weerszijden het monument opgesteld stonden, t
Daarachter vormden al de vlaggen en vaandels
der deelnemende maatschappijen een halven cir
kel, zoodat het geheel werkelijk een verrukkelij-
ken aanblik bood.
Rechtover het gedenkteeken waren een aantal
stoelen geplaatst voor de overheden en uitgenoo-
digden. Onder deze bemerkten, wij nog, benevens j
de reeds vernoemde personaliteiten die de H.
Mis bijwoonden. Z. E. H. Deken VermautE. H. j
Sobry, diocesaan schoolopziener M. F. Vergracht,
gemeenteraadslid M. War van Asten, beeldhou
wer te -Elsene, ontwerper van het gedenkteeken.
lend geluk, het diep intieme van haar huiselijk leven
du delijk gemaakt; van dit huiselijk geluk. ro s\as g
o: j»vd cp de vruchtbare, liefde van vader en moeder
tot drie b.cnde kopjes.
Ons Vlaamsche volk. in wiens hart de liefde tot het
Kind diep geworteld ligt, heeft dan ook spontaan en
onweerstaanbaar zijne genegenheid geschonken aan e
voorname Vorstin, die als een tooverprinses gespro
ten uit de oude sagen van de verre en geheimzinnige
Noorderlanden. op den Troon onzer vaderen met den
ze.fden eenvoudigen glimlach, dezelfde gemoedelijke
ongekunsteldheid als onze Vlaamsche moeders, hare
opwellende hartstochtelijke moederlijke liefde tot hare
kieintjes liet blijken.
Voortaan zal, in dezen rustigen tuin. midden onze
spelende en dartelende jeugd, het beeld van H. M.
Hen zicht op het gedenkteeken Koningin Astrid tijdens de onthullingsplechtigheid.
Rechtsde Heer Burgemeester Vanderghote spreekt zijn rede uit.
en verder nog een groot aantal leden van het
Koningin Astrid Comiteit.
De aanpalende straten rond het Square Astrid
waren met een buitengewoon .talrijke menigte
bezet, die dank aan de aangebrachte luidsprekers
gansch de plechtigheid volgen kon.
Korts na 11 u. 30 kwam Generaal Nuytten, af
gevaardigde van Z. M. Koning Leopold, in den
hof aan, vergezeld van den Heer Burgemeester
Vanderghote en begroet met de Brabangonne,
welke de Harmonie Ypriana te zijner eere uit
voerde.
Generaal Nuytten, na door den Heer Burge
meester verwelkomd en aan enkele der aanwe
zige overheden voorgesteld te zijn geworden, nam
de hem voorbehouden eereplaats in, waarna de
inhuldigingsplechtigheid van het gedenkteeken
dadelijk een aanvang nam met de uitvoering door
de Harmonie Ypriana, onder leiding van haar
chef M. Fr. Deridder, van La Mort d'Ase van
Grieg.
Vervolgens beklom de Heer Burgemeester Van
derghote het daar voor de gelegenheid aange
brachte verhoog en hield, te midden de indruk
wekkendste stilte, de volgende treffende en ge-
voelsvolle aanspraak
Ik heb vandaag het voorrecht het gedenkteeken te
onthullen dat door onze bevolking aan de nagedachte
nis van Koningin Astrid opgericht werd.
Ik acht het mij een plicht, in naam van het Stadsbe
stuur, innig dank te zeggen aan de leden van het
Koningin Astrid Komiteit aan wier offervaardigheid
en toewijding Yper het oprichten van dit gedenkteeken
te danken heeft.
Mijn dank gaat ook tot de inwoners van Stad die,
zonder onderscheid van standen, vrijgevig het hunne
hebben bijgebracht opdat te Yper de nagedachtenis
van onze betreurde Vorstin op waardige wijze in eere
zou gehouden wordentot de gansche bevolking die
met eenstemmigheid en eensgezindheid, in overweldi
gende massa, onder het gewimpel van hare talrijke
vlaggen en vaandels, vandaag innig samengeklonken en
versmolten is in dezelfde eerbiedige, diep gevoelde en
trouwe huldiging.
