Geweldig Onweer en alles verwoestende hagelvlagen
4
boven Yper en Omliggende
Een zicht op de serre van M. Paul Boudein, bloemist, Capucienenstraat, Yper.
plaatst wordt, laat het op het slagveld 468 mannen
achter, die mat hun bloed de verbintenis bezegeld heb
ban die *e genomen hadden van te zegepralen ot te
sneuvelen.
En het is daarom dat, tusschen vijf glorierijke
citaten, de naam van Steenstraete prijkt, in gouden
letters op het vaandel van ons regiment.
En het is daarom ook dat de oudstrijders van het
3* en het 23' gewild hebben dat in het brons gebeiteld
worde de gedachtenis aan het zwaar en pijnlijk offer
waarmede het 3' linieregiment zijne tusschenkomst in
de overwinning van Steenstraete betaald heeft.
Binnen een oogenblik. als de sluiers van het Memo
riaal gevallen zijn. dan zullen de oudstrijders met mu
ziek en ontrolde vaandels een laatste maal deflleeren
ter eere van hunne glorierijke dooden die, gelijk hun
posthumus citaat het zoo goed zegt, gevallen zijn als
(tapperen in April 1915 ter verdediging van haard en
steê en ter eere van het Belgisch volk.
Bij het weerklinken der tonen van de regiments-
marsch, die hen zoo dikwijls op stap hield, ben ik over
tuigd dat ze, zoo ze konden, zouden opstaan uit hun
graf en hunne stemmen mengen bij de onze, om de
woorden uit te galmen met dewelke ik eindig en die,
in een symbolische beknoptheid, zoo klaar hunne on
eindige opoffering verklaren
Leve de Koning!
Leve België!»
Na de rede van Majoor Willems werd de fran-
Sche gedenkplaat onthuld, terwijl de vlaamsch-
tahge plaat, aan den overkant geplaatst en die
het volgend opschrift draagtTer glorierijke
nagedachtenis aan de 162 officieren, onderoffi-
eieren en soldaten van het 3° linieregiment
die, om het duitsch offensief met stikgassen
losgebroken den 22 April te helpen breken, te
m Steenstraat tusschen 24 April en 10 Mei 1915
gesneuveld zijn na de vlaamsche redevoering
\an luitenant-kolonel Spilliaert ontbloot werd.
Het muziek van het 3e voerde er, bij de ont
hulling der franschtalige gedenkplaat, Naar
Wijd en Zijd» uit en speelde vervolgens, bij de
onthulling van het vlaamsch opschrift De
Vlaamsche Leeuw terwijl Graaf de Hemptinne,
voorzitter der verbroedering van het 3f en 23°,
bloemen bij het gedenkteeken neerlegde.
Vervolgens beklom graaf de Hemptinne het
verhoog en sprak de volgende rede uil
Mijnheer de Burgemeester,
Op dit onvergetelijk feest, hebben wij heden het
gedenkmaal ingehuldigd, dat de nagedachtenis onzer
gesneuvelde makkers vereeuwigt
Opgevat met nieuwe ideeën, versiert dit monument
uwe gemeente op eene karakteristieke wijzé. Het is
opgericht met de medewerking der overlevende officie
ren en soldaten van tie 3' en 23e linieregimehter..
Wij stellen het ohdèr uwe bescherming. Heer Bur
gemeester, volkomen overtuigd, het in goede handen
Over te laten, die immer zullen zorg dragen voor zijne
pnschendbaarhejd, evepals het voor de monumenten,
Ijier in den omtfek verspreid, gedaan wordt.
Wij durven verhopen dat de bevolking begrijpéh
zal welke banden ons hechten aan dit tlnonüment, dit
de verheerlijking onzer gesneuvelde,snakkers in dit
oord vereeuwigt, fiat men nooit vergeté dat zij gesneu
veld zijn voor het Vaderland'.1
Na hem kwam de Heer Remi Pecceu, burge
meester van Zuydschote, aan de beurt en drukte
zich uit als volgt
Mijne Heeren,
Volgaarne aanvaard ik, in naam der gemeente
Zilydschote en ook in naam der gemeente Bixschote,
de' opdracht van de bewaring en het behoud van de
•mooie gedenkteekens die de Verbroedering der Oud
strijders van het 3' en het 23' linieregiment heeft doen
oprichten aan de brug. van Steenstraete, ter nagedach
tenis aan de 162 militairen v?n het 3*. linieregiment,
die alles opgeofferd hebben, opdat België' leve ver-
eenigd, fier en onafhankelijk.
Wij zullen al onze zorg wijden aan het onderhoud
van de gedenkteekens en wij danken de Verbroedering,
de gemeenten Zuydschote en Bikschote als oprichtings
oord gekozen te hebben.
