Landing van een Vliegtuig te Passchendaele
TÖONEELFEEST TE YPER
PECCY M N SCHAT
EEN JAAR YPERSCH LEVEN
Woensdag 8° dezer, rond 3 u.
dag, vloog een blauw vliegtuii
dekker met de letters F.- ANR1
laag boven Passchendaele en
malen rond, blijkbaar met het
in den namid-
eeJi kleine een-
gfrteekend, heel
i daar eenige
zicht er ievers
neer te komen. En inderdaad, enkele stonden
zorgde dat zij zonder te veel vertraging ter be
stemming toekwam. De vliegpleinen van Rijsel
en Le Bourget, alsmede de dienstoversten van
de maatschappij Air Bleu te Parijs werden van
de noodlanding verwittigd en, daar er te Pas
schendaele zelf nergens een logemeht voor de
Het Vliegtuig op de plaats zijner noodlanding.
later hoorden de menschen, die nieuwsgierig de
bewegingen van het toestel volgden, het ronken
van den motor vertragen en stilvallen en zagen
zij den schoonen blauwen vogel zich voorzichtig
neerstrijken.
De veldwachter, die daar in de nabijheid op
dienst was, bevond zich weldra bij het vliegtuig
dat geland was op een partij onbezaaid land der
hofstede Vandepitte Nestor, tusschen dezes hoeve
en die van Popelier Charles, op het gehucht De
Kazakke Ook de bewoners van 't omliggende
en een groot aantal nieuwsgierigen waren spoe
dig ter plaats om het toestel eens van nabij te
bewonderen.
Het mooie vliegtuig, toebehoorende aan de
Fransche maatschappij Air Bleuwas in de
beste voorwaarden en zonder schade voor de
bemanning noch voor het toestel geland, doch
tengevolge van den aanhoudenden regen dezer
laatste dagen was het land gansch doorweekt,
zoodat het vliegtuig, na zijne aanraking met den
grond, den gewenschten loop niet kon nemen en,
na een dertigtal meter, met zijn wielen in de
modder bleef steken en lichtjes voorover helde,
zoodat de schroef een weinig gekromd werd. Alles
bepaalde zich gelukkiglijk hierbij en het vlieg
tuig kantelde niet om, wat in dergelijk nat land
onvermijdelijk ware geweest, had het toestel
grooter en ook niet zoo handelbaar moeten zijn
en zoo de ervaren loods, in die voor hem gansch
onbekende streek en op een daarvoor totaal onge
schikt terrein, de landingsmanceuvre niet uiterst
traag en met al de noodige voorzichtigheid had
moeten doen.
De leden der bemanning, bestaande uit de Hee-
ren Monteil, loods, en Lagarde, radiotelegrafist,
verklaarden dat zij den luchtpostdienst Toulouse-
Parijs-Rijsel verzekerden, doch dat de nevelach
tige luchtgesteltenis, de uiterst laag hangende
wolken en de geweldige regen, die hen reeds
vanaf Arras alle zichtbaarheid benamen, oorzaak
waren dat zij ietswat van den door hen te vol
gen weg waren afgeweken en het vliegplein van
Rijsel zijn voorbijgevlogen zonder het te ontwa
ren. Zich nergens meer verkennende en overtuigd
dat zij hunne bestemming reeds voorbij waren,
bleef er hen geen ander toevlucht meer over dan
ergens een landingsplaats te zoeken, vooraleer het
Heeren Monteil en Lagarde beschikbaar was,
zorgde de Heer notaris Camerlynck er nog 'voor
dit voor hen te Moorslede te vinden.
Zooals wel te begrijpen had dit vliegtuig, dat
gansch den nacht door de rijkswacht bewaakt
werd, in den vooravond en ook nog den volgenden
dag veel beziens. Tot zelfs de onderwijzers der
knechtenschool van Passchendaele hadden het
goede gedacht er hunne leerlingen den Donder
dag morgen bij te leiden en hun daar, ter plaats
zelf bij het vliegtuig, tal van leerrijke inlichtin
gen en nuttige begrippen over de merkwaardig
ste bijzonderheden van een vliegmachine te ver
schaffen. Dergelijke aanschouwelijke lessen zijn
zeer aan te prijzen en zijn voor de weetgierige
jeugd van het grootste nut.
