ongeluk.
Varia.
Aaü de landbouwers eu veefokkers
der gemeente Gheluwe.
Wervick.
laat ons altijd en overal waar wij kunnen
den persoonlijken dienstplicht voorslaan
laat ons die kamerleden prijzen en roemen,
die spreken en stemmen ten voordeele van
onze zonen, ten voordeele van den persoon
lijken dienstplicht. En wanneer er nog eens
eene kiezing op handen is en de kandidaten
komen onze stem afbedelen, zullen wij hen
de vraag stellen
Zijt gij voor of tegen den persoonlijken
dienstplicht
Wee hen dan, die zoo stoutmoedig zijn
van ons te antwoorden Ik ben er tegen
want die zouden wij ongenadig van de hand
wijzen.
Goede lezers, lieve lezeressen, 't wordt tijd
dat ik mijn bruintje ga optuigen om eene
kar haver te gaan halen voor de koeienik
moet dus eindigen. Later, als ik weêr wat
tijd heb, wil ik u nog wat van mijne ge
dachten mededeelen.
Pachter Bemmels.
De verkloostering eerter kleine stad
Eene ware g eschiedenis.
't Was avond en 't was donker
en langs de smalle baan
twee vreemde paters komen
het steedjen ingegaan
zij zijn in slordig bruin gekleed;
halfbloote voeten, plat en breed;
om 't lijf een koord met knoopeu,
genoeg om er van te gaan loopen.
Waar zullen zij vernachten
Op dit ontijdig uur
is alles reeds gesloten
slechts in een oude schuur
bekomen zij nog nachtverblijf,
een stroozak voor het moede lijf.
Een misselijk ervaren
maar wacht slechts een paar jaren
Ziet! andre paters komen,
en nonnen komen meê,
en 't geld begint te vloeien
als't water naar de zee.
Het schuurken met zijn strooien dak,
waaruit een soort van dwarshout stak,
met een koeibel aangehangen,
is reeds door een kerk vervangen
En thans slechts veertig jaren
vervlogen sedert dien,
en in datzelfde steedje
ge moest eens nu gaan zien 1
geheele straten volgezet
met kloosters; paters dik en vet,
naast nonnen en begijnen
en papen met dozijnen 1
Die nonnen stoppen, naaien
en wasschen grof en fijn,
en schendeventen, foppen
wie maar gefopt wil zijn
zij maken broeken, rok en jas
en grijpen in de groote kas
van Staat en dorp en steden,
en handlen.... in gebeden.
De paters stoken, brouwen,
of drukken kranten, vol
met nameloozen laster,
zoo spelen ze elk hun rol.
Al veinzend, vastberaden, koel
gaan beiden af naar 't zelfde doel
het volk in slaap te wiegen,
om 't beter te bedriegen.
Rik Paepmans.
Zou het officieel blad van onze bestuur
ders ons niet aan eenige inlichtingen kun
nen helpen nopens het uitstapje van zondag
laatst door de Oude mannetjes van de
Dixmudestraat gedaan Men strooit immers
het gerucht rond dat dit uitstapje naar de
Panne slechts het volbrengen is eener be
lofte ge iaan vóór de laatste kiezing. Alhoe
wel iedereen overtuigd is dat de brave ka
tholieken nooit zulke middelen zouden
inspannen noch tot beloften van dien aard
hunne toevlucht zouden nemen, vinden wij
het geheel vreemd dat de katholieke pers
tot nu toe nog geen einde aan die geruchten
gesteld heeft.
Zouden ze wel gegrond wezen?
We zouden het wellicht denken.
Nog eene opmerking aangaande dat uit
stapje. Waarom die oudjes* daar zoo laat in
het seizoen naartoe gestuurd? Er ware toch
wel middel geweest eens in Juni ofwel in
het begin van Juli naar de Panne te gaan.
Nu zijn al de vreemdelingen reeds weg en
de villa's meestendeels gesloten. Daarenbo
ven is het nu nog al wat kouder en de dagen
zijn ook tamelijk korter. Maar tot wat kun
nen toch al deze opmerkingen baten; die
Heeren hebben immers hunne kiesbelofte
volbracht.
