TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Philips Van Artevelde.
^Negentiende jaar.
ps
Zaterdag 10 Juni 1905.
Nummer 23.
Onze brievenbestellers.
De Toestand in België.
AfeOMiemAntsprUa voorop betaalbaar 8.00 ft*, per jaar voor dea buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 ft*. Annoncen: 15 cent
pgt drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
(geée d» toot het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicüè, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
m «uderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Zij gaan Zij gaan den gang van
plicht en verantwoordelijkheid, den
gang van toewijding en betrachting
van het gewicht hunner taak.
Over geheel het vaderland, en eiken
morgen, die God verleent, en stipte-
lijk op elk uur door de verordeningen
bepaald, gaan zij van de posterijen
uit naar alle richtingen, door al de
straten van de steden, van huis tot
huis, nagenoeg van mensch tot
mensch.
's Morgens, eer de zon uit het rood
en uit de nevels van het Oosten is
opgegaan, net voor dat de leeuwerik
even uit de dauwparelen van het
jonge graan wipt, om een eerste
lentevreugde te zingen voor de
velden, 's morgens gaat den brieven
besteller, met zijn volle tasch op den
rug, trekkend, trekkend vooruit, met
knedenden stap, naar al de dorpen,
naar al de wijken, naar al de gehuch
ten van het land
En of hij zijne ronde doet in de
hofsteden of in de provinciesstadjes,
en of hij door de veldwegen gaat naar
de boerderijen en de nederige huisjes
der landelijke werklieden of hij bij
prinsen gaat en of hij in het bosch
de hut opzoekt van den kolenbrander,
steeds blijft hij dezelve kalme, matige
man van plicht, die zwijgt en draagt
en brengt.
Hij is de boodschapper, de onbe
wuste bezorger van alle nieuws, van
het kwade zoowel als van het goede
van het doodgewone zoowel als van
Geschiedkundig Roman.
(14» Vervolg).
Ja,kreet hij uit volle borst en uit
zinnig van gramschap, wij zullen u uit
hongeren, u van allen kanten, van Brabant,
^an Henegouw, ja zelfs van Holland en
Zeeland de levensmiddelen afsnijden en u
zoodanig in het nauw zetten dat gij einde
lijk door gebrek en ontbering zult uitgeput
zijn. Dan zullen heel Frankrijk, de gansche
adel met onzen genadigen koning aan het
hoofd u op het lijf vallen en u verpletteren.
Duizende en duizende ridders en voetknech
ten zullen van heinde en verre naar Vlaan
deren afzakken, en wat door den honger
snood gespaard was gebleven, zal door het
vuur en het zwaard vernietigd worden...
Op dit oogenbiik werd de deur van het
vertrek zachtjes geopend, en Raas van
Herzeele, waarschijnlijk door het dwaas ge
tier van den heer van Halewyn uitgelokt,
trad voorzichtig de zaal binnen. Hij wierp
een ondervragenden blik op den Ruwaard,
welke hem teeken deed te blijven. Intus-
schen ging Daneel, die in zijne opgewonden-
beid den binnentredende niet bemerkt had,
schuimbekkend van woede voort:
het gewichtige, van het gevreesde,
zoowel als van het betrachte en ver
wachte. Hij is de knappe puntige
bode van leed en lief, van vijandschap
en liefde, van dood en van leven.
's Winters, als de vorst bijt, zoowel
als 's zomers, wanneer de zon brandt
door storm en plasregen, door de
onbegangbare slijk wegen en veld-
banen van dorpen en gehuchten, ook
wanneer niemand zich op wegen
waagt, ook wanneer de sneeuwstorm
woedt en de wegen op het platte
land niet te vinden zijn, is de brieven
besteller op de baan en kneedt hij
door water en slijk zijnen weg naar
voren. De twijfel is nietkomt hij
De overtuiging is hij moet komen.
Hij is de slaaf van den last, dien hij
draagt.
Hij gaat van den geleerde tot zijn
leerling, van den bandelaar tot zijn
kalant, van de nijveraar tot zijn af
nemer, van den meester tot den ar
beider, van den kapitalist tot den
proletariër. Allen hebben in hem de
zelfde vertrouwen; voor allen is hij
dezelfde vriend; door allen wordt hij
met dezelfde achting, met dezelfde
beleefdheid bejegend.
