VAN YPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- en Handels Annoncenblad.
HET LIBERAAL PROGRAMMA.
Politieke vergadering
Liberale vereeniging
Zaterdag 14 April 1906.
Nummer 15.
Het liberaal programma is volkslievend en rechtvaardig: het is de rechtvaardigheid zelve! Inderdaad, dit pro
gramma eischt enkel GELIJKHEID IN ALLES EN VOOR ELKEEN: Gelijke rechten en gelijke plichten.
Gelijkheid voor de stembus: Algemeen kiesrecht en één man ééne stem, met de evenredige vertegenwoor
diging
Gelijkheid in de loting: Elk soldaat voor zijn lot, de begoederde nevens den volksjongen dit ware maar
recht
Dit programma eischt ook DE RECHT VAARDIGHEID, en eerst en vooral
Een ouderdomspensioen, beter dan de 9 centen per dag van de kier ik alen, voor de bejaarde werlieden
Een beter volksonderwijs, waarbij met eenen de vrijheid van den huisvader gewaarborgd wordt in 't kiezen
der school.
Wat DEN GODSDIENST betreft, de vrijheid der godsdiensten is gewaarborgd door de Grondwet, en om
verandering aan de Grondwet te brengen, zijn de twee derden van de stemmen der Kamerleden noodig; het is
dus GANSCE ONMOGELIJK dat de anti-klerikale partij iets tegen welkdanigen godsdienst zou onderne
men, ten ware de klerikalen zelve de verandering van den bestaanden toestand voorstelden en stemden. En dit
zal immer gebeuren, niet waar
Onze tegentrevers LIEGEN dus, wanneer zij zeggen dat den liberalen, eens aan het bestuur des lands, ver
volgers en wets verkrachters zullen worden: Gelijkheid in rechten en plichten, dat willen de anti-klerikalen
1) Nolf Ernest,
2) Vandenbiileke Jules,
3) Tl te ca Arthur,
1) Victoor f urloxe,
2) Iweirs nile,
3) Maesohelein Valère,
Zondag 22° I pril 1906,
O u t! wr apiei
a®jp imüf- oom&9
Uit ons programma.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3 00 fr. pir jaar voor den buiten, 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr, 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen 15 cent
per drukregel. Roc-it tij te eerhers eilingen 1 fr per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4. fr. per 100
Ale bericht.-a var verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
me ie die voor bet bu ten land worden ontvangen door den Office de Publicilé, Magdaienastraat. Brussel Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
en onderteekend toe t a z aden. Artikelen ongeteekrnd of personaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
van het arrondissement Yper.
"WETGEVEND E KIEZING
VAM 27 MEI 1906.
TITLLV'OHHENÏE KANDIDATEN
advokaat. uitt -adend kamerlid
prop.-ietarite Weryick
burgmeester van Mie uw kerke
PWATSVER\ ANGERS:
buig1 o"este r t Meeseu
a -oka: t te Yper
brouwer te Poperinghe.
om 8 uren s namiddags,
in (te zat»1 der
SPREKERS:
M. MEGEiELY^GK,
kamerlid r Tan Gent
kathertïeer tau St Niklaas.
Wat zien wij thans in het meestedeel der
vlaamsche gemeenten en steedjes.
De goedelagere gemeenteschool van
vroeger afgeschaft of onder leiding van den
knecht van den pastor, die, met dezen, hand
in hand werkt,om 's kinds verstand, dit van
's werkmanskind, zoo gesloten mogelijk te
houden.
De rijke burger heeft er geen belang bij
zich tegen dieachteruitkruipende werking te
verzetteD,- hij immers bezit de middelen om
zijns kinderen naar de naburige stad in eeDe
kostschool te plaatsen en de geestelijkheid
heeft hem doen begrijpen, en zijn eigen
baat- en beerschzucht hebben hem doen
begrijpen, dat zijne kinderen, zoowel als nu,
meester zullen blijven op de gemeentede
werkmanskinderen zullen niet onderwezen
wordenhij blijft, en ook de zijnen, voor
hen een orakel, een bekwaam, geleerd man,
waarnaar men moet luisterendie alleen de
bevoegdheid bezit om de belangen van de
gemeente te verstaaD, te behertigen, kortom,
hij en de zijnen, zijn de eenige, welke zullen
besturen, heerschen, te hunnen voordoele en
ter hunner verheerlijking.
Dat heeft de liberale partij nooit gewild en
dat zal zij ook niet langer dulden; zij Wil
het werkmans op den zelfden voet stellen van
he! rijke en burgerskindzij wil aan het
eerste ai de middelen geven om zich stof-
f-lijk, verstandelijk en zedelijk te ontwik
kelen en te volmaken. Uit vaderlandsliefje
en tot eer van haar land wenscht zij dat al
de leden van de Belgische familie in slaat
gesield worden, later, te kunnen optreden
als een goed - burger, kunnende met zijne
medeburgers werken tot welvaart en voor
spoed van het land.
