TAK IJPEREN EN HST ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad. Philips Van Artevelde. Negentiende jaar. Zaterdag 20 Mei 1905. Nummer 20. Ze zitten met de poepers. Liberaal Propagandawerk Handen uit de mouwen. AlxmnemeatapnjB voorop betaaibaar 3.00 fr. per jaar toot den buiten. 2.50 fr voor stad. Por 8 maanden i fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen. 15 cent r érakregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maari. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Isfi» berichten van verkoopingen of ander» bekendmakingen ten bureel» dezer gedrukt word' a eens gratis ingelijfd Do annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen. als- At voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraa, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij «nd«rteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende -orden met opgenomen De dag van 7 Mei ligt leelijk op de maag der kadodders, en hunne vuilbladen weten niet wat uit den hoek halen om er de belang rijkheid en het doel van te verdraaien. Vooreerst lachen zij met de liberalen om dat zij een jaar op voorhand den strijd be ginnen; vervolgens beweren zij dat de tal rijke sprekers niets nieuws aan de kiezers hebben wijs gemaakt. De kalote bladen wisten hunne dutsen van lezers reeds op voorhand te zeggen wat de sprekers gingen vertellen M. Liefmans en nog andere gingen komen boffen en stoffen, belooven en liegen dat den doom uit hunne oogen zou loopeu. Neen, zeer eer weerde Koewachters 't is dat niet dat de sprekers van Zondag 7 Mei aan de talrijke toehoorders hebben voor oogen gelegdgeene leugens, doch klinkende en doortastende waarheden Zij hebben aan het volk den afgrond ge toond waar de priesterspartij het land naar toe leidt; zij hebben aan het volk doen inzien hoe kozijntjespolitiek de plaats heeft ingeno men van alle rechtvaardigheid en billijkheid hoe men onze centen langs deuren ea ven sters aan de kloosters en kerken te grabbe len gooit; hoe de klerikalen ons degelijk officieel onderwijs hebben afgebroken ten voordeele van een tot niets deugend vrij on derwijs van broerkens en nonnekens zonder diploma en zonder ondervinding. Onze redenaars hadden argumenten genoeg op zak om de burgers, boeren en werklieden te overtuigen dat zij gedurende twintig jaren niet anders dan uitgebuit en uitgezogen wor den door de klerikale bloedzuigerspartij. Al de belachelijke schimpen van de kalote bladen benevens andere vuiligheid, bewijzen eenvoudig dat onze tegenstrevers met de poepers zitten en met schrik de beweging van 7 Mei te gemoet zagen. Dit is een doortastend bewijs dat wij voor uitgang doen; dit is het beste voorteeken van de liberale zegepraal in 1906 1 De belachelijke aanvallen der pastoorsbla den hebben niet den minsten invloed uitge oefend noch op sprekers noch op het publiek. Geschiedkundig Roman. Die uitval maakte op beide toehoorders eenen pijnlijken indruk. Marten gromde binnensmonds eene opwerping die niet slecht aan eene verwensching geleek, terwijl Arte- velde, met eenea zweem van droefheid in de stem antwoorde Maar, broeder, hoe kunt gij toch zoo onmenschelijk zijn ten opzichte van het arme volk, dat zich meestal ondanks zijnen zwa- ren arbeid, ondanks zijn slavenwerk mag ik. zeggen, met grof en karig voedsel moet tevreden stellen en geen het minste aandeel heeft in de gemakken en de genoegens des levens Broeder, broeder, gij overdrijft Help a God 1 Overdrijven 1 wedervoer de ridder bitsig; O neen, ik overdrijf volstrekt niet. Alleen uwe plichtiga toegevendheid, uwe onbezonnen en laakbaar medelijden met het lage gemeen is overdreven. Ziet enkel toe wat rond u gebeurt en overweegt dan. Integendeel, allen voelen er zich door ver- i Sterkt en aangemoedigd De kalote bladen schrijven nog Zondag 7 Mei is de groote dag, de dag waarop al de ouds slaapmutsen der liberale partij zullen wakker geschud worden, de dag waarop al de liberale oesters zullen opengaan en gapen en geeuwen naar het zalig woord van de grootsprekers die in al de Kantons hoofdplaatsen der arrondissementen waar in 1906 strijd wordt geleverd zullen optreden. Ziedaar de gewone pastoorstaai; maar