IfORTBIJKSCHF
ONDERLINGE
PARIS- PLAGE
4
Ne rare Commissaris
en de Vaart Yper - Komen
Waar zijt gij het ZEKERST
en VOORDEELIGST verzekerd
NATUURLIJK bij de Naamlooze
Maatschappij, de
TE KORTRIÜK
Brand - Leven
Ongevallen
Vscr alle inlichtiagei weaée aei ziek tot ket
Bijkantoor t© Yper
Algemeen OpzienerOM ER ROBYN.
Tisten had op de markt van Pilckem zijn geld-
tasch verloren met 15.000 fr. er in. Later, vond
iemand het geld terug en bracht het ten politie-
bureele. De commissaris van Pilckem is een
allerbraafste man. van iedereen geerne gezien,
maar hij komt van den vreemde, en hij heeft
soms rare gedachten. Hij had welhaast gevonden
wie dat geld verloren had en hij riep Tisten op
zijn bureel.
«Tisten, zegde hij, g'hebt gister uw porte-
monnaie verloren
Helaas ja, M. de Commissaris, met 15.000
frank er in. 'k Ben bijna geheel mijn fortuintje
kwijt. Wat gaat er bekomen met me vrouw en
me kinders 'k Heb het hun nog niet durven zeg
gen
«Hewel, bedaar je, Tisten. Alles is juist.
Uw portemonnaie is terug gevonden en ik heb
ze met alles er in. Zie, hier ligt ze
God zij gedanktschreeuwde Tisten over
van blijdschap, en hij stak reeds zijne handen
uit om zijn fortuintje, dat hij daar op het bureau
zag liggen, weêr te nemen, maar de Commissaris
trok het weg.
Zoo gauw niet,zegde hij. Die zaak moet
eerst serieus onderzocht worden. Gij hebt, welis
waar, die 15.000 fr. verloren, maar, nu dat gij ze
toch kwijt zijt, is de zaak van te weten indien
die 15.000 fr. niet beter aan uwen gebuur zouden
overhandigd worden. Ziet ge, hij is een rijke
man, hij doet goede zaken en bezit reeds een
schoone vaart. Met uwe 15.000 fr. zou hij nog zijn
handel kunnen uitbreiden en zelfs zijne vaart
wat verlengen. Ten andere, ge zijt toch maar een
sukkelaar, en niets waarborgt me dat gij met
dat geld zooveel zult winnen als hij. Ge ziet het,
Tisten, 't is een zeer ingewikkelde zaak. Ik zal
dat grondig onderzoeken, en later, als ik alles
wel zal ingestudeerd hebben, dan zal ik u zeggen
aan wien dat geld zal gegeven worden. Men moet
redelijk zijn en altijd alles doen voor het ge-
meenebest.»
Tisten stond daar zoodanig verbaasd dat hij
eerst niet wist wat antwoorden, maar hij her
pakte zich gauw en schoot uit
Wat zegt ge mijn schoon geld laten geven
aan een anderen Nooit van mijn leven't Is
't mijne, en aan niemand anders hebt ge 't recht
van het te geven. Hier zeg'k Wil mijn geld
weder, Commissaris.
Maar de Commissaris weigerde en wilde eerst
de zaak bestudeeren.
Eindelijk kreeg Tisten toch zijn geld weder,
maar niet zonder moeite, want de burgemeester
van Pilckem had zich met die zaak moeten
moeien.
Tisten verbeeldt ons geteisterd arrondissement
Yper, zijn verloren geldtasch is onze verloren
vaart. Wil de gebuur zich een nieuwe vaart ma
ken, dit alles is wel en goed, maar dat hij daar
voor dan het noodige geld elders zoeke. Doch de
vaart Yper-Komen is onze vaart, zij moet t'onzent
blijven en hier hersteld worden, en niemand
heeft het recht ze ons te ontnemen om ze aan
een anderen als geschenk te geven.
Handelsregister: Kortrijkg52
Onderneming gemachtigd bij Koninklijk Besluit
van 23 December ig3s, in uitvoering van de wet
van 25 Juni ig3o.
Hare werking uitstrekkende over gansch het
land, worden er nog ernstige Vertegenwoor
digers gevraagd.
8, Mondstraat - Tel. 159
Op Zondag 30 Juni a. wordt te Paris-Plage,
ter herinnering van de Yperlingen die er tijdens
den oorlog zoo talrijk een gastvrij onderkomen
vonden, en onder meer het gemeentebestuur,
de Middelbare School en andere Ypersche in
richtingen, de Square d'Ypres plechtig inge
huldigd.
Het huidig gemeentebestuur van Yper, de mu-
ziekkring Ypriana en andere plaatselijke maat
schappijen zullen er officieel ontvangen en ge
vierd worden. Yper, wiens naam, sedert den oor
log reeds wereldberoemd, van nu voortaan te
Paris-Plage door de Square d'Ypresaan de
duizende badgasten uit de hooge wereld van
Frankrijk en Engeland zal herinnerd worden,
zal er dien dag, in die eenig mooie fransche bad-
stad, aan de eer zijn. Ongetwijfeld zullen veel
Yperlingen, en vooral deze die er tijdens den
oorlog verbleven, er aan houden daar op die fees
ten, ter eere der stad Yper en ook te hunner eer
ingericht, tegenwoordig te zijn en alzoo meteen
aan de inwoners van Paris-Plage hunne dank
baarheid willen betuigen voor hetgeen zij voor
hen binst den oorlog gedaan hebben.
