5
De Werking der
Samenwerkende Maatschappij
«ONS ONDIERDAK», te Yper
VAART YPER-YZER
ONZE SCHEEPVAART
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
UITSLACEN
van de Keuringen en Prijskampen
voor Hengsten van het Belgisch Trekras
n. Hengsten mededingende voor de
Bewaringspremie. 3 aanwezig drie aanvaard.
ZAKAGENDAS VOOR 1937
In het maandblad L'Habitation a bon mar-
ché nummer 10 van October 1936, verscheen een
merkwaardige bijdrage over het ontstaan en de
werking der Samenwerkende Maatschappij van
goedkoope woningen Ons Onderdak te Yper,
waarvan de Heeren H. Vermeulen en L. Vandc-
voorde de afgevaardigde-beheerders zijn, en over
het nieuw werkerskwartier dat door deze maat
schappij opgericht werd op het Zaalhof, op de
zelfde plaats en denzelfden grond waar ip vroe
ger eeuwen het Gravenkasteel, de zaal van het
Hof (vandaar de naam van Zaalhof) en de kapel
van den Graaf van Vlaanderen, daarna het kloos
ter en de kapel der Jacobijnen en eindelijk tot
vóór den oorlog de Rijschool en de manege op
gericht waren.
Bekommerd om het welzijn der werkende klas,
om de openbare gezondheid en de zedelijkheid
verbood het gemeentebestuur van Yper, na den
oorlog, den heropbouw der krotwoningen, koe
ren en beluiken die men hier, zooals in veel oude
steden, nog talrijk aantrof. Om er maar enkele te
herinneren noemen wij het Patershoveken
tusschen de Tempelstraat en de Mondstraat gele
gen, waar er 54 huisjes bestonden zonder achter
deur noch achteruit, met weinig licht en lucht,
dan de koeren der Lange Thouroutstraat, der
Aardestraat, der Doorgangstraat, der Brielen-
poort, van het Zaalhof, enz. In het geheel waren
er hier te Yper ongeveer 900 dergelijke krotwo
ningen, wier gemiddelde waarde in 1914 op 800 fr.
geschat werd, die voor het meerendeel geen ver
dieping hadden en slechts uit twee plaatsen be
stonden, waar een huisgezin, bestaande uit vader,
moeder, kinders en soms nog grootouders, een
gansche leven doorbracht.
Alhoewel er hier na den oorlog ongelukkiglijk
veel werkersgezinnen niet meer terugkwamen,
doordat zij hier ter plaats zelf hun bestaan niet
meer konden vinden tengevolge van het weg
blijven van meest al de voornaamste vooroor-
logsche inkomstbronnen van Yper, moest er toch
voor gezorgd worden, in vervanging dezer onge
zonde krotten, een zoo groot aantal mogelijk
nieuwe werkmanshuizen te bouwen, Het tekort
aan werkwanswoningen deed zich hier scherp ge
voelen en ook de houten barakken, waarin na den
oorlog zoovéél hüisgezirmeii ^eëir vt&Hööpig on
derkomen vonden, hadden lang genoeg dienst ge
daan en behoorden te verdwijnen.
't Is alzoo dat, naar het voorbeeld van wat el
ders gedaan werd, de Samenwerkende Maat
schappij Ons Onderdak hier te Yper tot stand
kwam en, met den steun van Staat, provincie,
stad en Commissie van Openbaren Onderstand en
met kredieten der Nationale Maatschappij van
goedkoope woningen, de taak opnam van de ver
laten S' Pieterswijk een aangenaam en liefelijk
werkerskwartier te maken, met schoone, luchtige
en gezonde huizen waar de werkman, na het
volbrengen zijner dagelijksche taak zich thuis
zou aangetrokken voelen en in het verzorgen van
zijn hofje genoegen zou vinden, in plaats van
elders nutteloos en ten nadeele van zijn gezin de
zuurgewonnen centen te gaan verteren.