Wij aanzien als een oprecht schandaal, de
weinige bekommering welke de stadsbe
stuurders hechten aan den gezondheidstoe
stand der bevolking.
Sinds lang reeds zijn de Yperlingen ge
dwongen een stinkend besmettelijk water te
verbruiken hetgeen onze sta 1 onder alle an
dere steden van België doet uitschijnen uit
reden van het verschrikkelijk getal sterfge
vallen welke men hier aantreft.
Tegenover dien slechten gezondheidstoe
stand blijven onze meesters wel onverschillig.
Om de gegrondheid onzer bemerking te
bewijzen, verzoeken wij het publiek zijn
aandacht te stellen op de talrijke verstopte
en diensvolgens verpestende waterplaatsen
die zich aan de hoekeu van sommige straten
bevinden.
Als de schepene van openbare werken in
dien toestand geen gevaar tegen de gezond
heid ziet, mogen wij vrij zeggen dat die
heer heel onwetend is en dat eenige lessen
van gezondheidsleer hem heel veel góeds
zouden bijdragen.
Het is ook niet te verstaan lat een man
gelijk Doctor Dierickx, die woont op eenen
hoek van het ABC straatje, waar zich een
van die stinkende waterplaatsen bevindt,
zoo verdraagzaam kan zijn
Wij zouden verlangen de geneesheeren
van Yper gezamentlijk tegen de handelwijze
van het pliohtige stadsbestuur te zien op
treden.
Maandag avond langs de steenweg van
Yper naar Dickebusch is de genaamde Cyriel
Vanhove, voerman bij M. Bataille, van zij
nen wagen gevallen en gelukkiglijk maar
kleine kneuzingen bekomen, twee wagens
volgden zich; in Yper aangekomen riep de
karton van den eersten wagen tieCyriel
wij zullen hier een pintje pakkengeene
antwoord bekomende ging bij zien naar de
tweede wager en was zeer verwonderd
Cyriel niet te zien, denkende dat er een on
geluk moest gebeurt zijn keerde hij op zijne
stappen terug en vond den ongelukkigen bij
de Café Frangais badend in zijn bloei.
Men heeft hem bij den landbouwer Wicart
gedregen waar hij de eerste zorgen beko
men heeft, later heeft men hem te Yper
naar het gasthuis overgebracht.
Zijn toestand is niet doodelijk.
Voor onzen minister der Na
tionale schuld. Bezorgd om onze
nationale steeds ledige schatkist te helpen
vullen, zullen wij maar alweer onzen door-
luchtigen financier de Smet de Naeyer, een
middeltje aanduiden om aan geld te geraken.
De New-Yorker tollenaren hebben gister
beslist dat eene verzending radium, die zoo
wat 5.000 fr. waarde bezit, uit Parijs naar
New-York gezonden, een inkomrecht van
1,250 fr. zou betalen. Daar radium zooals
men weet, van 4 tot 500,000 fr. den kilog.
waard is, is het daar een onbeduidend recht
en dergelijk kostbaar goedje komt ten on
zent nog steeds vrij binnen.
Eene herziening der toltarieven dringt
zich dus op.
Wij lezen in; Missiën in China en
Congo:
Men kan tot den voorspoed der Missie bij
dragen, het zij met eenen titel van 1000
franken als stichter te nemen, het zij met
mindere giften te schenken.
Buiten de dagelij ksche gebeden, die in de
missiehuizen voor de weldoeners gedaan
worden, genieten de stichters en weldoeners
volgende voordeelen
1° Eene bijzondere gedachtenis ten gunste
der stichters in den Memento van al de
missen, die de missionarissen lezen, heel hun
leven lang
2° Eene plechtige uitvaart in de kapel van
Scheut (bij Brussel), ter zielelafeuis van el
keen der stichters bij hun afsterven: deze
uitvaart zal aan de familie aangekondigd,
en een bericht ervan aan den ingang der
kapel aangeplakt worden;
3° Ten eeuwigen dage, zal er, den eer
sten vrijdag van elke maand, voor al de le
vende en overledene weldoeners eene mis
geschieden
4° Insgelijks voor eeuwig, zal er, den 3
November van elk jaar, eene plechtige mis
gezongen wordeu ter zielelafenis van alle af
gestorvene stichters en weldoeners.
