'In het Molentje'
Cinema Flora
De Bowery
Kousen, Zokken
Dassen (Plastrons), enz.
Tempelstraat, 31, YPER
ONBEVREESDE
RUITER
UN CHIFFON DE PAPIER
NOG EEN PAPIERVOD
•1
beste middelen om den toestand aldaar te verhelpen en
ik bied U tevens de verzekering van mijn bijzondere
hoogachting.
Voor den Eerste Minister,
Het Kabinetshoofd.
(get.) B de Gruben.
Hierop heeft de Handelskamer het volgende
geantwoord
Yper. den elfden Juni 1937.
Aan den Heer Baron de GRUBEN,
Kabinetshoofd van den Heer van ZEELAND,
Eerste Minister, BRUSSEL.
Heer Kabinetshoofd,
Wij hebben goed den brief van den Heer van Zee
land, van 8" dezer en door Ued. onderteekend, ontvan
gen deze brief betreft ons schrijven van 24 April en
den open brief verschenen in Het Ypersche gericht
aan de Bestuursleden van den Dienst voor Economisch
Herstel, de Heeren Eerste Minister van Zeeland en
Ministers De Man, Van Isacker en Jaspar.
Daar de Heer van Zeeland thans zijne zoo belangrijke
reis ondernomen heeft, veroorloven wij ons op uw
naam te antwoorden.
Wij besluiten uit bovengemelden brief dat. van al
de werken door den Heer Commissaris voor de grens-
arbeidersstreek ten voordeele van de herleving onzer
stad en streek voorgesteld, juist dat werk uitgeschakeld
werd dat hier het economisch herstel, 't is te zeggen
het doel van bovengemeld comiteit. kon mogelijk maken,
namelijk het herstel der vaart Yper-Komen.
De Werken om den Yzer steeds op bevaarbaar peil
te houden zijn zeer nuttig, maar kunnen enkel gerang
schikt worden onder de werken die te allen kante uit
gevoerd worden om op onze waterwegen een normale
scheepvaart toe te laten, zij zijn dus niets meer dan
werken van aanpassing aan de tegenwoordige nood
zakelijkheden.
De herbouw der Halle en van het Ypersch station,
omtrent twintig jaren na den wapenstilstand, die dus
sedert zeer lang had dienen uitgevoerd te zijn en waar
voor hier toch zooveel vruchtelooze stappen werden
aangewend, mag toch niet gerangschikt worden onder
de rubriek Economisch Herstel. (1)
Alle Belgen weten wat de economische bewapening
van het land is het Albertkanaal zal langsheen zijne
oevers nijverheden doen ontstaan en welstand schapen,
de vaart van Willebroeck, veranderd in Brussel zee
haven. heeft een ongehoorden voorspoed teweeg ge
bracht de vaart van Terneuzen, deze van Charleroi
enz... enz... hebben bewezen en bewijzen dagelijks dat
de waterwegen de ware economische middelen zijn.
Heer Kabinetshoofd, rond 1860, en om West-Vlaan-
deren uit de geweldige crisis te redden welke volgde
op de omwenteling van 1830, werden in Zuid-West-
Vlaanderen drie vaarten gegravenRoeselaere-Leie,
Kortrijk-Bossuyt en Yper-Komen. De uitvoering der
twee eersten lukte en thans zijn Roeselaere en de an
dere gemeenten en dorpen, langsheen de vaart naar de
Leie. verdriedubbeld in handel, nijverheid en bevol
king. Eenige weken geleden heeft men aan Zijne Ma
jesteit Koning Leopold III getoond wat al nijverheid
de vaart Kortrijk-Bossuyt heeft doen ontstaan. De vaart
Yper-Komen mislukte toen. maar na de herstellings
werken van 1910-1912, was zij volledig in orde en al
leen de instorting eener brug, welke thans niet meer
noodzakelijk is, belette dit kanaal voor de scheepvaart
te openen.
De vaar Yper-Komen, zooals de vaart Yper-Yzer en
ae Yzer. diende van 1914 tot 1918 tot vesting der ver
dediging en het is langs deze oevers dat de ondervin
ding opgedaan werd waarmede thans het Albertkanaal
als landvesting ingericht wordt.
En wie weet of de geschiedenis zich niet eensdaags
zal herhalen en de laatste strook van het vaderland op
diezelfde plaats moeten verdedigd worden?...
De Yzer en de vaart Yper-Yzer zijn thans terug
hersteld, doch het Ministerie van Openbare Werken
aarzelt nog voor het herstel der vaart Yper-Komen.
