3
Meer dan negentig gaten werden in de muren
gekapt en opgevuld met dynamiet. Gelukkig
dat de bondgenooten er bijtijds den vijand
wegdreven vóór dat hij zijn noodlottig plan
ten uitvoer kon brengen. Een bronzen
beeld ter nagedachtenis van het beleg van
1557 vestigde er nog onze aandacht, alsook
het gedenkteeken van 1914-18 eenig in zijn
soort en dat heel merkwaardig is. De stad
Laon,waar we verder aankwamen, bestaat uit
een hoog gedeelte en een laag gedeelte In het
hoog gelegen gedeelte prijken een groote en
prachtige kathedraal met vier torens uit de
13/14 eeuwen en voortkomende van een oude
abdij, een gewezen bisschoppelijk paleis,
thans gebezigd als rechtbank. De kathedraal
bezit een grooten schat van Chasses welke
men maar kan bezichtigen in 't bijzijn van
een kerkbediende. Drie prachtige Gobelins
versieren de muren en een engelsche gedenk
plaat, zooals er één te Yper in St Maartens-
kathedraal te zien is, herinnert ons aan den
harden strijd rond deze stad geleverd. Een
electrieke tram brengt de bezoekers naar dit
hoogverheven gedeelte der stad vanwaar men
een nooit vergeten uitkijk geniet op de gansche
streek.
Jammer dat de tijd ons ontbreekt, om al het
merkwaardige te bewonderen van de oude en
zoo vermaarde stad Reims. De prachtige ka
thedraal laat nog haar gapende wonden zien
door het bombardement teweeggebracht. Een
standbeeld van Lodewijk XIV, het stadhuis,
het museum en het gedenkteeken 1914 1918
zijn de voornaamste bijzonderheden welke wij
in 't voorbijgaan opgemerkt hebben. Zoo kwa
men we 's avonds te Troyes aan met 351 km.
achter den rug. Weinig of niets te zien daar
het reeds laat is enkele vuile straatjes met
zeer ouderwetsche gebouwen. De eerste dag
was voorbij, eenieder was overvoldaan,
prachtig weder, effen banen, wel geëten en
goed geslapen om 's anderendaags reeds
vroeg te been te zijn en Troyes te verlaten.
De tweede dag omvatte een reis van 3oi
Km. Troyes - Bjurg langs Bar, Chatillon
s/Seine, Dijon, Chalon s/Saóne.
Die reis mag verdeeld worden in twee wel
afgeteekende deelen 1) van Troyes tot
Dijon, 2) Dijon tot Bourg.
Dit eerste gedeelte van de reis beschrijven
is bijna onmogelijk. Men vindt geen woorden
genoeg om al die indrukken weer te geven
welke men gevoelt bij het aanschouwen van
al dit natuurschoon, 't Is een echte film die
zich voor het oog ontrolt. Men waant zich in
onze heerlijke Ardennen te reizen. Bergen en
dalen volgen elkaar onophoudelijk op en de
fraaiste zichten ontplooien zich voor de nooit
uitgekeken blikken van de verstomde reisge
zellen. Hier in de streek neemt de Seine haar
oorsprong. De baan, langs beide zijden met
hooge populieren beplant die hun kruinen als
een reusachtig dak vereenigen en dit op een
lengte van 3a 4 Km., herinnert ons aan de
dreef van Gheluvelt van vóór den oorlog Ver
scheidene uitgestrekte bosschen worden door
reden, onder meer het bosch van Chatillon,
le bois de l'Evêque en la tête du Loup. Hier
is de vakkennis van onzen chaufteur hard op
de proef gesteld. Nu eens een felle hoogte
waarop ons voertuig hijgend en trekkend naar
boven klautert, een korte draai en dan weer
een ijzingwekkende helling die wij in gematig
tempo af bollen om verder opnieuw hetzelfde
te herbeginnen. Maar de stuurman is zeker
van zijn stuk en zoo denken we enkel op a'
het schoone dat we overal rondom ons ont
waren. Niets is prachtiger, niets streelt meer
het oog, dan het aanschouwen van die kleine
dorpjes gelegen in de vallei zelf genepen
tusschen die machtige hoogten die ze schijnen
te beschermen. Te Seine l'Abbaye inde vallei
ligt een dorpje en geen 200 meter van daar ai
rijst een kerkje met lieven toren op een onzeg-
gelijke hoogte. Eigenaardige gedachten van
de menschen uit die streek.
