v-
De Heer Burgemeester
Vanderghote beant
woordt de rede van den
Heer Baron de Rosée
(laatste persoon rechts).
van uwe roemrijke stad, dat er verscheidene
zijner manschappen onder hare muren geval
len zijn voor de bescherming van het recht
en opdat België zou leven schoon en trotsch.
Ik geel het u over en weet dat het goed
bewaard zal worden. De heerlijke ontvangst
die gij aan zijne Weloeminde Majesteit hebt
voorbehouden, bewijst de geestdrift van uwe
vaderlandsliefde.
Zijne Maj steit Leopold III heeft de
plechtigheid van dezen dag onder zijne hooge
bescherming wel willen nemen en geeft heden
een nieuw bewijs zijner genegenheid door de
tegenwoordigheid van zin vltugeladjudant,
Generaal Gillieaux
Wij allen weten hoezeer onze Koning ver
kleefd is aan al hei geen de oud strijders aan
gaat. H jt is een reden te meer onzen Vorst
met hart en ziel getrouw te blijven. Mijn
Generaal, wij zijn fier u in ons midden te
mogen tellen.
Mijnheer de Minister van Landsverdediging,
belet door zijne talrijke bezigheden, heeft zich
doen vervangen door Majoor De Creeft.
Gedurende 4 jaren hebben wij ondervon
den hoe wreed de oorlog was en hoe harder
nog voor ons, omdat wij strijden moesten
op het laatste stukje grond van ons land,
wetende hoe de onzen onder den hiel van
den vijand verdrukt en verpletterd waren.
Wij weten dat de Heer Minister geen
moeite spaart om den terugkeer van zulke
gruwelen te voorkomen.
Dat hij vandaag de hulde en de bedan
kingen aanvaarde van al de oudstrijders van
het i3* Belgian Field Artillerie.
Mijnheer de Arrondissements Commissa
ris, wij zijn zeer gevleid door uwe tegenwoor
digheid op deze plechtigheid, laat ons toe u
onzen besten dank aan te bieden.
Mijne Heeren de Engelschen,
Onze eerbiedsbetuigingen gaan vooreerst
aan zijne Koninklijke Hoogheid den Hertog
van Connaugt die sedert de stichting van
onze verbroedering de plaats van eere voor
zitter heeft willen aanvaarden.
Onze bedankingen gaan ook aan de Hee
ren Generaals van het Engelsch Leger die
zich herinneren dat het ió* Belgian Field
Artillerie onder hunne bevelen gediend heeft.
De dankbetuigingen gaan in 't bijzonder
aan den afgevaardigde van het British Legion
die ons de groeten aanbrengt van de
4.000.000 Engelsche veteranen.
Aan den Brigadier Generaal Lushington,
onze oude generaal, die in naam van de Ypres
League van Londen het gedenkteeken met
bloemen is komen versieren.
Aan al de Engelsche oud strijders en al
de leden van het British Legion van Brussel,
Yper en Antwerpen.
Gij hebt u wel willen herinneren dat de 2
jaren die wij te samen doorgebracht hebben,
de gevechten die wij onderstaan hebben, het
weinig bloed dat wij vergoten en aan het uwe
gemengd hebben, een vriendschap bijbrachten
die nooit meer zal gebroken worden.
Over eenige weken werd de U. F. A. C.
te Parijs op een grootsche wijze ontvangen.
De warme ontvangst van de Fransche oud
strijders en het Fransche volk is in ons hart
gebleven. Vandaag bedanken wij de afgevaar
digden van de oudstrijders van het Noorden
van Frankrijk voor hunne tegenwoordigheid
midden ons.
Wij bedanken de oudstrijders van Italië
die aan deze plechtigheid deelnemen.
Aan Mijnheer Jottrand, vertegenwoordiger
van de U. F. A. C., aan de verbroederingen
van het 3/23 linie regiment, van het 2* jagers
te paard, van het 2' regiment artillerie, 8' ar
tillerie, van de taaismannen, aan de gendar
merie, aan het ie gidsen, aan de oorlogsvrij
willigers, aan den Nationalen Oudstrijders
bond, aan de ziekenverpleegsters waaronder
verscheidene door haar verkleefdheid aan het
opbeuren van onze zieken en gekwetsten in
het hospitaal Elisabeth van Poperinghe mede
geholpen hebben.
Aan het Ypriana muziekkorps, dat zich
welwillend te onzer beschikking gesteld heelt;
aan het welgekende muziek van het regiment
der Gidsen, aan zijn talentvollen muziekover-
ste den Kapitein Prevost, aan den Kapitein
VanGeyseghem, den beroemden klokkenspeler,
aan al de maatschappijen die hier tegenwoor
dig zijn, zeggen wij onzen besten dank.
