WAT W I
Denk-Sport
j LEZEN
Weekkalender
3
OORLOC AAN DEN HANDKUS
b
OPLOSSINGEN
Naamdagen.
Bijzondere dagen.
Zon.
ylaan.
1
Maanstanden.
Herdenkingen.
De oorlog tegen den handkus is in Letland begonnen.
Hij is n. L ontketend door de Vereeniging tot bevorde
ring van de Volksgezondheid. Er is in dezen vermecha-
niseerden tijd. die om recordsnelheden vraagt, geen
plaats meer voor aandoenlijke hoffelijkheid, die hand
en hart streelt. Zelfs in de Oost-Europeesche landen
niet meer, waar de mensch nog het meest zichzelf kon
blijven. Ook de primitieve mensch, die dichter bij de
natuur staat, dreigt door het West-Europeesche nivel-
leeringsproces te worden aangetast. Letland geeft het
voorbeeld. Wie en wat is Letland Een jonge boeren
republiek. nauwelijks twintig jaar geleden losgewor-
steld van de aloude Russische overheersching en nu op
zoek naar een eigen stijl, een nationale cultuur en een
moderne beschaving. De Vereeniging tot bevordering
van de Volksgezondheid heeft hier uitgemaakt, dat de
handkus, liefelijk privilege van zoovele vrouwenge
slachten, onhygiënisch en niet meer in overeenstemming
is met moderne begrippen omtrent hygiëne en gezond
heidsleer. Eigenlijk heeft zij ook wel gelijk. Deze achtens
waardige vereeniging ziet geen spoken, doch bacillen.
Daarom moet de handkus worden afgeschaft, want hij
is de bron van vele besmettingen en een gevaar voor de
gezondheid van gansch een volk. De oorlog aan den
handkus werd ingezet in deze stille Baltische republiek
met haar mondaine hoofdstad Riga, waar Oost en West
tegen elkander optornen en de vreemdeling uit het
Westen de onbevangen gratie savoureert van de klassiek
blonde Lettische schoonheden. Zouden zij niets aan pure
charme en speelsche coquetterie verliezen, als zij eens
verplaatst worden in een West-Europeesch décor Zij
hebben de psyche van alle Oost-Europeesche vrouwen.
Van die landen, waar in den man het vecht-instinct
meer is blijven leven en de vrouw door alle geslachten
heen méér vrouw is gebleven. Daarom zal het gemis van
den handkus haar des te pijnlijker vallen.
De handkus, als de gebruikelijke begroetingsvorm
tusschen de hij's en zij's, is niet alleen in Letland, maar
ook in de andere Baltische landen, op den Balkan en
vooral in het eens romantische Polen een dierbare zede
geworden. Dat wil zeggen, dat zij in half Europa een
welkom gebaar is. Gemakkelijk is haar ontstaan te ver
klaren als een taai overblijfsel van ridderlijk galante
tijden. Dat de Letlandsche Vereeniging tot bevordering
van de Volksgezondheid deze gewoonte bestrijdt, ge
schiedt uit het oogpunt van hygiëne. Daaraan zullen in
de toekomst wellicht de laatste resten van courtoisie
worden opgeofferd. In Polen en Roemenië, waar het
tenslotte de vrouw is, die regeert en den man in geeste
lijk opzicht zeker zeer ver vooruit is, moge de handkus
gerechtvaardigd zijn in de Balkanlanden met hun
oer-patriarchale zeden, waar het zelf-ingenomen man-
HET NIEUWE RAADSEL.
Wat zit er recht in de deuren en omge-
keerd op de flesschen
DE NAAM MET HET VERBORGENE BE
ROEP.
Welk beroep oefept LEO KLAARHONDE
uit Om dit beroep te vinden volstaat het
de volgorde der letters van den naam te
wijzigen. Het is een beroep dat nu vooral
met de wintermaanden winstgevend kan
zijn.
HET SAMENGESTELDE WOORD.
Zoek een woord dat uit twee woorden is
samengesteld het eerste deel is een hoeda-
nigheidswoord dat gebruikt wordt voor
iemand die afkeerig is voor alle werk, het
tweede deel is de naam van een huisdier
dat op straat en veld veel diensten bewijst
aan den mensch. en het geheel is een pan-
terachtig roofdier.
HET SPREEKWOORD VAN DE WEEK.
A.B.I. D.E. A L
L.E. V.R.E.E. 1
WAT IS
Helvetië
REKEN-PUZZLE.
Zoek de cijferwaarde van A, van B en
van C.
