Maurice WENES
Het Bevrijdingsoffensief
en de Wapenstilstand
2
DE INHULDIGING
VAN HET ALBERTKANAAL
DE WERELDOORLOG
O
brengt zijn geachte klienteel
ter kennis dat hij zijne woonst
overgebracht heeft van de
Pafte elstraat, 5, naar de
DIXMUDESTRAAT, 89
O
In een onzer vorige nummers hebben wij reeds
gemeld dat er te Luik een vereeniging zonder
winstgevend doel, genaamd het Groot Luik, tot
stand is gekomen ten einde het programma op
te maken der feestelijkheden die in 1939, ter ge
legenheid der inhuldiging van het Albertkanaal
en der voltooiing van de werken der haven van
Luik, zullen plaats grijpen.
Thans hebben wij de propaganda-brochure voor
oogen die door het Groot Luik uitgegeven werd
en die op haar eigen reeds een klein meester
stuk der drukkunst is. De weelderige vorm waar
in deze brochure voorgesteld wordt zoowel als de
buitengewone zorg die men er aan besteed heeft,
getuigen reeds dat men voor geen kosten zal
achteruit deinzen om de inhuldiging van het
Albertkanaal op grootsche en waardige wijze te
vieren en leveren ons een eerste bewijs van het
overgroot belang dat de Luikenaars hechten aan
dit machtig waterwerk, dat weldra van de ha-
van van Luik een der eerste havens van Europa
zal maken. De schets der ontworpen feestelijk
heden, die zich van Mei tot October te Luik zul
len ontrollen, de steun die de gestichte vereeni
ging allerwegen ontmoet om ze te verwezenlij
ken, zijn eveneens een tastend bewijs van het
overgroot nut dat men terecht van het Albert
kanaal verwacht.
Naar wij in die brochure zien heeft het Groot
Luik, gesticht door een honderdtal Luikenaars
van alle meening, zich 'als taak gesteld aan de
stad den rang terug te geven op denwelken zij
door haar huidig belang recht heeft en haar den
glans te bewaren dien zij van een eeuwenoud
verleden erfde. Het Groot Luik wil, door de in
richting van betoogingen waarvan zij waardig i^
aan de stad het gevoelen van haar eigen groot
heid terugschenken en hiervoor heeft het de vol
tooiing van het Albertkanaal als het geschikste
oogenblik voör deze krachtige poging tot ver
nieuwing gekozen.
Reeds werden twee propaganda vergaderingen
belegd, waarvan eene gehouden werd onder het
eere-voorzitterschap van den Heer Merlot, minis
ter van Openbare Werken en van Werkverschaf
fing.
De Regeering, de Provincie en de stad Luik ver
leenden haar bescherming. Een algemeen regee-
ringscommissariaat, een Beschermingscomiteit en
een Algemeene Raad van eereleden, bestaande uit
de meest vooraanstaande personen van ons land
en van den vreemde, zijn in vorming.
Ten einde het werk te vergemakkelijken wer
den er een twintigtal commissies en onder-com
missies benoemd die, onder de leiding van voor
uitstrevende mannen en vakkundigen, elk een
deel van het ontworpen programma zullen bestu-
deeren en uitwerken.
Het voornaamste zal een internationale ten
toonstelling der watertechniek zijn, die in een
eenig kader, aan het begin zelf van het Albert
kanaal. alles zal vereenigen wat het water betreft
en wat men aan het water te danken heeft. Hier
voor zal men, stroomafwaarts de Maas, op een
twintigtal hectaren langs den linker oever, een
prachtig park oprichten met allerhande paleizen
en paviljoenen, waarvan het hoofdgebouw, na het
seizoen, aan de stad Luik zal aangeboden worden
om later als blijvend paleis der tentoonstellin
gen en fooren te kunnen dienen.
Benevens deze tentoonstelling der watertech
niek, die meer dan twintig afdeelingen zal omvat
ten, voorziet het feestprogramma ook nog de aan
komst te Luik van een eskader van onderzeeërs
een grootsch en schitterend nachtfeest ter ver
heerlijking van de Maas, tijdens hetwelk enkele
tafereelen uit de geschiedenis van Luik zullen
weergegeven wordeneen rallye van plezier-
yachts indrukwekkende gymnastiekparades
concerten optochten wedstrijden sportgala's
allerhande vermakelijkheden; ook nog een weder-
landsche tentoonstelling van schilder- en beeld
houwkunst talrijke wetenschappelijke congres
sen ,enz., enz.