Het merkwaardigste nochtans van al dit
prachtvertoon is ontegensprekelijk de Val
Suzon gelegen tusschen de steenrotsen,
ïen reeks bergen waa van er één gansch
den vorm heeft van onzen Kemmelberg doet
ons nog aan den reeds zoo vergelegen geooorte-
grond herinneren. De auto heeft goed doorge
reden en wij komen vóór het bepaald uur in
de schoone stad Dijon aan. Aanstonds maken
we er gebruik van om al het merkwaardige te
aezichtigen Kerken, Museum en Postpaleis
Op den toren van Notre Dame staan twee
beelden, een man en een vrouw die met een
hamer het uur slaan op den beiaard. Volgens
de geschiedenis zou dit gestolen goed zijn,
weggenomen aan de stad Kortrijk. Wat nog
dient aangestipt te worden is het kasteel van
de voor ons vermaarde Hertogen van Bur-
gondië
En zoo komen wij tot het tweede gedeelte
van de reis Dijon Bourg. Alhoewel heel mooi
kan men dit toch niet vergelijken met hetgeen
we dezen morgen zagen. Hier hebben wij
voornamelijk de uitgestrekte wijngaardstreek,
iets nieuws voor meestendeel van ons. Te
Chalon s/Saóne hebben we een kwartier tijd
waartusschen wij de kathedraal bezoeken en
de Saónestroom bewonderen. Het einde van
den tweeden dag ziet obs te Bourg. Wij
komen bijtijds aan om de grootste merkwaar
digheden van de streek te bezichtigen,namelijk
de kerk van Brou. Het is een juweel in zijn
soort. Die kerk bevat het graf van Philibert
le Beau, doch wordt niet meer als kerk ge
bruikt. Het bezoeken ervan is uitgebaat door
den Staat zelf.
Middagmaal te Dijon en avonddiner te
Bourg waren beide even goed. Een schoone
dag was weer voorbij en nu mochten we heer
lijk van de rust genieten.
Woensdag I7d Mei, derde dag. Iemand die
voor de eerste maal de Alpenstreek komt
bewonderen is van verbazing stom geslagen
bij het aanschouwen van die prachtige en
machtige natuur. We vertrokken 's morgens
om 7 40 u. uit Bourg, de zon was er weer bij
doch werd weldra voor ons verdoken door
een lichte nevel die stilaan uit de bergen op
dook. Zoohaast buiten de stad ontwaart men
links de hooge bergen uit de Jura, waarvan
sommige kruinen met sneeuw bedekt. Rechts
heeft men voor korten duur het bosch van
Sailly. Snel laten wij het Juragebergte achter
ons en rijden maar voort naar Grenoble. Op
de Pont d'Ain, over de Suran genieten wij
over een prachtig panorama. Het school
vliegplein Goudron wordt met aandacht
bekt ken. Van verre steekt de toren op van
S' Denis en Bugey op een hoogte van 624 m.
Insgelijks begroeten wij de aloude ronde toren
van Vany en smaken genotvol van de gezonde
lucht in het bosch de la Serviette. Hier is men
volop in de wijngaardstreek, 't zijn al wijn
velden waar men het oog ook wendt, zelfs
tot op de hooge bergen. Te Lagnie treedt
men de Vallei van de Rhóne binnen. Te S'
Sorlin rijzen de puinen uit van een oud
kasteel op een hoogte gelegen. Langs weers
kanten van de baan klimmen de rotsen reu
zenhoog de lucht in, terwijl aan hun voet de
donkergroene wijngaarden in bloei staan. Te
Sault trekken wij de Rhóne over, het Jura
gebergte wordt uit het oog verloren om de
onbeschrijflijke heerlijkheid van de Alpen
binnen te treden. Van af Evreux in het depar
tement Isère duiken de eerste Alpenber-
gen naar omhoog. Velen ervan zijn nog met
sneeuw bedekt en volgen elkaar in verschil
lende reeksen op. Te Montferrat, standbeeld
van den bekenden vlieger Pégoud, na Mont
ferrat komen wij het meer Paladrus tegen. Op
dit oogenblik zijn wij hard aan 't klimmen en
ons rijtuig trekt ons langzaam naar boven aan
12 km. per uur. Ónze aandacht wordt geves
tigd op de Chaine du Grand Irat een echte
reuzenrots te midden van veel andere die de
1600 m. hoogte bereiken. Te S' Robert berei
ken wij de Casque de Néron zoo genoemd
naar den vorm van de kruin die schijnt een
helm te verbeelden. Om 11 uur landen we te
Grenoble aan die omringd is met sneeuwber
gen. Men vindt er weinig schoone gebouwen.
Te melden het justitiepaleis, het statue de la
libené, statue van Vaucanson rechtover het
posthotel. Het standbeeld van Bayard 1476-
1524 met volgende spreuk ingebeiteld Dieu
et le Roi, voila nos maitres, on n'en aura
d'autres De keik van S' André bevat het
grat van Bavard. In Notre Dam 2 is een prach
tig ciborium (tabernakel) in uitgesneden steen
te bewonderen. Nog te zien de citadel, de
Isère stroom.