ABC
x C B A
A 7"
A B
C
(Alle Nadruk, ook gedeeltelijk, Verboden).
VAN VERLEDEN WEEK.
RAADSELTJES
1. De schaduw 2. Hij kan alleen AFknip-
pen 3. De kinderen van een Dominee.
HET SPREEKWOORD VAN DEZE WEEK:
Wie zijn behoeften vermindert, verrijkt
zichzelf.
HET SAMENGESTELD WOORD
Boerhaven.
REKEN-SPORT
36207 218 166 rest 19.
Vraagstaart.
nelijke individu de vrouw gevangen houdt binnen de
kluisters van huis- en slaapkamer, is hij een soort
Judaskus.
In de hoofdstad van Bulgarije geeft de plaatselijke
overheid in overweging het gebruik van lippenstift en
poederdons na te laten dat kan daar maar de
vroede vaderen van Boekarest en Warschau zijn wijzer
en houden meer van moderne schilderijen. Zij zouden
het eens moeten wagen een bij uitstek onafhankelijk
wezen als de Poolsche of Roemeensche. die zich boven
dien uiterst deskundig weet op te maken, in dit opzicht
de wet voor te schrijven Van dat oogenblik af zouden
zij eerst recht de man van hun vrouw zijn geworden.
Véél. zeer veel, is in landen als Polen en Roemenië mo
gelijk, maar niet in die domeinen, die het recht en su
prematie van de vrouw aantasten. Gelukkig, dat er nog
enkele schaarsche landen in Europa zijn, waar de man
zoo beleefd is, de vrouw te laten regeeren. Het oude
Rusland had hier vroeger een reputatie hoog te houden
het koud en wreed verstandelijke SowjeJ-Rusland
heeft korte metten gemaakt met zulke hoffelijkheids
atavismen. Heeft niet onlangs Maarschalk Woroschilew,
toen hij alle vrouwenbataljons ging afschaffen, ver
klaard, dat de vrouwen niets waard zijn op militair ge
bied, maar wel een gevaar kunnen worden voor de man
nelijke soldaten De plaats van de vrouw is bij de kin
deren, in de keuken, haar beste werk is kousen stoppen
Zóó ziet deze Sowjet-almachtige en zóó zien de dicta
toriaal geregeerde landen de positie der vrouw.
Een veel eleganter buurman is Polen, waar de zede
van den handkus in alle lagen der bevolking verankerd
is. Het is een roerend en tegelijk tragi-komisch tafereel
op straat te zien, hoe zelfs de eenvoudigste en meest
haveloos gekleede arbeider een kus op de rimpelige
werkhand van de vrouw van zijn kameraad drukt, als
hij haar ontmoet en goedendag zegt. Deze codex vindt
men ook in het Poolsche achterland veilig bewaard. Het
is niet meer een gebruik in adellijke of patriciërskrin
gen, doch een diep ingewortelde volksgewoonte. Daar
om is de handkus vooral in Polen een machtig wapen
en hij, die hem wil uitroeien, lijkt een moderne Don
Quichotte. In de kringen van moderne en democratisch
denkende meisjesstudenten is er bij uitzondering eenig
protest tegen den handkus waar te nemen. Zij vinden
zulk een gebaar ouderwetsch en misschien een beetje
vies. Maar het komt er heelemaal op aan, wie de gever
van dien kus is en misschien zijn zij diep in haar hart
toch nog verteederd... De Vereeniging van de Volksge
zondheid in Letland is haar actie van prozaïsche Ver-
neinungbegonnen. De bestuurders van deze hand
kus-vijandige organisatie beseffen natuurlijk heel goed.
dat alle propaganda hierbij in de eerste plaats van de
vrouwen zelf uit zal moeten gaan. Méér nogvan hun
eigen vrouwen. Of die daar voor te vinden zijn en of de
vereeniging succes zal hebben Dit zijn vragen, die,
zoolang het gevechtsterrein in den strijd tegen den
handkus nog niet te overzien is, veiligheidshalve beter
onbeantwoord kunnen blijven. Ons past afwachten
(Uit: Haagsche Post).
Wel, hoe staat het met je verloving Ben je bij
de familie van je meisje al zoo'n beetje ingeburgerd
O, absoluut. Je had eens moeten hooren, hoe haar
moeder me een uitbrander gaf, toen ik gisteravond den
handdoek voor de gasten gebruikte
Ik heb een kantoorbediende noodig. die zijn oogen
weet te gebruiken en zonder veel woorden direct be
grijpt, wat er noodig is, bulkte de chef. Begrepen
Jawel, antwoordde de jeugdige bediende, ik ga
nu dadelijk een schoonen boord voor u koopen.
