Schoenen!Schoenen! bij C. Lamoot-Dumoulin DOO ST E N REKLAAM Molières geheel in leder 50 Fr. - Een en ander over de Kiezingen van 1932 Dixmudestraat, 40, YPER. VOOR UWE Val. HOF VANDENDRIESSCHE 22, Maarschalk Frenchlaan, (Meenenpoort-) YPER Model der streek. Eenige fabrikant van Fransche en Engelsche Modellen. Nu de wetgevende verkiezingen nakend zijn, zal het niet van belang ontbloot zijn hier eens den uitslag der vroegere stemming van 27 No vember 1932 te herinneren en er enkele bijzonder heden over mede te deelen. In ce provincie West-Vlaanderen waren er, in 1932, 22 volksvertegenwoordigers te verkiezen, waarvan 4 in het arrondissement Brugge, 5 in het arrondissement Kortrijk, 5 in het arrondisse ment Rousselare-Thielt, 5 in het arrondisse ment Veurne-Dixmude-Oostende, en 3 in het arrondissement Yper, Om de verdere gegevens goed te kunnen be grijpen, dienen wij vooraf enkele benamingen nader te bepalen, want enkele termen, zooals kiescijfer, kiesdeeler en kiesquotient, komen in cte kiesverrichtingen meermalen voor en het is van groot belang dat men goed hunne beteekenis kenne en ze niet met elkander verwarre. Het kiescijfer is het getal geldige stemmen (op lijst en op naam) door de partij bekomen. De kiesdeeler is het algemeen totaal der geldig uitgedrukte stemmen (op lijst en op naam) ge deeld door het getal te kiezen volksvertegen woordigers in het arrondissement En het kiesquotient is het kiescijfer gedeeld door den kiesdeeler. In 1932 werden er in het arrondissement Yper 34.522 stembrieven in de stembus gevonden. Hier van waren er 1147 witte en ongeldige en 33.375 geldige stembrieven. Van de werkelijke candidaten bekwamen het meest voorkeurstemmenButaye (nationalist) 983 Lemahieu (katholiek) 934 De Man (katho liek) 476; Leroux (katholiek) 323; Missiaen (socialist) 322Van de Vliedt (liberaal) 156 Titeca (liberaal) 88Deconinck (nationalist) 75; Beheyt (liberaal) 59Minnekeer (socialist) 35 Clement (socialist) 18Oris (communist) 15 Demarey (nationalist) 6Courtequisse (commu nist) 2, en Braem (communist) 1. De kiesdeeler voor het arrondissement Yper was 33.375 (totaal geldige stemmen) gedeeld door 3 (getal te kiezen volksvertegenwoordigers) of 11125. De kiescijfers of het getal geldige stemmen door iedere partij behaald waren de volgende Katholieken 14179 Nationalisten 8770 Socialis ten 6423 Liberalen 3486, en Communisten 517. De kiesquotienten bedroegen dus wederkeerig- lijk Katholieken 14179 11125 1.274 Nationalisten 8770 11125 0.788 Socialisten 6423 11125 0.577 Liberalen 3486 11125 0.313 Communisten 517 11125 0.046 Hieruit blijkt reeds dat er in het arrondisse ment Yper in 1932 slechts een volksvertegen woordiger rechtstreeksch gekozen werd, name lijk een katholiek, de Heer De Man. De twee overige zetels, die aan het arrondisse ment nog toekwamen, moesten dus door apparen- tement toegekend worden. Om tot die bijkomende verdeeling der niet dadelijk toegekende zetels toegelaten te worden, moeten de lijsten, welk een groep vormen, in een der arrondissementen van de provincie een getal stemmen bekomen hebben gelijk aan 66 ten hon derd van den kiesdeeler. Alzoo komt het dat de Communisten, die dit vereischt quorum in geen enkel arrondissement behaald hadden, voor die bijkomende verdeeling der nog toe te kennen zetels in 1932 niet in aan merking kwamen. In 't geheel werden er in de provincie 13 zetels dadelijk toegekend, zoodat er nog 9 zetels door de bijkomende verdeeling dienden toegekend te worden. Zulks blijkt ten andere zeer duidelijk uit de hiernavolgende tabels. Komt zien naar onze pry zen en oordeelt Kiesarrondissement. Katholieken Nationalist. Kiese. Quot. Kiese. Quot. Brugge 22052 1.827 5335 0.442 Kortrijk 36631 2.540 3688 0.255 Rouss.-Thielt 32162 3.203 5606 0.558 Veurne-Dixm.-Oost. 20969 2.137 7742 0.789 Yper 14179 1.274 8770 0.788 Provinc. kiescijfer 125999 31141 Aantaal behaalde zetels 9 zetels 0 zetel Kiesarrondissement. Socialisten Liberalen Kiese. Quot. Kiese. Quot. Brugge 14100 1.168 6545 0.542 Kortrijk 25457 1.765 4842 0.335 Rouss.