Tot op heden werden er door Ons Onderdak
reeds drie groepen werkmanshuizen gebouwd,
't zij een totaal van 43 woningen met een aanpa
lende hoving, ieder voor een huishouden, en ze
ventien gezinnen zijn nu reeds eigenaars hunner
woning. Het meerendeel der huizen zijn bewoond
door kroostrijke families die van een gevoelige
vermindering van pacht genieten.
Het stadsbestuur heeft het Zaalhof en de aan
palende straten aan de waterleiding en het riool
net aangesloten de gas- en electriciteitsmaat-
schappijen hebbén er de verlichting en verwar
ming aangebracht, zoodat Ons Onderdak on
der dat opzicht geen onkosten heeft moeten doen.
Door den aard van den grond echter, die door de
vier jarenlange beschieting van stad op vele
plaatsen gansch omwöeld was, heeft het oprich
ten van dit werkerskwartier niet zonder moei
lijkheden gegaan en duurder gekost, gezien de
aanwezigheid van betonnen onderstanden, oude
muren en fundaties die moesten Uitgebroken
worden en waardoor men zich genoodzaakt- zag
de grondvestingen der te bouwen huizen van zoo
veel te verdiepen. Men moest daarvoor tot op een
diepte van 1 m. 75 en soms van 2 m. 50 delven.
Den 24 Maart 1930 werd een eerste groep van
20 huizen, waarvan 3 in de Neerstraat en 17 in de
Tegelstraat, in aanbesteding uitgegeven. M.
Emile Planckaert, aannemer te Passchendaele,
laagste aanbieder met.de som van 577.738 fr.,
voerde de werken uit. Ieder dezer huizen heeft
4 m. 65 voorgevel en 8 m. diepte en de bijgebou
wen hebben een breedte van 2 m. 13 op een lengte
van 4 m. 25.
In December 1931 werd een tweede aanbeste
ding uitgeschreven voor een groep van 8 huizen,
waarvan 3 gelegen in de Tegelstraat, aanpalende
aan de 17 andere huizen, en 5 in de Arsenaal
straat. Deze laatste hebben een voorgevel van
5 m. De muren dezer huizen die op den Zuid-
Westkant uitgeven zijn dubbel en verbonden met
haken in gegalvaniseerd zinkdraad van 3 mil
limeter doorsnede, aan de uiteinden en in 't mid
den geplooid en op 0.50 m. afstand van elkaar ge
plaatst. De opbouw dezer tweede groep huizen
werd toevertrouwd aan M. G. De Houck, te Z'on-
nebeke, voor de som van 192.556 fr. 21.
De grond voor deze twee groepen van huizen
gebezigd heeft een oppervlakte van 36 aren, zoo
dat ieder huis, koer en hof medebegrepen, dus
een gemiddelde grootte van 1 a. 28 ca. heeft.
Al deze huizen hebben beneden een ingang,
voorplaats, keuken, klein keldertje onder den
trap, klein achtergebouw met W. C. en koolhok
op de verdiepingdrie kamers en daarboven een
grooten zolder. Ieder huis heeft daarbij nog een
koer en een hof.
Den 20 Mei 1935 werd er overgegaan tot een
nieuwe aanbesteding van 15 huizen, waarvan 8
in de Tegelstraat, rechtover de huizen van de
eerste groep, en 7 in den Kanonweg, op denzelf
den grond doch uitgevénde in een andere gelijk-
loopende straat. M. R. Decru, aannemer te Emel-
ghem, bouwde deze huizen voor de som van
363.825 fr. 85.
Ieder dezer huizen heeft 5 m. voorgevel en een
diepte van 8 m„ de bijgebouwen zijn 5 m. 29 lang
op 2 m. 43 breed. De grond dezer huizen, koer en
hovingen bijgerekend, beslaat een oppervlakte
van 22 a. 45, 't zij omtrent 1 a. 50 ca. per huis. De
schikking dezer huizen is de volgendebeneden,
vestibule met trap naar de verdieping, klein en
wel verlucht keldertje onder den trap, voorplaats,
groote keuken, waschhuis, W. C. en koolkotop
de verdieping drie kamers en daarboven groote
zolder. Ieder huis beschikt nog over een koer met
betonnen platen afgesloten en over een hofje met
betonnen staken en gegalvaniseerd ijzerdraad
omsloten.