Daarom willen wij, dat iedere gemeente
hare lagere gemeenteschool heeft, wier
leergangen voorbereid zijn door een degelijke
Proebei, waar men de kinderen leert spelen,
spreken, zieu, en gevolgd en volmaakt door
welingerichte scholen voor volwassen, tee-
ken, nijverheids- ea beroepscholenin oen
woord, wij willen het lager onderricht vol
maakt, onzijdig.
Wij willen nog meer; naar het voorbeeld
van den onderwijzerskring Le Progrès
en van vele liberale gemeentebesturen,
eischen wij de ofïicieele inrichting van de
schoolsoep en de schoolkleeding; wij zijn
doordrongen van die waarheidin een
gezond en kloek lichaam alleen, kan een
helder en klaarziende geest huizen
Eene volledige schoolinriciiting, doel
matige leermethoden, een bekwaam onder
wijzend personeel, broederliefde en ver
draagzaamheid als grondslag, richting en
deel der opvoeding, dat zal de liberale partij
weten tot stand te brengen, wanneer zij het
bewind in handen zal hebben.
Het onderwijs en de opvoeding der volks
klas, der massa,'tis wat de liberale partij
beoogt, steeds betracht heeftzij in tegen
stelling met alle godsdienstige partijen, is
niet bang, dat het volk onderwezen zij: een
onderwezen volk maaKt de grootheid en de
macht van een landdaarvan is de liberale
overtuigd en daarom ook werkte zij in dien
zin.
De liberale partij wil niet alleen, dat het
volksonderwijs volledig, alzijdig zij, maar zij
zal nooit aan neme u, dat in de ofïicieele
scholen een ander dan een wereld onder
wijzend persooneel er den wil en het hert
vorme.
Zij erkent de bevoegdheid van opvoeder
of opvoedster der jeugd niet aan priesters,
paters en nonnende eerste, welke aanleeren,
dat onze Grondwet eene mestkar is,
en onze grondwettelijke vrijheden in tegen
stelling zijn met den Syllabus; de andere die
de familiebanden gebroken hebben, eenen
anderen naam aangenomen, beweren en
aanleeren, dat de wereld en hare aanhang
slecht zijn, een groot beletsel voor de vol
making, de eene noch de andere, zijn volgens
de grondstelsels der librale partij bevoegd
om een toekomende man of vrouw, vader of
moeder, een waardig en deugdelyk lid van
den Belgischen Staat te maken.
Zij zijn alleen geschikt tot het vormen van
nmoen, paters en priesters; de liberale
partij wil een vrij volk, dat vrij denkt en vrij
handelen durft, met vastm wil, verdraag
zaam karakter, winnend hart, verkleefd
aan zijne vrije instellingen; de klerikale
partij behoeft een slaafsch volk, dat huichelt
en kruipt, zonder wil, onmeedoogend voor
andersdenkend, baatzuchtig,luisterde slechts
naar al wat van Rome komt.
Daarom zou eei e liberale regeering nooit
geane toelagen kunnen of mogen toestaan
aan de klerikale scholengeheel haar onder
wijs is tegen de grondwet gericht.
En toch wil zij aan de dweepzuchtige
geloovigen van welke secte ook die
van het staatsonderwijs niet willen, de
gelegenheid, hunne kinderen, naar hun ver
langen, maar op hunne kosten, eene opvoe
ding te geven gelijkvormig met hunne
godsdienstige zienswijze.
Maar omdat al de kinderen, welke uit de
confessiouneele scholen zullen komen,
alle geen nonnen of paters zullen zijn, maar
het grootste deel wereldlijken dus leden
v u> den Relgischen staat, welke door hunne
handelingen als man - hem veel kwaai of
goed kunnen, hem veel schande kunnen
berokkenen of eer en aanzien ia den vreemdo
doen verwerven; om het eene te bekomen
en het andere te voorkomen, zal de staat
onder eene liberale regeeiing de volgonde
voorbehouding maken Hij zal eene soort
commissie tot stand brengen, die >en waak
zaam, dt-cli bescheiden oog zal weten te
houden op de verstandelijke bekwaamheid,
en de zedelijke waarde van het confession-
neel onderwijzend personeel, op do leer
wijzen, die er gevolgd worden en de richting
aan de opvoeding gegeven.
En dat alles, omdat da waarde van eeren
Staat, van een Land, alleenlijk kan geschat
worden, naar de waarde van iederen enke-
HET WEEKBLAD