VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Philips Van Artevelde.
f Negentiende jaar.
Zaterdag 4 Maart 1905.
Nummer 9.
Priester Fonteyne en de
Ylaamsche beweging.
Russische zegepralen.
Landbouwers.
Kerken, kazernen en kloosters.
De goede Pastoor.
Alt©anem®ntsprij8 voorop betaalbaar 8.00 ft*. per jaar voor den buiten. 8.50 ft*, voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 ft*. Annoncen; 15 cent
Sf drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. .Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureel» dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
éi* voor het buitenland worden ontvangen door den Office de PubiicitéMagdalenastraat. Brussel. M«n -vordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
onderteekond toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnalitaiten bevattende worden niet 07.geur.»..u.
Priester Fonteyne, een der hoofdleiders
der Christen democraten, is in Brugge
een goede bekende.
Vroeger gehecht aan de St-Anna kerk
heeft hij thans dien dienst verlaten om meer
zijne sociale roeping te volgen, en is geves
tigd te Antwerpen.
Daar schrijft hij in een blad:De Nieuwe
Tijd gebeeten. Dikwijls wordt daarin
over de Vlaamsche beweging gesproken.
In het nr van Februari lezen wij het
volgende
k Sedert eenigen tijd heb ik kunnen be-
statigen dat er opnieuw wat leven komt in
de Vlaamsche studentenwereld.
In de katholieke gestichten min dan in
de Staatsscholen
Ik zal niet spreken van de scholen der
H. Jesuïten, ik heb te Antwerpen honderden
en honderden keeren de leerlingen ontmoet
en hooren spreken, en ik geloof niet dat ik
ze ooit een enkel woord Vlaamsch heb hoo-
ren spreken
De Vlaamsche beweging zal dan weer
zeker weinig verroeren
Het schijnt dat er in de geestelijke
Collegien nog iets overgebleven is van de
oude geestdrift van onze jonge jaren, iets,
maar niet veel, eenige sperkjes die smeulen
onder de asch, maar die ook onder de asch
versmachten; geen vuur, geen laaiende
vlam
Wij zien het genoeg, den dag dat er
meet gestreden worden voor het Vlaamsche
Recht: hoe weinig studenten der Hoogo-
school van Leuven en zelfs der Rodenbachs-
vrienden van Gent, die Vlaamsche fierheid
en onafhankelijkheid genoeg hebbeD, om in
den strijd voor Vlaanderen, ons bij te sprin
gen 1
Ik geloof dat de redding komt van de
Staatsscholen 1
De Atheneums van Antwerpen, van
Brugge, en andere nog, en bijzonderlijk
't zal wel gaan van de Hoogesc'uool
Geschiedkundig Roman.
Het hart met zoete hoop vervuld, verliet
het volk de Vrijdagmarkteen kwaart uur
later hoorde men nog enkel, in de verte, het
blijde geroep van eenige geestdriftige am
bachtsgezellen, die de afgezanten der ge
meenten volgden, welke zich naar het huis
van Artevelde begaven.
Terwijl op de Vrijdagmarkt de menigte
zich in blijde vooruitzichten verheugde en
Artevelde tot aanvoerder uitriep, zat doze
in zijn woning en sprak met zijne vrouw
Iolenda Vanden Broecke, over de ellende les
volks en den hongersnood, die hunne ge
boortestad bedreigde.
En zou er geen middel zijn om dien
toestand te verhelpen en de welvaart in
Vlaanderen te doen wederkeeren? vroeg
Philips gade op den toon van een diep me
delijden.
"Ja, dat middel bestaat, antwoordde
Philips, maar de Gentenaren zijn te gril
lig. Hij die zich aan hun hoofd zou stellen
om de nering te doen bloeien, zou wellicht
van Gent, leveren ons kloeke scharen van
jeugdige strijders
Zij hebben hun eigen orgaan De
Goeden Dag een tijdschrift dat voor ons,
oudere strijders, eene geheele veropenbariug
is.
Denkers, Sprekers, Schrijvers, Dichters,
van alles, jong en jeugdig, maar jongens
met koppen en vurige herten, werkers die
beloven dat men toch eens den strijd voor
Vlaanderen voor goed zal beginnen 1
Daar is onze troost voor 't verleden en
onze hoop voor de toekomst.
PRIESTER FONTEYNE.
Op de groote zegepraal
Van den koenen admiraal
Rodjesventskjj op de sloepen,
die bij Doggersbank in groepen
spiering visschen en garnaal
moest een tegenhanger volgen
de Sint-Petersburgsche straten
hebben stroomen bloed gezwolgen
dronken, woedende soldaten
schoten vrouwen, kinders neer!