5° De namen van alle weldoeners en stich
ters zullen opgeschreven worden in een re
gister, dat men in de oorkonden der Missie
zorgvuldig zal bewaren.
Eu dit alles voor 1000 frank I Dat noemt
men de waarde van het geld kennen.
Nieuw zedenschandaal. De
eerwaarde heer pastoor van Monaihan-Bat-
tice, bij Vervieis, heeft verledene week esne
veroordeeling opgeloopen van 10 maanden
gevangenisstraf mitsgaders vijf jaar beroo-
ving van zijne burgerlijke rechten, om in de
sacristtj der kerk aan twee jonge knapen
les te hebben gegeven in.... de katholieke
zedeleer. De eerwaarde is op de vlucht.
Na zoo schrikkelijke voorbeelden begrij
pen wij niet hoe de ouders de oogeu niet
wat meer openen.
Haar doel nabij. Ondanks het
herhaald aandringen heeft de katholieke re
geering niets willen veranderen aan de be
palingen het aantal leerlingen in de staats-
normale scholen regelend, aantal dat vast
gesteld blijft op 20, terwijl de vrije nor
maalscholen, bestuurd door broerkens en
nonnen, zooveel leerlingen aanvaarden als
het haar maar belieft.
De gevolgen van die handelwijze blijven
dan ook niet achterwege.
Vele liberale steden en gemeenten gera
ken er niet toe de hand te leggen op onder
wijzers uit staatsgestichten tredend en zijn
dus wel genoodzaakt op openstaande plaat
sen te laten betrekken door gediplomeerden
uit clericale scholen.
Derwijze is de regeering haar doel nabij
geraakt: de liberale steden dwingen cleri
cale onderwijzers in dienst te nemen.
Eenige landbouwers der gemeente, voor
nemens een Boerenbond te stichten onder
het voorzitterschap van den Burgemeester en
der gemeente raadsleden, (Boerenwet) voor
den aankoop en het fokken van paarden en
hoornvee, hadden zich den maandag 19 Sep
tember vergaderd
Ingericht onder de bescherming der wet
houders van de gemeente, was deze vereeni-
ging geroepen om talrijke diensten te bewij
zen aan de leden van het sijndikaat.
Niettegenstaande dat, de despoot onzer
gemeente, die bij zijn kleinen naam hoed af
a. tu b. Mijnheeren) Mijnheer Emiel Huys
heet, gemeente secretaris, de zaak vernomen
hebbende, zeide tot zich zeiven Maar wij
hebben die inrichters niet noodig 1 Ik gelast
mij zeiven met dat sijndikaat te stichten
onder mijn persoonlijk en alleenheerschend
gezag.
Te dien einde heeft hij een mondgesprek
gehad met den pastoor en de twee onder
pastoors, en verleden zondag, vergezeld van
die heeren waarbij zich de burgemeester en
en eenige gemeente raadsleden landbouwers
gevoegd hadden, heeft hij eeDe vergadering
gehouden, in de herberg de Ster.
Maar onze despoot rekende niet op de
tegenwoordigheid, in zijne vergadering, van
dezen die het initiatief genomen hadden van
eenen Boerenbond. Hij dacht dat de tegen
woordigheid der geestelijkheid hen zou
vrees aangejaagd en tot het stilzwijgen ver
plicht hebben.
Een der inrichters van de eerste vergade
ring nochtans nam het woord om zijne ver
wondering uit te drukken nopens het stich
ten eener nieuwe Vcroeniging zonder er over
verwittigd geweest te zijndaar hij noch
tans een der eerste ontwerpers van den Boe
renbond in kwestie was; en de zitting werd
woelig. Heden zullen wij er niet meer over
zeggen.
Onze despoot, die gemeend had met de
landbouwers der gemeente Gheluwe te doen,
wat de politie doet in Belgie met de razende
honden, 't is zeggen dezelve te muilbanden
schijnt nog niet te weten dat wij nog verre
zijn rijp te zijn voor de slavernij. Dietnden
zijn voorbij.
