3
AFSCHUWELIJKE MISDAAD
TE PASSCHENDAELE
Leest en verspreidt HET YPERSCHE
Een 17 jarige jongeling door een vader van 8 kinderen
laffelijk om het leven gebracht.
Maandag 8 dezer, van in den vroegen morgen reeds
werd de mooi herbouwde en anders zoo rustige ge
meente Passchendaele, wier naam vermaard is geble
ven door de bloedige gevechten welke er tijdens den
kinderen. Joye arbeidde in een fabriek in Frankrijk
en was, daar hij ook nog het ongeluk had aan den
drank verslaafd te zijn, om zijn opvliegend karakter
en zijne vooruitstrevende gedachten niet al te besi
befaamd. In meer dan eene herberg reeds, waar hij,
telkens hij bij drank was, over politiek begon te rede
twisten en met de andere verbruikers ruzie zocht, had
men zich verplicht gezien dien heethoofd buiten te
zetten en in vele plaatsen had men liever ifijn gezel
schap niet.
Op zijne gebuurs Depuydt, die hem nochtans nooit
iets misdeden, had hij het ook niet al të goed gezien.
Mogelijks is de mededinging van om zeggens twee
Het slachtoffer Roger Depuydt
De Heeren Van Brusselen, substi uut, Devos, onderzoeksrechter,
cn Vanderghote, griffier, aanhoor jn het verhaal van vader Depuydt.
oorlog geleverd werden en waar zooveel Engeischen
sneuvelden getuige ervan het groocsch en onine.e-
lijk kerkhof Tyne Cotgenaamd andermaal in
rep en roer gesteld. Als een loopend vuur ;verd hei
rondverspreid, van mond tot mond werd het voort ver
teld «er is dezen nacht een moord gebeurd», en da
delijk las men in ieders cogen de gevoelens van vrees
en medelijden waardoor allen bij het vernemen van
dit akelig nieuws aangegrepen werden.
Velen herinnerden zich ook nog de wreede moord
alhier over een paar jaar begaan, waarbij een vrouw
door een afgewezen minnaar in haar woning doodge
schoten werd. Toen was het de drift eener onwettige
liefde die de hand van den moordenaar gewapend had,
doch thans is het de ongelukkige drankduivel geweest
die langs den eenen kant een brave en werkzame fa
milie van 8 kinderen in het verdriet en aan de andere
zijde een moeder insgelijks met 8 kleine, onschuldige
kinderen in de oneer en de schande dompelt.
Op de Mosselmarkt
De Mosselmarkt, zoo heet de wijk. een tiental mi
nuten over de dorpplaats gelegen, waar de dader en
de ouders van het jeugdig slachtoffer wonen, 't Is daar
ook, in de Yperstraat, op slechts een goê honderd me
ter van de ouderlijke woning dat de doodelijke twist
plaats had en het lijk van den vermoorde in de gracht
gevonden werd.
In de herberg «De Mosselmarkt», links van de baan
gelegen, wonen de echtgenooten Depuydt, een gezin
met acht kinderen, zes jongens en twee meisjes, waar
van het jongste thans-10 jaar oud is en het tweede der
meisjes dit jaar haar plechtige communie moet doen.
Alleen de oudste zoon is gehuwd, terwijl de andere
zeven kinderen nog allen bij vader en moeder inwo
nen. Vader Depuydt is aardewerker van beroep en
ging, meestal geholpen van zijn 17 jarigen zoon Roger,
die thans op zoo wreede wijze om het leven werd ge
bracht en die de vijfde was van acht kinderen,
nu hier dan daar op een hoeve een handje toe
steken. Naar hetgeen vader Depuydt ons verhaalde
was zijn zoon Roger verleden jaar naar Frankrijk ge
trokken om er het beetenseizoen te doen en was van
ginder met een mooi sommetje teruggekeerd, wat wel
bewijst dat het een vlijtige en spaarzame jongen was.
