STADSNIEUWS.
De.vrijheid der drukpers.
De schooloorlog.
Eerbied voor de dood.
Neemt, leest en oordeelt.
Proces.
50ste Verjaardag
Betooging ter eer van
Mijnheer Merghelynck.
Inhuldiging van het vaandel der
J. W te Kortrijk
Koninklijke maatschappij
Kruisboogschutters.
Sportleven.
Feestkalander.
Cyclisme.
is veel grooter dan die der staatslieden en
der wetten; niettemin blijft de vrouw in
eenen staat van ondergeschiktheid en schijnt
er zelfs in te berusten. Tienmaal sneller zou
de vooruitgang op maatschappelijk gebied
geweest zijn, hadde men het moederlijk ge
voel gesterkt en toegelicht door eene dege
lijke verstandelijke opvoeding, door eene zelf
bewustheid over hare plichten en over de
rol welke zij, als echtgenoote en moeder, in
de maatschappij te vervullen heeft.
Verlichte geesten hebben over die zaak
veel geschreven. Fénelon, de abt Fleury,
Mevrouw de Maintenon, J. J. Rousseau,
Mevr. de Rhémusat. Mgr, Dupanloup, H,
Spencer en nog tientallen andere hebben het
belang en de noodzakelijkheid eener dege
lijke opvoeding voor de vrouw doen uitschij
nen. In hoofdzaak zijn zij het allen eens
alleen de middelen, om het doel te bereiken,
verschillen naar de philosophische denkbeel
den, door die schrijvers en opvoedkundigen
aangekleefd.
De opvoeding onzer meisjes aardt nog te
veel naar den muffen kloostergeest van vroe
ger: in een nuttig, degelijk en oprecht on
derwijs, nauw verwant met de Wetenschap
zal de vrouw haren sterksten steun vinden.
Spencer wil dat zij eene verlichte opvoedster
weze, dat zij harer taak bewust weze en
volkomen vertrouwd met de wetten welke
hare lichamelijke, verstandelijke en zedelijke
ontwikkeling beheerschen.
Heerlijk ideaal, voorwaarLaten de liberale
huisvaders het zich dikwijls voorspiegelen 1
Wij zien met voldoening dat de Ypersche
bevolking eene verstandige bevolking is, die
de opvoeding en het onderwijs in de voor
treffelijke scholen der stad gegeven, naar
waarde weet te schatten.
Wij vragen ons af waarom de geestelijk
heid altijd de menschen verbiedt liberale
gazetten te lezen
Waarom al die gramschap, voor bladen
die enkel strijden voor recht en volksont-
slaving Waarom al dat getier Worden ze
benauwd omdat wij aan menigvuldige lieden
de listen gaan kenbaar maken die zij en
hunne trouwe aanhangers gebruiken om het
volk van langs om meer onder het slavenjuk
te houden
Neenhet volk ademt naar meer recht
de uur van den val der klerikale partij is
nabij, en niets zal baten 1
Kristus, de Zaligmaker, was de goedheid
zelf! Hij zond de priesters onl zijne leer te
verkondigen, en niets anders dan zijne leer 1
Het ambt van den priester verbiedt hem
politiek te maken. Foei, do politieke pries
ters Wij, liberalen, strijden enkel voor het
welzijn van het volk, om het te doen beko
men waartoe het recht heeft, namelijk
Algemeen stemrecht, 't is te zeggen elk
maar ééne stemWaarom den rijke 2, 3 en 4
stemmen, terwijl den wroeter, die ook mensch
is, er maar eene bekomtIs dit recht
Iedereen soldaat 1 Den rijke zijn vader
land dienen nevens den zoon van den werk
man. Alzoo zou men een volksleger bezitten.
De tijden die zooveel droefheid in menige
huisgezinnen brengen, zouden niet meer be
staan. Het ware een plezierreisje
Verplicht onderwijs De jongens uit de
nederigste klassen zouden alzoo ook occasie
hebben zich het noodige onderwijs aan te
schaffen, en misschien in de samenleving ge
makkelijker tot eenen goeden stand komen.