De Heer Jean Bouisset, bestuurder der lucht
vaartmaatschappij Air Bleudie, vergezeld
van een ander loods en een werktuigkundige,
s morgens om 3 u. per auto uit Parijs vertrokken
was, kwam Donderdag morgen rond 8 u. 30 ter
plaats aan en was zoo welwillend ons enkele bij
zonderheden over den dienst van Air Bleu en
over de gebruikte toestellen te geven.
De maatschappij Air Bleuwerd in Mei
laatstleden gesticht en verzekert den luchtpost
dienst tusschen de verschillige groote steden van
Frankrijk. Hare vliegtuigen vertrekken en komen
dagelijks toe te Strasbourg, Rijsel, Le Havre,
Nantes, Bordeaux, Toulouse en bedienen al de
bijzonderste steden op hun doortocht.
De gebruikte vliegtuigen, van geen te groote
afmetingen en van drie zitplaatsen voorzien,
zijn van het merk Caudron Simoun met motor
Renault van 180 HP. Hunne snelheid bereikt 310
kilometer per uur en zij kunnen 1100 kilometer
afleggen zonder nieuwen naphtavoorraad op te
doen. Dit maakt dat deze ultra-snelle vliegtuigen,
wier naphtaverbruik slechts 55 liter per uur be
draagt, omtrent vier uren lang de lucht kunnen
houden. Hun gewicht is van 900 kgr. en zij kun
nen een lading van 400 kgr. meênemen.
De maatschappij bezit reeds twaalf dergelijke
vliegtuigen, allen van hetzelfde type, waarvan er
dagelijks zes in dienst zijn. Zij gaan door als de
modernste postvliegtuigen van Europa en zijn
van de meest geperfectionneerde uitrusting voor
zien om bij gelijk welk weder te vliegen. Onder-
Het weghalen van het Vliegtuig.
volledig begon te donkeren.
De rijkswachtbrigade van Moorslede, die ver
wittigd werd, zond dadelijk de noodige man
schappen ter plaats om het vliegtuig te bewaken,
terwijl de loods en de radiotelegrafist zich beij
verden, om de door hen vervoerde poststukken in
zekerheid te brengen. Een automobilist, die daar
bij toeval voorbijreed, laadde hen op tot aan de
dorpplaats van Passchendaele, waar de Heer
notaris Camerlynck, burgemeester, hen met zijne
gewone dienstvaardigheid alle noodige inlich
tingen verschafte. Dank aan zijne welwillende
tusschenkomst werd de briefwisseling aan de post
van Passchendaele toevertrouwd, die ervoor
aan de vleugels zijn bijzondere luiken, iets waar
van de andere vliegtuigen totnogtoe niet voorzien
zijn, aangebracht die aan den loods toelaten, niet
tegenstaande de groote snelheid van het vliegtuig,
met vertraagden gang te landen. De vleugels der
vliegtuigen van Air Bleu bezitten ook nog een
tweede eigenaardigheid die tot hiertoe nog maar
weinig in gebruik is en nochtans, zooals het on
geval aan een vliegtuig der Sabena onlangs nabij
Londen overkomen het bewezen heeft, van groot
nut is. Een kleine motor kan een luchtdrukpomp
in beweging brengen om de vleugels op sommige
plaatsen op te blazen en te doen zwellen,
wat voor gevolg heeft dat de ijslaag, die
zich op de vleugels bij het doorvliegen van kotide
luchtlagen kan vormen, gebroken wordt. Deze ijs
laag op de vleugels verzwaart het vliegtuig en
brengt steeds,het evenwicht van het toestel in
gevaar. Dank aan hunne gansch speciale uit
rusting zijn de vliegtuigen van Air Bleu aan
dit gevaar niet blootgesteld.
Voor het oogenblik verzekert de maatschappij
alleen den postdienst, doch binnen kort zal zij
eveneens het reizigers- en vrachtvervoer onder
nemen.
De bemanning van het vliegtuig was eerst van
oordeel dat het mogelijk zou zijn ter plaats zelf
weer op te stijgen en met dit doel had zij van uit
Parijs een nieuwe schroef doen medebrengen.
