VAN YPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws- en Handels Annoncenblad. HET LIBERAAL PROGRAMMA. Politieke vergadering Liberale vereeniging Zaterdag 14 April 1906. Nummer 15. Het liberaal programma is volkslievend en rechtvaardig: het is de rechtvaardigheid zelve! Inderdaad, dit pro gramma eischt enkel GELIJKHEID IN ALLES EN VOOR ELKEEN: Gelijke rechten en gelijke plichten. Gelijkheid voor de stembus: Algemeen kiesrecht en één man ééne stem, met de evenredige vertegenwoor diging Gelijkheid in de loting: Elk soldaat voor zijn lot, de begoederde nevens den volksjongen dit ware maar recht Dit programma eischt ook DE RECHT VAARDIGHEID, en eerst en vooral Een ouderdomspensioen, beter dan de 9 centen per dag van de kier ik alen, voor de bejaarde werlieden Een beter volksonderwijs, waarbij met eenen de vrijheid van den huisvader gewaarborgd wordt in 't kiezen der school. Wat DEN GODSDIENST betreft, de vrijheid der godsdiensten is gewaarborgd door de Grondwet, en om verandering aan de Grondwet te brengen, zijn de twee derden van de stemmen der Kamerleden noodig; het is dus GANSCE ONMOGELIJK dat de anti-klerikale partij iets tegen welkdanigen godsdienst zou onderne men, ten ware de klerikalen zelve de verandering van den bestaanden toestand voorstelden en stemden. En dit zal immer gebeuren, niet waar Onze tegentrevers LIEGEN dus, wanneer zij zeggen dat den liberalen, eens aan het bestuur des lands, ver volgers en wets verkrachters zullen worden: Gelijkheid in rechten en plichten, dat willen de anti-klerikalen 1) Nolf Ernest, 2) Vandenbiileke Jules, 3) Tl te ca Arthur, 1) Victoor f urloxe, 2) Iweirs nile, 3) Maesohelein Valère, Zondag 22° I pril 1906, O u t! wr apiei a®jp imüf- oom&9 Uit ons programma. Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3 00 fr. pir jaar voor den buiten, 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr, 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen 15 cent per drukregel. Roc-it tij te eerhers eilingen 1 fr per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4. fr. per 100 Ale bericht.-a var verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als- me ie die voor bet bu ten land worden ontvangen door den Office de Publicilé, Magdaienastraat. Brussel Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe t a z aden. Artikelen ongeteekrnd of personaliteiten bevattende worden niet opgenomen. van het arrondissement Yper. "WETGEVEND E KIEZING VAM 27 MEI 1906. TITLLV'OHHENÏE KANDIDATEN advokaat. uitt -adend kamerlid prop.-ietarite Weryick burgmeester van Mie uw kerke PWATSVER\ ANGERS: buig1 o"este r t Meeseu a -oka: t te Yper brouwer te Poperinghe. om 8 uren s namiddags, in (te zat»1 der SPREKERS: M. MEGEiELY^GK, kamerlid r Tan Gent kathertïeer tau St Niklaas. Wat zien wij thans in het meestedeel der vlaamsche gemeenten en steedjes. De goedelagere gemeenteschool van vroeger afgeschaft of onder leiding van den knecht van den pastor, die, met dezen, hand in hand werkt,om 's kinds verstand, dit van 's werkmanskind, zoo gesloten mogelijk te houden. De rijke burger heeft er geen belang bij zich tegen dieachteruitkruipende werking te verzetteD,- hij immers bezit de middelen om zijns kinderen naar de naburige stad in eeDe kostschool te plaatsen en de geestelijkheid heeft hem doen begrijpen, en zijn eigen baat- en beerschzucht hebben hem doen begrijpen, dat zijne kinderen, zoowel als nu, meester zullen blijven op de gemeentede werkmanskinderen zullen niet onderwezen wordenhij blijft, en ook de zijnen, voor hen een orakel, een bekwaam, geleerd man, waarnaar men moet luisterendie alleen de bevoegdheid bezit om de belangen van de gemeente te verstaaD, te behertigen, kortom, hij en de zijnen, zijn de eenige, welke zullen besturen, heerschen, te hunnen voordoele en ter hunner verheerlijking. Dat heeft de liberale partij nooit gewild en dat zal zij ook niet langer dulden; zij Wil het werkmans op den zelfden voet stellen van he! rijke en burgerskindzij wil aan het eerste ai de middelen geven om zich stof- f-lijk, verstandelijk en zedelijk te ontwik kelen en te volmaken. Uit vaderlandsliefje en tot eer van haar land