De 600ste Verjaring van het Nazareth te Yper
4
Maandag 24 dezer was het Oudemannenhuis
Nazareth, een onzer oudste Ypersche weldadig
heidsinstellingen, gelegen t'einde de Rijselstraat,
in feest ter gelegenheid van de herdenking der
600*' verjaring zijner stichting.
Ganseh den dag was het er kermis in den vol-
sten zin van het woord, niet alleen voor de ouder
lingen, ongeveer 60 in getal, die in dit godshuis
verpleegd en vertroeteld worden, maar ook voor
de brave, engelachtige zusterkens, die zich, se
dert zooveel jaren reeds, vrijwillig en onbaat
zuchtig, dag in dag uit, zonder een oogenblik ver-
poozing, aan de zorgen en verpleging der arme
en, alleenstaande ouoe mannen toewijden die
Commissie, E. H. v anoverschelde, geestelijke be
stuurder der Eerw. Zusters van het Hospitaal van
Cortemarck, Eerw. Moeder Overste Priscilla en
hare tien medezusters van het Nazareth per auto
naar het stadhuis gevoerd, dat voor de omstan
digheid bevlagd was. Allen beklommen den bree-
den en met tapijten belegden trap en werden
in de groote raadszaal geleid, waar zij door den
Heer V anderghote, burgemeester, omringd van de
Heeren Lemahieu en Delahaye, schepenenVer
sailles, secretarisJvr. Cornillie, de Heeren Bie-
buyck, Coutelle, Leuridan, Pattyn, Seys en Ver-
gracht, gemeentel aadsieóen, rechtstaande opge
wacht waren.
r I
voor hetgeen door de Commissie van Openbaren Onder
stand aan uwe zorgen was toevertrouwd." 1
En Zusters Macaria en Dymphna bleven op haar post,
te midden van het vreeselijk oorlogsgeweld dat te Yper
aan het woeden was, totdat Zuster Dymphna, met door
een granaatscherfgebroken been, weggevoerd werd.
Zuster Macaria, die tijdens haar verblijf een begin van
brand in het Gesticht gebluscht had, verliet in 1915
de stad met de laatste inwoners.
Het ware van mijnentwege eene erge tekortkoming,
indien ik hier niet eenplkbjjzondere en welverdiende
hulde aan deze twee-, heldhaftigeen brave Zusters
bracht, die met eenvoud maar op voortreffelijke wijze
haar plicht hebben weten te vervullen, hare verkleefd
heid aan de Liefdadigheidsinstelling, die aan' hare zor
gen was toevertrouwd, metterdaad hebben weten te
betuigen. n i
Aan U allen, goede dienaars in den zwaren dienst der
Liefdadigheid en der Menschenliefde, breng ik graag,
in naam van het Stadsbestuur en van de bevolking, de
welgemeende hulde van onze erkentelijkheid'en ik ben
gelukkig, ter herinnering van dezen heuglijken dag in
de geschiedenis der Liefdadigheidsinstellingen van Stad
en in blijk van onze gevoelens van erkentelijke waar
deering, aan de Orde der Zusters van Cortemarck, die
sinds 1897 den dienst van het Oudenmannenhuis Naza
reth hebben waargenomen, en aan de Commissie van
Openbaren Onderstand een Gedenkpenning aan te
bieden.
Hierop overhandigde de Heer Burgemeester een
mooien gedenkpenning, met een passend Opschrift
en de jaartallen 1336-1936, aan de Eerw. Moeder
Overste van het jubelvierend gesticht en aan den
Heer R. Bouquet, voorzitter der Commissie van
Openbaren Onderstand. Deze laatste bedankte
den Heer Burgemeester en de aanwezige raads
leden in dezer voege
Mijnheer de Burgemeester, Mijne Heeren,
De officieele ontvangst, welke de Gemeenteoverheid
ons voorbehouden heeft, ter herdenking aan het stich
ten van het godshuis Nazareth heeft de Commissie
van Openbaren Onderstand en de Eerweerde Zustere
van d.„ godshuis diep bewogen. In naam van allen, druk
ik de gevoelens uit van oprechten dank voor dit ver-
eerend gebaar.