Op toeristisch gebied zal ook niets verwaar
loosd worden om in 1939 het grootst mogelijk ge
tal bezoekers uit alle werelddeelen den weg naar
Luik en naar de Maasvallei te leeren kennen. De
wegen zullen verbeterd worden, inlichtingsbu-
reelen zullen ingericht worden, een speciale com
missie zal zich bezig houden met de kwestie van
het logeeren der bezoekers in hotels en bij parti
culieren, een bosch van 20 hectaren zal ingericht
worden om 10 tot 12.000 kampeerders te kunnen
ontvangen, en alle mogelijke propagandamidde
len zullen aangewend worden om het beoogde
doel te bereiken.
De verwezenlijking van dergelijk grootsch op
gevat feestprogramma zal natuurlijk ongehoorde
kosten meebrengen. Ten einde die kosten te hel
pen dekken, betalen de werkende leden van het
Groot Luik een jaarlijksche bijdrage van min
stens 50 frank, de steunende leden storten jaar
lijks minstens 1000 fr. en de bijdrage der eere
leden is bepaald op minstens 10.000 fr. 's jaars.
Met hetzelfde doel zal er binnen kort ook nog
een samenwerkende maatschappij Het Interna
tionaal seizoen van het water. Luik 1939 gesticht
worden met onbeperkt kapitaal, wier aandeelen
ten bedrage van 500 fr. zullen zijn.
Deze enkele inlichtingen, welke wij uit de luxe
brochure van het Groot Luik putten, toonen aan
hoe men ginder het nut der waterwegen begrijpt,
welk overwegend belang men er aan hecht en
welke hoop men er op stelt.
Dank aan de eensgezinde medewerking der
bevolking, die jaarlijksche bijdragen betaalt be-
loopende tot 1000 en 10.000 fr., zullen daar te Luik
langs het Albertkanaal de prachtigste feesten zich
vijf maanden lang ononderbroken opvolgen.
Het Groot Luik is waarlijk dien naam waardig.
En zeggen dat men hier te Yper met moeite bij
dragen van 100 fr. zou kunnen inzamelen, dat
sommigen nog het nochtans Waarblijkend nut
onzer vaart Yper-Komen durven betwisten of niet
willen erkennen en handelen alsof zij Yper steeds
het kleine Yper van nu zouden willen zien blij
ven.
Mocht dit schoon voorbeeld van Luik een spoor
slag zijn voor alle Yperlingen om eendrachtig
voor de heropleving en de verbetering der econo
mische uitrusting hunner stad samen te werken
en te ijveren.
(O)
(Vervolg)
Den 10° November laat maarschalk Foch de
volgende nota afleveren aan de Duitschers
De tijdsbeperking voor het Duitsche antwoord
eindigt morgen te 11 uur, men heeft de eer te
vragen of de gevolmachtigde Duitschers ant
woord hebben gekregen van hun Rijkskanselier.
Bij bevelGeneraal Weygand.
Te 21.30 uur antwoorden de Duitschersdat
zij nog geen orders ontvangen hebben.
get.Erzberger.
Ondertusschen ontvangen zij een draadlooze
Duitsche Regeering aanvaardt de voorwaarden
van den Wapenstilstand.
Zijn Excellentie v. Erzberger mag den Wapen
stilstand onderteekenen. De Kanselier legt er
nochtans nadruk op dat zekere punten ervan
Duitschland in ellende zullen storten. De afge
vaardigden zullen dus vragen enkele punten te
wijzigen.
De Rijkskanselier.
Te 21 u. kwam een lange cijfertelegram aan
vanwege maarschalk Hindenburg.
Den 11° November, te 2.05 u., laten de Duitsche
afgevaardigden weten dat ze bereid zijn in zit
ting te treden. Deze begint te 2.15 u.
De tekst van den Wapenstilstand wordt gele
zen, gediscuteerd en aanvaard punt voor punt.
Voorwaarden van den Wapenstilstand verleend
aan Duitschland
1) De wapenfeiten eindigen te land, te water
en in de lucht, zes uur na de teekening van den
Wapenstilstand
2) Onmiddellijke ontruiming van de bezette
landenBelgië, Frankrijk, Luxemburg, Elzas-
Lotharingen. Binnen de 15 dagen moet de ont
ruiming voltrokken zijn
3) Al de bewoners van betrokken landen moe
ten teruggebracht worden in hun vaderland
4) Afstand van oorlogsmateriaal door de Duit
schers 5.000 kanonnen, 25.000 machine-geweren,
3.000 mijnwerpers, 1.700 vliegtuigen
5) Ontruiming van de Rijnprovincies van den
linkeroever.
Een onzijdige zone zal op den rechteroever
gevrijwaard worden, tot op 10 km. afstand.
6) In al de ontruimde landen zal de bevolking
niet mogen meêgenomen worden
7) De verkeerswegen van allen aard zullen niet
mogen beschadigd worden
8) Het beheer van het Duitsche leger zal al de
stapelplaatsen van springstof aanduiden
9) Het recht van rekwieeren zal door de bond-
genooten en V. S. uitgevoerd worden in gansch
het bezette gebied.