-Thielt 11026 1.098 1082 0.107 Veurne-Dixm.-Oost. 11436 1.165 8650 0.881 Yper 6423 0.577 3486 0.313 Provinc. kiescijfer 68442 24605 Aantal behaalde zetels 4 zetels 0 zetel De katholieken bekwamen dus dadelijk 9 ze tels, 't zij 1 te Brugge, 2 te Kortrijk, 3 te Rousse lare-Thielt, 2 te Veurne-Dixmude-Oostende, en 1 te Yper. De socialisten, van hunnen kant, be haalden rechtstreeks 4 zetels, namelijk 1 te Brug ge, 1 te Kortrijk, 1 te Rousselare-Thielt en 1 te Veurne-Dixmude-Oostende. Vooraleer aan te toonen hoe de bijkomende ver deeling der 9 nog toe te kennen zetels geschiedde, herinneren wij even nog dat de candidaten eener lijst zich, ten aanzien van dé verdeeling der ze tels, tot een groep mogen verbinden met de can didaten van lijsten die in andere kiesarrondis sementen der provincie voorgedragen zijn. Dit is wat men hier gewoonlijk in de volkstaal het apparentement noemt. De hierboven gegeven tabels duiden reeds het provinciaal kiescijfer van ieder groep aan. Dit provinciaal kiescijfer bevat dus, zooals men ziet, het kiescijfer dat de groep bekwam in ieder ar rondissement der provincie. Om de nuttige quotiënten voor de bijkomende verdeeling der zetels te bekomen, dient men het provinciaal kiescijfer te verdeelen door het aan tal reeds behaalde zetels plus 1, 2, 3, 4, enz. Volgen wij eens, om dit te verduidelijken, de bewerkingen zooals zij in 1932 gedaan werden. Het provinciaal kiescijfer der katholieken be droeg 125999. Zij hadden 9 zetels dadelijk ver worven. De nuttige quotiënten voor de bijkomen de verdeeling der zetels zijn dus het provinciaal kiescijfer of 125999 verdeeld door 10 9 zetels plus 1), door 11 9 zetels plus 2), door 12, door 13, enz. 't zij respectievelijk 12599, 11454, 10499, 9692. Voor de nationalisten was het provinciaal kies cijfer 31141. Zij hadden nog in geen enkel arron dissement een zetel behaald. De nuttige quotiën ten waren dus 31141 0 zetel 1 31141 31141 0 zetel 2 15570 31141 0 zetel 3 10380, enz. De nuttige quotiënten der socialisten waren 68442 (4 reeds verworven zetels 1 5 13688 68442 6 11407 68442 7 9777, enz. Voor de liberalen volgt men juist dezelfde be werkingen en men bekomt als nuttige quotiënten 24605 0 zetel 1 24605 24605 2 12302 24605 3 8201. De 9 nog toe te kennen zetels worden dan toe gekend in rangorde aan de negen hoogste nut tige quotiënten. Aldus bekomen de nationalisten den eersten zetel met het quotient 31141. De twee de zetel gaat aan het tweede hoogste quotient of 24605 (liberalen), de derde aan 15570 (nationa listen), de vierde zetel aan het quotient 13688 (socialisten), de vijfde aan 12599 (katholieken), de zesde aan 12302 (liberalen), de zevende aan 11454 (katholieken), de achtste aan 11407 (socia listen), en de negende of laatste nog toe te ken nen zetel aan het quotient 10499 (katholieken). In die bijkomende verdeeling bekwamen de katholieken dus nog 3 zetels, de nationalisten 2, de socialisten 2 en de liberalen ook 2 zetels. Nu dat wij gezien hebben welke groepen voor die bijkomende verdeeling der zetels in aan merking komen, moet er thans nog uitgemaakt worden aan welke arrondissementen die zetels toekomen. Hiervoor dient weerom een nieuwe bewerking gedaan te worden. De quotiënten, hierboven in de gegeven tabel reeds aangeduid, dienen voor ieder kiesarrondissement verdeeld te worden door het aantal zetels dat er rechtstreeks behaald werd plus 1, 2, 3, enz. volgens het noodig blijkt. Nemen wij bijvoorbeeld de quotiënten der katholieken. Te Brugge bedroeg het quotient 1.827. Daar bekwamen ze dus reeds dadelijk een zetel. Dit quotient dient dus verdeeld te worden door 1 reeds verworven zetel 4- 1 2 en men bekomt alzoo als lokale breuk 0,913. Te Kortrijk hadden ze dadelijk 2 zetels met het quotient 2.540. Dit quotient moet dus verdeeld worden door 2 reeds verworven zetels 1 3, wat als lokale breuk geeft 0,846. Rousselare-Thielt, quo