Wanneer zij, in het doode sei
zoen, nergens te werk gevraagd
waren dan gingen vader en zoon
uit, zooals zooveel anderen het
hier op de gewezen frontstreek
nog doen, om de eene of andere
partij land te diepgronden en
er om «buit», t.t.z. ijzer of
koperafval te zoeken. De moe
der, bijgestaan door haar oudste
dochter, houdt zich bezig met
het huishouden, met de herberg
waar de verkoop, zooals meest
overal in de afgelegen ouiten-
wijken, althans in de week maar
zeer gering is, en ook nog met
een kleinen kruideniershandel
dien zij in een plaats, aan de ge
lagzaal palende, uitbaat. De
oudste zonen gaan uit om te
werken, een ervan is aan den
arbeid te Rousselare en twee
anderen zijn reeds sedert ver-
schillige jaren bij een groothan
delaar in kruidenierswaren te
Yper werkzaam. Over 't alge
meen is de familie Depuydt van
gansch de gebuurte geacht en
gaarne gezien. De vader had in
zijn jongere jaren steeds goed
kunnen meêdoen en was wel
eens een haantje vooruit ge
weest, doch die tijd is nu reeds De dader Ach. Joye,
lang voorbij en op zijn gedrag
valt er hoegenaamd niets meer te zeggen. De moeder
echter is de goedheid zelf en ziet er een doorbrave
vrouw uit die zich gansch haar leven heeft afgesloofd
om haar talrijk kroost in eer en deugd groot te bren
gen. Wat de kinderen betreft, deze gaan door als goede
en naarstige jongens die, zooals alle harde werkers,
er aan houden zich 's Zondags eens goed te verzetten
en eenige pintjes te drinken, doch die nooit iemand
eenig leed zouden aandoen. Zoo leefde deze schoone
werkersfamilie gelukkig en tevreden, in de beste ver
standhouding met iedereen.
Daarnevens en ervan slechts gescheiden door een
kleinen aardeweg bevindt zich een andere herberg
«De Nieuwe Mosselmarkt» geheeten en bewoond door
Joye Achille, 38 jaar oud en vader van 8 minderjarige
aanpalende herbergen daaraan niet geheel en gansch
vreemd, doch zender twijfel draagt de slechte mbc.-st
van Joye daaraan wel meest de schuld. Zoo had hij
vroeger eens den oudsten zoon Depuydi bedreigd o ti-
dat dezes politieke overtuiging mee de zijne niet over
eenstem.. Nooit echter was het tusschen die twee fa
milies tot daden gekomen. De echtgenoote Joye kwam
zich vroeger regelmatig gerieven in den winkel van
Depuydt, en wanneer duiven van Joye op het hox van
Depuydt kwamen werden deze aanstonds teruggedre-
ge... lot op heden kon dus niets het pijnlijk drama
doen voorzien dai thans deze twee families in rouw en
droefheid heeft gestort.
De misdaad.
Zondag namiddag was Roger Depuydt, die eerst van
gedacht was naar den Carnavalstoet van Yper te ko
men zien, doch tengevolge van het doorslecht weder
van deze verplaatsing afzag, naar de dorpplaats ge-
gaar. waar hij weldra eenige kameraden ontmoette en
verscheidene herbergen bezocht. Tegen den avond had
hij nog met een zijner broeders op den vogeipik ge
smeten en was dan nog niet het minst bij drank. Tegen
alle gewoonte in hield hij zich dien avond wat langer
bezig dan naar gewoonte en rond 11 u. 30 bevond hii
zich nog bij Pype, waar het juist herbergkermis was.
Wat er daarna gebeurd is en hog het drama zich
daar te midden den naeht Op dien eenzamen weg af
gespeeld heeft, dit zal het in gang zijnde onderzoek
moeten uitwijzen. Wat er ook V3n zij, dit staat in alle
geval nu reeds vast dat de twee mannen samen huis
waarts zijn getrokken en onderweg, op omtrent een
honderdtal meter van hunne woning, aan 't vechten
zijn gegaan. Waarschijnlijk hebben zij elkander eerst
gestampt en geslagen al voortgaande- en dan wat ver
der, op den boqrd van den weg, elkander vastgegrepen
en zoo beiden, al vechtende en zich verwerende, ne
vens een houten telefoonpaal in de kleine, ondiepe
gracht gerold waar er een twintigtal centimeter water
in s.aat. De 17 jarige Depuydt heeft voor den sterk
gespierden Jcye het onderspit mceten delven en werd
daar laffelijk vermoord.