Offers zijn bij duizendtallen
onder 't moordend looi gevallen
dus een zegepraal te meer,
maar een zegepraal van schande;
zoo te water als te lande
vlek op Ruslani's krijgsmanseer.
Na drie slechte jaren voor de suikerbcet
hebben wij met de grootste vreugde verno
men dat het jaar 1905 een beter jaar zal zijn.
Waarom slaat de beet op?
Omlat de suiker opgeslagen is.
Waarom slaat de suiker op?
Omdat er m' er suiker wordt verbruikt.
Waarom wordt er meer suiker verbruikt?
Omdat hij ontlast is geworden in 1903.
Waarom in 1903'
Omdat toen de Regeering is gedwongen
het slachtoffer zijnor belangloosheid en
zijner liefde tot het volk worden...
Zooals uw zalige vader, die door de
ondankbaren, welke hij van den honger
dood redde, laffelijk vermoord werd,
onderbrak de vrouw.
Heiaas! ja verklaarde Artevelde,
hij ook is het slachtoffer zijner vader
landsliefde geworden 1 Het volk, dat hem
zijn geluk en zijn welvaart te danken had,
beschuldigda hem later van landverraad, ja
van diefstalhet vermoordde hem lafhertig
en on teerde zelfs schandig zijn lijk O! ik
herinner mij nog, Lente, hoe die opgehitste
en bloedgierige menigte voor ons huis stond
te schreeuwen, hoe mijn zalige vader te
vergeefs de volkswoede trachtte te bedaren
en hoe mijne moeder mij wegrukte wanneer
de rampzalige hoofdman met gekloven sche
del voor de voeten zijner vijanden neder-
stortte! O, dat was ijseltjk, Lente! En dan,
wanneer de uitzinnige schaar het lijk door
de straten sleurde... Ja, ik huiver nog als ik
die akelige stonden herdenk en de smart
mijnor ongelukkige moeder... Maar hoor
eens, Lente, wat gerucht in de straat... Zou
er opstand zijn of zou
Op dit oogenblik vloog de deur van het
geworden de belasting te verminderen van
50 op 20 frank.
Iloe minder belasting de fabrikant betaalt,
hoe goedkoopcr kan hij ziju suiker afslaan.
Suiker is een der rijkste, der krachtigste,
der smakelijkste voedingstoffen voor groot en
klein, voor rijk en arm Hoe goedkooper de
suiker is, hoe meer zal het volk suiker eten.
Vroeger, zoodra er één jaar wat veel bee-
ieu werden geplant, kwam do suiker zoo
overvloedig opeen in de openbare stapelhui
zen, dat het land er geeu weg mede kon.
Het volk kon dien overvloed suiker niet
opeten, omdat zij te duur was.
In 1903 sloeg hij opeens met het bedrag
der belastingen af. Met millioen kilos suiker
werden meer door het volk gevraagd. De
stapel suiker is thans geheel verbruikt. Er
is suiker tekort. De fabrieksuiker slaat terug
op, tot voordeel van boer en fabrikant, maar
niet meer tot voordeel van den fiscus.
Als twee menscbeu loopen voor 1 kgr.
suiker, slaat zij op. Als twee kilogrammen
suiker wachten op een mensch, slaat die
waar af.
In 1901 werden 69 duizend hectaren bee-
ccü verbouw d, iu 4904 nauwelijks 45 dui
zend. Alzoo een groot verlies voor den land
bouw en voor de suikernijverheid. Hopen
wij dat in de naaste jaren de verbouwing
weer zal vermeerderen.
Kon de belasting van 20 frank geheel af
geschaft worden, dan zou de suiker aan nog
lageren prijs worden gekocht en den prijs
der beet zou nog meer stijgen. Men zou
meer suiker eten, meer beeten planten. Onze
beetenteelers zouden aan de beet de rijkste
bron van inkomsten hebben en, zooals voor
een 20 tal jaren, zou de beet weer eene
bron van grooteu welstand zijn voor geheel
de bevolking.
Omdat echter niet alles mogelijk is op één
dag, hadden de landbouwers zich reeds kun
nen bevredigen met eene tweede verminde
ring van belasting van 5 fr. Minister de Smet
had deze vermindering beloofd iu 1903; toen
kreeg hij de 20 fr. maar moeilijk door en
vertrek open en eene jonge maagd stormde
de kamer binnen.
