2
JAPAN
Een nieuwe bron van rijkdom...
Inhuldiging der GedenKplaat
van het 13th Belgian Field Ariillery
het modderig en vuil water van het Ypertje,
dat hier om zijn onaangenamen reuk van
iedereen wel gekend is, ginder reeds helder
en zelfs voor het vee drinkbaar is, dan is dit
een bewijs te meer dat het water der Leie, dat
van zooveel verder nog moet komen, hier te
Yper eveneens reeds gansch gezuiverd zou
zijn en noch voor de visschen in de Yzer,
noch voor het vee in het Veurne Ambach'sche
eenig nadeel zou kunnen bieden Dat het
Leiewater te Komen nog iets wat onzuiver
mocht zijn valt echter grootelijks te bet wij fe
len, gezien het er noch geur noch reuk ver
spreidt en aldaar evenals te Wervick en zelfs
nog verder op, ia de vermaarde Leievveiden,
als drinkwater voor het vee gebezigd wordt.
Daarmee valt dan ook een der bezwaren weg
die men tegtn de spijzing van de Yzer met
water uit de Leie mogelijks had kunnen in
brengen.
Benevens de Heeren senatoren Gillon en
Mullie, en de Heeren volksvertegenwoordigers
Butaye en Missiaen, die wij vei leden week
reeds vernoemden, komt thans ook de Heer
volksvertegenwoordiger De Man htt schrijven
der Hindelskamer van Yper te beantwoorden
en te laten weten dat hij bij de bevoegde
ministers ten voordeele der bevaarbaaiheid
van de Yzer en het kanaal Yper Yzer aange
drongen heeft.
Wij bedanken deze Heeren voor hun wel»
willenden steun dien wij zeer op prijs stellen.
Enkele weken geleden hong boven Europa,
tengevolge der moorden in Duitschland en
Oostenrijk, een dreigende onwee swolk, die
gelukkighjk schijnt afgedreven te zijn. Het
spookt nu in het Oosten ener is daar nie" veel
meer toe noodig om de gruwelen van den oor
log te zien losbreken tusschen Japan en Sovièc
Rusland.
Oost Siberië is éen arsenaal, éen vliegplein,
'éen spoorweg, éen concentratiekamp van
wege Rusland Mandsjou'ijë eveneens van
wege Japan.
-Vandaag willen we een kijkje nemen in het
land der Rijzende Zon en onze gf eerde
lezers laten kennis nemen met de wording van
het knappe Japansche volk In de i6e en I7e
eeuw had Japan alle verkeer met hat buiten
land doen ophoulen. Wat het toen zag ge
beuren in andere Aziatische landen(Indiè)had
grond gegeven aan de vrees, dat het verlies
de- onafhankelijkheid het gevolg zou zijn van
het toelaten der vreemdelingen. Vandaar de
vervolgingen Die afsluitingspolitiek trof een
paar eeuwen het beoogde doel, maar hield het
land zeer achterliik vooral in de oorlogskunst.
In de 19* eeuw kon Japan zich de vreemden
niet meer van het lijf houden.
In Japan was sedert eeuwen de Mikado, de
wettige Keizer, hoewel met vromen eerbied
vereerd, slechts eea schijnheerscher. Het ge
zag berustte bij den eveneenserfelijken Sjogotn,
een soort hofmeier of emir naast hem waren
de groote leenmannen, de Daimio's, onafhan
kehjke heeren, die elkaar voortdurend bestre
den met hun ridders uit den stam der Samoe
ra'is waartoe alle hoog beschaafden (artsen,
geleerden, kunstenaars, letterkundigen) be
hoorden.
Maar in zijn afgeslotenheid werd het intelli
gente Japansche volk rijp voor een algeheele
verandering. Toen de V. S. Kalifornié hadden
overmeesterd, begon San Francisco een
wereldhaven te worden en lag Japan aan een
grooten verkeersweg. Daar kwam in 1854 een
Amerikaansche vloot aan den Sjogoen de ope
ning van de Japansche haven afdwingen. De
komst der vreemdelingen werd diep vernede
rend gevoeld en het volk wilde de Westerlin
gen weer verdrijven. Maar de Samoerais
begrepen dat andere middelen Japan moesten
redden. De hoogheilige Mikado moest weer
in eigen persoon den Staat leiden, de Sjogoen
en het leenwezen moesten verdwijnen het
volk moest zich de Wes'.ersche beschaving
eigen maken en zoo kwam in 1868 Mutsohito,
de i37* Mikado, uit zijn afzondering te voor
schijn de Daimio's werden hooge ambtena
ren de Samoerais werden officieren, alle
Japanners werden gelijk voor de wetknappe
Westerlingen werden naar Japan gelokt;jonge
apanners werden in de leer gestuurd naar
et buitenland regeering, leger, vloot, onder
wijs werden op \Vestersohe wijze hervormd.