tient 3.208 4 (3 reeds verworven zetels 1) 0,800 lokale breuk. Veurne-Dixmude-Oostende, quotient 2.137 3 0,712 lokale breuk. Yper, quo tient 1.274 2 0.637 lokale breuk. De katholieken werden in de bijkomende ver deel ing nog drie zetels toegekend van de 9 welke nog te verdeelen bleven, namelijk den 5", 7", en 9". Deze zetels gaan thans nogmaals volgens rangorde naar de hoogste lokale breuken, 't zij hier in dit geval naar Brugge waar de 5" zetel behaald wordt door de breuk 0,913, naar Kortrijk (7° zetel met breuk 0,846) en naar Rousselare- Thielt (9C zetel met breuk 0,800). De nationalisten hadden nog in geen enkel arrondissement een zetel bekomen. Hunne quo tiënten, verdeeld door 0 zetel 1, veranderen dus niet en blijven dezelfde als hiervoren in de tabel aangegeven, 't zij 0,442 voor Brugge, 0,255 voor Kortrijk, 0,558 voor Rousselare-Thielt, 0,789 voor Veurne-Dixmude-Oostende, en 0,788 voor Yper. In de bijkomende verdeeling der zetels be haalden zij den 1" en 3n zetel. De eerste zetel gaat dus naar Veurne-Dixmude-Oostende (M. Leuri- dan) en de derde zetel naar Yper (M. Butaye). De socialisten behaalden de volgende quotien-' ten te Brugge 1.168 te Kortrijk 1.765 te Rous selare-Thielt 1.098te Veurne-Dixmude-Oostende 1.165, en te Yper 0.577. Deze quotiënten verdeeld door het aantal be haalde zetels plus 1, zoo bekomt men onderschei denlijk de volgende lokale breukenBrugge 0,584 Kortrijk 0,882 Rouselare-Thielt 0,549 Veurne-Dixmude-Oostende 0,582, en Yper 0,577. De 4e zetel, door de socialisten in de bijkomen de verdeeling bekomen, gaat dus naar Kortrijk. De 8C zetel moest dan naar de tweede hoogste lokale breuk gaan, 't zij naar Brugge, doch daar had men reeds het aantal te verkiezen volksver tegenwoordigers bereikt. Ook Veurne-Dixmude- Oostende, lokale breuk 0.582, en Kortrijk, waar men als tweede lokale breuk een nog hooger cij fer bekwam, namelijk 1.765 3 (1 reeds verwor ven zetel 2) 0.588, waren reeds genomen zoodat de 8f zetel, aan de socialisten toegestaan, hier naar Yper kwam (lokale breuk 0,577) en de Heer Missiaen hier dus zijne verkiezing te danken heeft gehad aan het feit dat in drie andere ar rondissementen, waar de lokale breuk hooger was dan deze van Yper, het aantal te verkiezen volks vertegenwoordigers door vroegere toekenningen reeds bereikt was. Wat de liberalen betreft die den 2n en 6n zetel toegekend waren, gingen deze zetels respectie velijk naar het arrondissement Veurne-Dixmude- Oostende (quotient 0,881) en Brugge (quotient 0,542). De verhouding der gekozenen was dus als volgt: Katholieken 2 in het arrondissement Brugge (M. M. De Bruyne en Geuens) 3 in het arron dissement Kortrijk (M.M. Mayeur, Reynaert en Duchatel) 4 in het arrondissement Rousselare- Thielt (M. M. Sap, Allewaert, Desmedt en De Jaegere) 2 in Veurne-Dixmude-Oostende (M. M. Baels en Brusselmans) en 1 in Yper (M. De Man). Totaal 12 gekozenen. Nationalisten 1 in Veurne-Dixmude-Oostende (M. Leuridan), en 1 in Yper (M. Butaye). To taal 2 gekozenen. Socialisten 1 in Brugge (M. Van Acker) 2 in Kortrijk (M. M. Debunne en Vandevelde) 1 in Rousselare-Thielt (M. Dierkens) 1 in Veurne- Dixmude-Oostende (M. Peurquaet), en 1 in Yper (M. Missiaen). Totaal 6 gekozenen. Liberalen1 in Brugge (M. Boedt) en 1 in Veurne-Dixmude-Oostende (M. Marquet). Totaal 2 gekozenen. Algemeen totaal22 zetels. Dit totaal is voor de provincie West-Vlaan deren thans niet vermeerderd. De eenige wij ziging die voor 1936 eraan gebracht werd is dat het arrondissement Kortrijk nu 6 volksvertegen woordigers te verkiezen heeft in plaats van 5, en het arrondissement Rousselare-Thielt daarente gen nog slechts 4 volksvertegenwoordigers in plaats van 5. Voor het arrondissement Yper zijn er op de kiezerslijsten van 1936 in 't geheel 37834 parle- mentskiezers, waaronder 135 vrouwen, inge schreven. wendt U in vertrouwen tot het Huis VERZORGD WERK MATIGE PRIJZEN

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1936 | | pagina 4