Ik bedank bijzonderlijk Mijnheer den Burgemeester
voor zijne lofbetuigingen en voor de blijken van waar
deering en achting, welke hij <Je verdienstelijke Zustere
toedraagt, en die hij aan het Beheer van dit gesticht
bewijst.
Het zal eene beste aanmoediging zijn voor de Eer
weerde Zusters om haar verheven werk van naasten
liefde met denzelfden ijver voort te zetten en voor het
Bestuur om dit gesticht met eene steeds blijvende goed
hartigheid te bejegenen.
Het toekennen van die twee herinneringsmedailles,
welke wij met dankbaarheid aanvaarden, zal een trouw
aandenken zijn der genegenheid door de stad betoond
op de 600° verjaring der stichting van het godshuis
Nazareth.
Weest verzekerd. Mijnheer de Burgemeester, Mijn-
heeren, van onze erkentelijkheid voor uwe gevoelens
van sympathie jegens ons ouderlingengesticht Naza
reth
Vervolgens werd de eerewijn aangeboden en in
een gezellig samenzijn een lekker glas geledigd
op de goede gezondheid der Commissieleden en
der brave Zusters en op den steeds groeienden
bloei van het gesticht Nazareth.
Allen werden daarna per auto terug naar het
gesticht gebracht, waar reeds de vroolijkste feest
stemming heerschte. Verlustigende radiomuziek
vervulde de gangen, het was er een over en weer
geloop zonder einde van de zusterkens van de
Lovie te Poperinghe en van het moederklooster
te Cortemarck, die voor eenmaal de feestvierende
zusters van Yper waren komen vervangen en het
buitengewoon druk hadden niet alleen om de
ouderlingen te verzorgen en te bedienen, maar
ook nog om de meer dan 200 maaltijden te be
reiden ,die daar in dit gesticht eiken dag aan de
behoeftigen van stad uitgedeeld worden.
De ouderlingen, waarvan geen enkele in gansch
den dag het gesticht verliet, hadden van 's mor
gens reeds koekeboterhdtnmen gekregen, én za
ten nu, na eerst nog een glas fijne porto geledigd
te hebben, weer aan de feesttafel, waar hen aller
hande smakelijke schotels en lekkere dingen op
gediend werden. Of zij het zich lieten welgevallen
hoeft niet gezegd en de goede zusters hebben er
ongetwijfeld veel genoegen aan beleefd hare
oudjes zoö verheugd en gelukkig te zien.
In een andere zaal van het gesticht was nog een
tweede feesttafel opgericht, waaraan de leden
der Commissie van Openbaren Onderstand, de
Eerw. Zusters van het Nazareth en hun genoodig-
den aangezeten waren. Onder deze bevonden zich
Z. E. H. Deken VermautE. H. pastor Bonte,
geestelijke bestuurder van het Nazareth E. H.
Vanoverschelde, van Cortemarck E.E. H.H. on
derpastors Van Isacker en Sap de E. H. Callens,
bewaker aan St Vincents College, die dagelijks de
H. Mis in het gesticht komt opdragen; E. Moeder
Overste en een medezuster van 'het klooster van
Cortemarck Dr Dochy, geneesheer van het Na
zareth Juffrouw Berthe Boone en M. Felix
Struye de Swielande, gewezen leden der Commis
sie van Openbaren Onderstand M. Vanderghote,
burgemeester MM. Lemahieu en Delahaye, sche
penen M. Versailles, gemeentesecretaris, en de
bedienden van den Openbaren Onderstand. De
Heer schepen Van der Mersch, wegens beroeps
plichten weerhouden, had zich per draadmare la
ten verontschuldigen.
Tijdens het feestmaal gaf de Heer R. Bouquet,
De Commissie van Openbaren Onderstand,
de Eerweerde Zusters eii de ouderlingen van het Nazareth.
Pfloto Daniei
altijd even verduldig en blijmoedig hare soms
zware taak opnemenvoor wie gten werk te
veel, geen last te groot is die om zeggens alleen
met en voor de oudjes leven,wier vreugde en
droefheid zij deelen, wier troost en opbeuring zij
zijn, wier lijden en ellenden, die de hooge jaren
soms meebrengen, zij door hare liefdevolle zorgen
en verkleefde toewijding weten te verzachten en
dragelijk te maken.
