3
Bal van den Oudleerlingenbond
der Middelbare School te Yper
Bal de l'Union des Anciens Elèves
de l'Ecole Moyenne de l'Etat a Ypres
Examen voor Landmeter
termijn van zes maanden, zoo noodig steeds met
een maand te verlengen. De bekofnen uitslagen
zijn effenaf wonderbaar en geven algeheele vol
doening, bij zoover dat reeds voorname gemeen
ten, onder meer Athus en Terveuren, dergelijk
zuiveringsstation bezitten en dat de stad Brugge,
wier wateren eveneens besmet zijn en die daar
door al de zwanen op haar schilderachtige kana
len verloor, eveneens, tijdens een bezoek onlangs
aan het proefstation van Spiere gebracht, beslo
ten heeft zoo een inrichting te laten oprichten.
De kosten, waarop de Staat thans tot 85 toe
lage verleent, beloopen voor het oprichten van
een zuiveringsstation noodig voor 25.000 inwo
ners, zooals Brugge voor de helft zijner bevolking
voorstelt te doen, tot de som van ongeveer 770.000
frank alles inbegrepen. De onderhoudskosten,
amortissement inbegrepen, mogen gerekend wor
den op omtrent 11 tot 12 centiemen per kubieken
meter behandeld water.
Zooals de Heer ingenieur Paquet het liet op
merken zijn er in het zui.veringsstation van
Spiere, juist om reden dat het hier een proef
station geldt, verschillige machines voorhanden
die elders in een gewone inrichting volstrekt niet
noodzakelijk zijn. Aan het proefstation van
Spiere is ook een ingenieur-chemist, M. N. De
Baenst, gehecht, belast van Staatswege al de
werkzaamheden nauwkeurig te volgen en de uit
slagen te onderzoeken.
Het juist debiet der Spiere, waarvan de stroo
ming zeer snel is en het peil 's namiddags na 2 u.,
alswanneer de fabrieken haar afvalwateren be
ginnen lossen, vlug stijgt, is nog niet gekend.
Voor het oogenblik is men er bezig een soort sluis
in de Spiere te maken en zal men er een toestel
plaatsen om het debiet dezer beek te kunnen
meten. Men schat dat het debiet ervan omtrent
6250 m3 per uur moet bedragen. Hiervan wordt
slechts 1/50', 't zij dus 125 m3 per uur opgepompt
om gezuiverd te worden. Het Spierewater is grijs,
ondoorschijnbaar en verspreidt een verpestenden
geur. Het bevat ongeveer 3 grammen hangende
onzuiverheden per liter, wat zeer veel is. Vooral
treft men er een groote hoeveelheid zeep in, men
schat dat er door de fabrieken, voornamelijk
wolwasscherijen, wolkammerijen, ververijen,
enz. die haar afvalwater in de Spiere lossen, ruim
225 ton zeep of gelijkaardige producten per dag
gebruikt worden.
Om dit vuil -frater te zuiveren wordt het ge
mengd met reeds gezuiverd water waarin vooraf
gaandelijk 375 milligram gebluscht kalk en 250
milligram leemaarde per liter zijn verwerkt ge
worden. Deze hoeveelheden kalk en leemaarde
verschillen echter volgens den aard van besmet
ting van het te zuiveren water. Deze vermenging
van kalk en leemaarde geschieden automatisch,
zonder toezicht door een krachtige machine die
langs boven van twee groote kuipen voorzien is,
een voor het kalk, een voor de leemaarde, en die
groot genoeg zijn om maar eenmaal per week te
moeten gevuld worden. De hoeveelheid te ge
bruiken kalk en leemaarde, per dag wordt er
een ton kalk en ongeveer ook een ton kleiaarde
gebezigd, wordt automatisch geregeld, het alles
wordt fijn gestampt en gemengd met water dat
buiten het gebouw in een eerste kom, samen met
het vuil water der Spiere, door een centrifugale
pomp opgezogen, uitloopt. Een toestel voorzien
van electrische bel verwittigt bij de minste ha
pering aan de machine en electrische lampen
duiden aan welk gedeelte van de werking in ge
breke blijft, zoodat het toezicht over deze zelf
werkende machine van op afstand kan verzekerd
worden.