Een woord van hulde ook aan beeldhouwer War Van
Asten, die op zoo voortreffelijke en voorname wijze
de beeltenis van Koningin Astrid. de voorbeeldige Ko
ningin, de teedere Moeder vertolkt heeft.
Na vele andere steden van het Land is het vandaag
de beurt aan de inwoners van Yper de nagedachtenis
van Koningin Astrid te huldigen en lucht te geven aan
de gevoelens van eerbied en waardeering, van erken
telijkheid en genegenheid waarmede zij steeds ten hare
opzichte bezield waren.
Onze hulde gaat in de eerste plaats tot de Koningin,
tot de gemalin van onzen Koning. Alhoewel Zij, ten
gevolge van de democratische inrichting van ons na
tionaal statuut, zonder eenig voorrecht of gezag in onze
gemeenschap geene andere heerschappij voeren mocht
dan deze van eerste dame van het Koninkrijk wist
Zij steeds gedurende de jaren van haar te kort vorste
lijk leven, haren verheven gewetensplicht te vervullen
en de eischen van hare moreele verantwoordelijkheid
stipt na te leven.
En het volstaat hier te wijzen op hare initiatieven
ten behoeve van de noodlijdenden, de kranken en de
geteisterden. Haar oproep ten voordeele van de slacht
offers van de crisis, hare talrijke bezoeken aan de in
nood gedompelde huisgezinnen van onze grensstreek,
hare bezoeken aan menigvuldige liefdadigheidsinstel
lingen en gasthuizen getuigen van haar innig plicht
besef en van de stiptheid waarmede zij steeds hare
plichten van eerste Dame van het Land kweet.
Onze hulde gaat ook aan de Moederaan de Moeder
van drie lieftallige koningskinderen, die Zij. niette
genstaande de beslommeringen en de aanmatigingen
van hare vorstelijke verplichtingen, innig liefhad en
met teederheid en toewijding bezorgde. Pers en photo-
reportage hebben ons den minzamen eenvoud, het stra-
Koningin Astrid, heerlijkste symbool der moederlijke
liefde, prijken als een les, als een voorbeeld, ter beves
tiging van onze eerbiedige genegenheid, in eeuwig en
vroom aandenken en verheerlijking aan hare heldere
en onvergankelijke gedachtenis.
Op het einde dezer rede, die langdurig werd
toegejuicht, nam de Heer Burgemeester de Yper-
sche vlag van het gedenkteeken weg, zcodat het
beeld van Koningin Astrid, sprekend van gelijke
nis en onder alle opzichten wondergoed geslaagd,
die liefderijk een kind op den arm draagt, zich
aan de oogen der aanwezigen vertoonde, die diep
ofttroerd er hunne blikken niet van konden af
wenden, terwijl de Harmonie Ypriana de Bra
bangonne op gedempten toon en vervolgens het
Zweedsch nationaal lied uitvoerde.
Ondertusschen kwam Generaal Nuytten een
mooien bloemtuil aan den voet van het gedenk
teeken neerleggen, waarna ook de Heer Burge
meester Vanderghote een prachtigen bloemen
krans vóór het gedenkteeken plaatste. Hun voor
beeld werd dan nog gevolgd door twee in 't wit
gekleede meisjes die, namens het Koningin As
trid Comiteit, een krans van witte en roode bloe
men aanbrachten, en door den Heer Versailles,
stadssecretaris, die in naam van het stads- en po
litiepersoneel op zijne beurt het gedenkteeken
kwam bebloemen.
Toen kwamen de langs weerskanten van het
gedenkteeken staande meisjes, leerlingen van
verscheidene scholen van stad, enkele stappen
vooruit en declameerden met klare stem en veel
samenhang, wijl ze met haar bloemenranken pas
sende gebaren uitvoerden, den zielsverrukkenden
tekst van den aanhef uit het boek Koningin
Astrid geschreven door een Eerw. Zuster van
't Heilig Graf. Meer dan een aanwezige, over
meesterd door de aandoening, pinkte in stilte een
traan weg bij het aanhooren van dit verheven
en puik uitgevoerd spreekkoor, op het einde van
hetwelk de meisjes, als hulde aan de zoo goede en
ons te vroeg ontrukte Koningin, haar bloemen
ranken rond haar beeld neerlegden.
