NAAR EN DOORHEEN HET
KONCOLEESCHE OERWOUD
3
ONZE GROOTE REPORTAGE
entrado do tejo.
de taag.
aan wal
klimaat.
alfama de oude stad
de stad lissabon
prachtige lanen en pleinen
Série E
door Jef VAN WYNSBERGHE
VI.
Naar en doorheen Lissabon, de Hoofdstad van Portugal.
De heerlijke gedachte 's morgens vroeg in Lissabon, de hoofdstad
van Portugal, aan te komen, deed ons reeds te vijf uur ontwaken.
Met een wip zijn we uit het bed. en staan voor onze patrijspoort te
kijken.
Prachtig
Voor ons ligt een wondermooie hooge kust, met prachtige gebou
wen. Dat volstaat voorloopig. Meer moeten we niet weten. Wij willen
nu zoo vlug mogelijk aangekleed zijn, om het geheel in detail van op
het bovendek te kunnen bewonderen.
Vlug maken wij ons gereed, en loopen den gang door, de trappen
op, r.aar het bovendek.
indrukwekkend mooi Onbeschrijflijk schoon
Wat is het heerlijk weer land te zien, weer huizen te zien, te weten
dat ciaar menschen wonen, dat we weldra ons opnieuw midden men-
schengewoel op een vasteland zullen bevinden!
In extase kijken we toe, en het schijnt ons toe dat we nog nooit in
ons leven even prachtige landschappen mochten bewonderen.
We zien links een hoogen heuvelkam, waartegen romantische dorp
jes gebouwd liggen. Wat moet het genotvol zijn daar vrij en onbekom
merd te kunnen leven, rustig... dragend in zich de herinnering van de
heerlijkste jeugddroomen...
Rechts glooien droommooie landerijen... en in de verte..., ja, eerst
vaag, maar weldra duidelijk zichtbaar ontwaren wij grootsche gebou
wen. amphitheatersgewijze op en tusschen verschillende heuvels...
Wij kijken, kijken almaardoor onverzadigd toe, in stijgende bewon
dering. Een moment voelen wij ons weer zalig klein, en hier dan, hier is
dan het alles overtreffende sprookjesland.
Dit zicht wedijvert met de mooiste uitzichten van Napels en Kon-
stantinopelzegt ons een oude heer. Wij zijn- hier de breede Entrado
do Tejo voorbij, en komen thans in de prachtige baai van Lissabon.
Prachtigbeamen wij in hooge verrukking, en dan stiller, in
volle ernst voegen wij er bij Nooit zag ik iets mooiers
Weet U, hoe men de Taag in het Portugeesch noemt vraagt me
de oude meneer met vriendelijken blik.
Nee
Tejo En in de oudheid Tagus
De Taag is eigenlijk de langste rivier van het Portugeesche Schier
eiland. Zij ontspringt in de Spaansche Provincie Teruel, op de weste
lijke helling van de Muela de San Juan. op een hoogte van 1593 meter.
Aanvankelijk stroomt zij door een nauw rotsachtig dal, voorbij Aran-
juez. Toledo en Alcantara, en krijgt eerst bij haar komst in Portugal
het uitzicht van een flinke rivier.
U schijnt goed op de hoogte te zijn
Ik ben van Portugeesche afkomst. Laat mij me even aan U voor
stellen Dokter Lopes.
Aangenaam Van Wynsberghe.
AangenaamWe drukken elkaar in begroeting de hand.
De dokter vertelt ons verder hoe hij zich steeds speciaal heeft aan
getrokken gevoeld tot de studie van zijn land. dat beneden Salvaterra
de Taag zich verdeelt in den westelijken arm, Tejo Novo, en den ooste
lijken arm. Mar de Pedro, die te zamen de delta Lizirias do Tejo in
sluiten, om vervolgens uit te monden in de prachtige baai van Lissabon.
Rada de Lisbóa, die achttien en half kilometer lang en elf kilometer
breed is, en welke eindelijk door de Entrado do Tejo gemeenschap heeft
met de zee. Op de Taag zou een geregelde scheepvaart zijn tot Abrantes.
doch kleine vaartuigen zouden nog zoowat vijftig kilometer meer
stroomopwaarts varen. De Taag heeft een lengte van 912 kilometer en
een uitgebreidheid van 82.525 vierkante kilometer.