Wanneer men nu in een glazen bokaal een hoe
veelheid gemengd water opvangt, ziet men dade
lijk het uitwerksel dat kalk en leemaarde op het
water in die eerste bezinkingskom uitoefenen.
Kalk en leemaarde, deze laatste dient vooral om
gewicht te geven, vormen vlokken of bolletjes
die al de schadelijke bestanddeelen, welke zich
in het water bevinden, in hun val meeslepen.
Na enkele seconden zakken de zware vlokken
naar omlaag terwijl de lichtere vlokken, namelijk
de kleurstoffen, die in veel mindere hoeveelheid
voorkomen, bovendrijven, en in 't midden wordt
het water weer klaar en helder. Dit klaargewor-
den, water stroomt dan langs onder naar een
tweeden en grooteren klaringbak, vanwaar het
dan nog naar een derde kom stroomt. Hier is er
een fontein die het water opspuit en alzoo voor
de opname van zuurstof zorgt. Vervolgens loopt
het water, zooals wij het reeds zagen, zoo zuiver
als het maar zijn kan langs een ondergrondsche
leiding naar de Schelde. En dat het dan reeds,
dank aan de eenvoudige werking van kalk en
leemaarde, van alle schadelijke bestanddeelen
ontdaan is, en dat het leven in dit water weer
mogelijk is, bewijzen de vischjes die daar in een
kunstmatig bassin, tusschen de twéé watervallen
aangebracht en met gezuiverd Spierewater ge
spezen, lustig en springlevend rondzwemmen en
dartelen.
De modder, die zich in groote hoeveelheid in de
eerste bezinkingskom opstapelt vergeten wij
niet dat het Spierewater ongeveer 3 gr. hangende
onzuiverheden per liter aanvoert, wordt door
een pomp opgezogen en door een buizenleiding
op een achter het- proefstation liggenderi grond
uitgestort. Daar hoopt de modder zich op,, zonder
den minsten handenarbeid, in een aarden afdam
ming en droogt er op natuurlijke wijze, door ver
damping en zonder draineering. Na enkele dagen
vertoonen de bovenste lagen diepe en menigvul
dige barsten, wat bewijst hoe spoedig en hard
die modder droogt. Wat vooral opmerkenswaar
dig en van groot belang, is, 't i§ dat niet alleen-
Na enkele dagen is de modder gansch hard ge
droogd en vertoont zij talrijke barsten en klo
ven. Men ziet hier eveneens de buizenleiding die
de modder, door een pomp opgezogen, daar aan
voert.
lijk het gezuiverde Spierewater, maar ook het
achtergelaten slijk volledig zijn kenschetsende
en onaangename geur verloren heeft. Die mod
der, die alzoo niets meer afzichtelijks heeft en
gemakkelijk kan behandeld worden, die niets
meer van een poel heeft die een walgenden stank
verspreidt van zoo men er in roert en die 's zo
mers ook geen leger vliegen of andere insecten
aanlokt, is daarenboven, gezien zij rijk is aan
kalk, klei, potasch en phosphaten, uitstekend
voor het bemesten en verbeteren van magere en
zandachtige gronden en wordt reeds met de beste
uitslagen in de Kempen gebruikt.
