v
El
MUSEE DE GUERRE
du Saillant d'Ypres
De Bedevaart van het Canadeesch Legioen
N
VISITEZ LE
p i
k
hi
B
de
«e
"1
Naai aanleiding van de inhuldiging. Zondag 11.,
van het prachtig gedenkteeken, dat te Vimy op
gericht werd ter eere der Canadeesche soldaten,
allen vrijwilligers, die aldaar tijdens den groo-
ten oorlog voor de verdediging van het Recht
gesneuveld zijn, hebben 6000 bedevaarders, be
staande uit moeders van gesneuvelden, oorlogs
weduwen en oudstrijders waarvan sommigen ver
gezeld van hun vrouw en zelfs van hun kinderen,
en komende uit de negen provincies van Canada,
op eigen kosten de lange reis onderromen om, na
zooveel jaren reeds, eens de plaatsen terug te
zien waar hun geliefden rusten en. waar zij zelf
gestreden en geleden hebben.
De Canadeesche architect heeft het centraal
motief van zijn monument geplaatst op een reeks
terrassen, die vanaf de groote baan, bij verdie
pingen, naar het voetstuk leiden. Hierop rijzen
twee kolommen op van ieder 30 m. hoog en tt
midden staat een Canadeesch soldaat die met
den linkerarm een gekwetsten makker onder
steunt en in de rechter hand een vredesfakkel
uitgestrekt houdt naar zes standbeelden die op de
'lager gelegen terrassen opgericht zijn en de
Rechtvaardigheid, de Vrede, het Geloof, de Hoop,
de Liefde en de Plicht verbeelden. Op de muren
in -vit "teen van de terrassen staan, niet volgens
graad gerangschikt doch eenvoudiglijk in aïpha-
Een zicht op de Groote Markt, Zaterdag namiddag tijdens het Canadeesch bezoek, genomen.
Bezoek aan Yper
3000 dezer bedevaarders, die te Den Haver ont
scheepten, zijn Zaterdag laatst, na eerst de ge
wezen slagvelden van Frankrijk bezocht te heb
ben, naar Yper gekomen.
Meer dan 100 groote autocars, die de Cana
deesche bezoekers aan de Statie van Rijsel af
haalden, brachten hen naar hier en, van 3 tot 5 u.
namiddag, kwamen, zij, in groepen van vijf tot
tien rijtuigen, al langs dé Rijselpoort de stad bin
nen gereden.
Gansch den namiddag heerschte er dan ook een
ongewone drukte in de verschillige straten van
stad, die allen ter gelegenheid van dit bezoek
mooi bevlagd waren, doch vooral op de Groote
Markt Koning Albert, waar de talrijke autocars
geparkeerd werden en een bijzondere ordedienst
ingericht was. Dadelijk na hunne aankomst, be
gaven de bedevaarders zich naar de hen op voor
hand aangewezen hotels, waar hun een lunch
opgediend werd. Vervolgens bezochten zij de ver
schillige merkwaardigheden van stad en vervul
den weldra drank- en spijshuizen, winkels van
postkaarten, fotos, oorlogsgedachtenissen en an
dere, waar zij ruimschoots hun voorraad opdeden
tot groot profijt der neringdoeners die dien dag
waarlijk gouden zaken hebben gedaan.
Vanaf 5 u. verlieten de autocars de een na
de andere de stad om, langs de Meenenpoort en
den Meenensteenweg, een bezoek te brengen
naar de Canadeesche oorlogsgedenkteekens van
«Hill 62» op het Hooghe en van St Juliaan, en
de bedevaarders vervolgens naar Douai te voeren,
waar zij moesten vernachten.
In den loop van den namiddag had een Cana
deesche afvaardiging zich reeds naar St Juliaan
begeven en er, in aanwezigheid van den Heer
Clinckemaille, arrondissementscommissaris, over
gegaan tot het planten, langs weerskanten den
ingang der kerk van St Juliaan, van twee jonge
boompjes, uit Canada meegebracht. Deze een
voudige plechtigheid werd voorgezeten door een
Canadeesch geestelijke, een padrezooals hij
aldaar genoemd wordt, die de boompjes wijdde
en enkele gebeden las voor zijn landgenooten,
die aldaar, zooals het opschrift van het zoo tref
fend en aangrijpend monument van St Juliaan
het getuigt, ten getale van 2000 vielen tijdens den
eersten Duitschen aanval met stikgassen den 22,
23 en 24 April 1915.