12) Al de Duitsche troepen die zich bevinden
in den vreemde, door den oorlog tegen Roemenië
en Turkije, zullen zich binnen de grenzen van
1914 moeten bevinden
15) Afgezien moet worden van de verdragen
van Boekarest, Brest-Litowsk en bijhoorige
17) Ontruiming van al de Duitsche soldaten uit
Oost-Afrika
19) Verplichte vergoeding van alle beschadi
gingen. Terugbetaling van het bedrag der Bel
gische Nationale Bank. Terugbetaling van alle
Russisch of Roemeensch goud
20) Onmiddellijke staking van elke betwisting
te water
21) Wedergave, zonder reciprociteit, van alle
oorlogsgevangenen aan de bondgenooten (id. voor
de zeeoorlogs gevangenen)
22) Uitlevering van alle duikbooten aan de
gealliëerden
23) De oorlogsschepen, vermeld door de bond
genooten, moeten onmiddellijk ontwapend wor
den
24) Oorlof moet aan de bondgenooten verleend
worden de mijnen op te visschen en elke vaarbe-
perking te water te vernielen
25) Behoud van den blocus door de geallieer
den van al de Duitsche handelsbodems
26) Afstand ter plaats van alle Duitsche haven
materiaal.
g) Duur van den Wapenstilstand
34) De duur van den Wapenstilstand is 36 da
gen en kan verlengd worden.
Geteekend dezen wapenstilstand den 11 Novem
ber 1918, te 5 u. (Fransche tijd).
Maarschalk Foch verklaart de zitting geheven
en de Duitsche afgevaardigden verlaten de plaats.
Volgende radio telegram wordt op gansch het
front verspreid
1) De wapenfeiten zullen op gansch het front
te 11 u. eindigen
2) De geallieerde troepen zullen tot verder or
der het bereikte punt niet overschrijden
De Duitsche trein verlaat Rethondes te 11.30 u.
Den volgenden dag stuurde maarschalk Foch
volgende dagorde aan al de geallieerde legers
Officieren, ondér-officieren, soldaten van de
geallieerde legers
Na den vijand te hebben tot staan gebracht
hebt gij hem met een onverwoestbaar geloof en
bewonderenswaardig, weerstandsvermogen zon
der oponthoud aangevallen.
Gij hebt den grootsten oorlog van heel de ge
schiedenis gewonnen, gij hebt de grootste wel
daad bevochten de vrijheid van de wereld.
Weest fier,
Gij hebt uw vaandels met onsterfelijken roem
beladen.
Het nakomelingsschap zal u zijn erkentelijk
heid bewaren.
De Maarschalk van Frankrijk,
F. Foch.
De optocht naar den Rijn.
Van af de tweede helft der maand Juli hadden
de geallieerde legers in een reeks veldslagen de
Duitschers achteruitgedreven en hun 7.990 offi
cieren, 355.000 manschappen, 6225 kanonnen en
38.622 machinegeweren doen verliezen, cijfers die
de geschiedenis der veldslagen nooit boekte.
Den 17 November overschreden onze legers de
lijn die ze den 11° bereikt hadden. Den 30° waren
al de bezette landen door hun eigen troepen be
zet. Maarschalk Foch deed zijn intrede te Metz
den 25°, te Straatsburg den 26°.
Den 1° December traden de geallieerde legers
Duitschland binnen. Den 9° raakten ze aan den
Rijn. Den 13° overschreden ze hem en den 17°
waren al de bruggenhoofden bezet. Van dan af
maakten de geallieerde legers de wacht aan den
Rijn. Zij stonden borg voor de naleving der pun
ten van den wapenstilstand.
Deze stilstand eindigde den 17 December, date
waarop de gevolmachtigden slechts te Parijs toe
kwamen. Men moest dus den wapenstilstand ver
lengen.
De onderhandelingen hierom gebeurden te
Trier in hef wagen-bureau van den Maarschalk
en tusschen dezelfde afgevaardigden als te Re
thondes den 12° en 13° December.
De duur werd verlengd tot 17 Januari 1919.
Den 17 Januari werd de wapenstilstand nog
met een maand verlengd te Trier en werden er
de volgende punten in opgenomen
1° Duitschland zal landbouwmachines en land-
bouwinstrumenten leveren.
2° Instelling te Berlijn van een geallieerde com
missie voor de controle van Russische gevange
nen in Duitschland.
3° Nazicht van zekere punten van 11 Novem
ber naar aanleiding van uitlevering van handels
bodems.
4° Om Duitschland te voeden mag het zijn han
delsschepen gebruiken.
5" Duitschland moet afzien van offensieve aan
vallen in Polen.
Den 28 Juni 1919 werd in het paleis te Ver
sailles in de gaanderij der Spiegels den vrede
geteekend. J. T.
SCHILDER