Belgen, Engelschen, Franschen, Italianen
die heden met ons hulde brengen aan onze
dooden gevallen te Yper, bieden wij, de oud-
strijdeis van het l3* Belgian Field Artillerie,
onzen diepen eerbied.
TT
De heer Baron de Rosée houdt vervolgens
een engelsche aanspraak om d^ Engelsche
overheden voor hunne vereerenuv." -genwoor
digheid te bedanken. Kolonel Anshwander,
vertegenwoordiger van het British Legion,
beantwoordt deze rede en nadien komt de
heer burgemeesier Vanderghote aan het
woord en spreekt, beurtelings in 't vlaamsch
en in 't frar sch, de volgende rede uit
Het Stadsbestuur en de bevolking van
Yper zijn gelukkig vandaag met U de inhuldi
ging van de gedenkplaat van het (3' B. F A.
te vieren. Yper deelt vandaag uwe vreugde en
uw trots. Zij deelt ook in innige gemeenschap
met u allen de heerlijke en klare nagedachte
nis van uwe strijdmakkers die hier gedurende
den oorlog gevallen zijn.
Yper, die binnen hare oude stadswallen,
reeds talrijke getuigenissen van heldenhulde
bergt, herdenk, heden met u, in denzelfden
geest van vrome en weemoedige ei kentelijk
heid de heldhaftige en edelmoedige off rs die
hier gedurende de oorlogsjaren op haren met
bloed bedronken bodem, in hare platgescho
ten en gemartelde vesting werden gebracht
ten bate van den gewichtigen strijd om Vrij
heid, Recht en Beschaving. Yper heeft immers
het lot en de beproevingen der strijdende en
lijdende heirscharen gedeeld. Onze martelaar-
stad, weerloos slachtoff-r van hetzelfde oor
logsgeweld dat hare praalgebouwen, kerken
en woningen te p'etter sloeg en hare bevolking
de ballings wegen opjaagde, is steeds dit akelig
gemeen verleden indachtig gebleven en bc
waart met vroomheid en eerbiedige zorg de
denkbeelden van deze algemeene hulde en
erkentelijkheid. En deze denkbeelden die, in
het steen gebeiteld of in het brons gegoten,
de glorierijke geschiedenis verkondigen van
wat hier voor Land en Vorst geleden werd,
die de gedachtenis bestendigen van al dege
nen die hier hun lichaam en bloed voor Land
en Vorst veil hielden en ten beste gaven, deze
denkbeelden zijn ook voor ons de harde en
bestendige bladzijden van het Groot Boek van
de beproevingen en de offers door Yper voor
hetzelfde heerlijk ideaal geleden. Zoo is onze
stad, omsingeld en omringd ten alle kante van
ontelbare en breede doodenvelden, die als
voorposten in onze nevelachtige vlakten schij
nen te waken op dat vrome oord van werelds
heldenhulde, op de laaiende vlam van werelds
herdenking, geworden in België en voor
België en hare Bondgenooten het heerlijk
symbool van het uiterst Offer.
Onze stad is dan ook ten zeerste vereerd
de gedenkplaat van het i3® B. F. A. in ont
vangst en in bewaring te aanvaarden.
Deze gedenkplaat is voor ons allen de
trotsche bevestiging dat Yper's verdediging
in de bangste jaren van hare eeuwenoude
geschiedenis ook door Belgen werd waarge
nomen en verzekerd, dat Belgen hier te Yper,
het Verdun van het Britsche leger, in innige
samenwerking met de roemrijke Britsche troe
pen, geleden hebben en gevallen zijn.
Voor onze nakomelingen zal uwe gedenk
plaat ook eene bestendige herinnering zijn aan
de voornaamheid van de diensten bewezen en
aan de offers gebracht door uw heerlijk regi
ment, hier in het Immortal Salient van
Yper, in dat bij uitstek gefolterd en gemarteld
hoekje van Vlaanderers grond, het brandpunt
van de verdediging der kusten en van het
front van den Yzer.
En wij, Yperlingen, die weten en beproefd
hebben hoe geweldig, hoe hardnekkig, hoe
onmeedoogend de strijd om Yper is geweest,
hoe wijd en hoe breed de Dood in de rangen
van verdedigers en aanvallers gemaaid heeft,
hoe geweldig de oorlogs-amp hier hoogtij
vierde, wij aanvaarden met trots en met lief
de uwe vereerende opdracht en verzekeren U,
Mijne Heeren, de gedenkplaat van het i3e
B. F. A., denkbeeld van uwe heldhaftigheid
en van uwe zuivere glorie, te bewaren en in
eer te houden als de grafstede onzer eigene
kinderen
Al deze aanspraken worden hartelijk toe
gejuicht.