Inhuldiging van het gedenkteeken te Vimy
Van uit Arras reeds, alhoewel men er nog ne
gen kilometer van verwijderd is, ontwaart men
het machtig en grootsch gedenkteeken van Vimy
dat aldaar op Canadeeschen grond die grond
werd immers door Frankrijk ten eeuwige dage
aan Canada afgestaan opgericht werd ter ver
heerlijking der heldendaden van het Canadeesch
leger dat, samen met de Britsche strijdmachten, in
April 1917, de schier oninneembare Duitsche stel
ling van Vimy, ten koste van zware verliezen,
veroverde.
betische orde, de namen gebeiteld van 15.000
Canadeesche gesneuvelden. Slechts een enkel op
schrift staat op het monument te lezen Het Ca
nadeesche leger viel met zijn vier divisies aan
op een front van zes kilometer en veroverde door
een stormloop dezen kam op 9 April 1917 Dit
gedenkteeken is een meesterwerk der bouwkunst
en zijn geheel maakt een geweldigen indruk.
Benevens de 6000 Canadeesche bedevaarders
verdrongen zich daar. Zondag laatst, in de vlakte
van Vimy, duizenden en duizenden toeschouwers,
er van langs alle kanten toegestroomd om de in
huldiging van dit gedenkteeken bij te wonen.
Deze plechtigheid werd opgeluisterd 'door de te
genwoordigheid van talrijke overheidspersonen
en van verscheidene militaire afvaardigingen,
onder meer van b ;t 4' Spahis van Senlis, van
een regiment der genie, 1500 mobiele wachten,
de matrozen van het pantserschip Saguenay
dat de legionarissen vergezelde, verders nog En-
gelsche troepen, drie militaire muzieken waar
onder een Engelsch, een Scotsch en een Fransch.
Koning Edward van Engeland werd, bij zijne
aankomst te Vimy, om 14 u., door de Britsche en
Canadeesche overheden ontvangen en begroet
met het God save the King en O Canada
door de militaire muziekkapels uitgevoerd. De
Koning schouwde de eerewacht en ging vervol
gens het gedenkteeken bewonderen. Te 14 u. 50
kwam M. Lebrun, president der Fransche Repu
bliek, op zijne beurt te Vimy aan en ging, verge
zeld van Koning Edward en gevolgd van de Ca
nadeesche ministers, van justitie en van lands
verdediging, van Maarschalk Pétain en talrijke
uitgenoodigden, tot aan den voet van het monu
ment terwijl het Engelsch muziek de Marseil
laise speelde.
Z. Exc. Mgr. Descamp, hulpbisschop Van Mon
treal, bad daarna een De Profundis en zegende
het gedenkteeken. Na de radio-uitzending van
een getelefoneerde rede uit Ottawa van den
eersten minister van Canada, hielden de twee
aanwezige ministers van Canada een korte aan
spraak en werd het gedenkteeken door Koning
Edward onthuld. De Koning beklom dan de tri
bune, drukte zijne vreugde uit de aanwezigheid
van president Lebrun te mogen begroeten en
bracht hulde aan den heldenmoed der Cana
deesche soldaten.
LA MEELLEURE COLLECTION QUI EXISTE
DE GRANDE REPUTATION MONDIALE
complétée en 1935.
OUVERT TOUS LES JOURS
En face des Halles EntréeRue du Verger.
De militaire muziek blies vervolgens den doo-
denmarsch die, na twee minuten vah' 'ingetogen
stilte, door den ontwakïngsmarsch gevolgd werd.
President Lebrun beantwoordde de rede van
den Koning en de officieele plechtigheid liep te
15 u. 45 ten einde
Een schoone plechtigheid te Yper
Maandag had onze stad weerom een feestelijk
uitzicht. Alle huizen waren bevlagd en overal
wemelde het van volk. De stadsbeiaardier, Heer
Elie Ryckelinck, en de Heer Clement, beiaardier
van Doornijk, vergastten ons 's namiddags op
een schier onafgebroken beiaardconcert.
De 3000 Canadeezen, die langs Antwerpen ge
komen waren en er den Maandag avond weer
moesten inschepen, kwamen op hunne beurt,
zooals hun andere makkers het reeds den vorigen
Zaterdag gedaan hadden, de stad Yper en de om
liggende slagvelden bezoeken. Vanaf 10 u. 30
's morgens was het een ware stoet van autocars
die hier de Canadeesche bedevaarders aanbracht.
Om 1 u. 's namiddags kreeg onze stad het be
zoek der officieele afvaardiging van het Bede-
vaart'comiteit van Vimy, onder het geleide van
den brigadier generaal Alex Ross. Deze was ver
gezeld van kapitein Lambert, voorzitter der oor
logsverminkten van Canada kolonel Brousseau,
vleugeladjudant van den gouverneur van Quebec
en vertegenwoordiger dézer provincie kolonel
Lemoyne de Martigny, ondervoorzitter van het
Canadeesch Legioenkapitein Baker, oorlogs-
blinde, advokaat te Toronto, M.M. John Keiman,
Jean La Flèche, J. R. Bowler, W. L. Woods, en
êen tiental andere personaliteiten vergezeld van
nun dames.