Terwijl de Harmonie Ypriana daarna Judex»
van Gounod uitvoerde, gevolgd door Rêverie
van Peter Benoit, begon de optocht der meisjes-
en jongensscholen en daarna van al de aanwezige
maatschappijen en vereenigingen die beurtelings
voor het gedenkteeken defileerden, terwijl steeds
almaardoor nieuwe bloemen aangebracht wer
den. Ruim zeventig bloemtuilen en kransen wer
den alzoo vóór en om het beeld van Koningin
Astrid gelegd en kunstig geschikt door den Heer
Hector Casier, hofbouwkundige, zoodat het wel
dra door een oogstreelend bloemenpark omge
ven was.
Na deze roerende hulde aan Koningin Astrid
gebracht door de schoolkinderen en de bevolking
van Yper, had op het stadhuis, terwijl de Heer
Ryckelinck, stadsbeiaardier, van op den Belfort
toren een beiaardconcert gaf, een ontvangst plaats
tijdens dewelke de uitgenoodigde overheden, de
leden van het Koningin Astrid Comiteit en de
voorzitters der deelnemende maatschappijen aan
Generaal Nuytten, afgevaardigde van Z. M. den
Koning en gewezen Yperling, voorgesteld werden.
Gansch den namiddag en vooral 's avonds, wijl
het mooi verlicht was, werd het beeld van Konin
gin Astrid, dat hier thans vroom zal bewaard en
vereerd worden, zeer druk bezocht en terecht
bewonderd.
De -alentvolle beeldhouwer War Van Asten
en de Heer Ch. Vindevogel, van Zwijnaerde
(Gent), die het bronzen beeld gegoten heeft,
hebben voor Yper een beeld gemaakt waarop alle
Yperlingen fier mogen gaan, dat waardig is van
de groote genegenheid die ons aller harten voor
Koningin Astrid vervult en dat later, eens dat de
achtergrond van het gedenkteeken volledig met
beplantingen zal afgesloten en begroeid zijn, nog
schooner en beter tot zijn volle waarde zal uit
komen.
Een Interview
met den Heer VANDERGHOTE,
Burgemeester van leper.
o
Zondag avond, te 20 u., juist vóór den aanvang
van het concert dat het orkest van het N. I. R.
hier te Yper gaf, werd op de vlaamsche golflengte
van het N. I. R. een interview uitgezonden van
den Heer Vanderghote, burgemeester van Yper.
Hieronder geven wij den tekst van dit inter
view dat op Vrijdag, 16" dezer, te Brussel, in het
studio van het N. I. R. opgenomen werd.
V.Heer Burgemeester, wij wilden dezen dag, die voor
leper een echte feestdag is, niet laten voorbijgaan,
zonder U met een aantal vragen lastig te vallen
Wij hebben heden ochtend de onthulling van het
Koningin Astrid-gedenkteeken bijgewoond en willen
U allereerst met het prachtige initiatief gelukwen-
schen.
A. Met de onthulling van dit monument, gewijd aan
de nagedachtenis van onze betreurde Vorstin, heb
ben wij tevens een stap verder gedaan op den weg
van leper's wederopbouw. Wij dienen ook voor de
verfraaiing van onze nieuwgeboren aloude stad
zorg te dragen.
V.Naast dit nieuwe gedenkteeken blijven er natuur
lijk nog een reeks oude te herstellen
A.Zeker, wij hebben nog heel wat werk te verrichten
vooraleer onze stad alles zal terughebben wat ze
vóór den wereldoorlog bezat. Ik denk b. v. aan het
gedenkteeken van den Ieperschen geschiedkundige
Minister VAN DEN PEEREBOOM. dat, zooals U
weet, het pleintje tusschen de Sint Maartens Kathe
draal en de Lakenhallen sierde. De wederoprich
ting van dit beeld zou een leemte vullen in het
nieuwe stadsbeeld.
