STADSNIEUWS.
DE DRONKAARD
Wat is een liberaal
De Landbouwers en de wet op de
werkongevallen.
Feest M. Merghelynck.
50 jarige jubelfeest
Maatschappij Oud-Pompiers.
Feest te Kortrijk.
Ylaamsche Ster.
Schrik van soldaten
De Belgische munt.
liedje. Onder talrijke voorwendsels worden
de pensioenen geweigerd. Geen pensioen
wordt toegestaan aan oudjes, die nog een
cent willen verdienen alsof ze van 18 cen
ten daags kunnen leven. Geen pensioen voor
degenen, die wat aan kant gelegd hebben,
om zich een klein huisje te bouwen, dat nog
doorgaans gedeeltelijk belast is; geen pen
sioen voor degenen die een jaarlijksch inko
men hebben van twee drie honderd frank.
Geen pensioen voor de ouden, die door
hunne kinderen geholpen worden.
Geen pensioen voor degenen, die een her-
bergsken houden, al tappen ze slechts op
een jaar eene ton of zes bier.
Om het pensioen te verkrijgen wat moet
men daarvoor wel niet doenMen moet tal
van certificaten aanbrengen, van gemeente
bestuur, nijveraars, bazen, eigenaars, enz.
Komiteiten, door het klerikaal ministerie
benoemd, pluizen die certificaten uit. Hier
leenen de klerikale burgemeesters, met de
herziening der pensioenlasten belast, eene
behulpzame hand. 't Is natuurlijk de pastoor
of onderpastoor, die dan het meest te zeg
gen heeft. Kiest en stemt gij voor de kleri-
kalen, dan gaat het van zelfs; maar deelt
gij hunne opinie of gedachte niet, dan wordt
alles in het werk gesteld om den ouden
werkman het gering pensioen te onttrekken.
Die wet op de pensioenen dient enkel om
den invloed der katholieken op den werk
man uit te breiden, zooals dit het geval is
met al de wetten die het klerikaal ministerie
maakt en doet stemmen. Het toont ons eens
te meer dat de vrijzinnige werklieden en
burgers op geene onpartijdigheid mogen re
kenen, en dat alle anti-klerikalen ten strijde
moeten trekken en alles inspannen om onze
noodlottige regeering omver te werpen.
Een liberaal is voorstander der vrijheid,
onafhankelijkheid en ongedwongenheid in
politiek als in godsdienstig opzicht.
Een liberaal eischt gelijkheid en veracht
alle voorkeur wetten.
Een liberaal wil geene verdrukking noch
van de geestelijkheid noch van den adel.
Een liberaal verlangt de verspreiding van
het goed en wereldlijk onderwijs;
Een liberaal vraagt gelijke rechten en
plichten voor werkman, boer, burger en
geestelijkheid.
Een liheraal is voor den vooruitgang.
Niet al de landbouwers zijn verplicht zich
aan die wet te onderwerpen. Zij is enkel ver
plichtend voor dezen die gewoonlijk ten min
ste drie werklieden gebruiken of die, anders
dan tijdelijk, gebruik maken van toestellen
bewogen door andere dan menschen of die-
renkracht (machienen bewogen doorstoom,
gas, petrool, water, wind of electriciteit).
De landbouwers welke niet in die rang
schikkingen vallen mogen kiezen tusschen
de verplichtingen door de nieuwe wet opge
legd en die van het burgerlijk wetboek; in
dien zij oordeelen dat het hun voordeelig is
zich aan de nieuwe wet te onderwerpen, zij
hebben het maar te verklaren op de griffie
van het vredegerecht op het oogenblik dat
het hun het best geschikt voorkomt.
Zij die gehouden zijn zich naar de nieuwe
wet te gedragen en zij die er zich vry willig
aan onderwerpen zijn daarom niet verplicht
zich te verzekeren; doch, als zij geene ver
zekering aangaan moeten zij bijdragen in het
waarborgfonds dat ingesteld wordt voor de
schadeloosstelling der werklieden van de niet
verzekerde en onvermogende meesters
De bijdrage in het waarborgfonds ont
slaat de meesters niet van de betaling der
vergoeding aan de werklieden, slachtoffers
van ongevallen, verschuldigd. Een koninklijk
besluit zal, op 't einde van ieder jaar, het
bedrag vaststellen van de bijdrage in het
waarborgfonds te stortenhet eerste jaar
zal deze de 2 frank per uitbating niet over
treffen, daarboven eene taks waarvan het
maximum bepaald is op 50 centiemen per
werkman boven de vier.
