Y R E R - ROME
2
grondduiker voor de Gladjebeek.
De oevers van dit pand zijn over de gansche
lengte te vereffenen en onder glooiing te
stellen.
De sluis III is ook gedeeltelijk bewaard
gebleven natuurlijk zijn zoowel de deuren
als de bedieningstoestellen verdwenen. In de
spaarkom nevens de sluis zijn betonnen
schuilplaatsen af te breken.
De houten ophaalbrug die bestond op het
bovenhoofd en nu vervangen is door een
aarden dam dient ook herbouwd.
Onder het pand volgend op deze sluis be
vindt zich de duiker op de Kortekeerbeek,
die in goeden staat is, alleen meenen wij dat
er maatregelen te treffen zijn om het door
zijpelen van het water te verhinderen.
Op het grondgebied Houthem zijn er nog
twee metalen ophaalbruggen te bouwen die
nu vervangen zijn door twee aarden dammen
de landhoofden zijn in redelijken toestand en
mits kleine herstellingen te herbruiken.
De oevers zijn op verschillende einden in
stand te stellen op andere punten is de
bodembreedte der geul te verwezenlijken met
baggeringen of beter met aardwerken in den
droge, waarvan de graafspecie kan ditnen als
aanvulling in de oevers.
De sluis nr IV, op 'tgrondgebied Hollebeke,
waarvan het sluishuis totaal vernield is alsook
deuren en bedieningstoestellen evenals de
houten ophaalorug op 't bovenhoofd, vervan-
vangen door een aarden dam, is wat betreft
haar metselwerk mits herstellingen goed
herbruikbaar.
De metalen ophaalbrug onder den gemeen
teweg Hollebeke Kortewilde is ook totaal
verdwenen.
Het pand tusschen sluizen IV en V is
wat de oevers betreft ook op gansch zijne
lengte onder profiel te stellen, de vaart is
ook uit te werken om over de voorziene
breedte van 10 meter te beschikken.
De sluizen V en VI zijn sterk beschadigd
en zijn voorzeker grootendeels te herbouwen.
Ook het pand tusschen voornoemde sluizen
is erg beschadigd en vraagt aanzienlijke aard
werken voor het herstel van de oevers en
voor de verwezenlijking van de normale sectie
van het bed van 't kanaal.
Het vak tusschen sluizen VI en VIbis is
ook geheel omwoeld.
Het metselwerk van de siuis VIbis evenals
deze Vllbis genummerd, gebouwd door
aannemer Monnoyer gelegen aan de uit
einden van het verdeelingspand, is in rede
lijken staat en mits plaatselijke herstellingen
in orde te stellen alleen zijn al de deuren en
de bedieningstoestellen vernield en te vervan
gen de sluishuizen zijn ook totaal vernield.
Het verdeelpand is op zijne gansche lengte
zeer omwoeld. Het is in dit pand, dat over
ongeveer eene lengte van Iioo meters, aan
zienlijke oeverinstortingen zich voordoen die
de oorzaak zullen zijn van de moeilijkheid om
dit pand bevaarbaar te maken.
Wij twijfelen er nochtans niet aan dat wij
met volle zekerheid erin kunnen gelukken dit
pand op te schikken. Het behoort immers op
gemerkt dat de techniek veel vooruitgang ge
daan heeft in de 20 laatste jaren en dat de
aannemers thans over uitvoeringsmiddelen be
schikken, zooals b. v. bevriezing van den grond,
die onbekend waren toen de werken der vaart
uitgevoerd werden.
Wij moeten bekennen dat wij het vraagstuk
nog niet grondig onderzocht hebben, doch wij
zijn van gevoelen dat zoo weinig mogelijk
moet geraakt worden aan de ingestorte glooi
ingen die thans een evenwichttoestand uitma
ken. Om de vaargeul te verwezenlijken zou bij
voorbeeld een gracht in gewapend beton kun
nen aangelegd worden die sterk in den grond
zou moeten geankerd worden om alle bewe
ging naar boven te beletten. Deze werken
zouden moeten gepaard gaan met draineerin
gen onder en langs de vaargeul die zich in de
beneden panden zouden aflossen.