Naar aanleiding dier feestelijkheden, vinden
wij het niet ongepast enkele woorden geschie
denis te geven over het merkwaardig ontstaan
dezer badstad, schier nog ongekend over enkele
j<utn, thans de eerste van Frankrijk, gelegen op
amper vier kilometer afstand der statie van
Etaples en beschut door een dennenbosch van
1000 hectaren.
De gronden, waar Le Touquet zich thans
op uitstrekt, behoorden reeds in de XII0
eeuw aan de abdij van St Josse. Later werden
ze nationale eigendom en, de Staat besloten heb
bende ze te verkoopen, was de eerste liefhebber
die zich aanbood een belg, zekere Doms, die in
1836 dit domein kocht voor de som van 80.000 fr.
Deze som werd echter nooit betaald en een jaar
nadien had een nieuwe aanbesteding plaats. Dit
maal boden en betaalden de Heeren Alphonse
Daloz en Alyon ervoor de som van 150.000 fr.
Eerst beproefden die stoutmoedige koopers in
hun eigendom, een echte wildernis eener uitge
strektheid van 1600 hectaren duinen en zand
stranden, er de veeteelt die weldra vervangen
werd door de teelt van rogge, van de topinam-
bour of aardpeer en van aardappelen. Deze laat
ste teelt werd alleen door M. Daloz, een Parijsche
notaris, ondernomen daar zijn vennoot reeds
lang de zaak had laten steken.
De Heer Daloz hield moedig vol, niettegen
staande deze onderneming niets opbracht maar
integendeel veel geld kostte, tot in 1855, jaar dat
hij, samen met zijn schoonbroeder, M. Rigaud,
besloot het domein in bosch te herschapen.
In 1858 werd de verdeeling van het domein
gedaan, M. Daloz nam 1250 hectaren ten Noorden
en M .Rigaud de overige 350 hectaren ten Zuiden.
Tot aller verwondering lukte deze bebossching
uitermate wel en, niettegenstaande de vorst en
ook de wilde konijnen veel schade aan de beplan
tingen veroorzaakten, was er daar reeds in 1875
een bosch dat aller bewondering afdwong. Wat
deze verwezenlijking aan opofferingen, moed en
volharding heeft gekost, valt licht te begrijpen.
M. Daloz, de kasteelheer van Le Touquet,
hij had zijn eerste hut door een lusthuisje laten
vervangen noodigde op zekeren dag, in Octo
ber van 't jaar 1874, M. de Villemessant, de hoofd
opsteller van Le Figaroop een jachtpartij
in zijn domein uit.
De heer de Villemessant voorspelde toen reeds
dat het overheerlijk bosch van Le Touquet wel
dra de vergaderplaats van de Parijsche baders
zou worden, miek reeds een plan op om het toe
komstige Paris-Plagete lanceeren en bood
zelfs twee millioen aan Daloz voor zijn domein,
dat 38 jaar vroeger voor 150.000 fr. gekocht was
geweest. M. de Villemessant overleed echter
vooraleer zijn plan te kunnen verwezenlijken.
Vijf jaar later ondernam M. Daloz zelf de ver
wezenlijking van het ontworpen plan en M. Ray
mond Lens, hoofd conducteur van Bruggen en
Wegen, een kind der streek, werd gelast met het
trekken der eerste straten, twee hoofdstraten
gelijkloopend met de zee: rue de Paris en rue de
Londres, en een tiental smallere dweerschstraten.
De duinen werden op die plaats vereffend en,
den 22 Maart 1882, waren de werken voleindigd
en de straten getrokken. Toen verhief zich daar
een enkel steenen huisje, een herberg A la nais-
sance de la Plage geheeten.
Wat later bouwde een andere notaris, M. Sau-
mon, van Aix-en-Issart, er de twee eerste lust
huisjes.
Wanneer Daloz, de vader van Le Touquet,
stierf in 1885, waren er daar, benevens het kasteel
en de huizen der bewakers van de vuurtorens,
nog maar vijf lusthuizen.
Het jaar nadien werden er nog enkele bijge
bouwd en in 1887 bezat Paris-Plage reeds drie
hotels, een kerk, een overdekte markt, een tele
graafkantoor en een vijftigtal lusthuizen.
In 1896 waren er daar reeds 241 woningen' en
in 1902 was dit getal tot 355 gegroeid.
Zoo ontstond stilaan dit mooi badstadje, dat: in
1893 in volle feest was toen de treinwachters
voor de eerste maal den naam van Paris-Plage
in de statie van Etaples afriepen en de spoorweg
maatschappij van het Noorden alzoo den naam
dier opkomende stad officieel erkende.