Daar de Spiere echter zoo een groote hoeveel
heid slijk en ander afval aanvoert, wordt de mod
der in het proefstation ook nog op kunstmatige
wijze gedroogd en samengeprest. Daarvoor be
zigt men een speciale pres-filter (gebreveteerd
stelsel) waarmede insgelijks de beste uitslagen
bekomen worden en die eindelijk een oplossing
daarstelt voor het sedert zoolang reeds onder
zochte vraagstuk der modder, waarmede men in
vele centra niet weet wat aanvangen en waarvan
men er maar niet' in slaagde de schadelijke ge
volgen te verminderen. De voortgebrachte koe
ken kunnen gemakkelijk met de hand gebroken
en onmiddellijk tot stof verpulverd worden.
Vervolgens werd er ook nog een bezoek ge
bracht aan het laboratorium van den Heer in
genieur N. De Baenst, die op zijne beurt eenige
ophelderingen gaf aangaande de gevolgde werk
wijze en de merkwaardige uitslagen ervan onder
lijnde.
Er werd namelijk uitgemaakt dat de Schelde
gemakkelijk het overige van het in het proefsta
tion behandelde water zuivert, daar de menge
ling nooit volledig haar zuurstof verloren heeft.
Er zijn een deel stoffen die gemakkelijk en een
ander deel stoffen die moeilijk verzuurbaar zijn,
en het doel der opzoekingen is de hoeveelheid
te gebruiken kalk te bepalen die noodig
is in verhouding der hoeveelheid zeep
die in het te zuiveren water aanwezig is.
In het Spierewater, waarvan de Heer ingenieur
De Baenst enkele stalen toonde, bevinden er zich
20 kubieke centiliter hangende materies per liter.
Na bezinking dezer materies is het water nog ver
van klaar en zelfs na filtreering door middel
van kostelijke methoden slaagt men er niet in het
Spierewater zoo helder te maken als het hier op
zoo eenvoudige wijze gedaan wordt. Het ware
moeilijk een goedkooper middel te vinden om het
afvalwater te zuiveren, gezien de gebruikte reac
tiemiddelen, kalk en kleiaarde, weinig kosten en
de noodige machines, een zuigpomp en een ma
chine om kalk en klei fijn te stampen en te men
gelen, ook niet overdreven in getal zijn. Het doel
van dit proefstation is niet het water der Spiere
drinkbaar te maken, alhoewel dit met hec thans,
gebruikte stelsel mogelijk ware. Na opspuiting
door een fontein neemt het water reeds 1 J milli
gram zuurstof per liter op, na een tweede opspui
ting neemt het 2 milligram zuurstof op en om
deze hoeveelheid zuurstof tot het noodige peil
te verhoogen zou men eenvoudig het aantal op
eenvolgende fonteinen moeten vermeerderen.
Doch zulks wordt niet beoogd en er wordt alleen
maar getracht het Spierewater zoo te zuiveren
dat het geen gevaar meer biedt voor de openbare
gezondheid en dat het de dood der visschen niet
meer veroorzaakt.
Wanneer Frankrijk met de door deze proefne
ming bereikte uitslagen zal t'akkoord zijn en er
in zal toestemmen zijn evenredig aandeel te be
talen om de zuivering van al het water der Spie-
rebeek te doen, dan schat men dat er ongeveer
100.000 m3 water per dag zal moeten behandeld
worden. Om dit te kunnen doen, zal het noodig
zijn een grooter zuiveringsstation te bouwen en
een belangrijker inrichting te voorzien, daar er
mag geschat worden dat het zuiveren der Spiere-
wateren een hoeveelheid van omtrent 200.000 ton
modder per jaar zal nalaten.
Men koestert goede hoop dat Frankrijk, gezien
de bereikte uitslagen door al de bevoegde mid
dens, en zelfs door Duitsche ingenieurs die het
proefstation van Spiere kwamen bezoeken, als
merkwaardig en meer dan voldoende worden
beschouwd, niet lang meer aarzelen zal aan het
zoolang besproken vraagstuk der besmetting on
zer binnenwateren door de Spiere een oplossing
te geven.