Heer Kabinetshoofd, Gij betwist dat de eenige
reden waarom het herstel der vaart Yper-Komen niet
toegestaan wordt, de weigering is het Leiewater
voor de spijzing der vaart te doen dienen, daar al
het Leiewater zoogezegd voor de vlasroterijen van
het Kortrijksche moet beschikbaar blijven.Maar
waarom werd dan aan den Heer Ingenieur, belast met
de ontwerpen tot herstel op te maken, de taak opge
legd nu een vaart te voorzien zonder spijzing met Leie
water, terwijl de vaart van Bossuyt met Scheldewater.
de vaart van Roeselaere met Leiewater en al de vroe
gere ontwerpen der vaart van Komen steeds de spijzing
met Leiewater voorzagen en dat, ten getuige ervan, de
aanvoerriool nog gedeeltelijk te zien is...
Wij begrijpen dat, na de pleidooien van Den Haag
het verworven recht van Yper op de spijzing der vaart
Yper-Komen met Leiewater zonderling toegenomen
heeft...
En, Heer Kabinetshoofd, het is juist die verplichting
de vaart Yper-Komen niet meer te spijzen met Leie
water, die oorzaak is dat de ontwerpen van den aan-
gestelden Ingenieur tweemaal, om niet te zeggen drie
maal, zoo duur komen dan het eigenlijk herstel zooals
de vaart vóór den oorlog bestond, zooals zij past op de
scheepvaart in de Leie en de Yzerkommen, zooals onze
bevolking de vaart gekend heeft en begeert terug te
zien.
Wanneer men aftrekt hetgeen de Staat, voor de uit-
(ll Nota der Redactie: Werken van Economisch Her
stel zijn bijvoorbeeld het teruggeven der Rijschool, die
Brasschaet van een dorp van 7000 in een stad van meer
dan 20.000 inwoners herschapen heeftde teruggave
van het Instituut van Meessen, waar door deze be-
rooving de bevolking op de helft gevallen ishet her
stel der Weldadigheidsschool die vóór den oorlog buiten
de Meenenpoort hier een geheel nieuwe stadswijk deed
ontstaanhet oprichten van het vliegplein te Wevel-
ghemal de nieuwe garnizoenen der Kempen, enz. enz.
by BOCKLANDT - VELGHE
rechtover den tweeden boom
Groote keus van
Alles aan zeer genadige pryzen.
Groote Markt, Yper
VANAF VRIJDAG 18 JUNI
WALLACE BEERY
Jackie COOPER. George RAFT
in
Uwe favorietTOM TYLER in
Bij missing staat deze week op
de prospectussen vermeld kinde
ren toegelaten, het moest zijn
kinderen NIET toegelaten
Men zal beginnen met den
PATHÊ - JOURNAL.
in* vota wa—nywi; wjjisara
voering van dit voor onze streek zoo belangrijk werk,
aan werkloozensteun zal besparen, dan komt men
tot een ongehoord geringe som, in vergelijking met de
kosten der nieuwe werken uitgevoerd in de gedeelten
van het land die door den oorlog niet verwoest werden.
En wanneer men dan overweegt al wat Yper en de
streek in den oorlog verloren hebben en alles waarvan
we na den oorlog beroofd werden, hiervan werd de
lange en pijnlijke reeks in den open brief van «Het
Ypersche» van 24 April gegeven, dan voelen wij
allen hoe misplaatst het is van hooger hand ons het
herstel der vaart Yper-Komen te betwisten. En men
vraagt zich af welk belang België kan hebben hier een
oorlogswonde te laten voort bloeden en verkankeren
en of het voor de faam en den voorspoed van het
Vaderland niet duizendmaal beter ware onze gemar
telde streek ook de kans te geven aan den algemeenen
bloei deel te nemen, kans voor wier verwezenlijking
zoovele van onze vroegere geslachten en besturen ge
ijverd hebben... en die ons nu zou geweigerd worden?...
Wij vernemen met genoegen dat de Heer Commis
saris van den Dienst voor Economisch Herstel voor het
grensarbeidersgebied op dit oogenblik de mogelijkheid
bestudeert om bepaalde nijverheidstakken in het Yper
sche te zien vestigen. Wij hebben ook vroeger deel ge
nomen aan dergelijke onderhandelingen en zagen met
spijt dat, bij gebrek aan goede waterverbindingen hier.
bij voorbeeld, de suikerfabriek zich te Veurne ging
vestigen, dat over enkele jaren nijverheden uit Verviers
zich hier om dezelfde reden niet gevestigd hebben.
Heer Kabinetshoofd, wij verwachten Maandag 21
Juni het bezoek van den Heer Minister Merlot, en ge
heel onze bevolking hoopt dat hij ons de belofte van
het hertel der vaart Yper-Komen zal medebrengen.