Interesseert Lissabon U vraagt de vriendelijke meneer me plots
Zeer zeker antwoord ik hem zonder een sekonde te aarzelen, en
voeg er overtuigend bij Ik hoop vandaag veel van Lissabon te zien en
te genieten
Dat hoor ik graagZoo U er prijs op stelt, wil ik mij graag te Uwer
beschikking houden, om U het merkwaardigste van Portugal's hoofd
stad te laten kennen
Dolgraag
De bel voor het ontbijt rinkelt.
Vlug spreken we af Acht uur bij de loopplank
We zijn te Lissabon De boot maneuvreert om aan te leggen.
De Albertville zou tot den middag, precies tot twaalf uur. in de
haven van Lissabon blijven liggen. We hadden aldus vier uur tijd om
de Portugeesche hoofdstad te bezichtigen.
Portugeesche handelslieden mochten aan boord komen, om de passa
giers van Portugeesch geld, aanzichtkaarten en postzegels te voorzien
In een brabbeltaaltje schaften we ons het noodige aan. Men wisselde er
honderd Belgische Frank uit voor 65 1/2 escudos. We betalen vijf escu-
dos voor tien aanzichtkaarten, vijf escudos voor één briefzegel voor het
buitenland, en één escudo voor ieder briefkaartzegel. De lui deden goede
zaken.
Dokter Lopes wenkt me.
Klaar
Jawel
Tony, mijn Duitsche makker, en zijn vrouw gaan eveneens met ons
*iee.
Wij loopen, met een zekere zelfvoldoening, de loopplank af één
na één.
Eindelijk terug aan walMaar de vaste bodem lijkt ons stug en
hard na vier dagen en nachten onafgebrokene schommeling aan boord.
Terwijl we even onvast vooruitstappen, komt het ons voor alsof het met
den grond niet in orde is. we zoeken intuïteit het vasteland-équilibre
PASS AGIERSTOL
We passeeren de tolwe betalen éen escudo per persoon, om in stad
te mogen passagierstol
Een tolbeambte stopt ons een roodkleurig klein licht biljet in de
hand.. Ik poog te lezen
A. G. P. L.
Administragao Geral do Porto de Lisbóa.
Servigo Dos Cais.
Direito de de desembarque E de ambarque um passageiro IS oo.
Este bilhete deve ser conservado pelo.
Sr. Passageiro e entregue ao Embarque 22998 E.
Dokter Lopes stelt voor Wij loopen eerst even door het cude
stadsgedeelte, dat ALFAMA heet.
Voor ons ligt een mooi aangelegd plantsoen, waarop we de eerste
palmboomen op onze reis zien. Tegen de fond van het plantsoen rijzen
statig hooge gebouwen op.
De zon schijnt in helder blauwe lucht. Het is een heerlijk warm
lenteweertje. We wandelen in zomerkostuum, de dames in lichte mantels.
'n Prachtweertje zegt Tony.
Zoo is het hier in Portugal bijna altijd vertelt Dokter Lopes.
Ons klimaat is steeds aangenaam. Vorst en sneeuw zijn hier zeldzaam.
Lissabon heeft een gemiddelde jaartemperatuur van 10,5° Celsius. De
winter is alhier nooit koud. wel regenachtig men heeft een jaarlijksche
neerslag van ongeveer 750 mm.
Wij loopen een hooge dubbele trap op.
Wij slenteren doorheen een doolhof van nauwe, kromme, donkere
vuile straten, met vieze oude hooge, in spitsboogstijl opgetrokken huizen.
We zien verbaasd toe. In iedere straat bemerken we vier, vijf en
soms meer graatmagere katten, die loomig rondtrappen.
Sommige huisdeuren en vensters staan open wij kijken smerige
plaatsjes in, van waaruit een walgelijke 'geur ons door den neus naar
het hoofd kriewelt. Mannen, vrouwen en kinderen passeeren ons in
vieze kleedij sommigen dragen lage breede mandjes op het hoofd, los,
zonder hoe ook vast te houden. Kinderen groepeeren bij tientallen om
ons heen schooiend
Pennise (Penning heer
Annossese (Another Sir! Een ander heer!
