Het IXe Gouwfeest
der Katholieke Turners
2
N. V. 1. - Provinciaal Congres van West-Vlaanderen
gehouden te Yper op 25 Hei 1930
Rede van den Heer B. Moerman, Voorzitter
Rede van den Federalen Voorzitter
Mijnheer H. Leclercq.
bestuur bekomen, waarvoor ik het hier nog
maals onzen besten dank betuig.
En nu het feest van heden. Ook onze voor
zitter was de ontwerper ervan, 't Is hij, bijge
staan door stoet- en feestmaalcommissie, die
het feest regelde in al zijne kleinste bijzon
heden. Voor dit alles zeggen wij hem onzen
besten dank.
Verders hebben wij onzen onder-voorzitter,
makker Lauwers. Ook hij is sedert 10 iaren
bestuurslid en onder-voorzitter. Hij ook heeft
veel gedaan voor den bond. Eenieder van ons
weet hoe hij onzen voorzitter door raad en
daad bijstaat. Verschillige malen heelt hij
onzen voorzitter vervangen. Wij denken nog
aan de bange dagen, van over eenige maan
den, gedurende de ziekte van onzen voorzit
ter. 't Is dan dat wij ten volle hebben kunnen
beseffen hoe hij onzen bond genegen was en
dat hij ons ook kon leiden.
En dit feestmaal van heden Dit is groo-
tendeels zijn werk. Voor dit alles, vriend
Marcel, onzen besten dank.
Eindelijk hebben wij onzen schrijver, Oscar
Molein. Bij hem kunnen wij zoovele uitwen
dige daden niet zien. Hij werkt in stilte, met
de pen. Eiken Zondag nochtans zien wij hem
in 't lokaal om de klachten op te nemen,
inlichtingen te geven, uitbetaling van ge
boortevergoedingen en steungelden te doen.
Hoeveel brieven volgen dan Moesten wij
eens kunnen nagaan hoeveel brieven hij sedert
tien jaar verzonden heeft, wij zouden er ver
baasd over zijn. Ook aan u, Oscar, onzen
besten dank.
Het bestuur, in naam aan den bond, zijn
erkentelijkheid willende betoonen voor al
hetgeen deze drie leden gedaan hebben, biedt
hen deze geschenken aan tot blijvende herin
nering en dankbare genegenheid.
En nu, beste makkers, het schoonste ge
schenk gaat gij ons geven, namelijk met steeds
uw vertrouwen te schenken aan uw bestuur
dat voor uw welzijn alles zal doen wat in zijn
macht is.
Blijven wij vereenigi rond ons vaandel,
zooals wij één waren op het slagveld en den
ken wrj aan de schoone leus Eendracht
baart macht
Heer Federale Voorzitter,
Het Provinciaal Comiteit van West-Vlaan
deren, overtuigd van de zware verantwoorde
lijkheid die op U weegt, bewust zijner
plichten, heeft mij gelast bijzonderlijk uwe
welwillende aandacht te trekken op den spoed
om de ontwerpen van heraanpassing van het
Invaliditeitspensioen en der andere eischen
te doen aanvaarden,luidens den wensch uit
gedrukt op het congres der Voorzitters op 12
Januari. Want, zooals U het weet, geachte
Voorzitter, hebben droevige waarnemingen
bewezen dat de Invaliden niet oud worden,
't Is tijd om handelend op te treden en onze
macht te toonen.
In 1923, gedurende den loop der maand
Augustus, heeft een afvaardiging, onder uwe
leiding, zich bij den Heer Minister van Lands
verdediging begeven, ten einde onze eischen
voor te leggen. De Heer Minister, onze wel
gestaafde eischen erkennende, deed de moei
lijkheden van den financieelen toestand gelden
op dit oogenblik. Hij deed beroep, zooals
gewoonte, op de goede en trouwe vaderlands
liefde der Invaliden, vroeg hun nog wat geduld
te hebben en beloofde gansch zijn steun opdat
voldoening zou gegeven worden zoodra de
geldelijke toestand het zou toelaten. Eindelijk
in 1924 bekomen wij een voorloopige ver
hooging en in Juli 1926 staat het Gouverne
ment ons de veranderlijke toelage toe.