nu, tot daar, het vat geeft maar uit wat het in heeft. Hewel, onze vuiimeiden mogen er van zeggen wat zij willenmaar de liberale slaap mutsen hebben den strijd op groote schaal, met leven en vuur geopend. De groote dag vau zondag 7 Mei is tegen alle verwachting gelukt en da liberale grootsprekers genoten overal gansch het land door, den meesten bijval; dit zullen de vuilblaadjes moeielijk loochenen zonder zich bij hunne lezers te doen doorgaan voor vijanden der waarheid. In het arrondissement Yper, was de bij val, die de talentvolle sprekers genoten, overgroot, en geven ons een eerste vooruit zicht van den bijval die de liberale lijs. in 1906 zal te gemoet gaan. Het spel is aan den gang, hoeren Kaloten, en de liberale slaapmutsen zullen het daarbij niet laten, weest er zeker van. Zooals gij zegt zijn zij wakker geschud en van nu tot de dag der kiezing zult gij nog al dikwijls uwe gal mogen uitspuwen; het zal niet helpen. Een groot gedeelte van het volk is met ons en binst het jaar dat ons nog van de kieziDg scheidt, zullen wij wel het middel vinden om het overige der bevolking en voorname lijk de buitenbevolking te overtuigen en er soldaten van ons leger van te maken, tot spijt en nijd van de kalote bladen en andere geestelijke tandentrekkers Alleman aan het werk. De Nationale Bond van Liberale Propa- gande heeft beslist niet in te slapen op de lauweren die het mocht plukken den 7 Mei. i De bijval die dezen eerstea jpropagandadag te beurt viel heeft den Bond er toe doen be- s sluiten, dadelijk nieuwe voordrachten in te richten. Het bestunrscomiteit heeft den 18 Juni hiertoe uitgekozen, zijnde den zondag l volgend op Sinksen. Dien dag dus zal eene nieuwe reeits voor- drachten worden gegeven in de provinciën waar Kamerleden moeten gekozen worden in 1906, doch in eene andere gemeente dan deze waar de meeting van 7 Mei werd ge houden. Darenboven wil de Nationale Bond van propagande ook de liberale gedachten wak ker houden in de omschrijvingen waar ver leden jaar de herleving van de liberale partij zoo klaarblijkelijk werd betoond. Ook zullen talrijke voordrachten worden belegd in Henegouwen, Luik, Limburg en Oost-Vlaanderen. De begeestering verwekt door het wel- lukken van den propagandedag van 7 Mei laat een nog grooteren bijval verhopen voor 18 Juni. Redenaars die willen optreden dien dag worden verzocht zich te wenden of te schrijven tot den secretaris van den Bond, rvi. P. ir'ètre, veröiststraai, 4ü, te Brussel. Nauwelijks komt de graaf in zijn land, waar hij alleen het recht heeft als heer en meester te gebieden, of de verwaande poortens stellen hem wetten, eischen dat hij het alge meen welzijn van het graafschap en zelfs den handel met den vreemde aan eene enkele stad opoffere en weigeren hardnekkig de Witte Kappen, het herkenningsteeken van den opstand te doen verdwijnen, zelfs dan wanneer hij aan hunne ongegronde klachten gehoor heefc gegeven. Erger nog, uit erken telijkheid voor de verleende gunst, rooven en plunderen die woestaards de eigendommen van den goedhartigen vorst, vermoorden zijne dienstboden en steken het vuur aan het prachtig kasteel van Wondelghem dat hem zooveel geld gekost had en waaraan hij zoo zeer hield..., Dat zijn oude vertelsels, die gij dan nog gansch verkeerd uiteen doetviel Marten van Erpe heftig in de rede. De Gentenaren waren in hun recht wanneer zij de delving der vaart van Deinze bestreden waarop gij zinspeelt. Overigens de graaf bad met het toestaan van dat ontwerp alleen het inzicht zijne ledige geldkoffers te vullenhij had Sedert den val van het ministerie Frère- Bara in 1870, en uitgenomen het kort libe raal bestier van 1878 tot 1884, zijn de kle rikalen meester in het land. Het is dus reeds ODgeveer 30 jaar dat wij onder de klerikale verdrukking gebukt gaan. Wat kwaad de zwarte partij in dien tijd verricht heeft, is ongelooflijk. Zij heeft begonnen met zich van het lager onderwijs meester te maken, ten einde aan de kinders slechts te doen onderwijzen het geen de klerikale leer toelaat. Het ging zoo verre dat een klerikaal in den Senaat uit riep Gij bereidt ons een gedacht van domkoppen Ook in het hooger onderwijs heeft zij zon der