Nadien worden prachtige kronen en bloem
s—3
tuilen voor de gedenkplaat neergelegd, eerst
door Generaal Gillieaux namens H. M. den
Koning en de Koningin, door de afgevaardig
den van het British Legion, de Ypres League,
de I. W. G. C., door de Oorlogsinvaliden en
O ïdstrijders van Yper, namens de Engelsche
oudstrijders Old Contemptible s en door
nog talrijke andere verbroederingen. Ook de
E. H. Belpaire, omringd van de twee oudste
ziekenverpleegsters, brengt zijne hulde aan
de gesnru velden van het regimenten bidt te
hunner intentie een vurig De Profundis
Terwijl de heer Van Geyseghem, van
Mtchelen, ons daarna op een beiaardconcert
vergast, worden de overheden en afgevaardig
den der opgekomen oudstriidersvereenigingen
op het stadhuis ontvangen door den heer Bur
gemeester die allen in hartelijke woorden ver
welkomt en z"gt welk genoegen het voor hem
is de Verbroedering van het i3th B. F. A hier
officieel te mogen ontvangen. Het is steeds,
zoo zegt hij, een groote eer voor de stad de
vreemde afgevaardigden van oudstrijdeis te
ontvangen, doch het genoegen is thans des te
grooter daar het nu de Verbroedering is van
het i3th B. F. A., het eenigste Belgisch regi
ment dat Yper heeft verdedigd en dat met dit
doel speciaal gevormd werd, die ons de eer
van hiar bezoek aandoet.» De heer Baron de
Rosée weet hierop heel vriendelijk te ant
woorden en doet uitschijnen dat het aan het
huidig stadsbestuur te danken is dat het i3th
B. F. A. nu met den tijd niet meer zal verge
ten worden, daar de ingehuldigde gedenkplaat
voortaan aan zijn vroeger bestaan zal her
inneren.
Vervolgens wordt de eerewijn aangeboden
aan de tegenwoordigen die nog geruimen tijd
gezellig blijven praten om zich daarna terug
te vinden in de Lapiere's zaal, waar aan ruim
35o dischgenooten een keurig banket werd
opgediend.
's Namiddags, om 4. u gaf het wereldbe
roemd muziek der Gidsen, waarvan de lof
niet meer dient gemaakt te worden, een
kunstcorcert op de Vandenpeereboomplaats.
Dit was de groote gebeurtenis van den dag,
die dan ook machtig veel volk had aangelokt.
Van zulk buitenkansje zullen wij, spijtig ge
noeg, voorztker zoo gauw niet meer kunnen
genieten. De muzikanten en hun talentvollen
chef, kapitein Prevost, behaalden een machti
gen en welverdienden bijval. Op algemeene
aanvraag werd dit prachtconcert met de
marsch van het Regiment en met een dreu
nende Brabar^onne besloten.
Om 6 u. 's avonds werd, in aanwezigheid
eener groote menigte, de Last Post door
de klaroenen onzer brandweer onder de Mee-
nenpoort geblazen en defileerden de verschil-
lige afvaardigingen een laatste maal onder de
gewelven dier grootsche zegeboog.
Om 8 u. vergastte de welgekende beiaardier
Van Geyseghem ons op een tweede beiaard
concert, terwijl eenigen tijd later de speciale
trein onze gasten van een dag terug naar
Brussel voerde.
Ongetwijfeld zullen zij van de schoone
plechtigheid, die het weze hier in 't voor
bijgaan gezegd door Commandant Moer-
beke, die allen lof voor verdient, op meester
lijke wijze werd geordend, en van de gulhar
tige ontvangst welke zij hier genoten een
blijvende he;innering bewaren.
Ook de Yperlingen zullen zich dien schoó-
nen dag nog lang herinneren, en met fierheid
en zorg de mooie bronzen gedenkplaat bewa
ren die in de vlaamsche, engelsche en fransche
taal het volgend opschrift draagt
Ter eeuwige gedachtenis der roemrijke
Gesneuvelden van het i3th Belgian Field
Artillery vroeger het 7th B. F. A.
Dit regiment, bij het Britsch leger inge-
lijfd, nam, vanaf 17 Mei I§i5 tot 17 Mei
1917, datum zijner ontbinding, in broeder-
lijke gemeenschap met de Britsche strijd-
krachten, deel aan de verdediging van het
Immortal Salient van Yper