Het ware moeilijk de gepaste woorden te vinden
om de grenzelooze offervaardigheid dezer ver
dienstelijke en bewonderenswaardige klooster
zusters naar behooren te beschrijven, doch om
zich daarvan een klein denkbeeld te kunnen vor
men, hoeft men slechts een der verpleegde ouder
lingen te ondervragen en allen zullen blij zijn de
gelegenheid te hebben den lof van hunne goede
en bezorgde zusterkens te kunnen maken en al-
zoo aan de gevoelens van eerbiedige bewonde
ring, dankbaarheid en erkentelijkheid, die zij
tegenover hunne weldoensters koesteren, lucht te
geven. Velen bekennen zelfs maar een dingen te
beklagen en 't is van niet vroeger in het gesticht
te zijn getreden. Dit zegt genoeg hoe goed en hoe
wel zij er verzorgd zijn. Het gesticht ten andere
is gansch modern ingericht en biedt de ouderlin
gen allerlei voordeelen die zij elders onmogelijk
zouden genieten. De gezonde ouderlingen mogen,
na de maaltijden, vrijelijk uitgaan, terwijl de
gebrekkigen in het gesticht de verkleefdste zor
gen ontvangen.
Dit schoon jubelfeest was dan ook een uitmun
tende en eenige gelegenheid om een verdiende
hulde te brengen aan het verheven en liefdadig
werk der Eerweerde Zusters van het Hospitaal
van Cortemarck en van de Heeren der Commissie
van Openbaren Onderstand van Yper die, de
eene, de materieele en, de andere, de bestuurlijke
zorgen van het gesticht Nazareth waarnemen.
Vele inwoners van stad en vooral deze van de
Rijselstraat hadden er aan gehouden, uit genegen
heid voor deze oude Ypersche instelling en uit
erkentelijkheid voor de zoo groote weldaden er
door bewezen, hunne huizen te bevlaggen. Aan
den gevel van het na den oorlog praèhtig herop
gebouwd godshuis zelf hingen de nationale en
Ypersche kleuren, en in het midden daarvan een
allerschoonste vlag met het wapen van Yper,
dezelfde van vóór den oorlog die kunstig hersteld
en als .vernieuwd werd, vroolijk te wapperen.
Binnen het gesticht waren de breede gangen en
de ruime zalen op smaakvolle wijze met bloemen
kransen en planten gepint en versierd.
Om 9 u. werd er in de stemmige kapel van het
Nazareth, in aanwezigheid van den Heer Burge
meester en het schepencollege, van de Heeren der
Commissie van Openbaren Onderstand, van al de
Zusters en de verpleegde ouderlingen, alsmede
van een groot aantal geburen en vrienden van het
gesticht, een plechtige jubelmis opgedragen door
E. H. pastor Bonte, bijgestaan door de E.E. H.H.
onderpastors van St Pietersparochie.
Na afloop dezer godsdienstige plechtigheid wer
den, om 10 u. 30, de beheerders van. den Open
baren Onderstand, namelijk de Heeren Bouquet,
voorzitterClaeys, De Cock, Missiaen, Omme-
slagh en E. H. Socquet, leden, en de Heer Vanraes,
secretaris, alsmede Jvr. Boone, gewezen lid der
De Heer burgemeester nam het eerst het woord
en sprak volgende rede uit
Mijne heeren, Eerweerde Zusters,
Zes honderd jaar geleden, namelijk den 24 Februari
133b, werd, volgens de Cnror.ycke van Petrus Ramaut,
door Jan Pascans, i.ape.aan en Burger der stad Yper,
ter eere Gods en voor het onderhoud der ouderlingen,
het oude manhuis voor ae Vveduwaeren, anders gesegdt
het Nazareth, gesticht.
«Waren er te dien tijde aanveerd, ter gedachtenis
van lesus van Nazareth ende zijn twaalf Apostelen,
13 Weduwaeren, zijnde Poorter of Hagepoorter van
Yper, boven de 50 jaar, armelingen of niet begoeder-
den.»