Na zijne misdaad begaan te hebben, liep de woes-
taard met zijn kleederen half nat en gansth besmeurd
en bemodderd bij zijn daar dichtbij wonenden broeder
werd op de plaats van het drama geleid cn ondervraagd.
Camille aankloppen en zegde hem dat er daar een man
in de gracht lag. Camille Joye, die het beroep van
kolenhandelaar uitoefent en om zijne eerlijkheid en
rechtschapenheid niels dan vrienden telt, ziende dat
Achille nogmaals bedronken was en, gezien zijn opge
wondenheid en bevuilde kleederen, vermoedende da.
hij gevochten had, miek zijn broeder er een verwijt
van over zijn schandig gedrag, doch werd zelf nog
schier bedreigd door den woesteling die hem barsch
toesnauwde Gij zult ervoor in het kot niet moeten
zitten, 't is ik die er in zal gaan Ook zijne 70 iarise
en ziekelijke moeder, die bij haar zoon Camille in
woont en er liefderijk verzorgd wordt, sprak hij ru.v
toe. Dit groot ongeluk zal voor die oude moeder, met
wie allen innig medelijden hebben, een uiterst gevoe-
ligen slag zijn.
Hierop liep de dader, waarschijnlijk niet meer we
tende wat aanvangen, terug naar de dorpplaats en
ging den Heer notaris Camerlynck, burgemeester, wek
ken aan wien hij, op zijne vraag wat er gaande was,
toeriep dat het een kwestie was van leven of dood.
Ondertusschen was Joye Camille buiten gekomen om
te zien wat er feitelijk gebeurd was en met wien zijn
onwaardige broeder zou gevochten hebben. Op enkele
stappen van zijne woning, juist nevens de haag van
zijnen hof, zag hij in de gracht, half in het water ge
dompeld, het lichaam van éen manspersoon roerloos
op den rug uitgestrekt liggen. Dadelijk liep hij in de
gebuurte hulp halen en trok den ongelukkige, dien hij
herkende als zijnde den 17 jarigen Roger Depuydt,
uit de gracht en legde hem voorzichtig op den kant
aer Daan neder. De Heer dokter Vermeulen, van Pas-
scuendaele, werd verwittigd en kwam spoedig ter
plaats, er weldra gevolgd door den E. H. onderpas
toor en eenige familieleden van het slachtoffer, dat
door zijn broeder Georges en eenige andere personen
in de nabijgelegen herberg St Jozef verdregen werd.
Daar paste de Heer Dokter nog geruimen tijd de kunst
matige ademhahng toe, doch alle pogingen bleken
vruchteloos. De arme jongen, die tal van kneuzingen
m het aangezicht droeg, een erg gezwollen oog had
tn ook blauwe plekken aan de keel, lijk sporen van
verworging, vertoonde, had reeds opgehouden te leven.
De aanhouding van den dader.
Ook de Heer veldwachter Bardyn kwam spoedig ter
plaats, gevolgd door twee gendarmen der brigade van
Mcorslede. om het eerste onderzoek in te stellen. Op
de praats, waar het lijk van Depuydt Roger gevonden
werd, troffen zij in de gracht nog twee klakken aan,
deze van den ongelukkigen Roger en de andere die
waarschijnlijk aan den dader toebehoord had. De
sjerp van het slachtoffer daarentegen lag op den oever
der gracht nevens den telefoonpaal.
Uit de eerste inlichtingen die de mannen der wet
daar vernamen, vielen hun vermoedens dadelijk op
Joye Achille, die ondertusschen reeds huiswaarts ge
trokken was. 't Is daar dat hij dan wat later aangehou
den werd, doch wanneer men hem poogde op te leiden
bood hij zulken heftigen weerstand dat de gerechts
dienaars, met hun gedrieën, de meeste moeite hadden
om hem te overmeesteren en zich verplicht zagen hem
schier voort te slepen tot aan het gemeentehuis, waar
hij voorloopig opgesloten werd. Tijdens zijn eerste
ondervraging bekende Joye Camille zonder de minste
moeite dat hij het was die met Depuydt Roger getwist
en gevochten had, zoodat men dus spoedig overtuigd
was den waren dader dezer vuige moord in handen te
neeben.