Ach! lieve oom, gilde zij, de straat
is vol volk/Men roept om Artevelde 1 God
wat zal er gebeuren 1
En door eenen hevigeu angst aangegrepen,
viel zij Lente Vanden Broecke om den
hals.
De maagd die zoo onverhoeds de zaal
ingeloopen kwam, kon achttien jaren oud
zijn. Zij was uitnemend schoon en rank,
zelfs fijn van gestalte. Twee dikke vlechten
blonde haren, die bij net natuuilijk krollen
oenen gouden weerschijn hadden, speelden
op de schouders als ware de hagelblanke
huik, welke het hoofd bedekte, niet in
staat geweest de overvloedige lokken te
verbergen. De bevallige arendsneus met
lichtbeweegbare ademgaten, de welgesne-
den mond, waarop veelal een glimlach
zweefde en de ronde zacht vooruitsprin
gende kin betooverden door hunne regel
matigheid en hunne sprekende uitdrukking.
Maar wat vooral de maagd onderscheidde,
was heur verheven voorhoofd dat verstand
en nadenken verried en de diepe, blauwe
oogen, uit wier zoete, heldere en ernstige
blik, goenheid, levenslust en wilskracht te-
moest stellig belovenjjaan de linkerzijde der
Kamer, dat hij in 1907 tot op 15 fr. zou
zakken, indien hij voor dien tijd geene nieu
we wet voorlegde om de belasting van 20 fr.
voor goed te doen aannemen.
Nu komt de Minister met die wet voor
den dag. Hij weigert met 5 fr. te vermin
deren, omdat hij te veel millioenen noodig
heefc om allerhande vette postjes te betalen
aan zijne vrienden.
Nieuwe gendarmeriebrigaden worden in
Westvlaanderen ingericht te Zonnebeke en
te Oostkamp. Wij zijn hoegenaamd den gen
darmen niet vijandig, omdat wij erkennen,
dat die nuttige veiligheidsbewakers er noo
dig zijn, om allerlei galgenaas te snappen.
Maar, het is een teeken des tijds, dat er
zooveel pakkemannen noodig zijn, onder een
klerikaal ministerie, onder welks bestuur de
katholieke scholen Dieis anders voortbren
gen dan goede menschen, zacht als lamme -
kens en met een geweten, zoo rein als de
Heiliglieid van den Heiligen Geest
üns wil bet schijnen, dat Zonnebeke en
Oostkamp veel meer moreel nut zouden
trekken uit eene goede, degelijke school met
bekwame meesters, dan uit eene gendarme-
riek azerne.
DedrieK's: kerken, kazernen en kloos
ters, blijven de geesel van Vlaanderen...
Opgedragen aan al de pastoors om te lezen
bij hun opstaan en slapen gaan.
1.
'K droom soms van mijne jonge dagen
Van dien goeden ouden tijd
Toen de herder van ons dorpje
Ons zijn zorgen heeft genijdt.
't Was een eerbiedwaardig grijsaard
Zooals men er weinig ziet;
't Was een braaf rechtschapen priester
Velen zijn dat heden niet;
Openhartig en gemeenzaam
Was hii iedereen een vriend
Daarom wierd die goede pastoor
In ons dorpje zoo bemind.
genstraalden.
Deze maagd was Kerste van Halewijo,
ee kleindochter van Philips ouderen broeder,
Jan. Sedert het vroegtijdig overlijden heurer
moeder, Kathelijne van Artevelde, die met
Daneel van Halewijn gehuwd was, verbleef
zij bij haren grootoom en zag slechts nu en
dan haren vader weer. Immers hij verkeerde
veel aan het hof van dea graaf en volgde
den l:chtzinnigen en wulpschen vorst waar
deze zijne g moegens mocht zoeken.
Terwijl de maagd, die heure moei eene
kinderlijke genegenheid toedroeg, hare ar
men rond den hals der vrouw omstrengeld
hield, was Philips naar het venster gesneld
eri had met zekere achterdocht naar buiten
geblikt. Het zij de houding en bewegingen
hem gerust stelden, hetzij de kreten, die uit
de schaar opstegen, hem vredelievend iu 't
oor klonken, hij keerde zich weldra tot de
vrouwen en sprak
Weest zonder vrees; het volk heeft
geene slechte bedoelingen. Het is niet ge
wapend en blijkt enkel eene vraag te willen
doen. Ik erken eenige dekens der neringen
zij schijnen....
Wordt voortgezet).
HET WEEKBLAD
(2° Vervolg).