's Namiddags zetten wij onze reis voort
naar Digne, doch daarover een juist gedacht
geven is onmogelijk. Gedurende vier lange
uren is het een klimmen en dalen, een draaien
en zwenken tusschen de rotsen. De weg als
een slang krinkelt weg en weer en leidt ons
gedurig rond diezelfde dorpen en in diezelfde
bergen doch telkens krijgen wij vernieuwde
zichten, altijd even lief, altijd even prachtig,
nooit vervelend. Wat is de natuur hier
grootsch tn hoe steekt de armtierigheid af
van die kleine dorpjes waar de menschen zoo
armzalig geherbergd zijn.
Om 8 u. 's avonds na een nooit te vergeten
rit komen we te Digne aan met 3io km. in de
wielen. Onvergetelijke dag.
De vierde dag ving aan en iedereen was
vroeg te been, 's avonds moesten wij te Nice
aankomen. Om 7.40 u. trekt Kosmos vooruit
met open kap en prachtig weer. Was de rit
van gisteren prachtig, deze van vandaag zou
overheerlijk zijn wij hadden geen oogen
genoeg om te kijken links en rechts, vóór en
achter ons, overal rond en telkens kon men
zijn bewondering niet bedwingen en moest
men het luidruchtig uiten. Welke afwisseling,
welke kleurenpracht, welke verscheidenheid
van planten Ongenaakbare rotsentoppen en
even diepe afgronden er naast nooit geen
vijftig meter rechte lijn, altijd maar draaien,
klimmen en dalen... oordeelt zelf, autorijders,
welk een eerste klasse chauffeur er aan
't stuur moet zitten.
Te Charbrières trekken wij door de eeiste
Gorge in een afgrond hoorde men de
rivier Asse bruisen. Dan klommen wij de
Col des Robines op en van aan de rivier
Angles hadden wij op de Vallei van S*
André les Alpes een der prachtigste zichten
die men uitdenken kan. Dit laatste dorpje is
heel lief en de bevolking heelt er een handje
van om toeristen te ontvangen en te herbergen.
Al met eens staan wij daar met onzen grooten
Kosmcs voor een aloude smalle brug die wel
licht door een nieuwe zal vervangen worden.
Juist breed genoeg om erover te tiekken.
Gerard, met een kompas in 't oog en meester
in 't vak, heel voorzichtig, rolt stil vooruit om
zonder slepen dezen moeilijken draai te
nemen terwijl Vandenhove voorop met de
armen allerhande teekens maakt om die
gevaarlijke brug met volle zekerheid over te
trekken, 't Ging op zijn eentje en 't was onder
't handgeklap van al de reisgezellen dat de
reis werd voortgezet. We rijden door drie,
vier gorgen, langs grondelooze afgronden
waarvan voor velen het zicht alleen het hart
ineenkrimpt. Reusachtige rotsen blokken han
gen ons boven het hoofd en dreigen neer te
storten. Gelukkig ncchtans dat zij goed vast
zijn en ons onverlet laten voorbijgaan. Zoo
geraken wij aan den top van Pinadoux 1240
m. en seffens er achter de Col de Aurs 1123
m. hoog. Aan de Glu du Défilé hebben we
weêrom de sneeuwbergen. Zoo komen wij
aan de brug Scafarnelle waar moteur en
reizigers een welverdiend ademtje halen. De
herberg rechtover Honnoraty is stormen
derhand ingenomen, kaarten koopen en een
frisch slokje van 't beste drinken en weinige
minuten nadien vliegt Kosmos naar Puget-
Théniers waar ons een allerbeste maaltijd te
wachten staat en waar eenieder de tafel veel
eer aandoet. Smakelijk geëten en hartelijk
gelachen, een echte vriendentafel. Puget-Thé-
niers, gij zult in ons geheugen blijven. En nu,
vooruit naar Nice 1 We trekken de Gorge
van Céans door 't is wonderschoon Na
Villars ontwaart men hier en daar bruisende
watervallen één der bijzonderste is zeker
wel deze waar de Mesela zich in de Var
werpt. Nog aan te stippen de watervallen van
de Vesubie en de berg Arpes 767 m. Wij ver
laten het Alpengebergte en komen om 5 uur
te Nice aan. ('t vervolgt).
De eerstkomende reis naar Rome per auto
car, door Kosmos ingericht, gaat bepaald
door op 20 September. Getal plaatsen zeer
beperkt, gezien de groote belangstelling.