De oudste bewoonster van het dorp was honderd jaar
geworden en de verslaggever onderwierp haar aan
een interview.
Waaraan schrijft u uw hoogen leeftijd toe vroeg
hij.
Wel, de eerste vijf-en-zeventig jaar van mijn
leven waren er nog geen auto's en de laatste vijf-en-
twintig moest ik altijd thuisblijven.
30 November 1743 Geboorte te Baardegem van J. F.
Vonck. den bekenden tegenstander van Van der Noot.
Overleden te Rijsel op 1 December 1792. Was Brus-
selsch advokaat. Wordt nu nog steeds herdacht als een
der leiders van de Brabantsche Omwenteling tegen
Jozef II.
1792Nadat de Oostenrijkers te Jemappes versla
gen waren, moesten de Belgische steden zich beurtelings
aan de Franschen overgeven. Ook Antwerpen was op
30 Nov. 1792 genoodzaakt zijn poorten voor den vijand
te openen. De Republikeinen plantten overal den vrij
heidsboom. en zongen al dansend eromheen hun revo
lutielied CARMAGNOLE.
1935Het Nieuwe Grieksche Kabinet wordt na het
aftreden van Kondylis door Prof. Demerosis gevormd.
ENGELAND viert heden op luisterlijke wijze Sint
Andreas.
1 December 1521Overlijden te Rome van Leo X
(geb. 1475), die de Kunsten en letteren beschermde, en
in Italië zijn naam gaf aan de XVIe eeuw.
1633 Overlijden van Isabella van Spanje. Zij over
leefde haar echtgenoot aartshertog Albrecht van Oosten
rijk 12 jaar. Daar zij geen kinderen naliet, kwam Bel
gië terug aan Spanje.
1825 Overlijden van Alexander I. geboren in 1777
Keizer van .Rusland, tegenstander van Napoleon I.
1873Overlijden van Aug. de la Rive, die in 1840
de verzilvering der electrische lamp ontdekte.
1923Dood te Gent van de Vlaamsche roman
schrijfster Virginie Loveling. Geboren te Nevele op 17
Mei 1836.
2 December 1851Staatsgreep door Louis Napoleon.
Uiteenwerping van de wetgevende Vergadering. Pro-
klamatie.
1914 Overlijden te Brussel van Lodewijk De Raet.
die voor de Vervlaamsching der Gentsche Universiteit
op het wetenschappelijk voorplan trad. Geboren 17 Fe
bruari 1870.
1935Te Athene wordt het besluit afgekondigd
waarbij algemeene amnestie wordt verleend.
P. B.
van 26 November tot 2 December 1938
O
Zaterdag 26 NovemberSilvester. Petrus van Alexan-
drië, Johannes Berchmans.
Zondag 27 November Acharius. Albertus, Amelberga,
Oda.
Maandag 28 November Amedeus, Mansuetus.
Dinsdag 29 NovemberPhilomenus, Radbodus, Satur-
ninus.
Woensdag 30 November: Andreas, Zosimus.
Donderdag 1 December: Eligius. Proculus.
Vrijdag 2 DecemberBibiana, Joannes, Ruusbroeck,
Nathalia.
Zaterdag 3 DecemberFranciskus-Xaverius.
Zondag 4 DecemberBarbara. Petrus Chrysologus,
Hortensia.
Zondag 27 November Advent.
Opgang
Ondergang
Zaterdag 26 November
7
u.
17
15
u.
59
Zondag 27 November
7
u.
18
15
u.
58
Maandag 28 November
7
u.
20
15
u.
57
Dinsdag 29 November
7
u.
21
15
u.
57
Woensdag 30 November
7
u.
22
15
u.
56
Donderdag 1 December
7
u.
24
15
u.
55
Vrijdag 2 December
7
u.
25
15
u.
55
Zaterdag 3 December
7
u.
26
15
u.
55
Opgang
Ondergang
Zaterdag 26 November
10
u.
30
20
u.
08
Zondag 27 November
11
u.
00
21
u.
08
Maandag 28 November
11
u.
27
22
u.
10
Dinsdag 29 November
11
u.
52
23
u.
12
Woensdag 30 November:
12
u.
15
Donderdag 1 December
12
u.
38
0
u.
16
Vrijdag 2 December
13
u.
03
u.
22
Zaterdag 3 December
13
u.
30
2
u.
29
Nieuwe Maan22 November te 0 u. 5 m.