Op mijne beurt roep ik uit volle borst
Leve de Koning, en Leve België!» 1
Al deze aanspraken werden langdurig toege
juicht.
Het muziek van het 3' speelde ten slotte de
Brabangonne waarna aan den voet van beide
Kolonel Servais, Korpsoverste van het 3*' Linie
regiment te Oostende, legt bloemen aan het
Gedenkteeken.
gedenkplaten overvloedige bloemen werden neer
gelegd. De Heer burgemeester van Yper legde
er een prachtige kroon van natuurlijke bloemen
neer. Kronen en bloemtuilen werden daar onder
meer ook nog aangebracht door de Afvaardiging
van het 3' linieregimentdoor den Heer Pecceu,
burgemeester van Zuydschotenamens het ge
meentebestuur van Oostendenamens de Ver
broedering der Geniedoor den Heer Hubert;
afgevaardigde van het 418" InfaTit^rieregiment';
Maandag namiddag, rond 4 u„ verduisterde de
lucht opeens zoo snel,, dat iedereen dacht dat
wij, gezien de temperatuur buiten zoo dof en
laf was, met een hevige stortvlaag gepaard met
donder en bliksem zouden begiftigd worden.
Het was echter gansch het tegenovergestelde
dat zich voordeed, want. in plaats van regendrup
pels waren het overgroote, zware hagelsteenen
die, door een geweldigen Westerwind voortgedre
ven, bonzend op de straatsteenen, op de dakpan
nen en tegen de ruiten kletsten met een ge-
druisch dat waarlijk benauwend was. Gedurende
meer dan tien minuten lang vielen ze op som
mige plaatsen zoo dicht en zoo talrijk dat zij er
alles verwoestten en beschadigden. De gebroken
ruiten hier in Yper stad alleen zijn niet te tellen,
van de serren is, zooals de foto hierbij het aan
toont, maar weinig of geen glas gaaf gebleven.
Op onze cliché echtèr ziet men slechts de tal
rijke gebroken ruiten, waarvan stukken uitge
slagen werden, maar hog vele andere zijn gebar
sten en eveneens volledig te hernieuwen. In den
tuin is het een echte verwoesting de kleine groen-
sels, de bloemen en planten, alles werd door
de hagelsteenen doöbhakkeld en gèbroken, het
fruit werd afgëslagen. Men' moet waarlijk eens
een hof bezoeken oni zich rekenschap te geven
van de er aangerichte schade, tot zelfs bloempot
ten toe werden verbrijzeld. En te lande is de
schade niet mindë.r' "bélShërijk, dé stengels der
paardeboonën fijh afgekraakt, het vlas is ten
gronde verpletterd. Vble landbouwers zullen ver
plicht zijn die vruchten uit te rijden en die be
schadigde partijen, land' kunnen zij thans, gezien
het late seizoen, om zeggens voor niets anders
meer gebruiken dan Voor het Zaaien van loof.
Voor al die menschen is het on weder van Maan
dag namiddag een echte ramp geweest, die hen
door den Heer Vanacker, voorzitter der Ver
broedering van de Grenadiers door den Heer
R. Baeckelandt, schatbewaarder der Verbroede
ring van het 3" en 23e van Yper door familie
leden van gesneuvelden, en ook nog, wat bijzon
der werd opgemerkt en velen bewoog, door de
t .vee lieve en gansch in 't wit gekleede kinder
tjes van den Heer Charles Dedulle.
Daarmee was de plechtigheid aan de brug ten
einde. De aanwezige afvaardigingen vormden
zich opnieuw in stoet en met muziek en vlaggen
voorop defileerden zij vóór de overheden. Daarna
trokken zij naar het schoon gedenkteeken der
Fransche slachtoffers van den Duitschen aanval
met stikgassen. Graaf de Hemptinne legde een
mooien bloemenkrans neder aan den voet van het
standbeeld, terwijl het muziek van het 3e de
«Marseillaise» uitvoerde. Vervolgens werd het
monument der Grenadiers, bij hetwelk het mu
ziek de Brabangonneliet hooren, eveneens
door Graaf de Hemptinne bebloemd.
De stoet begaf zich dan naar het gehucht Lu
zerne waar hij uiteenging en om 5 u. keerden
allen terug naar Yper, waar het muziek van het
3", als opsluit der feestelijkheden, op de René
Colaertplaats, een uiterst welgeslaagd concert ten
beste gaf, dat een overgroote schaar muziek
liefhebbers had aangelokt en dan ook den meest
verdienden bijval behaalde.