Dergelijk ontwerp dient opgemaakt om een
vaste beraming te maken, doch wij denken,
dat minstens i5 millioen daartoe noodig zijn.
De sluizen VII en VIII zijn ook niet te fel
beschadigd. De spaarkom van sluis VII is te
zuiveren van een groot aantal stukgeschoten
aetonschuilplaatsen. Zooals vooral de overige
sluizen zijn de deuren en de bedieningstoe
stellen te vernieuwen.
Op het benedenhoofd van de laatst ge
noemde sluis moet, bij middel var, een vast
bruggedek, de zate van de groote baan van
leper naar Waasten gesteund worden. Nu is
daar een dam aangelegd.
Het pand tusschen de sluizen, ter lengte van
353 meters, is op den linkeroever geheel onder
profiel te zetten, ook is de grondduiker onder
dit pand te herstellen.
Sluis IX is ook wel nog niet te erg bescha
digd in 't metselwerk, maar al de beweegbare
toestellen zijn te vernieuwen.
Het pand tusschen voornoemde sluizen is,
wat den rechteroever betreft, gansch te her-
profileeren.
In dit pand dienen herbouwd te worden de
metalen ophaalbrug onder den gemeenteweg
Voormtzeele leper, en de draaibrug onder de
baan leper-Kemmel.
Het buitenwelfvlak van den grondduiker
over de Balbaerdbeek is ook na te zier, voor
wat de dichtheid betreft.
Vanaf sluis IX tot de dubbele sluis X XI
is de rechteroever ook te herprofileeren, ten
minste tot aan de baan leper Belle.
Op dit vak is de draaibrug onder gezegde
baan totaal te hermetselen, alsook de hevel
duiker voor de Dickebuschvijverbeek.
De kaaimuur, stroomop de baan leper-
Belle, op den rechteroever zal misschien
moeten versterkt worden wij hebben inder
daad vernomen dat er vóór den oorlog ken-
teekens zouden waargenomen zijn dat de
muur vooruitschoofhetgeen niet van alle
waarheid moet ontbloot zijn vermits wij vast
stellen dat de grond weggenomen is geworden
achter den muur.
De dubbel sluis X en XI, zich bevindende
achter het station te leper, is zeer beschadigd
door de oorlogsfeiten en dient waarschijnlijk
totaal gesloopt en herbouwd, ten minste wat
het zichtbaar gedeelte betreft. Mogelijks zijn
de fundeeringen en de sluisvloer in goeden
staat.
Van de overblijfselen van de spoorbrug is
er maar zeer weinig te zien. Inderdaad, de
vernielde brug is, onmiddellijk na den oorlog,
vervangen geweest door een aarden dam in
de vaart. Deze vaste brug, die ook overgang
geeft aan de Staatsbaan van leper naar
Poperinghe, is dus ook geheel nieuw op te
bouwen.
De vernielde vaste brug onder de Staats
baan van leper naar Veurne is ook na den
oorlog door een dam in de vaart vervangen
geweest.
Tusschen dtze brug en de sluis XII hebben
we nog den heropbouw van den ondergrond-
schen duiker, dooi gang gevende aan de
Bleekerijbeek.
De sluis XII schijnt betrekkelijk in rede
lijken staat te zijn heistellingen aan het
metselwerk, nieuwe sluisdeuren en nieuwe
uitrusting voor de spijzing van het sas zullen
deze sluis terug in staat stellen dienst te doen.
De brug onder den steenweg Ieper-Veurne
(Oude Veurnesteenweg) werd ook na den
oorlog vervangen door een aarden dam Deze
vaste brug is ook geheel te herbouwen.
De dubbele sluis XIII XIV is ook erg
beschadigd. De beide sluismuren van sas XIV
zijn te hermetselen, deze van sas XIII zullen
kunnen herbruikt worden mits lokale her
stellingen.
Eindelijk een woordje over de waterspijzing
van de vaart.
Voor de spijzing van de vaart beschikken
wij volstrekt over geen watervoorraad. Inder
daad geen enkele belangrijke beek lost zich
thans in de vaart. Een enkel beekje voert er
zijn waters af, en het is in het verdeelpand,
maar in normale omstandigheden is de afvoer
nul of onbeduidend. Er blijft dus alleen pomp-
instellingen in te richten waar noodig.