Eerste Kwartier30 November te 3 u. 59 m.
Volle Maan7 December te 10 u. 22 m.
Laatste Kwartier14 December te 1 u. 17 m.
Nieuwe Maan 21 December te 18 u. 7 m.
26 November 511Dood van Clovis. de stichter van
het Frankisch Rijk. Na gansch Gallië veroverd te heb
ben vestigde hij zich te Parijs, waar hij als Christen
stierf in den ouderdom van 45 jaar.
1504 Overlijden van Isabella de Katholieke, gebo
ren in 1450. Koningin van Spanje, waarvan zij de een
heid maakte.
1688Overlijden te Parijs van Quinault, schepper
van de lyrische tragedie. Hij werd geboren in 1635. Hij
schreef o. m.Alceste, Thésée, Armide.
1812 Het Fransche leger doortrekt de Bérézina,
terwijl Victor en Oudinot de Russen behouden.
27 November 1382Filip van Artevelde trok, aan het
hoofd van 50.000 man, de Franschen te gemoet. Hij leed
met de zijnen té Roosebeke een zware nederlaag de
helft der Vlamingen sneuvelden, waaronder ook Filip
zelf. Men beweert dat het lijk van Filip van Artevelde
aan een boom opgehangen werd. De Gentenaars bleven
echter, onder leiding van Frans Ackerman, opstandig
en de Franschen gelukten er niet in hen te onderwer
pen. Twee jaar later, op 24 Nov. 1384, werd een wapen
stilstand geteekend.
1815Alexander I geeft een Constitutie aan het
gedeelte van Polen, dat aan Rusland onderworpen is.
1899Overlijden te Brugge van den Vlaamschen
priester dichter Guido Gezelle. Hij werd 1 Mei 1830 te
Brugge geboren uit arme ouders. Hij deed zijn Latijn-
sche studiën in het Klein Seminarie te Roeselare, waar
hij na zijn priesterwijding in 1854 o. a. tot leeraar in de
klasse van poëzie werd benoemd. Hij was er een Vlaam
sche levenswekker, echter tot ergernis van zijn over
heid. die hem zijn klas ontnam en naar Brugge ver
plaatste. waar hij onderrector werd aan een Engelsch
seminarie. Opeenvolgend werd hij toen in 1865 onder
pastoor van Sint Walburgis, in 1871 onderpastoor aan
O. L. Vrouwekerk te Kortrijk, in 1889 bestuurder der
Zusters van het kindeken Jezus aldaar, in 1899 bestuur
der der Engelsche Kanunnikessen te Brugge. Hij schreef
o. m.Kerkhofblommen, Vlaamsche Dichtoefeningen
(1858) Kleengedichten, Gedichten, Gezangen en Gebe
den (1860) eerst 20 jaar later Tijdkrans (1893) Rijm
snoer om en om het jaar (1897), Laatste Verzen (1902
uitgegeven na zijn dood). Hij vertaalde ook in verzen
Hiawatha. Guido Gezelle is een van onze beste Vlaam
sche dichters zijn naam wordt met eerbied in de Euro-
peesche literatuurgeschiedenis vermeld.
1936Overlijden van Basil Zaharoff.
28 November 1650De beroemde heelmeester Jan
Palfijn wordt te Kortrijk geboren. Dood te Gent 21
April 1730. waar hij hoogleeraar was. Hij is de uitvin
der van de forceps. Hij schreef o. m. «Beschrijving der
beenderen van 's menschen lichaamHeelkonstige
ontleding van 's menschen lichaem
1792 De stad Luik wordt door de Franschen inge
nomen.
1821De onafhankelijkheid van Panama wordt
uitgeroepen.
1935 In het Memelgebied vormt de op de Duitsche
eenheidslijst gekozen landdag-president Baldschuss het
Directorium.
1936: Sovjet-Rusland: Het ontwerp van de nieuwe
Sovjetische Constitutie wordt te Kremlin voorgelezen.
29 November 1475 Karei de Stoute bemeestert Nancy.
Doch één jaar later, op 6 Okt.. werd hij aldaar door de
Lotharingers verslagen en in den slag gedood.
1889 Te Cherbourg wordt de eerste proefneming
genomen met een duikboot. Het onderduiken van een
duikboot geschiedt door het innemen van waterballast.
De grootste duikboot is thans de Engelsche boot X 1.
Zij liep in 1925 van stapel, is 105 m. lang en heeft een
waterverplaatsing van 3500 ton. De bemanning kan 212
koppen bedragen.
(Zie vervolg onderaan vorige kolom).