In 1894 kwam zich daar een engelscne maat
schappij vestigen die in 1902 voor 870.500 fr. het
domein van Le Touquet kocht aan de familie
Daloz en er machtig toe bijbracht om van de
wordende badstad te maken wat zij thans is.
Sport- en speelpleinen werden er ingerioltt; ho
tels, tot zelfs een Casino werden er gebouwd, en
weldra kwamen daar evenveel Engelschen als
Franschen benevens de plezieren van de zee
ook het genot van dit eenig mooi bosch zoeken.
De eerste golfwerd in 1904 ingehuldigd
door den toenmaligen eerste minister van Enge
land, M. A. J. Balfour en sedértdien hebben de
links van Le Touquet, die reeds toi tweemaal
toe moesten vergroot worden, spelers van alle
werelddeelen aangelokt.
In 1906 werd, benevens de Engjslsche maat
schappijTouquet Syndicate Limited een fean-
sche groep gevormd thans vertegenwoordigd door
de Société Générale met het doel een strook
van 225 hectaren uit te baten.
Nieuwe banen werden aangelegd, de water-,
gas- en electriciteitsleidingen werden geplaatst,
de verkoop van bouwgronden werd bespoedigd,
het bouwen der eerste groote hotels werd verge
makkelijkt, een tramlijn werd van de golfbaan
naar het centrum van de plaats aangelegd, enz.
Dank aan die ihnige en uiterst gelukkige sa
menwerking van Engelschen en Franschen ver
wierf Le Touquet reeds zekere faam en werd die
plaats meer en meer bezocht.
Tengevolge hunner gedurige uitbreiding wer
den Le Touquet en Paris-Plage in 1903 versmol
ten om voortaan maar een en dezelfde stad meer
te vormen. De duinen, die het zicht op de zee
belemmerden, werden weggenomen, een zeedijk
werd gebouwd en eindelijk, den 12 Maart 1912,
werd deze nieuwe badplaats officieel als gemeen
te opgericht.
In twee jaar tijd was Le Touquet-Paris-Plage
opnieuw machtig vooruitgegaan en geleek reeds,
niet alleen op een goed ingerichte stad, maar aan
een badplaats aan dewelke een schoone toekomst
was voorbehouden. De oorlog onderbrak alle ver
dere uitbreiding, en de hotelkamers, alsook de
feest- en speelzalen werden in hospitaalzalen
herschapen. Gekwetsten en vluchtelingen werden
er gedurende deze gruweljaren liefdevol ver
zorgd en gulhartig ontvangen.
Na den oorlog hernam Le Touquet-Paris-Plage
stilaan nieuw leven. Den 22 Juli 1922 werd de
prachtige zeedijk ingehuldigd. Dank aan een
leening door het gemeentebestuur uitgegeven,
wordt een nieuwe brug over de Canche gebouwd
die den 6 Juni 1926 ingehuldigd werd. De sport be
gint op ongehoorde wijze te bloeien, de paarden-
koers is het land door bekend, polo, jacht, enz.
trekken meer en meer liefhebbers aan, onder de
welke men niet zelden namen vindt van de meest
vooraanstaande personen van vreemde landen en
onder meer van den Prins van Wales.
In de kreek van de Canche, rivier die men-uit
haar bedding heeft moeten drijven en door een
dijk van ongeveer 3 kilometer lang moet tegen
houden, richtte men in drie jaar tijd een hip
podroom in. Een nieuw luxe hotel Westminster»
kwam de vroegere houten Casino vervangen, en
weinige jaren nadien waren daar reeds een tien
tal andere groote hotels opgericht.
In Juni 1931 had de inhuldiging plaats van het
prachtig stadhuis, een echt meesterwerk van
anglo-normandische bouwkunst, ontworpen door
de bouwkundigen Debrouwer en Drobecq.
In 1932 werd de vijftigste verjaring van het
bestaan van Le Touquet-Paris-Plage herdacht.
Toen beschikten de hotels reeds over een 3000
kamers en meer dan 1000 gemeubileerde villas,
waarvan vele de bewondering der bezoekers af
dwingen, konnen dan reeds ter beschikking der
families gesteld worden.
Ziedaar wat de durfkracht der inwoners, van
het gemeentebestuur, van de plaatselijke ver-
eenigingen, waaronder de Société des Grands
Etablissements Syndicat d'Initiative hotel
maatschappijen en andere, vermag in enkele
jaren van een ongekende, verlaten streek een
der mooiste en meestbezochte badsteden van
Frankrijk maken.
De Yperlingen, die binst den oorlog te Paris-
Plage verbleven, zullen verheugd zijn er thans
eens de gedane verbeteringen en verfraaiingen
te gaan bewonderen, en ook onze andere stadge-
nooten zullen deze eenige gelegenheid waarne
men om, aan voordeelige voorwaarden, een prach-
tigen uitstap mede te maken, een meer dan be
zienswaardige badstad te bezoeken en er een
reeks plechtigheden en feestelijkheden bij te wo
nen waarvan de herinnering hen zonder twijfel
nog heel lang zal bijblijven.