ophouden vriendjes geplaatst met last de toekomende burgers te vervormen tot d weepers. zelfs niet eens aan de algemeene belangen van het land gedacht. En gij zoudt willen dat wij eenen vorst eerbiedigen die ons uitbuit, die de zuurgewonnen penningen zijner onder danen in liederlijkheid en slemperijen ver brast 1 Dat kunnen vleiers, maar geene vrije onafhankelijke mannen. Kalmte, oom, kalmte. Laat u niet op winden door de herinnering aan betreurens waardige gebeurtenissen; als men zich te zeer door het gevoel laat medeslepen, beoor deelt men de inzichten van anderen niet zelden te strengsprak Philips die Martens opwellende gramschap trachtte te sussen. Broeder Daneel verdedigt de denkbeelden van zijnen stand en poogt de handelwijze van zijne zoogezegde meesters te verrechtvaar digen. Aanhooren wij met bedaardheid zijne beweegredenen en zien wij dan wat hij van ons wil. Ik bemerk met voldoening, Philips, dat gij redelijkeren inschikkelijkerzyt dan oom Marren, die ondanks zijne jaren nog opvliegt als een jongeling; streelde Kerste's vader. Wanneer gij straks bij uwe gade waren 5 en het bloed hem niet zoo onstuimig door de E/In de magistratuur zorgde de zwarte partij overal waar het maar eenigzins mogelijk was hare schepsels plaats te doen nemen, zoodat de tribunalen haar toebehoorden en dat daar waar de verdedigers van bet burgerlijk recht in geschil kwamen met diegenen die steeds dit recht willen inkrimpen, zij reenters vond die eerst komen zien tot welke politieke gezindheid de burgers behoorden, vooraleer zij de wet toepasten. In alle openbare besturen werden bijna uitsluitelijk klerikalen benoemd, opdat de regeerders daar spioenen en verklikkers zou den hebben, en opdat al de beambten als schoothondjes het hoofd zouden laten han gen en nooit zich als vrije burgers zouden gedragen. De uitbreiding van het gevaar der Doode Hand heeft zij bevoordeeligd, overal rijzen de kloosters als paleizen uit den grond en het grootste deel van den nationalen rijkdom behoort haar toe. Eindelijk komt zij de hand te leggen op het leger, dat zij wil samenstellen uit benden huurlingen, die tegen geldelijke belooning doch niet uit vaderlandsliefde ten dienste staan van de klerikale regeering; zij wil een waar leger van burgeroorlog, ten einde door de gewapende macht alle uiting van de open bare denkwijze te kunnen beletten. Wanneer de domperspartij zoo alles ten haren dienste zal geschikt hebben, nadat zij door alle soorten van belooningen hare vrien den voor haar zal hebben gewonnen, zal zij wellicht trachten ons te herleiden tot de ge zegende tijd der Inquisitie, waar de vrijheid van geweten nog gemakkelijker dan nu kon gesmoord worden,waar de vrijheid van spre ken en schrijven niet bestond. Alle dagen zien wij pogingen aanwenden door de achteruitkruipende partij om ons tot den tijd van Alva en Philips II terug te brengen. Het is daar het klerikaal gevaar In zulke omstandigheden wordt de onver schilligheid eene misdaad. De liberale partij moet hare propaganda volhouden en iedereen die bewust is van zijne plicht moet haar daarin aderen bruiste, was hij even als ik, van gevoelen dat gij ongelijk gehadt hebt het Opperhoofdmanschap van Gent te aan- veerden... Van dat gedacht ben ik nog; viel van Erpe in. «De gevaren aan die zending ver bonden zijn overgroot zoo van de kant van den adel als van wege het volk; daarenboven de verplichtingen van allen aard en de open bare verantwoordelijkheid welke het Ru- waardschap oplegt zijn zoo uitgestrekt en zoo zwaar dat het zoo niet onmogelijk, dan toch uiterst moeilijk is dien last behoorlijk te volbrengen. En niet alleen dat, maar wat genoegen, wat belang, wat eer is aan dat ambt gehecht! voegde de heer van Halewijn er bij. Is het niet voordeeliger, niet zekerder eenen machtigen heer te dienen waar de eereambten en weerdigheden van geslacht tot geslacht overgaan, dan zich op te offeren voor een bandeloos volk, dat niet zelden zijne weldoeners met ondankbaarheid beloont en zelfs degenen ombrengt welke hem in den nood hunne hulp boden 1 Wordt voortgezel). HET WEEKBLAD (11» Vervolg).

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1905 | | pagina 1