En dan, aan den armen afgesloofden werk
man een beter ouderdomspensioen, en niet
18 centiemen daags gelijk het nu is, niet ge
noeg om er eenen hond meê te onderhouden I
Ziedaar waarvoor wij strijden Dit zijn
onze plannen, en wij zullen den moed niet
opgeven, vooraleer wij deze dringende, her
vormingen bekomen hebben.
Ondanks al de drukking, al het geweld, al
de bedreigingen van broodroof en verhui
zen, door eene politieke en fanatieke geeste
lijkheid gepleegd, die niets spaart om de
stadsscholen te ontvolken, is de heropening
dier scholen allerbest geweest.
Wat de vrienden van het officieel onder
wijs, zonder vrees voor tegenspraak mogen
uitroepen, is dat al de kinderen die er zich
bevinden, er zijn uit den vrijen wil hunner
ouders, en indien de klerikalen dezelfde
vrijheid lieten aan degenen die zij nu dwin
gen, dan zouden er niet de helft van de
leerlingen, die zij thans van alle grondig
onderwijs berooven, in hunne dompersscho-
len blijven.
Geheel België spreekt schande over de
lage handelwijze der Thieltsche paperij te
genover eene burgerlijke begrafenis.
De fanatieke kaloten hadden op den door
tocht van het stoffelijk overschot van een
eerlijken burger hunne luiken dicht gemaakt
en het volk tot onthouding aangezet. Lang-
getande kwezels hielden den zakdoek aan
den neus om de verpestende stank van
het tuil beest niet te rieken. Zekere die
naar Gods had zijne vuilnisbakken op de
straat uitgeworpen.
De burgervader nam twee besluiten waar
van de tekst volgt
De Burgemeester dier stad Thielt,
willende beletten, dat de begraving van den
heer Francq Alfred, dezer stad, aanleiding
geve, ter oorzake van haren ongewonen
aard, tot vijandelijke betoogingen en erge
wanorders
Gezien art. 94 der gemeentewet,
Gezien de dringendheid,
Besluit I. Het lijk van den heer Francq
zal ter aarde besteld worden, vrijdag 21 der
maand om drie uren namiddag.
II. Geene lijkreden zullen in het openbaar
uitgesproken worden.
III. Het hekken van het kerkhof zal op 29
dezer gesloten blijven van 2 tot 5 uren na
middag. Alleen de dragers der lijkbaar en de
verwanten van den overledene zullen op het
doodenveld toegelaten worden (11)
IV. De overtreders van voorhandige schik
kingen zullen de politiestraffen oploopen.
Thielt, 28 Sept. 1905.
STAD THIELT
Policie
De Burgemeester der stad Thielt,
Gezien het gerucht loopt, dat de stoet die
heden namiddag het lijk van den heer Francq
zal verg izellen, eenen grooten omweg door de
stad schikt te doen, om alzoo eene betooging
te maken die de openbare rust noodwendig
in groot gevaar moet brengen
Gezien artikel 94 der gemeentewet.
Gezien de hoogdringendheid,
Besluit: Art. I. Het lijk van den heer Francq
zal over den kortsten weg van het sterfhuis
naar de begraafplaats gedragen worden. Dus
zal de lijkstoet van dezen namiddag de Oude
Statiestraat, de Kortrijkschestraat, de Yper-
straat en de Krommewal volgen zonder ver
dere straten door te trekken.
Art. II. De inbreuken op de tegenwoordige
schikking, zullen beteugeld worden met de
politiestraffen.
Get. Jan Boone.
Ten teeken van protest had eene opeen
gepakte ingetogene volksmassa er aan ge
houden de teraardbestelling bij te wonen.
Het is de eerste maal niet dat de dweep
zuchtige Thieltsche klerikalen van zich laten
hooren. Verleden kerstdag werden door de
zorgen der liberale dames speelgoed en lek
kernijen aan de kinderen uitgedeeld, onge
lukkiglijk giugen sommige kleinen bij de
nonnen ter school. Hewel, zij werden ge
straft, omdat ze bij de geuzen geweest wa
ren 1 De kornuiten deelden ook koeken ait,
en wanneer die kinderen erin gretig wilden
bijten, werd het snoepgoed hun wreed ont
rukt, terwijl de hartelooze kwezels hun toe
snauwden: «Haal koeken naar Amicitia!