Wat met de groote hoeveelheid modder zal
aangevangen worden, daarvoor zal er ook wel een
uitweg gevonden worden. Nu reeds is, nabij het
zuiveringsstation van Spiere, als proefneming,
een moestuin aangelegd waarvan de grond met
een groote hoeveelheid modder van de Spiere ver
mengd werd en waar allerlei groenten en veld
vruchten weelderig groeien.
Wat er ook van moge voortkomen voor het
vraagstuk van het Spierewater zelf, is de aldaar
gedane proefneming van het grootste belang voor
tal van steden wier wateren met besmetting be
dreigd of er door reeds aangetast zijn. Na Athus,
Terveuren, Verviers, Brugge en andere steden
nog, zal Yper ook weldra verplicht zijn te vol
gen. Er zal van hoogerhand niet langer meer ge
duld worden dat Yper met zijn afvalwater andere
gemeenten en streken besmet en er de lucht door
een verpestenden geur ondragelijk maakt. Nu
reeds heeft de stad Yper dienaangaande verschei
dene vermaningen ontvangen. Daarbij, gezien de
sohaarschheid van het water in de vaart Yper-
Yzer, en later in de vaart Yper-Komen, dient er
ook nog voor gezorgd dat hier geen water nutte
loos verloren loopt, maar integendeel hoeft men
er met alle mogelijke middelen naar te streven
al het hier voorhanden zijnde water voor het al
gemeen welzijn te benuttigen en voor den bloei
van handel en nering te doen dienen. Men schat
dat het gezuiverde rioolwater van Yper, vloeien
de in het benedenpand der vaart Yper-Komen,
voldoende zou zijn om dagelijks- drie schepen te
versassen.
Het is onder dit dubbel oogpunt dat het be
zoek aan het proefstation van Spiere gebracht
voor Yper van zoo een groot belang is en dat wi)
ervan de beste gevolgen verhopen.
Om te eindigen bedanken wij den Heer Hoofd
ingenieur-Bestuurder Mallems, die zoo welwillend
dit. bezoek toestond, en den Heer Ingenieur Pa
quet, die alles zoo leerrijk uiteenzette, alsook den
Heer Hoofdingenieur-Bestuurder Claeys en den
Heer Ingenieur Merlin, die de Ypersche afvaar
diging vergezelden.
Het eerste bal zal op Zaterdag 12 December, te
21 u. plaats hebben in de zaal Lapiere. Het Comi-
teit heeft nogmaals de welwillende medewerking
bekomen van het befaamd orkest The Rhythm
King's dat verleden jaar zooveel bijval geoogst
heeft. Ditmaal zal dit orkest versterkt worden
met een bekenden negerzanger, die gedurende
het zomerseizoen te Oostende een buitengewoon
succes behaald heeft.
Le premier bal aura lieu le Samedi 12 décembre
a 21 heures, a la salie Lapiere. Le Comité a
obtenu de nouveau le concours du fameux or-
chestre The Rhythm King'squi l'année pas-
sée a obtenu un si grand succès. Cette année il
sera renforcé par un réputé chanteur nègre qui
pendant la saison d'été a constitué une attraction
formidable a Ostende.
De Gouverneur van de Provincie West-Vlaanderen
brengt ter kennis van de belanghebbenden, dat er nog
vóór 5 November 1936 een examen voor landmeter,
eerste proef, zal plaats grijpen volgens de bepalingen
van het Koninklijk Besluit van 1-10-21 betreffende het
uitoefenen van het beroep van landmeter. De tweede
proef zal afgenomen worden vóór 15 December 1936.
Van 1 Januari 1937 af wordt een andere regeling van
krachtnieuw programma, meer proeven.
Voor verdere inlichtingen, gelieve men zich te wen
den tot het Provinciaal Bestuur te Brugge.
En altijd verder zegt men voort,
Van Oost naar West, van Zuid naar Noord,
De beste koffie maakt ge klaar
Met PACHA chicorei voorwaar.