Mocht dit waar zijn, dan zien wij in de nabije toe
komst het oogenblik naderen waarop de Heer Commis
saris van het Grensarbeidersgebied de nijverheden
zal ontdekt hebben die ons passen, en waarop dan, dank
aan het herstel der vaart Yper-Komen, onze streek
de economische uitrusting zal bezitten om die nijver
heden te ontvangen en te doen bloeien.
Dan zal de dag naderen waarop, alswanneer Zijne
Majesteit Leopold III den wensch zal uitdrukken op
nieuw de grensarbeidersstreek van West-Vlaanderen
te bezoeken, men niet meer beschaamd zal moeten zijn
ook onze economisch herwordende streek aan Zijne
Majesteit te toonen.
Wij hopen, dat ons schrijven zal medehelpen om
eindelijk, in de hooge sferen van het Land, de gevoe
lens te doen heerschen, welke onze gemartelde stad en
streek verdienen, en wij bieden Ued., Heer Kabinets
hoofd. de verzekering onzer beste gevoelens aan.
Namens het Bestuur
De Schrijver, De Voorzitter,
(get.) Ed. Toussaert. (get.) H. Vermeulen.
Nous reproduisons ci-dessous, tout en respec-
tant l'orthographe et le style de l'époque, un édit
de Marie-Thérèse d'Autriche, par lequel l'Impé-
ratrice établit a perpétuité l'Institution Royale,
d'abord appelée Fondation Royale, dans l'an-
cienne abbaye de Messines
MARIE-THÉRÈSE,
par la grace de Dieu Impératrice Douairière des Ro-
mains, Reine de Hongrie, de Bohème, de Dalmatie,
de Croatie, d'Esclavonie, de Galicz, de Lodomerie, etc.
Archiduchesse d'Autriche, Duchesse de Bourgogne,
de Lothier, de Brabant, de Limbourg, de Luxembourg,
de Gueldres, de Milan, de Styrie, de Carinthie, de
Carniole, de Mantoue, de Parme et Plaisance, de Guas-
talle, de Wirtemberg, de la Haute et Basse Silésie,
d'Osviecz et Zator, etc.
Grande Princesse de Transilvanie, Princesse de
Souabe, Marquise du St Empire Romain, de Eourgovie,
de Moravie, de la Haute et Basse Lusace, Comtesse de
Habsbourg, de Flandres, d'Artois, de Tirol, de Hainaut,
de Namur, de Ferrete, de Frybourg, de Gorice et de
Grandisca, Landtgrave d'Alsace, Dame de la Marche
d'Esclavonie, du Port-Naon, de Salins et de Malines.
Duchesse de Lorraine et de BarGrande Duchesse
de Toscane.
A tous ceux qui ces présentes verront, Salut.
Voulant faire ressentir a toutes les classes de Nos
sujets nécessiteux, les effets de Notre attention particu-
lière a chercher les moiens de soulager leur sort, et
faisant attention a ce qui dans Nos Provinces Belgiques,
la Charité de Nos sujets a pourvu par plusieurs fonda-
tions aux secours des pauvres de condition civile, tan
dis qu'il n'y existe que peu ou point d'établissements
pour ceux qui sont de condition militaire, si l'on en
excepte les soldats invalides
Nous avons résolu de faire une fondation perma
nente pour les enfants et veuves des soldats de nos
troupes.
Et comme l'Abbaye de Messines, en Notre Province
et Comté de Flandres, fondée par Nos Prédécesseurs,
ne scauroit subsister dans sa forme actuelle, Nous
avons jugé qu'il étoit convenable, pour conserver,
autant que faire se peut, cette Fondation Religieuse,
et la rendre en même temps également utile a la Re
ligion et a 1 État, de la faire servir a l'ceuvre pie, que
Nous Nous proposons, par un changement dans les j
voeux, la regie et les occupations des Religieuses
A cet effet, Nous avons, de l'avis de Notre trés cher
et trés aimé Beaufrère et Cousin, le Sérénissime Due
Charles-Alexandre de Lorraine et de Bar. Administra
teur de la Grande Maitrise en Prusse, Grand Maitre de
l'Ordre Teutonique en Allemagne et Italië, Notre Lieu
tenant Gouverneur et Capitaine Général des Pays-
Bas. et ouï Notre Chancelier de Cour et d'État,
IIIWHItlHHIWXIllWIMIdUWHIIIIIWftKWHHII
établi et érigé, établissons et érigeons a perpétuité,
par les présentes, dans l'Abbaye de Messines, en Notre
dite Province de Flandres, une fondation pour les en-
fans et pour les veuves des soldats de Nos troupes,
dans la forme et manière suivantes.
(Suit un Règlement en 35 articles, relatif a l'ad-
mission et a l'éducation des enfants des soldats. a
l'Administration et la Direction de l'établissement, et
au secours qui pourra être accordé aux veuves dans
certaines conditions).