Wij tasten in onze zakken naar Belgische nikkelstukjes. Wij gooien
vijf- en tien-centiemstukjes ver achter ons ten grabbel. De bengels la
ten zich in wedijver languit op den grond neervallen, en vechten la
waaierig om een geldstukje, waaraan ze buitengewoon veel waarde
schijnen te hechten.
In een straatnis staan zes vrouwen, bij een steenen waterpomp,
linnen te wasschen.
Met een monkellach vraag ik Dokter Lopes Is dat het mooie Lis
sabon Dat met de prachtigste steden van Europa wedijveren wil
Nee Maar het biedt niettemin een zeer karakteristiek uitzicht
aan. Dit is de oostelijke helling van de Monte Castello, waarop het oude
stadsgedeelte, Alfama, gebouwd ligtVooraleer wij het prachtige ge
deelte van de stad bezoeken, loopen wij nog even een volkskroegje
binnen.
Wij staan voor een kelderkroegje schijnbaar een twijfelachtig zaakje.
Ik kijk Tony een moment strak ondervragend aan. Hij haalt onverschil
lig de schouders op, alsof hij me zeggen wil Wat kan het ons schelen
Vooruit, maarWe zijn op reis om veel te zienFinchen en mijn
vrouw schudden met bangen blik het hoofd: Nee... Niet doen.»
Dokter Lopes bemerkt onze aarzeling, en glimlachend verzekert
hij U hoeft niet bang te zijn het is een gewoon volkszaakje, dat voor
U buitenlanders interessant om zien.zal zijn!» De daad bij het woord
voegend loopt hij de vijf trappen af, en duwt het onderdeurtje open.
Wij volgen.
Wij staan in een laag benepen keldertje vijf meter breed op vier
diep en twee en half hoog. We zien noch stoel noch tafel. Tegen den ach
termuur staat 'n kleine toonbank, en er achter op een rek staan ruim
vijftig diverse porto- en wijnflesschen. Links liggen een drietal enorme
grooie vaten, op een laag houten verhoog de kraan steekt op ieder der
drie vaten. Aan de muren hangt geen enkele versiering, geen enkel op
schrift, geen enkel plakkaat. Een kort vetbollig mannetje duikt achter
den toonbank op. met vroolijk bruin glimmend gelaat groet en vraagt
hij tevens Signoros
Vinho antwoordt Dokter Lopes.
Meer wordt niet gezegd
De dikkert sloft naar een der reuzevaten. en tapt vijf groote drink
glazen heerlijk geurende wijn. We krijgen er elk een glas.
Prosit
Prosit
Lekker
Noch Finchen. noch mijn vrouw durven het heelemaal uit te drin
ken. Maar Dokter Lopes, Tony en ik laten het ons fijnsmekkend smaken.
Dokter Lopes betaalt vijf escudos één escudo per groot glasEen
echt koopje voor ons
En nu vooruit naar het prachtige gedeelte van de stad wak
kert Dokter Lopes ons aan.
We zijn terug op stap. nog door de volksbuurtjes.
Lissabon vertelt Dokter Lopes is verdeeld in vier wijken
Alfama, het oude gedeelte dat wij zagen Baxia. de Lage of Beneden
stad langs de Taag, Bairro Alto, de Bovenstad, en Alcantara. U zal mer
ken dat de stad geheel openligtzij heeft geen enkele poort.
Wat we nu zullen zien is nieuw sedert 1 November 1755 dag waar
op de gansche stad behalve Alfama vernield werd door een gewel
dige aardbeving welke vergezeld was van overstrooming en brand.
Door een aardbeving vragen we.
«Jawel, door een verschrikkelijke! En later hadden nog meer
malen kleinere aardbevingen plaats
Dan is Lissabon alles behalve een veilige streek
Toch welWant spijts de voortdurende terugkeerende revoluties
en opstanden die men hier altijd kende en die men nog steeds te vree
zen heeft, wordt nu door 'n soort dictatuur het noodige gedaan om de
Vrede en aldus de politieke, ekonomische en sociale verheffing van de
Republiek Portugal te handhaven.
Me komen in het mooie gedeelte van Lissabon, hoofdstad der Por
tugeezen.