De toestand van ons Land, op financieel
gebied, is niet meer te vergelijken en heden
kan er geen spraak meer zijn van beperkte
geldmiddelen.
We zijn bijgevolg vast besloten onze rech
ten te eischen. Ons programma is klaar en
duidelijk, beperkt bij al wat logisch en rede
lijk is.
Opdat de zege levendig blijve bij de bewer
kers van den wereldvrede, moet hun een
weinig meer welstand en gemak verschaft
worden voor hun laatste en lastig bestaan.
In de hoogere gouvernementale kringen
mag men niet vergeten dat de Belgen, die in
hun verminkt lichaamhet pijnlijk spoor hunner
dapperheid dragen, in hun hoedanigheid
van slachtoffers van den oorlog de eerste
schuldeischers van de Natie moeten blijven.
Heer Voorzitter, wij hebben vertrouwen in
U om onze wettige, billijke en rechtvaardige
eischen tot goeden uitslag te brengen. Uw
hartstochtelijke goedheid tegenover uwe strijd
makkers heeft onvergankelijke banden ge
smeed tusschen de overlevenden van den
oorlog, en wij zijn gelukkig U vandaag onze
vurige erkentelijkheid te kunnen uitdrukken
voor de oneindige diensten die gij ons bewe
zen hebt.
Ik eindig met, in naam der Invaliden van
West-Vlaanderen, den advokaat Henri Le
clercq, stichter van de Federatie N. V. I. en
leider van een leger van meer dan 60.000
man, te groeten.
Leve de H. Henri Leclercq
Leve België één en onverdeelbaar 1
Leve de Koning
Ik bedank insgelijks de verkleefde medewer
kers van het Middenbestuur de heeren
Timmerman, Reckelbus, Reisdorff, enz...
Ik ben zeker de tolk te zijn van gansch uwe
prachtige vergadering wanneer ik zeg dat wij
allen t'akkoord zijn om aan makker Gruwez,
de toegenegene Voorzitter der afdeeling Yper,
en aan zijn Comiteit, onze diepste erkente
lijkheid uit te drukken voor hun hartelijk ont
haal, vooral de blijken van vriendschap die zij
ons gegeven hebben.
Wij hebben hun historischen stoet bewonderd,
die een zoo groote vreugde voor onze oogen
was, en die tezelfdertijd zooveel pijnlijke,
zooveel roemrijke herinneringen in onzen geest
opgewekt heeft.
Maar nu, ongelukkiglijk, is het vermakelijk
gedeelte van het programma geëindigd.
Thans moeten wij werken en over ernstige
zaken spreken.
Eenige weken geleden, wanneer ik uwe aan
gename uitnoodiging ontvangen heb, heb ik
seffens gedacht, op den 25 Mei zal de kwestie
van de vermeerdering der pensioenen sedert
lang gansch geregeld zijn Doch zooals gij
weet is deze belangrijke kwestie nog niet
opgelost.
Dus vraag ik u de toelating er gedurende
eenige korte minuten over te spreken.
Op den i3d,H Februari laatstleden, hebben
de Volksvertegenwoordigers Mundeleer, Van
de Meulebroeck, Mathieu, Van Hoeck, de
Burlet en Devèze een wetsontwerp op het bu
reel van de Kamer neergelegd, waarbij zij het
coëfficiënt 5 voorstellen.
Wat is het coefficient 5
Gisteren heb ik met een braven invalied-mak
ker gesproken die dacht dat het coëfficiënt 5
een vermeerdering van 5% was. Dit is gansch
mis.
Het coëfficiënt 5 wil zeggen eene verhoo
ging van 66 °/0.
In andere woorden hebben de achtbare
Heeren Mundeleer en consoorten door hun
wetsontwerp voorgesteld, bij voorbeeld 16 600
frank per jaar te geven aan degene die nu
alleen 10.000 fr. trekken.
Ons Verbond heeft beslist dit wetsontwerp
met al zijne krachten te ondersteunen.