Al de huizen zijn aan het net der waterleiding
en ook der gasleiding aangesloten.
Binnen kort zal er nog een vierde blok van 19
huizen, waarvan een tiental nu reeds besproken
zijn, gereed zijn.
De aanbestedirig ervan had den 27 April 11.
plaats en de werken, dié: reeds zeer gevorderd
zijn, worden uitgevoerd door M. C. Wybaillie,
aannemer te Wervick, lgaigste aanbieder met de
som van 441.785 fr. 00,
Daar zal dus op St Pieterswijk, dank aan de
werking van Ons Onderdakweldra een der
schoonste werkerskw^rtieren van Yper, gelegen
in de nabijheid van scholen, kerk en centrum
van stad, oprijzen.
Een gelukkig^ beslissing
Tengevolge van het zakken van het waterpeil
in den Yzer en de schaarschheid van water in de
vaart Yper-Yzer, werd,. zooals onze lezers het
weten, den 4 September 11. ëen besluit genomen
waarbij, met het doel het water te besparen, de
doorvaart van een op- of afvarend schip aan de
sluizen van Boesinghe-Sas en van Boesinghe-
Dorp verboden was wanneer er terzelfdertijd
geen ander vaartuig, uit de tegenovergestelde
richting komende, moest versast worden.
Op aandringen der Handels- en Nijverheids
kamer van Yper en als gevolg op de herhaalde
klachten van handelaars en schippers, wien dit
verbod groot tijdverlies en nadeel berokkende,
komt dit besluit thans, in datum van 20 October
1936, ingetrokken te worden.
Wij houden eraan den Heer E. Claeys, Hoofd
ingenieur-Bestuurder van Bruggen en Wegen,
van harte te bedanken om deze gelukkige be
slissing die door al de belanghebbenden met
vreugde zal vernomen worden en die aan onze
steeds belangrijker wordende scheepvaart ten
goede zal komen.
Binnengevaren
Donderdag 15 October 1936, de 2 Gebroeders
(schipper Koopman) met 58 ton aardappelen voor M.
Pauwels, Poperinghe.
Vrijdag 16, de André(schipper De Boeuf) met
10 ton beurtgoed voor verscheidenen.
Zaterdag 17, de Maatje Elisabeth (schipper Wage
naar) met 49 ton phosfaat voor M. Talpe, Kortrijk.
Maandag 19, de Vroom en Vrij (schipper Sanders)
met 105 ton graan voor M. Vandeputte, leper.
Dinsdag 20. de Constance(schipper Segers) met
115 ton maïs voor MM. Blootacker-Vermeersch. leper.
Donderdag 22, de Elza (schipper Vancauwenber-
ghe), van de beurt Westflandria, met 10 tón beurtgoed
voor verscheidenen.
Weggevaren
Donderdag 15 October .1936, de Stilla Juvans
(schipper Kooyman) met 15 ton beurtgoed voor ver
scheidenen.
Waterhoogtebenedenpand 2,93 m. toegelaten te va
ren 1,65 m.
te Ghistel op Dinsdag 13 October.
I. Hengsten van 3 jaar
12 aanwezig5 aanvaard, 7 geweigerd.
1* Prijs 1300 fr. en verzilverde medaille Fer-
mier au Bois, aan Van den Broucke Richard,
Stalhille.
2l Prijs 1000 fr. en bronzen medaille Néron de
St Pierre, aan Simoens Camiel, Stalhille.
1'' Bewaarpremie van 1500 fr.Infernal du Sart,
aan Van den Broucke Richard, Stalhille.
2r Bewaarpremie van 750 fr.Mandarin de
Wihéries, aan Vanderbeke Constant.
2" Annuiteit bewaarpremie van 10.000 fr. Ave-
nir d'Hodoumont, aan Simoens Camiel, Stalhille.
III. Hengsten van 4 jaar en meer
11 aanwezig vier geweigerd, 7 aanvaard.