Van de 130 landbouwers, tegenwoordig
op zijne vergadering, is het met moeite dat
hij 5 handteekens van bijtreding heeft kun
nen verzamelen.
Inwoners van Gheluwe, wilt gij de goede
verstandhouding eu de eendracht in de ge.
meente zien heerschen, dat elk meester blij.
ve'tzijnent:
De heer Burgemeester op 't stadhuis,
De heer Pastoor in de kerk,
En de Secretaris Huys aan zijn werk.
Zondag laatst had de inhuldiging van de
nieuwe turnzaal van La Libre Wervic-
quoise plaats.
De stoet, samengesteld uit de fanfaren
Les Amis Réunis de af deeling trom
petters van La Libre 'A ervicquoise en La
Libre Wervicquoise, door hare eereleden
gevolgd, verliet om 3 1/2 ure den 6ercle
Musicalom zich Au CerfGroeaestraat ta
begeven, na de bijzonderste straten der stad
doortrokken te hebben.
De groote zaal, voor de omstandigheid
netjes opgeschikt, is opgepropt met vrienden,
vrijwillig toegesneld, om hunne levendige
sympathie aan de jeugdige en dappere
maatschappij te bewijzen.
Heer Paul Castelaiu, eerevoorzitter der
maatschappij, neemt het woord in dezer
voege
Heeren en lieve hameraden
Heden nemen wij bezit onzer nieuwe
zaal zij is breed en hoog, gij zult er aan
uwe oefening de vrije vlucht kunnen geven
welke zij vragen.
Wij zijn dank verschuldigd aan den
eigenaar M. Pieter Vandenbulcke, om
iets puiks gedaan te hebben en wij verho-
pen dat hij er een laatste hand zal aan-
slaan, opdat zij ganschoaberispelijk wezel
Wij zijn insgelijks dank verschuldigd
aan M. Georges Dumoulin, onzen ouden
chef, die er in gelukt is van eene nog jonge
-maatschappij, (zij dagteekent slechts jvan
1902) eene maatschappij te vormen, die de
bewondering uitlokt van al wie in de tura-
kunst belangstelt.
Onder zijn wijs bestuur, hebt gij beloo-
ningen behaald in de wedstrijden van
Armen tiers en Doornik, waar gij te kana-
pen had met vermaarde maatschappijen
uit groote steden.
Hij verlaat ons en wij nemen met tegen»
zin afscheid van hem; doch, aangezien het
is om zijnen toestand te verbeteren, kun-
uen wij slechts zijn besluit goedkeuren en
vurig wenschen, dat hij in zijne nieuwe
onderneming slage.
Heer Dumoulin, uw aandenken zal ons
steeds duurbaar zijn
Onzen nieuwen chef M. Guiot, onder-
- moniteur, eener der sterkste maatscbap-
pijen van het Noordendepartement, is een
uitgelezen turner, hij zal met goed gevolg
het werk van M. Dumoulin voortzetten;
gij zijt hem eerbied en vooral gehoorzaam-
heid verschuldigd!
Vergeten wij de fanfaren - Les Amis
Réunis niet, die altijd bereid zijn hun-
ne welwillende medewerking te verlee-
nenwij beschouwen deze maatschappij
als eeDe zuster en zullen altijd gereed zijn
haar de diensten te bewijzen, welke zy
met recht van ons verwacht.
Dank insgelijks aan de beschermende
leden en aan de milde inschrijvers.
En nu, lieve turners, bezielen wij ons
«van onze leus: Zedelijkheid, Kracht
en Moed
Bekreunen wij ons niet over de klein'
geestige aanvallen van tegenstreversf
die over onzen bloei jaloersch zijn: de
schande valt op hen terug.
Gaan wij altijd vooruit en voegen wij
bij onze kenspreuk
Wel doen en laten praten 1
Leve de liberale jeugd!
M. Georges Dumoulin dankt hartelijk en
voegt erbij dat niettegenstaande zijne bezig'
heden hem van Wervick verwijderd houden>
hij altijd aan La Libre Wervicquoise zal
verkleefd blijven, waarvan hij gelukkig e°
üer is den chef-stichter te zyn.