Terwijl de moordenaar in het gemeentehuis opge
sloten zat, speelde zich ginder, op de plaats van het
onheil, een ander en hartverscheurend tooneel af. Na
een laatste kruiske van de ongelukkige moeder, die
naar zcon welvarend en blijgezind had zien vertrekken
en wier droefheid thans deerniswekkend om zien is,
werd het lijk van den armen jongen naar het oude
mannenhuis overgebracht, waar de schouwing ervan
door de Heeren wetsdokters Dinsdag morgen gedaan
werd.
Het Parket ter plaats.
Gansch den morgen kwam daar gedurig volk ter
plaats zien en die wreede moord was het voorwerp
aller gesprekken. Doch vooral na den middag, daar
het reeds geweten was dat het Parket van Yper voor
de hersamenstelling van de misdaad ter plaats moest
komen, was de toeloop overgroot. Bij onze aankomst
ginder stond het volk in dichte drommen geschaard
rond het gemeentehuis waar de gevangene zich nog
altijd bevond. Ook op de plaats waar de misdaad be
gaan werd, bevonden zich reeds honderde personen
die de komst van het Parket afwachtten en het ge
beurde druk bespraken.
Te 2 u. 50 kwam het Parket bestaande uit de Heeren
Devos, onderzoeksrechter, Van Brusselen, substituut,
en Vanderghote, griffier, vergezeld van den Heer bur
gemeester daar ter plaats aan. De dader Joye Achille,
geboeid tusschen de gendarmen, werd in de autoca-
mionnette, aan een chicoreifirma toebehoorende, ver
voerd.
Ter plaats gekomen, terwijl de Heer veldwachter en
de gendarmen de talrijke nieuwsgierigen op afstand
hidden, deed de Heer onderzoeksrechter den gevan
gene uitstappen om hem te ondervragen. Deze laatste,
een kloek gebouwde kerel, met rood en opgezwollen
gelaat en een groote schram op een zijner wangen,
geenszins bedeesd voor de talrijke blikken op hem ge
richt, gaf den schijn niet het minste leedwezen over
zijn daad te gevoelen. Onverschillig aan alles, schier
met een halfspottenden glimlach beantwoordde hij alle
vragen, toonde de plaats aan waar de eerste stooten
gewisseld werden en verhaalde het gevecht in den dijk,
steeds bewerende dat hij zich enkel had verweerd.
Wanneer zijn slachtoffer in de gracht lag heeft hij
dan nog zijn arm geschud, doch ziende dat Depuydt
niet meer verroerde, is Joye dan, volgens hij beweert,
zijn broeder en daarna nog den Heer burgemeester
gaan verwittigen.
Nadat de dader terug naar de autocamionnette ge
bracht was, werden zijn broeder, Joye Camille, en
daarna ook nog de vader van het slachtoffer ter plaats
ondervraagd. De dader werd vervolgens een tweede
maal ter plaats geleid en toonde zonder de minste
aarzeling aan welke van de twee daar gevonden klak
ken hem toebehoorde.
Telkens de plichtige door de gendarmen weggeleid
werd. riep de daar aanwezige en ermbarmelijk wee-
nende en snikkende moeder Depuydt hem zoo luid zij
maar kon het zoo verdiende smaadwoord lafaard
naar het hoofd. De ongelukkige vrouw moest door
haar naastbestaanden tegengehouden worden, zooniet
vloog ze den laffen kerel te lijve. Wat klonken haar
kreten droef en pijnlijk, wie begreep er op dit oogen-
btiK niet al het leed dat dit gebroken moederhart fol
terde Velen der aanwezigen konden niet nalaten een
medelijdende traan weg te vagen.
De dader Joye Achille werd vervolgens terug in het
gemeentehuis opgesloten, doch denzelfden avond nog
werd hij naar Yper overgebracht om er opnieuw in het
kabinet van den Heer onderzoeksrechter onderhoord
en vervolgens naar het gevang van Kortrijk wegge
leid te worden, waar hij voortaan al de gevolgen zijner
wandaad zal kunnen overwegen.
De begrafenisplechtigheid van Depuydt Roger, had
Vrijdag morgen te 8 u. 30 plaats en werd, zooals wel
te begrijpen, door een groote menigte bijgewoond die
eraan gehouden had, in die droeve omstandigheid, hare
genegenheid aan de zoo wreed beproefde familie De
puydt, te betuigen.