De landbouwers die het nuttig achten zich
te verzekeren, mogen de maatschappij kiezen
waarin zij het meeste vertrouwen hebben.
Een verzekeringskontrakt met eene maat
schappij met vaste pivmiën of met eene ge
meenzame kas, beide door den Staat ge
machtigd, ontslaat de meesters geheel en al
van de verplichtingen door de wet voorge
schreven.
De landbouwers door eene gemeenzame
kas verzekerd, mogen zich verbinden zelfde
schadeloostellingen te betalen voor de zes
maanden onbekwaamheid tot werken. Opdat
de werkman aan wien een ongeval over
komt of zijne rechthebbende, op geener wijze
zouden te vreezen hebben van de schadeloos
stelling beroofd te zijn, bepaald de wet dat
de gemeenzame kas borg staat voor de scha
deloostellingen, 't is te zeggen dat zij die
moeten betalen, in geval van on vermogen
heid van den meester.
De landbouwers die zich verzekeren bij
eene niet-gemachtigde maatschappij moeten
evenals deze die niet verzekerd zijn, bijdra
gen in het waarborgfonds en zij zijn gehou
den de schadeloostellingen te betalen welke
de niet-gemachtigde maatschappij niet zou
betalen te hunner ontlasting in geval van on
vermogen of voor alle andere oorzaak.
Elk ongeval, in de uitbatingen aan de wet
onderworpen, overgekomen aan eenen wer-
man, gedurende zijnen arbeid, en dat ver
oorzaakt of van aard is te veroorzaken den
dood van het slachtoffer, of eene onbekwaam
heid tot werken van ten minsts n éénen dag,
moet binnen de drie dagen aangegeven wor
den door den meester of zijnen afgevaardig
de. De verklaring wordt schriftelijk gedaan
aan den arbeidsopziener, alsook op de griffie
van het vredegerecht.
De landbouwers die nalaten zich aan deze
bepaling te gedragen zijn strafbaar met eene
boete van vijf tot vijf en twintig frank.
De verzekerde meesters moeten daaren
boven de aangiften doen door hunne verze
keringspolis voorgeschreven. Zij die een kon-
trakt hebben met eene gemeene kas die eene
bijzondere rechtbank heeft ingericht, ge
naamd scheidsrechterlijke kommissie
moeten de ongevallen aangeven op de griffie
dezer kommissie en zijn daardoor ontslagen
deze te doen op de griffie van het vredege
recht.
De verzekeringspolissen tegen de verant
woordelijkheid der meesters in zake van
werkongevallen, aangegaan vóór 1* Januari
1905 mogen afgezegd worden voor le Juli
1906.
Landbouwers en werklieden kunnen koste
loos inlichtingen bekomen aangaande de
nieuwe wet, mits zich te wenden tot de
Staatslandbouwkundigen, tot het ministerie
van landbouw of tot het ministerie van nij
verheid en arbeid.
Het feest van Zondag 11. ingericht door de
heeren Burgemeesters van het Arrondisse
ment om hulde te brengen aan den heer
Merghelynck heeft uittermate wel gelukt.
Om 12 ure was de vergadering in de troon
zaal. M. Merghelynck werd door de feest
commissie verwelkomt en bood den jubilaris
een prachtig geschenk aan, bestaande uit
een kristalen inktpot met versiersels in ver
guld zilver op een buvard, en al voren eene
vergulde plaat, waarop te lezen stond:
a Monsieur Ferdinand Merghelynck
Commissaire d'Arrondissement d'Ypres.
Les Bourgmestres,
Jubilé de 25 ans, 1880-1905.
M. Merghelynck zeer ontroerd bedankte
de tegenwoordigen voor het kunstig ge
schenk die hem werd aangeboden, en be
loofde altijd te werken als voordezen tot het
welzijn der gemeenten van het Arrondisse
ment.
Heildronken werden er gedaan aan Z. M.
den Koning, aan M. Merghelynck en aan de
feestcommissie.
Binst het feest werd er aan Z. M. den
Koning eene depeche gezonden, waarop Z.
M. eene antwoord terugzond.
Aan de heer Merghelynck bieden wij onze
beste gelukwenschen.