(liberale maatschappij).
Dergelijke handelwijs doet de oogen van
het volk opengaan, dat paapmans met 1906
eene ferme part spelen zal.
N. B. M. Hymans, liberale volksver
tegenwoordiger, zal de Minister interpellee-
ren over het gedrag van den Thieltschen
Burgemeester, ter gelegenheid van de bur
gerlijke begrafenis.
Het blad l'Avenir du Tournaisis geeft
eene beteekenisvolle opgave van de sommen
gestemd door de klerikale meerderheid der
Kamers, gedurende de acht laatste zittingen,
ten voordeele der kerkfabrieken.
In die zittingen bekwamen de kerkfabrie
ken eene smoutstuitte van 1,176, 544 frs.
Rijkelijk, niet waar?
Daartegen, is het belangrijk eens na te
gaan watier, gedurende dezelfde acht dagen
gedaan werd met de voorstellen der linker
zijde ten voordeele der kleine bedienden van
den Staat.
M M. Roger, Paternoster, Buyl, enz., had
den een krediet gevraagd om de landbou
wers ter hulp te komen, die door de laatste
onweders werders beproefd. De pauwzelijke
graaf de Smet de Nayer heeft zich niet ver
zet tegen de inachtneming van dit voorstel,
maar verklaarde dat het gouvernement er
tegen zou stemmen.
En, inderdaad, het werd naar de afdeelin-
gen verzonden en.... verworpen.
M. Pepin stelde voor het loon te vermeer
deren van de werlieden van den trekdienst
en het materieel.
Verworpen katholieken tegen linkerzijde.
Een voorstel strekkende om de treinwach
ters wat in pensioen te verhoogen.
Verworpen katholieken tegen linkerzijde.
Voorstel om de jaarwedde der landelijke
briefdragers te verhoogen.
Verworpen katholieken tegen linkerzijde.
Voorstel om de bedienden van den telefoon
en der douanen in jaarwedde te verhoogen.
Verworpen katholieken tegen linkerzijde.
In een woord, op acht dagen tijds, ver
leenden de klerikalen aan de geestelijkheid
frs 1,176,544-66 c. en aan de werklieden en
landbouwers 0,000,000-00.
Niet waar dat de cijfers beter spreken dan
de beste redenaars.
Ziet ge 't verschil, vriend lezers?
Ziet, daar staat de groote geldkist. Van
den eenen kant ziet men er afkomen eene
heele rei klerikale kreaturen, nietsdoeners
uit de ministerien die duizenden 's jaars ver
dienen, pastoors, kloosterlingen enz. en de
minister roept en toe
Komt bij, komt bij! gij mijne vriendjes
voor u is er overvloed, de kas is wel voor
zien, zit er maar in tot over de elleboogen,
voor kerken, kloosters, voor forten, voor
pastoors en politieke vriendjes is er altijd
geld.
Van een anderen kant naderen: arme
werklieden, slechtbetaalde bediende, ramp
zalige boeren.
Gaat weg van hier, schreewt de minister,
voor u is er geen geld.
't Wordt tijd de klerikale slokkers van de
kas te jagen en van 's landsbestuur.
Mijnheer Colaert, Burgemeester van Yper
spant een proces in tegen het Weekblad
en vraagt 25 duizend franks voor schade
vergoeding, Yoor min of meer bedekte arti
kels (zegt het Nieuwsbladverschenen in
dit blad.
De eerste zitting heeft Vrijdag 11. plaats
gehad, en verschoven geweest tot Vrijdag
3 November.
Wij zijn nieuwsgierig te weten of M. Co
laert aan deze zitting zal tegenwoordig zijn
om zijne collega Meester Begerem te hooren
pleiten.