Voulons que les présentes soient enregistrées et en-
térinées en Notre Conseil des Finances, en Notre
Chambre des .Comptes, et ailleurs oü il pourra appar-
tenir, dans l'an de leur date, et qu'au surplus elles
soient présentées dans le même terme a Notre Con-
seiller fiscal en Flandres
Chargeons Son Altesse Royale, et donnons en man
dement a nos trés chers, chers et féaux, ceux de Notre
Conseil d'État, Chef et Présidens et gens de Nos Privé
et Grand Conseils, Présidens et gens de Notre Con
seil en Flandres. et a tous autres Nos officiers, justi-
ciers et sujets que ce peut toucher et regarder, de
faire et laisser pleinement, paisiblement et perpétuel-
lement jouir cette fondation de cette Notre présente
grace, octroy et erection, le tout sur le pied et aux con
ditions que dessus, sans lui faire, mettre ou donner, ni
souffrir être fait, mis ou donner a présent ni a l'ave-
nir, aucun trouble ou empêchement au contraire, non-
obstant les ordonnances et placards émanés a ce sujet,
auxquels Nous dérogeons pour ce cas seulement, les
laissant pour le reste dans leur pleine force et vi-
gueur. Car ainsi Nous plait-il.
En témoignage de quoi Nous avons signé les présen
tes, et Nous y avons fait mettre Notre grand scel.
Donné a Vienne le 30 d'Aoüt, l'an de grace mil sept
cent soixante-seize, et de Nos Règnes le trente sixième.
Paraphé K. R. Vdi.
(signé) MARIE-THÉRÈSE.
Par l'Impératrice et Reine,
(signé) A. G. DE LEDERER.
Cet édit fut confirmé par la suite sous les ré
gimes frangais et hollandais, ainsi que par notre
roi Léopold I, et malgré cela le gouvernement
beige de 1918 a cru pouvoir enlever a notre re
gion cette Institution Royale de Messines et la
transférer a Lede.
Ce déplacement, qui constitue un appauvrisse-
ment du patrimoine de notre région, est done
illégal comme l'est aussi l'emploi a Lede des
revenus de l'ancienne abbaye de Messines, prove-
nant d'environ 1300 hectares de terres situées
dans notre arrondissement.
Telkens wij spreken over hetgeen waarvan
Yper sedert den oorlog beroofd werd, laten wij
niet na de Weldadigheidsschool te vernoemen.
Dat wij op dit gesticht recht hebben en dat het
niet zonder reden is dat wij het niet herbouwen
dezer inrichting als een berooving betitelen,
blijkt uit het Koninklijk Besluit van 28 Juli 1894,
dat wij hier thans volledig overdrukken.
MINISTERIE VAN JUSTITIE EN MINISTERIE
VAN FINANCIËN.
BURGERLIJKE GODSHUIZEN. LEGAAT
OVEREENKOMST.
1 Algemeen Bestuur 3P Afd. n1' 24200b.
Wij, LEOPOLD II, KONING DER BELGEN.
Aan allen, tegenwoordigen en toekomenden, Heil.
Gezien Onze Besluiten van 21 December 1892,
(«Staatsbladvan 1892, nr 360) en 27 Januari 1893
(«Staatsblad van 1893, n1' 31), aan de besturende com
missie der Burgerlijke Godshuizen van Yper machti
ging verleenende tot aanvaarding. mits aftrekking
eener waarde van tv/ee millioen, van het algemeen
legaat dat haar gedaan wordt door den Hr Karei
GODTSCHALCK, eigenaar te Zillebeke, en houdende
dat later zal beslist worden over de aanvaarding dier
waarde van twee millioen. terzelfder tijd als over de
vorderingen door de wettelijke erfgenamen van den
overledene ingediend
Gezien bedoelde vorderingen in dato 3 Juli en 6
Oktober 1892
Gezien den brief van 18 September 1893, waarbij de
lasthebbers der wettelijke erfgenamen van den erf-
maker aan de besturende commissie der Burgerlijke
Godshuizen van Yper de volgende voorstellen tot over
eenkomst doen
«1° De twee millioenen waarover de Regeering niet
heeft beslist, zullen tusschen de Burgerlijke Godshuizen
van Yper, de erfgenamen en den Staat volgender wijze
verdeeld worden
De erfgenamen zullen de som van frank 1.700.000
ontvangen op dewelke zij onmiddellijk, ten bate van
den Belgischen Staat, afstand doen in dezer voege
dat hun een zuiver bedrag van een millioen zal over
blijven de overige 300.000 fr. zullen het eigendom der
Godshuizen worden
2" Het aan den Staat afgestaan deel zal dienen om
te Yper eene school van weldadigheid te stichten on-