De redaktie.
bij de koninklijke maatschappij
De vrije Stalenboogschutters.
Bronzen Hoofd, Rijselstraat.
Zondag laatst vierden de leden dezer
maatschappij hun 50u« jaren bestaan en ter
zeiver tijd de inhuldiging van hun nieuw
vaandel, geschenk van zyne koninglyke
hoogheid Monseigneur De Graaf van Vlaan
deren.
Om 12 1/2 was er in 't lokaal een prachtig
banket gereed, aan al de leden aangeboden,
vervaardigd door de zorgen van Philip, en
gereed gemaakt door Mevr. Vanherle.
Hulde aan Philips want alles was er goed en
in overvloed gereed gemaakt, de wijnen even
goed, eene mooie spijskaart, gemaakt
door M. V. D. met het portret van den heer
voorzitter, versierde de tafel.
Aan het nagerecht nam de heer Voorzit
ter het woord om het nieuw vaandel in te
stellen en het toe te vertrouwen aan de
zorgen van den heer vaandrig, bedankte
Z. M. voor het prachtig geschenk en stelde
vóór een glas op zijne gezondheid te ledigen.
Eene dépêche werd aan zijne Majesteit
gezonden, waar een uur nadien eene ant
woord uit het paleis gezonden, aan den heer
voorzitter toekwam.
De voorzitter stelde ook voor, te drinken
op de gezondheid van M. Ferd. Merghelynck
ter gelegenheid van zijn 25tlg jarig bediening
als arrondissement-kommissaris, eenen brief
van gelukwenschen werd er aan M. Mer
ghelynck gestuurd waarop M. Merghelynck
zeer gevoelig, eene antwoord terug zond.
Maar nu was de verrassing! want buiten
de commissie wist niemand want er ging
gebeuren I toen eensklaps M. Y. D. secreta
ris, met medehulp der commissie naar het
uiteinde der zaal gingen en er opeens een
papier afrukteD waaronder het portret van
hunnen achtbaren en beminden Voorzitter
ten voorschijn kwam, hoe groot was de
verbazing van iedereen. Bravos, handge
klap, de geroep van leve de voorzitter was
zonder eiade.
De heer voorzitter zeer ontroerd, bedankte
al de leden voor de eere die hem werd aan
gedaan, en beloofde zooals in het verleden,
al te doen wat in zijne macht was voor den
bloei en vooruitgang dezer maatschappij.
Mijnheer L. V. nam het woord.
In korte woorden overlegde hij de diensten
welke M. Brunfaut bewezen heeft en over
handigde hem het portret.
De zaal dreunde van handeklap en geroep.
Daarna ging men over tot de zangpartij,
het feest duurde tot laat in den avond, en al
de leden waren tevreden over het aangename
feest.
De maandag was het prijsschieting ver
lichting van 't lokaal en vuurwerk.
Hulde aan de heeren Commissarissen van
het feest. Zij hebben er een handje van om
alles naar de goesting der leden en het wel-
gelukken de feest, te schikken.
Dank nogmaals dank.
Een lid der maatschappij
Morgen Zondag, om 7 ure 's avonds, geeft
deze maatschappij in haar lokaal, aan hare
leden en huisgezin een luisterlijk Concert
met de medehulp van M. Leon LERMYTTE,
kluchtzanger. Na het Concert danspartij.
Geen twijfel of de zaal zal als gewoonte te
klein zijn.
PROGRAMMA
I' DEEL.
1. Marche militaire
2. Le Prophéte, fantaisie Meyerbeer.
8. Marche Turque Mozart.
4. Rigoletto, fantaisie Verdi.
5. Saluto éi Gemona, valse pour
Cornet k pistons Cossetti.
2' DEEL.
1. Quintette, ire partie Beethoven.
pour Piano, Clarinette, Hautbois, Cor (Saxo-
phone-alto) et Basson (Saxophone-baryton),
exécuté par MM. Moerman H., Lebbe F.,
M oerman MTasseel Met Dobbelaere H
2 M. L. Lermytte dans son répertoire.
3. Quintette, 2e partie Beethoven.
4. M. L. Lermytte dans son répertoire.
3® DEEL.
REDOUTE.
De leden werden verwittigd dat het jaar
begint met ln November.
Maandag 6 November 1905, ten 8 1/2 ure
juist 's avonds, algemeene vergadering der
actionnarissen.