Dadelijk na hunne aankomst werden zij ont
vangen ten stadhui ze, waar zij opgewacht werden
door kolonel Higginson, voorzitter der Imperial
War Graves Commission kolonel Legros, bevel
hebber van het vliegplein van Wevelghem, afge
vaardigde van den Minister van Landsverdedi
ging M.M. Libotte, Ceremoniemeester, afgfe-
vaardigde van het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken Vanderghote, burgemeester Lemahieu
en Van der Mersch, schepenen Jvr. Cornillie
en M. Biebuyck, gemeenteraadsleden, en M. Ver
sailles, gemeentesecretaris.'
Na de gebruikelijke voorstelling, wenschte de
Heer burgemeester de vreemde bezoekers wel
kom in !t Engelsch.
Hieronder geven wij de vertaling dezer rede.
Heer Generaal Ross, Mijne Heeren,
Het is me een groot genoegen heden de officieele af
vaardiging van de Canadian Legionte mogen ont
vangen. In naam van de stad Yper en de Ypersche be
volking, wensch ik U, mijne Heeren, onze beste groeten
aan te bieden en onze gevoelens van sympathie en
vriendschap uit te drukken. We zijn gelukkig en fier
heden de zeer waardige vertegenwoordigers van de
dappere Canadeesche Oudstrijders, die gedurende den
oorlog met vastberadenheid en succes grootelijks tot
de verdediging onzer stad hebben medegeholpen, in
ons midden te begroeten.
De plechtigheid van de inhuldiging van het prachtig
en beteekenisvol Canadeesch oorlogsgedenkteeken te
Vimy, was gisteren een grootsche hulde tot de alom-
bekende dapperheid van de Canadeesche legers op de
slagvelden van Frankrijk en Vlaanderen. Om aan deze
plechtigheid haar volle beteekenis te geven, heeft de
Canadian Legion te dezer gelegenheid een bezoek en
een. gezamenlijke bedevaart ingericht tot de slagvelden
en kerkhoven waar 600.000 Canadeezen gestreden heb
ben, waar meer dan 60.000 Canadeezen hun leven heb
ben geofferd in dienst van Vaderland en Keizerrijk,
in dienst van het Recht en de Eer, en die thans ver van
huis en familie begraven liggen.
6.300 Canadeezen, mannen, vrouwen en kinderen zijn
hunne graven komen bebloemen. Ik ben zeer dankbaar
dat de officieele afvaardiging van de Canadian
Legionna Bergen en Brussel, ook aan Yper een
officieel bezoek voorbehouden heeft. Vooreerst omdat
uw bezoek voor onze bevolking het bewijs is en tevens
de uitdrukking van de trouwe sympathie van alle
Canadeesche oudstrijders voor de kleine stad van het
Immortal Salientwaar zij in de hoogste mate blijk
gegeven hebben van den opofferingsgeest, waarmede zi
jarenlang het gevaar getrotseerd hebben, lijdende naar
geest en naar lichaam, en met den dood, voor hunne
oogen.
Anderzijds ben ik verheugd de gelegenheid te hebben
U de verzekering te geven dat ons volk steeds, met
trouw en devotie, de herinnering aan het verleden be
waart. Wij hebben noch zullen nimmer vergeten de
herhaalde en overwegende acties en succesvolle tus-
schenkomsten van de Canadeesche legers in den Yper-
schen uitsprong, en gansch bijzonderlijk op de volgende
plaatsen's Graventafel, Frezenberg, Bellewaerde,
Pilckem, Langemarck, Meenensteenweg, Polygone Bos-
schen, Broodseinde. Poelcapelle en Passchendaele.
Wij hebben noch zullen nimmer vergeten dat te St
Juliaan. bij de verdediging van de stad. gedurende de
verschrikkelijke dagen Van 22, 23, en 24 April 1915,
12.000 Canadeezen, ten koste van de vreeselijkste ver
liezen, de geweldigste vijandelijke aanvallen hebben
afgeslagen. Wij herinneren ons steeds dit gemeenschap
pelijk noodlot, hetwelk maakte dat deze dagen van
militaire glorie voor uw volk en land tevens het begin
waren van de volledige vernieling en den dood van
Yper.
's Avonds, alswanneer de zon ondergaat, en 's mor
gens zullen wij hen gedenken Met vroomheid, mede
lijden en broederlijke droefheid zullen wij al deze
Canadeesche dooden gedenken, die streden, stierven
en nu ir vrede rusten in Vlaanderen's heiligen grond.
Met dezelfde zorg zullen wij de herinnering bewaren
van de Canadeesche oud-soldaten en officieren, leden
van de Canadian Legion die, na gedurende den oor
log hun plicht volbracht te hebben in den dienst van
hun Vaderland, voorts, in denzelfden geest van opoffe-