Het Journal d' Ypres is zoodanig haastig
om de naam te kennen van Jean sans
peurWacht een weinig Journal gij zult
het weten, met wachten zult gij niet ver
liezen.
Een banket zal den waardigen Juh..
aangeboden worden en zal ODeerii^ Uaris
ten 12 1/2 ure in de Blauwe Zaal W°r(lei1
Indien onze inlichtingen juist zfin
de heeren Burgemeesters den heer c'ZCllei1
saris Merghelynck een prachtig aanT^'
aanbieden.
Dat feest, dien hoogen ambtenaar aa
boden, beloofd zeer schitterend te zijn h t
eene welverdiende hulde zijn en de w'a
belooning zijner dienstwilligheid aaj 8'
openbare zaak gedurende meer dan1 h6
vierde eener eeuw. et
der Koninglijke maatschappijtje
Vrije Kruisboogschutters.
Deze maatschappij zal op Zondag 15 <j0,
hare 50n verjaardag vieren.
Al de leden worden tot dit feest uitge-
noodigd, welke zal bestaan uit een prachti"
noenmaal, en daarna een luisterlijk concert
De zaal zal ter dezer gelegenheid wondei
schoon versierd worden door de zorgen eener
commissie uit de jonge leden der maatschap
pij gekozen, geen wonder of het zal mooj
zijn.
s' Avonds verlichting van 't lokaal, en
vuurwerk.
Maandag 16, luisterlijke schieting vooral
de leden.
Arrondissements-Commissaris
te Yper.
De betooging ingericht ter eere van Mijn
heer Merghelynck, onze sympathieken Arron-
dissements-Commissaris, <rtr gelegenheid van
de 25® verjaardag zijner benoeming, is be
paald vastgesteld op Zondag 15 October
aanstaande.
De heeren Burgemeesters van het arron
dissement zullen vergaderen ten Stadhuize
van Yper, in de Troonzaal, ten 12 u. stipt.
op Zondag 29 October 1905.
De leden van de Liberale maatschappijen
moeten het zich tot plicht achten dit feest
bij te wonen.
Het is de opening van kiesstrijd in ons
arrondissement, waar de kamp van het al
lergrootste belang zal zijn.
Dus allen op 29 October naar Kortrijk.
Schieting van Maandag 12 October.
Naar de hoepel.
Hoog getal: Deweerdt Ch.
Laag getal: Brunfaut A.
Vanderstuyft tegen Lepoutre
Velodroom van Roubaix,
Morgen Zondag 15 October zal men voor
de laatste koers die er gegeven wordt nog
een uitstekende programma uitvoeren; de
bijzonderste nummer is wel den match tus-
schen Vanderstuyft den overwinnaar van
den Gouden Bol tegen Oscar Lepoutre op een
uur afstand, met gangmaking van groote
motocycletten. Opvolgens zal er een koers
zijn voor lichte motocycletten. Geen twijfel
of al de liefhebbers van sport zullen naar de
velodroom van Roubaix stroomen.
Men zal beginnen om 2 1/2 uur.
22 October, Ardoye, snelkoersen.
22 St Nicolaas-Waas, velodroom,
snelkoersen.
Vanderstuyft contre Lepoutre
au Vélodrome Roubaisien
(15 Octobre).
Après une saison si fertile en événement
sportifs de premier ordre il semblait difficile
que le Vélodrome Roubaisien puisse fer®er
ses portes sans manquer A sa réputation m»is
l'émotion a été grande dans les milieux spot
tits de notre région en apprenant qu'on pour
rait voir aux prises dimancbe prochain 5
octobre pendant une beure le brillant va®
queur du Bol d'Or 1905 Vanderstuyft
célèbre petit Yprois, avec celui qui est
plus quallfié dans le Nord pour une ®Pre^^
de ce genreOscar Lepoutre le stayer
lois, qui a battu successivement sur laV
Roubaisienne les plus réputés spécia is
L'entralnement par grosses motccyc e
viendra compléter l'intérêt de cette>ren®°° j
sensationneli© et le match que dispu e
»uuHBwoaei" wc
ft
VM
-it-tj» eau ii uw