Men voelt dat hij veel weet over
de geheimen der menschen en men
weet dat hij alles zwijgt. Hij schendt
zeker het geheim der brieven niet,
doch zonder het te willen, vaak
zonder het te wenschen, leert hij uit
de adressen onzer briefwisseling, uit
onze postkaarten, uit onze kwijtbrie
ven en postwissels, uit onze tijd
schriften en dagbladen den geheelen
En dan, opdat geen enkele dier vuige
Vlamingen zelfs na zijnen dood gered kunne
worden, zal de Paus het interdict op het
graafschap werpen, de godsdienstplechtig
heden doen ophouden, zoodat de oproerma
kers, na als honden geleefd te hebben, als
honden zullen sterven, zonder hulp van
Kerk of priester. Waarlijk, ik schaam mij,
dat mijne bloedverwanten zich zoo verre
konden vergeten het akelig lot van dat ge
meen gespuis te moeten deelen,maar helaas!
er is niets aan te doenwis niet hooren wil,
zal voelen.
Die hevige uitval scheen Kerste's vader
vermoeid te hebben, want hij liet zich op
eenen zetel vallen, terwijl hij tergend en
uitdagend rond zich heen zag. Zijne blikken
ontmoetten die van den heer van Herzeele
en bij gromde dreigend
Nog een die weldra zal ter helle varen.»
Niemand antwoordde. De oogen waren
op Artevelde gevestigd, en gedurende eenige
stonden heerschte eene pijnigende stille.
De Ruwaard trad dichter bij en het was
hem aan te zien dat hij eene opperste be
slissing genomen had.
Broeder, sprak hij op ijskouden toon,
ik heb met bedaardheid naar u geluisterd
en mij bedwongen ofschoon gij uwen ouden
oom en mij zelf diep gehoond hebt. Aanhoor
aard onzer gemeenschap ontcijferen
en kent hij veel ons pogen en ons
doen, ons streven en ons denken,
onze politiek en onze philosophie,
onze overtuiging op elk gebied.
Niet zelden gebeurt het dat onver
hoeds zijn aandacht valt op een
vreeselijk of een verrassend geheim
dat hij in zijn tasch mededraagt naar
den bestemmeling. Niet zelden weet
hij dat hij op zijn borst de oneer, het
ongeluk mededraagt van menschen
die zijn vrienden zijn. Doch steeds
zwijgt hij, omdat de heiligheid van
zijn ambt dit vereischt en omdat hij
uit eefegevöel en deugd het volle
besef heeft van de verplichting, die
hij heeft op zich genomen.
De Belgische brievenbesteller is
heel waarschijnlijk de nederigste, de
geringst betaalde, doch in elk geval
een der nuttigste, der onontbeerlijkste
onzer openbare beambten.
Wordt voortgezel).
Welk is de algemeene zucht, het algemeen
verlangen der Belgische vrijzinnige partij.
De verdrukking, de overheersching, de
onrechtvaardige wetten der katholieke partij
zijn oorzaak, dat het meerendeel 3/4 der be
volking naar verlossing snakt, zooals de ge
vangen vogel naar de vrijheid verlangt.
Een 21 jarig bestuur, van ééne politieke
partij is nooit in België aangetroffen, en is
oorzaak.dat zij zoo hatelijk geworden is
hare macht heeft haar verblind en haar tot
allerlei uitzinnigheden en ongerechtigheden
aangespoord. Ook is het juk ondraaglijk ge
worden en de buitenlieden, nog meer dan de
stedelingen, verlangen naar vrijheid en ver-
nu ook wat ik u zeggen zal en onderbreek
mij Diet, want mijn geduld is teneinde. Gij
hebt mij gevraagd tot de partij van den graaf
over te gaan, en dat was het doel van uw
bezoek. Gij hadt die moeite kunnen sparen
ik ben Vlaming en zal Vlaming sterven
Helpe GodVoor het overige bedank ik u
voor de onthullingen die gij mij gedaan
hebt aangaande de voornemens van den
Franschen vorst...
Doemnis, ik heb eene domheid begaanl
klaagde de edelman.
«Volstrekt niet; ontkende Philips.