DAGORDE
1. Rekeningen.
2. Uitbetaling der obligaties.
De interesten der obligatiën (coupon 12) zijn
betaalbaar te beginnen van dezen datum bij
MA. Dechièv re, bankier, Meenenstraat, Yper
Volgens wij komen te vernemen heeft a
Liberale Jonge Wacht besloten deel te
men aan de inhuldiging van het vaan!n
der Liberale Jonge Wacht van Kortrhk
Zondag 29 October 1905. °P
De leden die begeeren deel te nemen
dit uitstapje, kunnen zich in het lok
Zilveren HoofdRijselstraat, laten inschi?'
ven. De prijs gaan-keeren 1 fr. 20. J~
De lijsten zullen donderdag avond geslote
worden.
Vertrek om 12 1/2. Terugkomst om 9 i/2
Het is op Zondag 5 November, dat
deze maatschappij hare eerste vertooning
geeft met de medehulp van Mevrouw HEB
BELYNCK van Antwerpen en MejuSer
ZULMA DEVERS, lid.
Deze vertooning zal bestaan uit
Drama in 3 bedrijven
door P. F. van Kerckhoven
Blijspel met zang door M. P. Kints.
Eene zeer mooie vertooning waar de te
genwoordigen eenen aangenamen avond zul
len doorbrengen.
Men is reeds op ronde met de inschrij-
vingslijst. Indien er personen zouden verge
ten zijn, zij worden vriendelijk verzocht zich
by M. K. Deweerdt te laten inschrijven,
waar de lijsten berustend zijn.
Belgie heeft sinds de 75 jaren van zijn
onafhankelijkheid voor ongeveer 7 miljard
fr. allerhande geldstukken geslagen. De
gouden stukken zijn daarin voor ongeveer
600 miljoen begrepen, De eerste gouden
munten werden in 1847 geslagen; op dit
oogenblik bestonden er slechts voor 10 mil
joen zilveren geld; het bankbiljet was
slechts weinig gebruikt, want in 't geheel
was er toen voor slechts 20 miljoen frank
papieren geld in omloop terwijl er voor 200
miljoen allerhande geldstukken bestonden.
De gouden stukken van 10 en 25 frank,
werden slechts eenmaal, dat is voor een
zestigtal jaren, geslagen en zijn thans geheel
buiten omloop.
Voor een 50 tal jaren hadden we in Belgie
zeven verschillende zilveren muntstukken;
van 20 centiemen, 25 c., 50 c., I fr.,2fr.,
2 1/2 fr. en 5 fr.
Aanvankelijk bestonden echter slechts de
stukken van 25 c., van 50 c., 1 fr., 2 fr., en
5 fr.
Van 1843 tot 1850 worden die van 21/2 fr.
geslagen en later die van 20 centiemen.
Er werden in geheel geslagen
Voor 626 duizend fr. stukken van 20c.;
616 duizend stukken van 25 c.13 1/2 mil
joen fr. stukken van 50 c.22 miljoen fr.
stukken van 1 fr.21 miljoen fr. stukken
van 2 fr.7 miljoen fr. stukken van 2 1/2 fr.
495 miljoen fr. stukken van 5 fr.
Er werden te zamen voor ruim een half
miljard fr. aan zilveren geld sinds 1832 uit
gegeven. Er zijn thans nog voor 375 miljoen
vijffrankstukken in omloop.
Zoudt ge gelooven, dat er sinds onze onaf
hankelijkheidsverklaring voor 9 miljard
fr. Belgisch koper geld in omloop werd
gebracht 1
Daarvan zijn ruim 1 miljard stukken van
1 c.bijna 5 miljard stukken van 2 c.
bronzen stukken van 5 c, en 10 c. worden
sinds een klein vijftigtal jaren niet neer
geslagen en werden vervangen door 6
nikkelen stukken van 5, 10 en 20 centiemen,
waarvan er sindsdien voor nagenoeg 13 mi
joen fr. vervaardigd en in omloop gebrac
werden.
De stukken van 20 c. werden alle®11
't begin en wel voor een waarde r
360,734 fr. geslagen. p
Welk het juist beloop is van het in om 0
zijnde geld, zou moeilijk uit te maken
Indien er voor ongeveer 600 m^'oenjl6t
aan goud geslagen werd waarv,aQ_ee.
grootste deel door de banken word t
houden, is er op dit oogenblik voor 65
joen papieren geld in omloop.
EN VAN