De waterspijzing voor den oorlog zou ont
worpen geweest zijn als volgt
Het water in de Leie hooger zijnde dan in
de vaart van leper naar de Yzer, alwaar bo
vendien de watervoorraad zeer gemeten zal
blijven bijzonder in den zomer, is het natuur
lijker dat het noodige water aan eerstgenoem
de rivier ontnomen wordt.
Een eerste pompinstallatie was ingericht
aan de dubbele sluis I II te Komen hetgeen
het water van het eerste pand dat in recht -
streeksche verbinding staat met de Leie, naar
het tweede pand moest steken.
Van af beneden sluis III en rechtstreeks in
verbinding met het 2e pand was nevens den
linkeroever een open waterspijzingsgreppel
aangelegd die zich uitstrekte tot op 400 m.
stroomaf sluis IV waar eene tweede pomp
installatie het water moest opzuigen in een
nieuwe leiding die het water loste in het pand
boven siuis VI, uit hetwelk een derde instal
latie op sluis VIbis het water in het verdee
lingspand bracht.
Het voedingskanaal bestaat op het eeist ge
noemd vak, maar is bijzonder beschadigd tus
schen de Kortekeerbeek en Houthem alwaar
de halve buis best zou vervangen worden door
een eenvormige buis ten aanzien van de glooi-
ingsafschuivingen boven de open halve buis.
Eene grondige studie van de waterspijzing
zou, gezien den gebrekkigen toestand der riool
leidingen, wellicht doen uitschijnen dat het
thans voordeeliger zou zijn een ander stelsel
voor de waterspijzing in te richten.
Het is moeilijk van nu af een nauwkeurige
schatting te doen van de werken tot herstel
ling van het kanaal, daar dit eerst zou kunnen
geschieden na een grondig onderzoek van
ieder kunstwerk.
Wij schatten nochtans dat de volledige her
stelling der vaart niet meer dan 35 millioen zal
kosten.
Het behoort ons niet te voor oordeelen
over de bedoeling van de regeering aangaan
de de herstelling van de vaart, doch wij mogen
U verzekeren, Mijnheeren, dat, in geval de
herstelling van de vaart zou besloten zijn, gij
op de ijverige medewerking van de ambtena
ren van Bruggen en Wegen zult mogen reke
nen.
Kosmos Toerisme zou voor de eerste maal
die heerlijke en tevens leetzame reis inrichten
op i5 Mei laatstleden. Een twintigtal reisge
zellen hadden die gelegenheid te baat geno
men om die hoogst belangwekkende tocht me
de te maken. We vergaderden op de Groote
Markten daar stond de welgekende Minerva-
Car gereed die ons binst twintig dagen door
de mooiste streken zou voeren en ons van de
heeilijkste zichten zou laten genieten.
We vertrokken uit Yperom 7*/* u. Het we
der was prachtig en alles stemde mee om een
uiterst voorspoedige reis te voorspellen. Bui
ten de Rijsselpoort keken we nog even om en
zagen weldra de grijze veslingsmuren onzer
stad aan de bocht van den overweg uit onze
oogen verdwijnen. Nu op weg langs Le Bizet
en Armentières daar vervoegden ons nog
twee reisgenooten uit Komen en verder op
naar Rtjssel en Cambrai. We beschikten over
omtrent een half uur om de voornaamste bij
zonderheden dezer stad te bezichtigen. Hier
valt te melden le chateau de Selles, een oud
versterkt kasteel, de kathedraal, de sous pré
fecture en een oude stadspoort. Geen tijd mag
verloren gaan onze auto wacht ons op en du
den weg voort naar 5t Quentin. Langs den
rechter kant der baan reden we voorbij een
Amerikaansch gedenkteeken. Te St-Quentin
hadden we niet veel tijd over. De kathedraal,
erg beschadigd tijdens de duitsche bezetting.
We vernamen dat alles gereed werd gemaakt
om dit sierlijk gebouw de lucht in te blazen