In den lqpp der eeuwen, ten gevolge van For.datiën,
groeide het getal bedden merkelijk aan. De eerste Fon-
datie werd in 1642 door Baron Bonnaert, Priester Li-
cenciaat in de Rechten, de laatste, in 1897, door Heer
Jules Capron gedaan.
De Commissie van Openbaren Onderstand, die, over
drie jaar, den 600" verjaardag vierde der Stichting van
Belle Godshuis, viert vandaag de 600 .verjaring der
Stichting van het Nazareth, waar gedurende zooveel
eeuwen de ouderlingen van stad steeds een kalm rust
oord en een degeujk onderhoud mochten genieien.
En ik ben gelukkig te mogen, in naam van het Stads-
bes.uur en als tolk der bevolking, hulde brengen aan
de lange reeks van vrijgevige en barmhartige weldoe
ners die deze liefdadigheidsinrichting hebben gesticht,
die het bestaan ervan rechtstreeks of onrechtstreeks,
de eeuwen door, hebben verzekerd.
Hulde en dank aan de namen van Voorzitter Léon
Vanaerde, aan Juffrouw Berthe Boone. aan de H.H.
Felix Struye, R. Ommeslagh, R. Bouquet, Alfons Mas-
schelein, die in 1928 het Nazarethgesticht hebben
hersteld.
Hulde en dank aan de H.H. Voorzitters en Leden van
de Commissie van Openbaren Onderstand van Yper,
die hen hebben opgevolgd en steeds, met offervaardig
heid en bevoegdheid, de zware taak van hunne voor
zaten weten voort te zetten, het goed der armen met
zuinigheid en bezorgdheid beheeren, de zending van
sociale liefdadigheid van stadsbestuur met geweten en
nauwkeurigheid waarnemen.
Wij zijn, MM. HH. gelukkig vandaag uwe vreugde te
deelen. Een oprecht woord van hulde en dank aan de
Eerweerde Moeder en Zusterfe, die sinds bijna veertig
jaar in dienst staan van de arme ouderlingen die in
het Nazarethgesticht opgenomen worden.
Ik ben gelukkig haar hier vandaag officieel ten stad-
huize te ontvangen en de gelegenheid te hebben haar te
bedanken voor de offerveerdigheid en de stiptheid
waarmede zij haren zwaren liefdadigen dienst ver
richten. De dienst der ouderlingen is onder alle de
zwaarste, vergt vanwege degenen die hem waarnemen
de grootste toewijding, de grootste opofferingen, de
grootste zelfverloochening, den zwaarsten last.
Wij kennen, Zeer Eerweerde Zusters, en Waardeeren
niet alleenlijk de voornaamheid van de zorgen die gij
aan uwe oudjes wijdt, maar ook de verknochtheid
welke gij, even wel als de oversten en de zusters die
vóór u in den dienst van Nazareth stonden, aan het
gesticht zelf steeds bewezen hebt. Gedurende den oor
log hebt gij ervan het slaande en heerlijke voorbeeld
gegeven. En ik veroorloof mij, op risico van uwe nede
righeid te krenken, te herinneren aan deze droevige en
treurige oorlogsjaren, die U gedwongen hebben met
uwe oudjes den ballingsweg naar Frankrijk in te slaan,
aan de gevaren van de uitwijking, aan de moeilijkheden
van het overbrengen en de inrichting der diensten te
St Aulaye, van de terugreis in België, met vestiging te
Handzaeme in 1919, en eindelijk aan uwen terugkeer
in 1930 te Yper.
Wat al bijkomende zorgen en overwegenden last heb
ben deze herhaalde en lange reizen en verhuizingen
voor U allen niet medegesleept
Zelfs waren de gebouwen van Nazareth, waar gij
allen zooveel verdienstelijke jarén gesleten hadt, het
voorwerp uwer bekommernissen en, toen in 1914 de
Zusters met hare beschermelingen naar Frankrijk uit
geweken waren, dan bleven twee Zusters, namelijk
Zuster Macaria en Zuster Dymphna, ter plaats, met
opdracht te redden wat nog te redden was en tëizorgen