J apan toonde zijn jonge kracht het eerst in
den oorlog met China 1894 1895, ontstaan
wegens een geschil over Korea. In een korten
xet-etocht overwon het geminacht Japan zijn
loggen tegenstander het kwam in bezit van
Formosa, de Pescadores en het schiereiland
Liaotoeng met Port Arthur Japan zou China
overheerschen
Dit vonden de verblufte groote Mogendhe
den te gevaarlijk Japan werd genoodzaakt
Port*Arthur en Korea vrij te laten. Tanden-
knaisend gaf Japan toe en het moest toezien
dat Rusland Port-Arthur inpalmde.
Na den Boxers opstand nestelde Rusland
zich steeds vaster in Mandsjoerije. Japan,
dat voor den overvloed zijner bevolking en
den afzet zijner producten gebiedsuitbreiding
noodig had, eischte de ontruiming Rusland
verkoos dit niet en strekte de hand uit naar
Korea. Onverwijld greep Japan de Russen
aan in 1904. Beide partijen brachten ontzag
gelijke troepenmassa's in het veld, maar RuS
land Lleef in het nadeel h-t moest een 00 -
log voeren op een terrein, 8100 km. van de
basis zijner macht verwijderd het grootste
deel van het Russisch volk verkloekte den
00. log, aan de leiding en den geest in 't leger
ontbrak alles, terwijl in Japan alles vol geest
drift ten strijde vloog Rusland verloor alle
slagen te land en ter zee. Te land viel de be
slissing in derr slag bij Moekden, die 10 dagen
duur Je. Toen was het moe lige Poit- Arthur
reeds gevallen (10 Jan. igo5) de inneming
had Japan meer dan 5o.ooo man gekost.
Ten einde Port Arthur te ontzetten en als
laatste poging om de fortuin te doen keeren,
had Rusland zijn Oostzee vloot onder admi
raai Rjtjesvensky naar de Japansche zee ge
zonden. Maar de avontuurlijke rtis had geen
succes de vloot kwam 5 maand te laat en
•verd bij Tjoesima door admiraal Togo, on
langs overleden, in den grond geboord.
Na dit Trafalgar van het Oosten werd,
onder bemiddeling van president Roosevelt,
te Portsmouth in igo5 vrede gesloten. Korea,
de zuidhelft van Sachalien en Port Arthur
kwamen aan Japan Mandsjoerije kwam
terug aan China maar stond open voor den
handel van alle naties van den Mandsjoe
rischen spoorweg zou ieder der beide Staten
de helft beheeren. Als zeemacht telt Rusland
in het Oosten niet meer mee.
Korea verdroeg de Japansche overheer
sching maar zeer noode en het overmoedig
optreden der Japanners maakte het den
Koreanen moeilijk om te berusten. In 1909
werd de Japansche stadhouder vermoord,
waarop de Japansche regeering een jaar later
het heele land inlijfde.
He afgodisch vereerde keizer Mutsuhito,
onder wiens regeering Japan groot werd,
overleed iu 1912 en werd opgevolgd door kei
zer Hirohito.
Evenals de kanonnade bii Valmy, is de val
van Port Arthur een keerpunt in de geschie
denis genoemd.
Het Oosten telt mee in de wereldpolitiek.
Japan is algemeen erkend als gelijke der
andere grootmogendheden het is de Groote
Mogendheid van het Uiterste Oosten de be
voorrechte positie van het blanke ras, overal
op aarde, heeft opgehouden.
Iedereen herinnert zich hoe Japan zich in
den grooten oorlog aan onze zijde schaarde
om de Oostersche Duitsche bezittir gen mach
tig te worden hoe het in ig32 China knock
out sloeg met de onlusten te Sanghaïhoe het
heel Mandsjoerije overrompelde, een nieuw
keizerrijk slichtte dat onder zijn voogdij staat.
Dat Amerika en Rusland die machtsuit
breiding met ren kwaad oog aanzien, is be
grijpelijk Japan, dat grondstoffen en afzetge
bied noodig heefi, toont de tanden en zal zich
niet laten op de teenen trappen.
Japan heeft 672.000 km2 oppervlakte en
telt zooveel inwoners als Duitschland. Van de
177 vulkanen zijn er nog 54 werkzaam tal
rijke warme bronnen komen er voor aard
bevingen en vloedgolven brengen groote ver
woestingen teweeg, zoo in 1896 in een kwar
tier tijds 27.000 menschen en nog onlangs de
totale verwoesting van Tokio.
Reeds van ouds werd de mijnbouw druk
beoefend in goud, zilver en lood de op
brengst van koper is achteruit gegaan ver
der levert Japan veel zwavel en kolen de
productie van petroleum en ijzer is verre van
voldoende. Nuttige planten kreeg Japan uit
China, zooals rijst, suikerriet, hennep, katoen
en thee. Meer dan de helft van het bouwland
is beplant met rijst de opbrengst is niet vol
doende. De visscherij is zeer ontwikkeld het
belangrijkste uitvoerproduct is zijde (in igi5
de helft der wereldproductie), verder katoe
nen garens en stoffen. De meeste handelsbe
trekkingen onderhoudt Japan met Engeland,
Indië, Amerika, China. Dank aan zijn lage
loonen, de weinige behoeften der werklieden,
wil Japan al de wereldmarkten veroveren.