Ik had 's konings inzichten sedert eenigen
tijd geraden en thans reeds zijn mijne maat
regelen genomen om de verwezenlijking
zijner ontwerpen te verijdelen. Het heeft
mij echter genoegen gedaan te vernemen dat
mijne vermoedens gegrond waren. Gij
moogt dus aan uwe meesters zeggen dat wij
noch hunne voorzegging van uithongering,
noch hunne bedreiging van aanval vreezen
wij zijn gereed. Wat nu het interdict be
treft dat men op Vlaanderen wil werpen,
het laat ons gansch onverschillig. Mijn zali
ge vader verbrandde de pauselijke bulle van
excommunicatie hier op de Vrijdagmarkt in
tegenwoordigheid van de samengestroomde
gemeenteik beloof stellig hetzelfde te doen
zoodra mij die belangrijke oorkonde zal ge-
lossing. De eerlijkste rechten en wetten wor
den miskend; noch liberaal, noch progres
sist, noch socialist bekomt eenige benoeming,
noch bevordering. Bekwaamheid, jaren goe-
denjdienst, ervarenheid, alles wordt over 't
hoofd gezien, slechts politieke vrienden, hoe
onwetend en slecht zij ook mogen wezen,
worden zoo wel in de 'rechtbanken, als in
het bestuur, in het onderwijs en in het leger
geplaatst en bevoordeeligd.
Op 100 Belgen van 19 jaar, zijn er 20 on-
gcletterden't is eene schande I Nochtans,
wie zijn t°gen het Verplichtend Onder
wijs?... De katholieken
Op 65000 jongelingen in staat om het land
te verdedigen, neemt men er 15 duizend,
die twee drie'jaar de wapens zullen dra
gen en die enkel tot de kleine burgerij en
tot de werkendo klas behooren, terwijl de
overigen gard civiek spelen. Wie is de schuld,
dat zulke onrechtvaardigheid blijft voortdu
ren, dat de plaatsvervanging of het rem
placement blijft voortbestaan De katho
lieken
Op 1.500.000 kiezers voor de kamers, zijn
er: 925 duizend met 1 stem, die dus 925
duizend stemmen uitbrengen en 575 duizend
die te zamen 1380 duizend stemmen uitbren
gen; bet is dus de minderheid, die ver uit
over het grootste getal stemmen beschikt.
Wie is er voor deze onrechtvaardigheid,voor
het behoud van het meervoudig stemrecht
de katholieken
In de groote steden waar de katholieken,
zich in voldoende getal kunnen doen kiezen,
bestaat de Evenredige Vertegenwoordiging,
terwijl in duizende gemeenten er geene de
minste E. V. bestaat, omdat de katholieken
aldaar de meerderheid der stemmen hebben.
Wie is er tegen de zoo noodzakelijke, als
rechtvaardige Evenredige Vertegenwoor
diging De katholieken
De katholieken zijn dus tegen allen voor
uitgang, tegen alles wat rechtvaardig en
billijk is, met het eenig doel zich aan het
bestuur te bestendigen, het land te blijven
worden. Overigens ons volk zal daardoor
niet het minste lijden. Nauwlijks zal paus
Clemens den banvloek tegen het Vlaamsche
land uitgesproken hebben, of Paus Urbaan,
van Rome, zal de Avignonsche bliksems
vernietigen en het interdict heffen die op
lossing hadden uwe Fransche bestuurders
wellicht niet voorzienvoegde de Opper
hoofdman er schalksch bij.
En nu, broeder, een laatste woord 1»
besloot bij. Gij zijt tot mij gekomen met de
vaste overtuiging dat u hier geen hinder
zou geschieden. Dat vertrouwen zal niet
teleurgesteld worden, alhoewel uw koning
en uw graaf, in gelijke omstandigheden, niet
zoo nauwziend zouden wezen. Gij zult waar
schijnlijk den nacht niet binnen de muren
der stad doorbrengen het ware gevaarlijk
na hetgene hier voorgevallen is, en gij
zoudt dus best naar Halewijn wederkeeren.
Opdat u, gedurende die reis, geen onheil
overkome en geen hoon aangedaan worde,
bid ik oom Marten en vriend Raas u tot
buiten de stadspoort te vergezellen. Daar
zullen zij wel twee of drie vertrouwde
poorters vinden, die u zoo verre zullen bren
gen tot gij in volkomen veiligheid zijt.
Wordt voortgezet).
HET WEEKBLAD