wenscht zij dat al de leden van de Belgische familie in slaat gesield worden, later, te kunnen optreden als een goed - burger, kunnende met zijne medeburgers werken tot welvaart en voor spoed van het land. Daarom willen wij, dat iedere gemeente hare lagere gemeenteschool heeft, wier leergangen voorbereid zijn door een degelijke Proebei, waar men de kinderen leert spelen, spreken, zieu, en gevolgd en volmaakt door welingerichte scholen voor volwassen, tee- ken, nijverheids- ea beroepscholenin oen woord, wij willen het lager onderricht vol maakt, onzijdig. Wij willen nog meer; naar het voorbeeld van den onderwijzerskring Le Progrès en van vele liberale gemeentebesturen, eischen wij de ofïicieele inrichting van de schoolsoep en de schoolkleeding; wij zijn doordrongen van die waarheidin een gezond en kloek lichaam alleen, kan een helder en klaarziende geest huizen Eene volledige schoolinriciiting, doel matige leermethoden, een bekwaam onder wijzend personeel, broederliefde en ver draagzaamheid als grondslag, richting en deel der opvoeding, dat zal de liberale partij weten tot stand te brengen, wanneer zij het bewind in handen zal hebben. Het onderwijs en de opvoeding der volks klas, der massa,'tis wat de liberale partij beoogt, steeds betracht heeftzij in tegen stelling met alle godsdienstige partijen, is niet bang, dat het volk onderwezen zij: een onderwezen volk maaKt de grootheid en de macht van een landdaarvan is de liberale overtuigd en daarom ook werkte zij in dien zin. De liberale partij wil niet alleen, dat het volksonderwijs volledig, alzijdig zij, maar zij zal nooit aan neme u, dat in de ofïicieele scholen een ander dan een wereld onder wijzend persooneel er den wil en het hert vorme. Zij erkent de bevoegdheid van opvoeder of opvoedster der jeugd niet aan priesters, paters en nonnende eerste, welke aanleeren, dat onze Grondwet eene mestkar is, en onze grondwettelijke vrijheden in tegen stelling zijn met den Syllabus; de andere die de familiebanden gebroken hebben, eenen anderen naam aangenomen, beweren en aanleeren, dat de wereld en hare aanhang slecht zijn, een groot beletsel voor de vol making, de eene noch de andere, zijn volgens de grondstelsels der librale partij bevoegd om een toekomende man of vrouw, vader of moeder, een waardig en deugdelyk lid van den Belgischen Staat te maken. Zij zijn alleen geschikt tot het vormen van nmoen, paters en priesters; de liberale partij wil een vrij volk, dat vrij denkt en vrij handelen durft, met vastm wil, verdraag zaam karakter, winnend hart, verkleefd aan zijne vrije instellingen; de klerikale partij behoeft een slaafsch volk, dat huichelt en kruipt, zonder wil, onmeedoogend voor andersdenkend, baatzuchtig,luisterde slechts naar al wat van Rome komt. Daarom zou eei e liberale regeering nooit geane toelagen kunnen of mogen toestaan aan de klerikale scholengeheel haar onder wijs is tegen de grondwet gericht. En toch wil zij aan de dweepzuchtige geloovigen van welke secte ook die van het staatsonderwijs niet willen, de gelegenheid, hunne kinderen, naar hun ver langen, maar op hunne kosten, eene opvoe ding te geven gelijkvormig met hunne godsdienstige zienswijze. Maar omdat al de kinderen, welke uit de confessiouneele scholen zullen komen, alle geen nonnen of paters zullen zijn, maar het grootste deel wereldlijken dus leden v u> den Relgischen staat, welke door hunne handelingen als man - hem veel kwaai of goed kunnen, hem veel schande kunnen berokkenen of eer en aanzien ia den vreemdo doen verwerven; om het eene te bekomen en het andere te voorkomen, zal de staat onder eene liberale regeeiing de volgonde voorbehouding maken Hij zal eene soort commissie tot stand brengen, die >en waak zaam, dt-cli bescheiden oog zal weten te houden op de verstandelijke bekwaamheid, en de zedelijke waarde van het confession- neel onderwijzend personeel, op do leer wijzen, die er gevolgd worden en de richting aan de opvoeding gegeven. En dat alles, omdat da waarde van eeren Staat, van een Land, alleenlijk kan geschat worden, naar de waarde van iederen enke- HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1906 | | pagina 1