De stedenontwikkeling is zeer groot
10 steden met meer dan 100 000 inwoners
Tokio met 2 miljoen en Osaka met i,4miljoen,
Japan is overbevolkt, vandaar groote emigra
tie naar Hawai-eilanden, China, V. S., Ne-
derlandsoh Indië en Mandsjoerije. De hoofd
godsdiensten zijn het Shinto'isme een soort
voorouder vereering en het Botdhisme er be
staat geen Staatsgodsdienst. Voor het onder
wijs wordt goed gezorgd er bestaat leerplicht
tot 14 jarigen leeftijd en op de 4 universitei
ten gaan ruim 12 000 studenten.
Z >o staat Japan sterk met China ekono-
misch afhankelijk, met het monopolie van
mijnweiken in Mongol met kontrool over
mijnen, ijzergieterijen en spoorwegen in Chi
na, met voogdij over Mandsjooye, met zijn
groote ekonomische kracht, met zijn gevaar
lijke konkurrentie in arbeidskracht en produk-
ten op Europeesche en Amerikaar.sche mark
ten.
Dat Amerika of Rusland er tweemaal aan
denken vooraleer de De Rijzende Zon aan
te grijpen Het Gele gevaar zou gemakke
lijk van schrikbeeld in weikelijkheid kunnen
omgezet worden. M. HETT.
is ontdekt. Men noemt ze KOLONIALE
LOTERIJ en ze zal, uiterli k einde Ukio-
ber, 120 miljoen frank uitdeelen.
De inhuldiging, onder de Hooge Bescher
ming van Z. M. Koning Leopold III, der ge
denkplaat ter eere van de roemrijke Gesreu-
velden van het i3th Belgian Field Artillery,
gevallen in den uitsprong van Yper, zal hier
plaats hebben op Zandag 9 September as.
Zooals onze lezers het weten, zal deze ge
denkplaat aangebracht worden in den zijgevel
van het huis Aimé Gruwez, nevens het gedenk-
teeken der Ypersche Gesneuvelden.
Op de plechtigheid der inhuldiging wordt
een afgevaardigde van Z. M. den Koning, als
ook den heer Minister van Landsverdediging
of zijn vertegenwoordiger verwacht.
Verscheidene Engelsche generaals, onder
wiens orders dit regiment tijdens zijn verblijf
te Vper gediend heelt, hebben beloofd deze
plechtigheid met hunne tegenwoordigheid te
vereeren. Daarbij, is de medehulp van het
Muziek der Gidsen, onder het bestuur van zijn
talentvollen chef, Bevelhebber Pré vost, reeds
verzr kerd en rekent het inrichtingscomiteit
insgelijks op de deelneming van een Engelsch
militair muziek.
Voorloopig is het programma als volgt vast
gesteld
Rond 10 uur, aankomst ter statie van Yper
van den bijzonderen trein komende van Brus
sel.
Daarna vorming van den stoet met de Har
monie Ypriana aan het hoofd en vertrek naar
het Engelsch Gedenkteeken der Meenenpoort,
waar bloemen zullen neergelegd worden.
Om 11 u 3o, zal in St Maartens Kathedraal
een Mis opgedragen worden door den Eerw.
Heer Belpaire, gewezen aalmoezenier van het
Regiment. In de Hoofdkerk zullen bloemen
neergelegd worden bij de Fransche Gedenk--
plaat en bij de Engelsche G denkplaat.
Na de Mis, wordt het Ypersch Monument
bebloemd en heeft de inhuldiging der nieuwe
gedenkplaat plaats. Deze plechtigheid zal be
staan uit redevoeringen, neerleggen van bloe
men en défilé, en gevolgd worden door een
ontvangst op het stadhuis en een feestmaal.
's Namiddags zal de beroemde beiaardier
Van Geyseghem, kapitein van het 89,s Veldge
schut, een beiaardconcert geven, waarna het
Muziek der Gidsen en het Engelsch muziek
zich eveneens op de Groote Ma: kt zullen laten
hooien.
Tegen den avond, waarschijnlijk om 6 u.,
heeft een optocht plaats aan de Meenenpoort
voor het Engelsch Gedenkteeken en zal de
Last Post door de klaroenen der verschei
dene muzieken geblazen worden.
Mogelijks kan er hier en daar nog een
kleine wijziging aan het programma gebracht
worden, doch wij hopen weldra in staat te
zijn de juiste uurregeling der verschillige
plechtigheden te kunnen mededeelen.
Het eerecomiteit der Verbroedering van bet
i3th Belgian Field Artillery bevat de volgen
de personen
Eere voorzitter Z. K. H. de Hertog van
Connaught and Strathearn, K. G. G. C. S. I.
Voorzitter de Heer Minister van Lands-