T' Prijs 2000 fr. en verzilverde medaille Jou-
bert II de Stalhille, aan Simoens Camiel, Stalhille.
2' Prijs 1500 fr. en bronzen medaille Labas de
Bulscamp, aan Simoens Camiel, Stalhille.
Te Thielt op Woensdag 14 October
I. Hengsten van 3 jaar
12 aanwezig 5 aanvaard, 7 geweigerd.
1' Prijs 1300 fr. en verzilverde medaille Baron
de Pitthem, aan Dobbels Richard, Thielt.
2" Prijs 1000 fr. en bronzen medaille Bijou de
Tieghem, aan Cyriel Lambrecht, Thielt, en Van
den Hende Henri, St Baafs Vijve.
Hl, Hengsten van 4 jaar
8 aanwezig7 aanvaard, 1 geweigerd.
1° Prijs 2000 fr. en verzilverde medaille
Paysan du Pavé, aan Decraene Odo, Wakken.
2C Prijs 1500 fr. en bronzen medaille Glaneur
de Beugnies, aan Lambrecht Cyriel, Thielt, en
Van den Hende Henri, Vyve St Baafs.
Te Kortrijk op Donderdag 15 October
I. Hengsten van 3 jaar
14 aanwezig 6 aanvaard, 8 geweigerd.
1'' Prijs 1300 fr. en bronzen medaille Abricot
du Pare, aan Vanden Hende Henri, Vyve St Baafs.
2' Prijs 1000 fx. en bronzen medailleAvenir
de Zierbeek, aan Vanden Broucke J., Wielsbeke.
II. Hengsten mededingende voor de
Bewaringspremie. 7 Aanwezig7 aanvaard,
lp Bewaringspremie van 1500 fr. Mentor d'Hul-
planche, aan Vanden Hende Henri, St Baafs Vyve.
2C Annuiteit bewaarpremie van 10.000 fr. Kei
ler d'Isaac, aan Bouckaert Henri, Waereghem.
3° Annuiteit bewaarpremie van 10.000 fr. Fil
d'Or d'Hoves, aan Vanden Hende Henri, St Baafs
Vyve.
4C Annuiteit bewaarpremie van 10.000 fr.Mer-
cure du Fosteau, aan Vanden Hende Henri, St-
Baafs Vyve.
IH. Hengsten van 4 jaar
11 aanwezig 7 aanvaard, 4 geweigerd.
1'' Prijs 2000 fr. en verzilverde medaille Clai-
ron d'Ousselghem, aan Vanden Hende Henri, St-
Baafs Vyve.
2° Prijs 1500 fr. en bronzen medaille Hindou
de Gasbecq, aan Holvoet Max, St Denys.
3l' Prijs 1000 fr. Tambour de la Barrière: aan
Vandamme Arthur, Moorseele.
**4
Te Yper op Woensdag 21 October 1936
I. Hengsten van 3 jaar (4 goedgekeurd)
L prijs Rigole de la Bruyère, aan Gebr. Pyck
te Poelcapelle.
2' prijs Gilbert de la Mandel, aan M. Jos.
Loncke te Roeselaere.
II. Bewaringspremiën (3 goedgekeurd)
Bewaringspremiën van 10.000 fr. 5' jaardooding.
1) Titan de Savenne, aan Coene Marcel te Dik-
kebusch.
2) Emilion d'Iseghem, aan HH. Soetaert Ge
broeders te Ledeghem en aan M. Vandenhende
Henri, te Vijve St. Baafs.
Bewaringspremie van 1000 fr.
Clairon de Moerkerke, aan M. Denijs Jules te
Crombeke.
IH. Hengsten van 4 jaar en meer
(7 gekeurd)
1° prijs Hercule de Bouge, aan M. Desmijter
Henri te Voormezeele.
2C prijs Aiglon de Wespelières, aan M. Soe
taert Gebr., te Ledeghem en aan M. Henri Van
denhende, te Vijve St Baafs.
Teruggeroepen met Bronzen Medaille
Elegant de Soignies, aan M. Gerard Lebbe, te
Poperinghe.
ten bureele dezer, BOTERSTRAAT, 34.