Aan allen, die tot het wellukken van dezen
schoonen herdenkingsdag medehielpen, aan luite
nant Hendryckx en zijn flinke schaar muzikanten,
aan de talrijke overheden en afvaardigingen, aan
de overheden, de bevolking en vooral de Oud
strijders van Zuydschote, aan de rijkswacht van
Yper en Veurne die den ordedienst verzekerden,
en laatst maar niet het minst aan den Heer Co-
myn, voorzitter, de bestuursleden en leden der
Verbroedering van het 3" en 231- linieregiment,
van Yper, onzen hartelijksten dank voor deze
reeks indrukwekkende plechtigheden waarvan
de herinnering ons nog lang zal bijblijven.
óe vrucht van een gansch jaar hard zwoegen zal
doen verliezen.
Langen tijd nadat ze gevallen waren, kon men
nog hagelsteenen oprapen ter grootte van een
klein hennenei. Daar waren er die toen nog meer
dan 50 gram wogen. Zij geleken op echte ijs
klompen en weinig menschen herinneren zich
ooit zulke groote hagelsteenen gezien te hebben.
Naar het schijnt is het sedert het jaar 1390 dat
men dergelijk verschijnsel niet meer gezien heeft.
Tal van autos, die zich op weg bevonden, wer
den de kappen doorboord, de ruiten stukgeslagen,
de glazen der lichten gebroken en de slijkweer-
aers gebuild. De wandelaars, die ter gelegenheid
van tweeden Sinksendag eveneens talrijk op
gang waren, zagen zich verplicht de dichtstbij
zijnde huizen binnen, te vluchten, zoodanig snel
en verrassend was die geweldige hagelvlaag over
gekomen.
In de bergstreek vooral, namelijk op den Kem-
melberg waar het kermis was en zooals telken
jare duizende bezoekers waren toegestroomd,
en c.p den Zwarten- en Raodenberg was de ha
gelvlaag vreeselijk. In minder tijd dan het noo-
dig is om het te beschrijven was gansch die me
nigte uiteengestoven om zich ten beste mogelijk
te schuilen. Een persoon, die met zijn hand het
bloote hoofd van zijn kind beschutte, werd door
een dier groote hagelsteenen aan de hand ge
wond. Hennen en duiven werden gekwetst en
moésten door hun eigenaars afgemaakt worden.
Tot zelfs dakpannen toe werden door de hagel
steenen doorboord. Ook de ruiten en veranda's
der hotels en van meest alle huizen werden in
geslagen. Een handelsbediende van Belle, die
met de auto van zijn patroon naar den Rooden-
berg op bezoek was gekomen, stond wanhopig
bij het erg gehavend rijtuig en vroeg aan de om-
staanders een verklaring te onderteekenen vol
gens dewelke de auto alzoo door het orkaan be
schadigd werd.
In de gemeente Locre, op de Clytte en ook te
Westoutre zijn de vruchten te velde op som
mige plaatsen gansch vernield. Van enkele hui
zen wérden vensterramen ingebeukt. Koeien, die
zich buiten in de weide bevonden, werden ge
kwetst. M. Plaetevoet, een inwoner der gemeente
Locre, werd door een der hagelsteenen aan het
hoofd gewond.
Verder op, te Dranoutre en West-Nieuw-
kerke, kreeg men ook nog wat hagel en veel re
gen. Ook daar werden ruiten ingeslagen en vruch
ten verwoest. Te Ploegsteert en te Meessen had
men een hevigen slagregen, terwijl te Le Bizet,
Waasten en in gansch deze strook een ge
weldige stormwind woedde, die schouwen en da
ken afrukte en boomen neervelde. Te Le Bizet
joeg de welvélwind een wolk van rood zand op
dat in alle huizen binnendrong. Op de lokale
kermis van Chapelle Rompue werden kramen
omvergeworpen, speelgoed verbrijzeld. Poppen
werden op een halven kilometer van daar in de
velden teruggevonden. Een foorkramer stond on
machtig toe te zien hoe zijn ontvangst, een paar
duizend frank in bankbrieven, de lucht invloog,
en niet meer teruggevonden werd. In de Chemin
de la Blanche is een huis gedeeltelijk ingestort.
Te Reninghelst was het onweder reeds minder
hevig, en rond Poperinghe, Elverdinghe zijn de
bewoners dier streek er met een groote stortvlaag
van afgekomen.
Het orkaan is begonnen in den omtrek van
Armentières en volgens hetgeen wij in de dagbla
den kunnen zien heeft het zoo wat overal, tot
zelfs aan de kust toe, van zijn perten gespeeld
en in tal van plaatsen zooveel schade berokkend
dat zij waarlijk niet te beramen is.
Het eenig Chicorei merit in de Tentoonstelling
dat zich aan de uitspraak over de hoedanigheid
blootstelt is de Chicorei Pacha. Trekt er het be
sluit uit dat zich opdringt.