V.En hoe ver staat het thans, Heer Burgemeester
met den wederopbouw van de Lakenhalle
A. Het Belfort werd, zooals U weet, ten jare 1934.
door Koning Leopold op plechtige wijze ingewijd.
Sedertdien, heeft men de Zuidelijke helft van den
Westelijken vleugel terug uit het puin doen verrij
zen. Blijven nog over, de Noordelijke zijde van dezen
vleugel en de geheele andere vleugel, alsmede het
Nieuw werk.
V.Dat is nog een geheel programma
A.Het is een werk van langen duur. Verscheidene ja
ren zullen er allicht mee heengaan, maar onze heele
Iepersche bevolking en het Stadsbestuur in de
eerste plaats, hopen dat er spoed mee zal gemaakt
worden.
Hetzelfde vraagstuk wordt gesteld, inzake de oude
vestingmuren van onze stad, die uit de zeventiende
eeuw dateeren. Onder de regeering van Lodewijk
XIV werden zij door VAUBAN gebouwd. Zij wer
den tijdens den wereldoorlog erg toegetakeld. Welis
waar, heeft men ze reeds over een lengte van 350 m.
hersteld, maar dat vertegenwoordigt slechts een
vijfde gedeelte van het geheele historische bolwerk.
V.De stad heeft er natuurlijk allé belang bij dat haar
toeristische merkwaardigheden volledig hersteld
worden
A. :De huidige toestand is inderdaad vooral betreurens
waardig, omdat leper, sedert den wereldoorlog, een
stad van druk vreemdelingenverkeer is geworden
Herstelling van praalgebouwen en merkwaardig
heden is voor ons een levenszaak.
V. Laten wij hopen, Heer Burgemeester, dat men dat
van hoogerhand terdege moge inzien. U sprak daar
van den vooruitgang van het toerisme. Kunt U ons
daarover eenige gegevens verstrekken
A.De groei van het aantal toeristen, vooral van het
aantal buitenlanders, heeft onze stad te danken
aan het laatste en het meest tragische hoofdstuk
van haar geschiedenis, de oorlogsjaren tusschen
1914 en 1918. Dit jaar, zullen ongeveer 15.000 bui
tenlanders te leper hebben overnacht. Andere dui
zenden toeristen blijven slechts één dag. Alles sa
men, mogen wij zonder overdrijving zeggen, dat
leper elk jaar door meer dan 150.000 toeristen wordt
bezocht.
V.-. De stad heeft natuurlijk nog wel iets anders te
bieden dan oorlogsherinneringen-?
A. anzelfsprekend. Mijnheer. Buifen de normale ver
makelijkheden die men in elke stad vindt, kan
leper bogen op het bezit van de twee prachtige
vijvers van Zillebeke en van Dikkebusch, beide op
zeer korten afstand gelegen. Reeds eeuwenlang, zijn
deze vijvers eigendom van de stad. Ik hoef U ze
ker niet te vertellen dat ook de schilderachtige
streeK der West-Vlaamsche bergen, den toerist, veel
schoons te bieden heeft.
Het Stadsbestuur maakt natuurlijk propaganda
voor al deze bezienswaardigheden
ten paar jaar geleden, hebben wij een nieuwe ver-
eeniging voor vreemdelingenverkeer opgericht, die
^0€n^e subsidiën beschikt om hare act*e
etioorlijk te voeren Voor de West-Vlaamsche ber-
fstaat een speciale vereeniging, die de Pr°~
a voor dit heele gebied organiseert. Aldus
i,1;1, eper en zUn mooie omgeving, in het bin-
IcatihJ1 maar °°k tot ver in het buitenland, be-
«pr femaakt' tot voordeel van onze bevolking die.
y aar anS< van huis en erf verjaagd is geweest
[i,eer urgemeester, wij zijn de overtuiging toege-
hèbhen deze dag tot dat doel zal bijgedragen
en «l i,W,enschen u in elk geval het beste toe
dank voor dit interview.