En onze Federale Raad heeft daarover een
schoon boekje geschreven, dat een welspre
kend pleidooi voor het coëfficiënt 5 is.
De titel van dit boekje is Eenige Doku-
menten met eerbied onder de oogen van de
Regeering en van het Parlement neergelegd.»
Dit boekje maakt het belangrijkste werk
uit dat ooit over die kwestie verscheen.
Wij hebben het natuurlijk aan al de Minis
ters en Wetgevers gezonden, en ik weet dat
het een diepen indruk gemaakt heeft.
Wat zal dit ontwerf kosten
1) Aangaande de militaire Invaliden, een
supplement van meer dan 200 millioen per
jaar
2) aangaande de weduwen, de weezen, de
opgaande verwanten, de burgerlijke invali
den, ook een supplement van 200 millioen
totaal een supplement van onkosten 400
millioen fr.
Ik heb nooit 400 millioen bijeen gezien, maar
ik weet dat het veel is, en de Invaliden zijn
niet alleen. Er zijn ook zeer kostelijke ei
schen van de oud-strijders en weggevoerden.
Het is noodig veel geld te vinden, en onge
lukkiglijk is het verboden valsch geld te ver
vaardigen.
Wij moeten deze moeilijke en belangrijke
kwestie altijd met kalmte en koelbloedigheid
inzien.
De leden van de Kamers zijn verstandiger
dan wij, en ik ben zeker dat zij een middel
zullen vinden, om aan onze Invaliden zonder
uitzondering voldoening te geven, zoodat al de
Invaliden hetzelfde percent van verhooging
mogen genieten zonder verschil, 't zij zij
staatsagenten zijn of niet, of slechts een klein
percent van Invaliditeit hebben.
Wanneer onze beminde Koning ons lokaal
van het N. V. I. te Brussel ingehuldigd heeft,
heeft hij verklaard dat de Invaliden de eerste
schuldeischers van den Staat waren.
Ik ben zeker dat onze Wetgevers deze
schoone woorden nooit zullen vergeten.
Ik vraag u vertrouwen te hebben in de toe
komst.
Ik voeg erbij, dat het meer dan ooit nood
zakelijk is dat de Invaliden vereenigd zouden
blijven.
Ik vorm de vurigste wenschen voor den
voorspoed en het welzijn van de West-Vlaam-
sche Invaliden en van onze dappere afdeeling
Yper.
De rede van heer Timmerman moeten wij, bij
plaatsgebrek, verschuiven tot aanstaande Nr.
Zondag laatst richtten de Katholieke Tur
ners van West-Vlaanderen hier te Yper hun
IXe gouwfeest in en, wij moeten het openhartig
bekennen, dit feest werd, niettegenstaande het
onzeker weder, met het schoonste en volledig
ste welslagen bekroond en het heeft onder
alle opzicht de stoutste verwachtingen ver
overtroffen. Niemand werd teleurgesteld, ten
zij dezen die openlijk gekant zijn tegen alle
feestelijkheden die dit jaar in ons land gege
ven worden en die heimelijk werken om alles
wat niet van hen uitgaat in den grond te
boren.
De 2000 turners, hier uit alle steden van
West Vlaanderen toegestroomd, leverden ons
een oogstreelend en verrukkelijk schouwspel,
eenig in zijn aard, en genoten dan ook een
welverdienden en overgrooten bijval. Heel
den dag door heerschte er in al de straten der
stad een ongewone drukte en levendigheid,
een echt feestelijke stemming. Ten allen kante
zag men geestdriftige groepjes turners, gedu
rig hoorde men meeslepende muziek en trom-
pettengeschal, terwijl een steeds grooter wor
dende menigte zich in de mooi bevlagde stra
ten verdrong.
Den Zaterdag avond reeds was het feest
begonnen, in de turnzaal der Rijke Klaren-
straat, met de persoonlijke prijskampen waar
aan een veertigtal der beste turners meedon
gen en echt acrobatisch werk leverden, 's Zon
dags echter was het den grooten dag en van 7
tot 11 u. gingen de verschillige wedstrijden