Doch Donderdag morgen moest men zich van al
het gewaagde dezer onderneming overtuigen, ge
zien het vliegtuig in normale voorwaarden een
koers van 250 m. voor het opstijgen moet hebben
en die partij land, waarop het zich thans bevond,
zoodanig doorweekt was dat men er bij eiken
stap schier tot over de schoenen in verzonk. Er
werd dan ook besloten het vliegtuig uiteen te
nemen en de toelating te vragerv om het naar het
vliegplein van Wevelghem te mogen overbrengen.
Met behulp van een aantal mannen, die zich
met gebogen rug onder de vleugels plaatsten
(zooals onze foto het aantoont) en voor hunne
moeite ook beloond werden, werd het vliegtuig
zonder veel inspanning voortgerold en tot op den
straatweg gebracht. Daar werden de vleugels
uiteen genomen, het vliegtuig op een platform
wagen geheschen en alzoo naar Wevelghem ge
voerd, vanwaar het Vrijdag ter bestemming van
Rijsel is opgestegen.
Donderdag 16 Januari 1936, in de Feestzaal van
den Katholieken Kring, te 7 1/2 u. 's avonds,
opvoering van het wereldberoemd tooneelstuk
Comedie in drie bedrijven
vrij naar het Engelsch van J. Hartley-Manners,
door M. Schumacher.
In de hoofdrol Adry Derese als Miss Margaret
O'Connel (Peggy).
Kaarten te bekomen in het lokaal, Rijssel-
straatT' plaats 2e plaats
Voor de leden 8 fr. 4 fr.
Voor de niet-leden10 fr. 7 fr.
N. B. De abonnementen voor de vier avond
feesten in ons laatste nummer aangekondigd
bedragen
FamiliekaartenX® plaats 2e plaats
Voor de leden 50 fr. 35 fr.
Voor de niet-leden 60 fr. 45 fr.
Persoonlijke kaarten
Voor de leden 20 fr. 15 fr.
Voor de niet-leden 25 fr. 20 fr.
Weer is er een jaar voorbij dat nimmer meer
terug keeren zal en waarvan de voornaamste ge
beurtenissen die nu reeds tot het verleden be-
hooren, alleen nog, de eene duidelijker dan de
andere, in onze herinnering voortleven. Wat heeft
het jaar 1935, dat zooals al de voorgaande voor
iedereen zijn wel en zijn wee, zijn goede en kwa
de dagen heeft meegebracht, hier té Yper zooal
zien gebeuren, wat is het voor onze stad geweest,
dit is de vraag welke wij ons, zooals elke voor
uitstrevende handelaar op het einde van 't jaar
ook zijn balansrekening maakt, thans stellen. Een
kort overzicht van enkele der voornaamste fei
ten, die het Ypersch léven gedurende dit verloo-
pen jaar kenmerkten, zal daarop antwoorden.
Doch eerst en vooral, zooals iedereen ook zich
in de eerste plaats zijn geliefde wezens herinnert,
een ouder, een bloedverwant of een goede vriend
die in den loop van het jaar het tijdelijke met het
eeuwige verwisselde, gaan onze gedachten naar
onzen nooit te vergeten en roemrijken Vorst Al-
bert, den Koning-soldaat, en naar onze aanmin-
nelijke, eenvoudige en vooral zoo goedhartige
Koningin Astrid, die veel te vroeg en beiden op
zoo wreede wijze aan den eerbied der gansche
wereld, aan de liefde en genegenheid van gansch
het Belgisch volk ontrukt werden.
Op Zondag 17 Februari 1935, de eerste verjaar
dag van het droevig ongeluk van Marche-les-
Dames, werd de tragische dood van Koning Al.
bert gansch het land door herdacht. Hier te Yper
werd aan meest alle huizen de nationale vlag
halftop geheschen, in al de kerken werd een Mis
ter nagedachtenis van den betreurden Vorst op
gedragen, bloemen werden neergelegd aan den
voet van ons Belfort onder het beeld van Koning
Albert, terwijl de oudstrijders, als bijzondere
blijk van erkentelijkheid jegens hun gewezen op
perbevelhebber, de medaille van Koning Albert
te koop boden ten voordeele van het Yzergedenk-
teeken dat ter verheerlijking van den Koning
soldaat te Nieuwpoort zal opgericht worden.
En alsof ons land nog niet wreed genoeg ge
troffen was geweest in alles wat het duurbaars.
